Αχιλλέας Κυριακίδης

Ελληνες λογοτέχνες
Ο Αχιλλέας Κυριακίδης γεννήθηκε το 1946 στο Κάιρο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Έχει εκδώσει εννέα βιβλία με διηγήματα, μικρά πεζά και δοκίμια (κινηματογραφικά και φιλολογικά), έχει γράψει τρία σενάρια που γυρίστηκαν σε ισάριθμες κινηματογραφικές ταινίες μεγάλου μήκους, και έχει σκηνοθετήσει επτά ταινίες μικρού μήκους σε δικά του σενάρια. Κυκλοφορούν πάνω από σαράντα πέντε μεταφράσεις του έργων συγγραφέων όπως ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ο Ζορζ Περέκ, ο Ρεϊμόν Κενό, ο Λουίς Σεπούλβεδα, ο Αλφρέντ Ζαρί, ο Ρολάν Τοπόρ, ο Άντριου Κρούμι, ο Ζαν Εσενόζ, ο Κάρλο Φραμπέτι κ.ά. Το 2004 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τις “Τεχνητές αναπνοές”, το 2006 με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης, για τη μετάφραση των πεζογραφικών “Απάντων” του Χόρχε Λουίς Μπόρχες (στην οριστική έκδοση των “Ελληνικών Γραμμάτων” -η απονομή έγινε το 2007), την επόμενη χρονιά με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη Μετάφρασης, στο πλαίσιο των Καβαφείων 2007, και το 2009 με το Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας του ΕΚΕΜΕΛ, για τη μετάφραση του μυθιστορήματος “Στο cafe της χαμένης νιότης” του Πατρίκ Μοντιανό.
Διηγήματα-Πεζά
Διαφάνεια (1973), Δωδώνη
Ο Ναπολέων Αστός σε νέες περιπέτειες (μυθ.), Δωδώνη, 1974
Στοιχεία ταυτότητος, Δωδώνη, 1977
Ο πληθυντικός μονόλογος (1984), Ύψιλον
Διεστραμμένες ιστορίες (1988), Ύψιλον
Μουσική (1995), Ύψιλον
Τεχνητές αναπνοές (2003), Πόλις
Ο καθρέφτης του τυφλού (2005), Πόλις
Κωμωδία (2010), Πόλις
360 (2013), Εκδόσεις Πατάκη
Μουσική και άλλα πεζά (2015), Εκδόσεις Πατάκη
Τεχνητές αναπνοές (2016), Εκδόσεις Πατάκη (Ε)
Σώμα (2017), Εκδόσεις Πατάκη
Το μουσείο των τύψεων (2018), Εκδόσεις Πατάκη

Δοκίμια-Μελέτες-Ερμηνεία-Κριτική
Η συνέχεια επί της οθόνης (1986), Ύψιλον
Ψευδομαρτυρίες (1998), Ύψιλον
Μικρή περιοχή (2007), Πόλις
Σημειώσεις για μια ιδιωτική θεωρία της λογοτεχνίας (2015), Κίχλη
Ο Χόρχε Λούις Μπόρχες και η αγωνία της μετάφρασης (2019), Εκδόσεις Πατάκη

Συλλογικά έργα
Τώνια Μαρκετάκη (1994), Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Φρίντα Λιάππα (1995), Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Κινηματογράφος ’94 (1995), Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ)
Claude Chabrol (1997), Εκδόσεις Καστανιώτη
Ακίρα Κουροσάουα: τα όνειρα ενός Σαμουράι (1998), Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Santé (1998), Ύψιλον
Το βιβλίο στο σινεμά (1999), Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
Jerzy Skolimowski (2000), Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Jules Dassin (2000), Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Kenji Mizoguchi (2000), Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Luis Buñuel (2000), Εκδόσεις Καστανιώτη
Το βιβλίο στον κινηματογράφο (2000), Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
Carl Dreyer (2001), Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
12 μικρά σενάρια (2001), t-shOrt
Η ισπανική λογοτεχνία στο σινεμά (2002), Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
Θρησκευόμενοι κόκκινοι επιστήμονες (2006), Ελληνικά Γράμματα
Wim Wenders (2006), Ιανός
Τα όρια των ειδών στην τέχνη σήμερα (2009), Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας
Γεύμα μ’ έναν ήρωα (2014), Εκδόσεις Πατάκη
Υπό σκιάν (2015), Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων
Παίζουμε λογοτεχνία; (2016), Opera
Αντρέι Ταρκόφσκι (2016), Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ)
Ωρολογιακοί μηχανισμοί (2018), Νεφέλη
Ημερολόγιο 2020: 1821, Λογοτεχνία και επανάσταση (2019), Εκδόσεις Πατάκη
Αντρέι Ταρκόφσκι (2019), Εκδόσεις Το Μέλλον
Φανταστικές ιστορίες από την ελληνική λογοτεχνία (2020), Αιγόκερως

Μεταφράσεις
Χ. Λ. Μπόρχες, Ρόδινο και Γαλάζιο, ΄Υψιλον, 1982
Χ. Λ. Μπόρχες, Ιστορία της Αιωνιότητας, ΄Υψιλον, 1983
Χ. Λ. Μπόρχες-Α. Μπ. Κασάρες, ΄Εξι προβλήματα για τον Δον Ισίδρο Παρόδι, ΄Υψιλον, 1984
Ρ. Κενό, Ασκήσεις ύφους, ΄Υψιλον, 1984
Ρ. Κενό, Ιστορίας πρότυπον, ΄Υψιλον, 1987
Χ. Λ. Μπόρχες, Εφτά νύχτες, ΄Υψιλον, 1988
Χ. Λ. Μπόρχες-Α. Μπ. Κασάρες, Σύντομες και παράξενες ιστορίες (σε συνεργασία με τον Δ. Καλοκύρη), ΄Υψιλον, 1988
Ε. Χέμινγουεϊ, Ο γέρος και η θάλασσα, ΄Υψιλον, 1989
Ζ. Ζενέ, Το εργαστήρι του Αλμπέρτο Τζακομέττι, ΄Υψιλον, 1989
Χ. Λ. Μπόρχες, Μυθοπλασίες, ΄Υψιλον, 1989
Χ. Λ. Μπόρχες, Διερευνήσεις, ΄Υψιλον, 1990
Χ. Λ. Μπόρχες, Το ΄Αλεφ, ΄Υψιλον, 1991
Ζ. Περέκ, Ζωή, οδηγίες χρήσεως, ΄Υψιλον,1991
Ζ. Περέκ, Ιδιωτική πινακοθήκη, ΄Υψιλον, 1992
Ρ. Κενό, Φταίμε εμείς που είμαστε καλoί με τις γυναίκες, ΄Οπερα, 1992
Ρ. Κενό, Το απόρρητο ημερολόγιο της Σάλλυ Μάρα, ΄Οπερα, 1993
Φ. Σαλβαντόρι, Η Μεσόγειος, Ανεπίκαιρες εκδόσεις, 1994
Λ. Σεπούλβεδα, ‘Ενας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης, ΄Οπερα, 1994
Ρ. Τοπόρ, Ο ένοικος, ΄Οπερα, 1994
Ζ. Περέκ, Η αύξηση, ΄Υψιλον, 1994
Κ. Φουέντες, Νερό καμένο, ΄Αγρα, 1995
Λ. Σεπούλβεδα, ‘Ονομα ταυρομάχου, ΄Οπερα, 1995
Ντ. Γκαρνέτ, Από γυναίκα, αλεπού, Όπερα, 1996
Ζ. Περέκ, Ποιο παπάκι με νικέλινο τιμόνι στο προαύλιο; Ύψιλον, 1996
Λ. Σεπούλβεδα, Η ιστορία του γάτου που έμαθε σ’ ένα γλάρο να πετάει, Όπερα, 1997
Λ. Σεπούλβεδα, Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer, Όπερα, 1997
Γ. Ποτότσκι, Το χειρόγραφο της Σαραγόσα, Ψυχογιός, 1997
Π. Κακούτσι, San Isidro Futbol, Όπερα, 1997
Ζ. ντ’ Ορμεσόν, Συνοπτική ιστορία του παντός, Καστανιώτης, 1997
O. ντε Μπαλζάκ, ‘Ενα πάθος στην έρημο, Κέδρος 1998
Λ. Σεπούλβεδα, Αν δεν έχεις πού να κλάψεις, ‘Οπερα, 1998
Λ. Σεπούλβεδα, Hot Line, ‘Oπερα 1998
Ρεσβανί, Το αίνιγμα, ‘Οπερα 1998
Ε. Λε Τελιέ, Ο κλέφτης της νοσταλγίας, ‘Οπερα 1999
Max Aub, Παραδειγματικοί φόνοι, ’Αγρα, 2002
Έρικ-Εμάνουελ Σμιτ, Ο κύριος Ιμπραήμ και τα άνθη του Κορανίου, Opera, 2002
Andrew Crumey, Πφιτς, Πόλις 2003
Jean Echenor, Προπαντός όχι Σοπέν, Πόλις 2004
Έρικ-Εμάνουελ Σμιτ, Μικρά συζυγικά εκγλήματα, Opera, 2004

Βραβεία
Α Βραβείο Ντοκιμαντέρ στο φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, για την ταινία Πύργος – Τάκης Σινόπουλος. Τιμητική Διάκριση του Υπουργείου Πολιτισμού για την ίδια ταινία (1992).
Β Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μυθοπλασίας στο Φεστιβάλ Δράμας για την ταινία Νυμφίος (1994). Κρατικό Βραβείο για την ίδια ταινία.
Β Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μυθοπλασίας στο Φεστιβάλ Δράμας για την ταινία Recitativo (1995).Τιμητική διάκριση του Υπουργείου Πολιτισμού για την ίδια ταινία.
Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα (2006)
Διεθνές Βραβείο Καβάφη Μετάφρασης (2007)
Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Γαλλόφωνης Λογοτεχνίας ΕΚΕΜΕΛ (2009)
Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Ισπανόφωνης Λογοτεχνίας Instituto Cervantes (2015)

Ο Χόρχε Λούις Μπόρχες και η αγωνία της μετάφρασης – Αχιλλέας Κυριακίδης




“Κανένα πρόβληµα δεν είναι τόσο σύµφυτο µε τα γράµµατα και το ταπεινό τους µυστήριο όσο αυτό το οποίο θέτει µια µετάφραση” έχει γράψει ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, και ο συγγραφέας, δοκιµιογράφος και µεταφραστής του Αχιλλέας Κυριακίδης, µε αφορµή το γεµάτο ειρωνικές νάρκες έργο του µεγάλου Αργεντινού, ιχνηλατεί τις ωδίνες του µεταφραστή. Πότε µια µετάφραση είναι πιστή; Τι σηµαίνει µετάφραση του πνεύµατος ή του γράµµατος; Είναι όλα τα κείµενα µεταφράσιµα και µεταφραστέα; Σε ποια γραµµατεία ανήκουν τα µεταφρασµένα έργα; Ανταποδίδοντας την τιµή του Ιονίου Πανεπιστηµίου να τον αναγορεύσει επίτιµο διδάκτορα, ο Κυριακίδης στην ευχαριστήρια αντιφώνησή του µιλά, παίζων άµα και σπουδάζων, για το αίνιγµα της οικειοποίησης µιας άλλης γλώσσας και τις προσωπικές αγωνίες του µεταφραστή.

Λόγος που εκφωνήθηκε στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας, στις 4 Δεκεμβρίου 2018, μετά την αναγόρευση του Αχιλλέα Κυριακίδη σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Ερμηνεία και κριτική, Εκδόσεις Πατάκη, 2019, 45 σελ.

Το μουσείο των τύψεων – Αχιλλέας Κυριακίδης

και άλλα διηγήματα


Ένας επιµελητής εκδόσεων βελτιώνει το ύφος συγγραφέων και επεµβαίνει ακόµα και σε κλασικά κείµενα. Ένας παθιασµένος αναγνώστης χάνεται στα λαβυρινθώδη προσχέδια διηγηµάτων του αγαπηµένου του συγγραφέα. Ένας άλλος γευµατίζει µε τον µπορχεσιανό Φούνες τον µνήµονα, την ώρα που ο νεαρός Μπόρχες βρίσκεται αντιµέτωπος µε το αίνιγµα του χρόνου στην τοποθεσία Σαράντα Χώµατα. Κι ενώ γνωστοί µυθιστορηµατικοί χαρακτήρες αναζητούν τη θέση τους σ’ ένα καινούργιο αφήγηµα, µια τσεστερτονικής εµπνεύσεως λέσχη επιτρέπει στα µέλη της να µελαγχολούν απερίσπαστα.

“Σύντοµες και παράξενες” ιστορίες, παγιδευµένες στις συµπληγάδες ενός µεταφυσικού ρεαλισµού, που αρδεύονται όλες τους από την ανεξάντλητη πηγή του µεγάλου Αργεντινού, κρυµµένου δίκην υποβολέως πίσω από κάθε γραµµή τους. Έκπληξη της συλλογής, ένα διήγηµα που ο Μπόρχες δεν εξέδωσε (µπορεί και να µην έγραψε) ποτέ. Κάιρο, 1946.

Διηγήματα, Εκδόσεις Πατάκη, 2018, 148 σελ.

Ο πληθυντικός μονόλογος – Αχιλλέας Κυριακίδης

Πέντε διηγήματα

78 σελ.

Η συνέχεια επί της οθόνης – Αχιλλέας Κυριακίδης

Τώρα που έχω πια καλύψει και το δεύτερο ήμισυ του δικού μου “παντός”, δυσκολεύομαι πραγματικά να θυμηθώ σε ποιον οφείλει η ανθρωπότητα αυτή την τόσο αντιμαθηματική πρόταση. (Όσο κι αν συμφωνώ πως ο Κινηματογράφος είναι η αντίθετη Τέχνη των Μαθηματικών, δεν μπορώ να μην παραδεχτώ πως τα Σκαλοπάτια ήταν εν τέλει τριάντα εννέα και τα Πουλιά αναρίθμητα.) Δυσκολεύομαι δηλαδή να θυμηθώ αν αυτή τη φράση την πρωτοδιατύπωσε κάποιος από εκείνους τους ιδιοφυείς αρχαίους αργόσχολους ή την ξεφούρνισε ο Κάρυ Γκράντ σε καμιά απ’ τις ταινίες μου, κάνοντας άλλη μια επίδειξη ψυχραιμίας, λίγο πριν μπει στο ρουθούνι του Αβραάμ Λίνκολν για να σωθεί απ’ τους διώκτες του.
Υποψιάζομαι, ωστόσο, πως αυτός ο ερασιτέχνης κύριος, που μου ζήτησε να γράψω δυο τρία λόγια για να προλογίσω το βιβλίο του, ανήκει σ’ εκείνη την κατηγορία θαυμαστών μου που μ’ εκτιμούν περισσότερο για τους προλόγους μου. Τι θρασυτάτη αγένεια! Είναι σαν να λες σε μια αγχωτική οικοδέσποινα πως η ευτυχέστερη στιγμή του δείπνου ήταν το φουά-γκρα. Παραδέχομαι πάντως, εδώ που τα λέμε, πως δεν μ’ έχουν άδικα κατηγορήσει για τον μακροσκελέστερο Πρόλογο στην Ιστορία του Κινηματογράφου…

149 σελ.

Διεστραμμένες ιστορίες – Αχιλλέας Κυριακίδης

 

87 σελ.

Μουσική – Αχιλλέας Κυριακίδης

Μικρά πεζά
Credo
Κι έτσι -αφού συναρμολόγησε μες στο μυαλό του τις μέρες και τις νύχτες που πέρασαν από πάνω του, τις βροχές που ράβδωσαν αμέτρητες φορές το παραθυράκι του κελιού του, τον ήλιο που άφηνε την Αβινιόν γύρω στο απόγευμα κι ερχόταν να τα πουν για λίγο οι δυο τους, την ευλογία του Θεού που την ένιωθε πάνω στο σώμα του κάθε φορά που πονούσε- , μια νύχτα του 1253, σ’ ένα μοναστήρι της Προβηγκίας, ο μοναχός Τερέντιος ένιωσε ότι επιτέλους, μετά από 79 χρόνια, είχε έρθει η στιγμή να ξαναβρεί τον Κύριο, έγειρε πάνω στην πέτρινη κλίνη του για να πεθάνει, έκλεισε τα μάτια και, καθώς η αναπνοή του φύραινε, ζήτησε συγχώρεση.
Το Φως, όπως πάντα, τον ειδοποίησε ότι θ’ ακολουθούσε και η Φωνή. Ανασηκώθηκε με κόπο και κοίταξε εκεί που δεν έβλεπε. Δεν μπορείς να εισέλθεις στη Βασιλεία των Ουρανών, είπε η Φωνή, γιατί δεν μπορείς να συγχωρεθείς. Και δεν μπορείς να συγχωρεθείς, γιατί δεν έχεις κάνει στη ζωή σου ούτε μία αμαρτία.
Το πρώτο που σκέφτηκε ο Τερέντιος ήταν: Σίγουρα ονειρεύομαι. Το δεύτερο: Είναι δυνατόν η Φωνή να μιλάει με σοφίσματα; Το τρίτο συνοδεύτηκε από μια απίστευτη κόπωση: Μήπως, τελικά, ο Θεός μου είναι σοφιστής; Μήπως έτσι εξηγείται και ο κόσμος;
Εντάξει, έστω και την τελευταία στιγμή, είπε η Φωνή. Και το Φως έσβησε.

64 σελ.

Ψευδομαρτυρίες – Αχιλλέας Κυριακίδης

Όποιος μιλά για την “τέχνη της ανάγνωσης”, είναι ένας αναγνώστης υστερόβουλος· δηλαδή, συγγραφέας.
Η λέξη, ο στίχος, η σελίδα, γεννώνται τη στιγμή (κάθε στιγμή) που αναγιγνώσκονται. Η στιγμιαία βάσανος του αναγνώστη είναι εκείνο το θεσπέσιο κλάσμα του χρόνου κατά το οποίο ο αναγνώστης μένει εκθαμβωτικά μετέωρος ανάμεσα στην έκπληξη και την αποδοχή, ανάμεσα στην εντύπωση και την εγχάραξη, στην αίσθηση και τη συναίσθηση. Αυτή η ονειρική και ονειρώδης ταλάντωση του αναγνώστη, αυτή η Δαιμόνια Αμηχανία του, εντάσσεται κατά τη γνώμη μου στην όλη λειτουργία του αισθητικού φαινομένου.
Δεν μπορούμε να μιλάμε για έτοιμο έργο, πριν ο συγγραφέας του αισθανθεί λαθραναγνώστης του.
Όταν το έργο κρύβεται απ’ το δημιουργό του, τότε έχει κλείσει άλλος ένας προπατορικός κύκλος.
Όταν ο αναγνώστης δημιουργεί, ο συγγραφέας σωπαίνει.
Το μόνο πράγμα που συνδέει την ποίηση με την πεζογραφία, είναι η διαφορά τους.
Αν η λογοτεχνία δεν είναι παιχνίδι, την έχουμε όλοι πολύ άσχημα…

261 σελ.

Τεχνητές αναπνοές – Αχιλλέας Κυριακίδης

Παλιά, σε υπέργειες διαδρομές του ηλεκτρικού, η πόλη έτρεχε πίσω με δριμύτητα, με την ταχύτητα ενεστώτα, σαν σκέψη που χτυπάει και φεύγει. Κι όταν το τρένο έκοβε πριν μπει σ’ ένα σταθμό, προλάβαινε κι αυτός να μπει σ’ ένα παράθυρο, να υποπτευθεί τη θλίψη ενός ανθρώπου μόνου στο μπαλκόνι του, να γράψει ένα μικρό σενάριο με ταράτσα κι απλωμένα ρούχα και σεντόνια, και πίσω τους μια Ωραία Ρεμέδιος.
Τα οκτώ διηγήματα αυτού του βιβλίου μπορεί να μη μοιάζουν μεταξύ τους (όπως, π.χ., τα δίζυγωτικά δίδυμα), αλλά προδίδουν αβασάνιστα την καταγωγή τους: στον γενετικό τους κώδικά ανιχνεύεται Μπόρχες, κι όλα τους μειδιούν με μελαγχολία, ζηλεύουν τον κινηματογράφο, ερωτοτροπούν με το παράλογο, ναρκοθετούν το ρεαλισμό. Τα οκτώ διηγήματα αυτού του βιβλίου ονειρεύονται, όταν μεγαλώσουν, να γίνουν μουσική.
Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 2004

89 σελ.

Ο καθρέφτης του τυφλού – Αχιλλέας Κυριακίδης

Και το άλλο πρωί, τα μάτια ανοίγουν.
Ανοίγουν, αλλά ο άνθρωπος δεν αναγνωρίζει τίποτα, δεν αναγνωρίζει το πρόσωπο που τον κοιτάζει με όλη τη λαχτάρα ν’ αναγνωριστεί, δεν αναγνωρίζει το χώρο, το χρόνο, τον πόνο, τη γλώσσα, δεν αναγνωρίζει το φως. Είναι ένα νεογνό που χύνεται σε εύξεινα χέρια, που το περιμένουν να κλάψει για να βγάλει όλο το θάνατο από μέσα του. Ανοίγουν, αλλά το μόνο που φεγγίζει από πίσω, είναι μια κεφαλαιώδης απορία, ένα γιγαντιαίο ερωτηματικό που δε βρίσκει τον τρόπο να διατυπωθεί, οι λέξεις της γυναίκας αποπνέουν τρυφερότητα, μια ακατάσχετη νύστα κυριεύει τα όργανά του που στρώνουν πάλι για να κοιμηθούν, ευπείθαρχα, ένα ένα, κλείσαμε.
Επτά διηγήματα στα οποία πρωταγωνιστούν: ο χρόνος, τα θαύματα, η μουσική, η γλώσσα, τα όνειρα, η απομόνωση, ο θάνατος, ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, ο έρωτας, η Ιστορία, η σιωπή, όλα αυτά τελοσπάντων που πρωταγωνιστούν σε όλα τα διηγήματα, αλλά και επτά διηγήματα στα οποία πρωταγωνιστούν: ο χρόνος, τα θαύματα κ.ο.κ. Επίσης συμμετέχουν: η διαρκής αναζήτηση του Άλλου, η ματαιότητα της αυτογνωσίας, καθώς και μια περίεργη σύμπραξη του παράδοξου με το ρεαλιστικό.

70 σελ.

Μικρή περιοχή – Αχιλλέας Κυριακίδης

Κείμενα για την πραγματικότητα της μυθοπλασίας
Τα κείμενα που απαρτίζουν το παρόν, είναι όλα μεταχειρισμένα· με τη διαφορά, ότι άλλα έχουν δημοσιευτεί (άρα: ήδη manent) και άλλα έχουν μόνο εκφωνηθεί σε διάφορα στεγνά συμπόσια (άρα: “κινδυνεύουν” να volant ανεπιστρεπτί). Προλαβαίνοντας -απολύτως λογικές- κακεντρέχειες, σπεύδω αυτά τα κείμενα να τα χαρακτηρίσω κείμενα και όχι δοκίμια, παρ’ όλο που ο εκ πρώτης ακοής βαρύγδουπος όρος ενέχει ετυμολογικώς την έννοια της δοκιμής, η οποία, πάλι εξ ορισμού, διαθέτει την ευλογία να επιδέχεται και εκθαμβωτικές αποτυχίες. Ας πω, λοιπόν, ότι τα κείμενα που ακολουθούν, αποπειρώνται να διαβάσουν διαφορετικά την πραγματικότητα της μυθοπλασίας (εξ ου και ο υπότιτλος του βιβλίου) -όσο διαφορετικά διαβάζει κάθε άνθρωπος το ίδιο πράγμα. Το είπε, άλλωστε, και ο Μπόρχες· ο οποίος και, παραθέτοντας μια φράση του Αλφόνσο Ρέγιες, ας όψεται: “Ο μόνος λόγος για τον οποίο πρέπει να δημοσιεύει κανείς τα κείμενα του, είναι για να μην περνάει όλη του τη ζωή διορθώνοντάς τα”.

226 σελ.

Κωμωδία – Αχιλλέας Κυριακίδης

Μια μυστική και μυστηριώδης αίρεση ευαγγελίζεται το θαύμα της πολλαπλής ζωής. Αυτή η ακατονόμαστη αίρεση θα μπορούσε να είναι η λογοτεχνία, αλλά πώς να το εξηγήσεις αυτό σ’ έναν περιδεή μικροαστό όπως ο ήρωας της νουβέλας, ο Δ.Χ., που τρομοκρατείται από ένα σχετικό μήνυμα στον τηλεφωνητή του;
Η “Κωμωδία” -που ασφαλώς δεν είναι Θεία, αλλά ελπίζει τουλάχιστον να είναι Ανθρώπινη- είναι μια χαρμόσυνη ιστορία μυστηρίου, αγωνίας και διαβολικών ανατροπών, με κορυφαία την ανάθεση στον αναγνώστη της ευθύνης και της τέρψης να λύσει το αίνιγμα.

63 σελ.

360 – Αχιλλέας Κυριακίδης

Ο άνθρωπος που παρασύρεται από ένα ταξί σε μια διάβαση πεζών. Ο μουσικός-συγγραφέας που υποδύεται τον ντετέκτιβ. Η Άννα που υποπτεύεται ότι ο σύζυγός της την απατά. Η ψυχίατρος που αναλύει τα αίτια της μελαγχολίας. Το “Langsamer Satz” του Βέμπερν. Η σερβιτόρα που ο άντρας της ξυλοφορτώνει μετανάστες. Ο Ιάσονας που σπουδάζει Ιστορία. Η ηλικιωμένη που έχει παγιδευτεί στο παρελθόν. Ο εσθονός συνθέτης που δολοφονείται.
Όλοι τους μέλη μιας ετερόκλητης ορχήστρας βιρτουόζων της καθημερινότητας, που γράφουν κύκλους στα πεζοδρόμια της κινούμενης πόλης, κυνηγιούνται ασταμάτητα σαν τους δείκτες του ρολογιού σ’ ένα πλέγμα χρόνων που πλησιάζουν, διακλαδώνονται, τέμνονται ή αγνοούνται, και περιφέρουν τα περισκοπικά τους βλέμματα τραγουδώντας με αιχμηρά ρετσιτατίβι ή ακαριαίες άριες την Ανθρώπινη Κωμωδία, τη δική τους επαναλαμβανόμενη ιστορία, παγιδευμένοι στο κέντρο ενός αδυσώπητου ίλιγγου.

62 σελ.

Σημειώσεις για μια ιδιωτική θεωρία της λογοτεχνίας – Αχιλλέας Κυριακίδης

Το βιβλίο, εμπειρικό καταστάλαγμα μιας πολύχρονης τριβής με το φαινόμενο της λογοτεχνίας σε όλες της τις μορφές, σχεδιάζει και εικονογραφεί μιαν αυστηρά προσωπική θεώρηση του λογοτεχνικού φαινομένου και των εμπλεκομένων, από τον πομπό στον δέκτη και τούμπαλιν. Αποφθεγματικές, λοιπόν, ρήσεις για τη συγγραφή και την ανάγνωση, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, την ποίηση και την πρόζα, την κριτική αξιολόγηση, τη μετάφραση και το πρωτότυπο, τη λογοτεχνία και την ιστορία της λογοτεχνίας ως απόλαυση και σοβαρό παίγνιο, γιατί, φυσικά, “αν η λογοτεχνία δεν είναι παιχνίδι, την έχουμε όλοι πολύ άσχημα”.

48 σελ.

Μουσική και άλλα πεζά – Αχιλλέας Κυριακίδης

1973-1995
Από τους κλειστοφοβικούς διαδρόµους του Κάφκα στις εξαγωνικές στοές της Βιβλιοθήκης της Βαβέλ, ή πίσω στις απαρχές της πεζογραφίας του Αχιλλέα Κυριακίδη, όταν το φανταστικό και το παράλογο ανέτρεχαν παραβολικά στην προϊστορία της χώρας ή αλληγορούσαν τη ρηµαγµένη γη της. Κάφκα και Καµύ υποτονθορύζουν κάτω απ’ τις γραµµές, Μπέκετ και Ιονέσκο υποφώσκουν στα κείµενα του πρώτου Κυριακίδη [“Διαφάνεια” (1973), [“Στοιχεία ταυτότητος” (1977)]. Στα σταυροδρόµια των λαβυρίνθων συναντώνται η Ιστορία και ο Μύθος: διηγήµατα που δεν γράφτηκαν ποτέ, επιστολές που αυτοχειριάζονται [“Ο πληθυντικός µονόλογος (1984)”]· και έπειτα, ο Παρασκευάς σκοτώνει τον Ροβινσώνα, και η Πηνελόπη γυρίζει επιτέλους στον καρτερικό Οδυσσέα [“Διεστραµµένες ιστορίες” (1988)]. Όσο για τα πεζά της “Μουσικής” (1995), αυτά διαψεύδουν την αποφθεγµατική ρήση που θέλει τη Μουσική να ’χει σταµατήσει στον Μπαχ, και τη Ζωγραφική στις “Μενίνας” του Βελάσκεθ. Ποιος ο λόγος να γράψεις ένα πολυσέλιδο µυθιστόρηµα, όταν µπορείς να γράψεις την περίληψή του, υποστήριζε ο Μπόρχες. Ο Κυριακίδης προσυπογράφει, και στις αστραπιαίες ιστορίες του προσέρχεται στην υψηλή παράδοση µε διαθέσεις νόµιµης ασέλγειας.

408 σελ.

Σώμα – Αχιλλέας Κυριακίδης

“Η πιο χρωµατιστή ταινία που είδα ποτέ είναι ο ασπρόµαυρος Καθρέφτης, εγώ όµως είµαι της Θυσίας, εγώ είµαι εκείνου του θανάτου που αναβάλλεται, που ακυρώνεται γιατί ο αφέτης έσφαλε στον πυροβολισµό, εγώ είµαι εκείνης της ζωής που επιµένει, πείσµων, τούτο το σώµα θέλω να περάσει άβροχο την ερυθρά του θάλασσα, να φτάσει απέναντι µε όλες τις µνήµες του άτρωτες. Το σώµα µου.
Τι θα θυµάται όταν ξεχάσω;”
Μετά την πύκνωση της πολύπαθης ελληνικής Ιστορίας στην τρισυπόστατη “Κωµωδία” (2010) και το µατωµένο σταυροδρόµι του “360” (2013), ο Κυριακίδης επιστρέφει µε άλλη µία, επίσης σύντοµη, νουβέλα. Η ζωή ενός ανθρώπου περιγράφεται µε σταθµούς τα πάθη του σώµατός του, δοµείται γύρω από τις περιπέτειες της υγείας του και τα ψυχρά ιατρικά ιστορικά του, και συµβαδίζει µε την εµµονική αναζήτηση µιας παράξενης και ξεχασµένης σήµερα γλώσσας στα βάθη των Βαλκανίων που οµνύει στο σώµα και υπηρετεί µόνο τις ανάγκες του.

62 σελ.

Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Πατάκη, Κίχλη, Πόλις, Ύψιλον, Δωδώνη, Εταιρεία Συγγραφέων