Ο πατέρας και η μητέρα του είναι γνωστοί συγγραφείς της Γενιάς του 30. Σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή Αθηνών και εργάστηκε ως δικηγόρος με ειδίκευση το ναυτιλιακό δίκαιο. Δημοσίευσε σχετικά αργά το πρώτο του βιβλίο, το 1982 (“Ιστορίες με σκύλους”, διηγήματα, Κέδρος). Ως σήμερα έχουν εκδοθεί άλλος ένας τόμος με διηγήματα (“Τέσσερις ελληνικοί φόνοι”), τέσσερα μυθιστορήματα, ένας τόμος με δοκίμια και άρθρα και ένας τόμος με προσωπικές σκέψεις σχετικά με το βιβλίο και την ανάγνωση. Έχει αρθρογραφήσει σε μεγάλες εφημερίδες γύρω από θέματα τόσο της τέχνης όσο και της πολιτικής και έχει γράψει λογοτεχνική κριτική για σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά. Το μυθιστόρημά του “Η μεγάλη πομπή” τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος το 1986. Το μυθιστόρημά του “Σκοτεινές επιγραφές” τιμήθηκε με το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού “Διαβάζω” 2012. Από τα βιβλία του, “Η μεγάλη πομπή” έχει μεταφραστεί, μέχρι σήμερα, στα γαλλικά (Griot) και τα ιταλικά (Crocetti), και το “Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια” στα γαλλικά (Gallimard), τα ιταλικά (Crocetti) και τα γερμανικά (Berlin Verlag). Μοιράζει τον χρόνο του, από το 1996 και μετά, μεταξύ Αθήνας και του νησιού της Πάρου, όπου συχνά αποσύρεται για να γράψει. Έχει μεταφράσει βιβλία από τα αγγλικά και τα γερμανικά. Το 1997 ήταν η ελληνική υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας. Εκτός από τη λογοτεχνία οι ασχολίες του περιλαμβάνουν και μια ιδιαίτερα μεγάλη συλλογή δίσκων κλασικής μουσικής, με την οποία έχει πολύ ιδιαίτερη σχέση, αφού άλλωστε η αρχική του φιλοδοξία ήταν να γίνει μουσικός. Η μουσική κατέχει σημαντική θέση στα λογοτεχνικά του έργα.
Η Μεγάλη Πομπή (1985)
Βραδιές μπαλέτου (1991)
Βραδυές μπαλέτου (1995), Κέδρος (E)
Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια (1997), Εκδόσεις Καστανιώτη
Η μεγάλη πομπή (1999), Κέδρος (E)
Ο κουτσός άγγελος (2002), Κέδρος
Σκοτεινές Επιγραφές (2011), Μεταίχμιο
Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια (2011), Μεταίχμιο (Ε)
Η μεγάλη πομπή (2013), Μεταίχμιο (Ε)
Η κρυφή πόρτα (2016), Μεταίχμιο
Βραδιές μπαλέτου (2016), Μεταίχμιο (Ε)
Ελαφρά ελληνικά τραγούδια (2018), Μεταίχμιο
Ο κουτσός άγγελος (2021), Μεταίχμιο
Λάδι σε καμβά (2022), Μεταίχμιο
Διηγήματα
Ιστορίες με σκύλους (1982)
Ιστορίες με σκύλους (1993), Κέδρος
Betsy Lost (1996), Κέδρος
Τέσσερις ελληνικοί φόνοι (2004), Πόλις
Δοκίμια-Αφηγήσεις
Δοκιμαστικές πτήσεις (1993), Κέδρος
Μία λέξη χίλιες εικόνες (2004), Εκδόσεις Πατάκη
Σεμινάρια δημιουργικής γραφής (2017), Κίχλη
Συλλογικά έργα
Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά (1994), Κέδρος
Άσεμνες ιστορίες (1997), Εκδόσεις Πατάκη
Το χρονικό του Κέδρου (2004), Κέδρος
Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (2005), Εκδόσεις Πατάκη
Το στίγμα της εποχής μας (2010), Εκδόσεις Καστανιώτη
Γεύμα μ’ έναν ήρωα (2014), Εκδόσεις Πατάκη
Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (2018), Γαβριηλίδης
Χωρίς μαγνητόφωνο (2018), Πόλις
Μεταφράσεις
Eduard Mörike, Ο Μότσαρτ στο δρόμο για την Πράγα (1996), Εκδόσεις Καστανιώτη
John Barth, Ο βλακοχορτοφάγος (1999), Πόλις
Petrie Harbouri, Φιλάδελφος (2002), Εκδόσεις Πατάκη
Anthony Hope Hawkins, Ο αιχμάλωτος της Ζέντα (2004), Κέδρος
Βραβεία
Η μεγάλη πομπή – Β΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1986)
Σκοτεινές επιγραφές – Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού “Διαβάζω” (2012)
Ελαφρά ελληνικά τραγούδια – Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών (2018)
Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο για το Σύνολο του Έργου – Περιοδικό “www.oanagnostis.gr” (2020)
Λάδι σε καμβά – Αλέξης Πανσέληνος
Καλοκαίρι 1966.
Ο Σπύρος, µαθητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, περνά τις διακοπές του φιλοξενούµενος από την οικογένεια ενός ζωγράφου στο νησί. Είναι ένα σηµαδιακό καλοκαίρι, όχι µόνο για τον ίδιο αλλά και για την οικογένεια που τον φιλοξενεί. Λίγο αργότερα, ο Απρίλιος του ’67 αλλάζει τα πάντα στη ζωή του.
Η ιστορία του Σπύρου είναι η ιστορία και πολλών άλλων της γενιάς του. Είναι η ιστορία ενός νεαρού ζωγράφου που αρνήθηκε να προδώσει την παρέα του αλλά πρόδωσε το όνειρό του.
Τότε, µέσα της δεκαετίας του ’60, ο κόσµος όλος ήταν όπως εµείς – είκοσι χρονών. Μαζί µε εµάς είχε ξαναγεννηθεί η ζωή, όλα είχαν αλλάξει, ακούγαµε τα νέα τραγούδια που έπαιζαν στις µπουάτ της Πλάκας, τον Τιπούκειτο, την Απανεµιά, το Συµπόσιο, τη Ρουλότα και ένα σωρό άλλες. Αντί για τις ντιζέζ µε τα µικρόφωνα, νέοι τραγουδιστές, κορίτσια και αγόρια που θα µπορούσαν να είναι συµµαθητές µας στη Σχολή, παιδιά κι εκείνα σαν εµάς, µε φωνές απλές, χωρίς στόµφο, έλεγαν τα καινούργια τους τραγούδια πάνω σε στίχους που είχαν καθαρή ποίηση. Το φως µιας επανάστασης αχνόφεγγε, ο παλιός κόσµος βούλιαζε και εµείς, αποµακρυσµένοι από το όλο και πιο απρόσωπο κέντρο της πόλης, κρυµµένοι στις παραµεληµένες γειτονιές της, φέρναµε τον καινούργιο.
Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2022, 224 σελ.
Ο κουτσός άγγελος – Αλέξης Πανσέληνος
Ένα νουάρ μυθιστόρημα στα χρόνια της Κατοχής.
Αθήνα 1943. Ένας ντετέκτιβ, Ελληνοαμερικανός, βρίσκεται εδώ και λίγα χρόνια στην Ελλάδα, κυνηγημένος από τους εχθρούς του.
Φυτοζωεί από το επάγγελμά του και ενώ ο πόλεμος διαλύει τις τελευταίες του ελπίδες, κάποιος του αναθέτει την προστασία ενός κοντραμπασίστα της όπερας. Μετέωρος μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, θα συναντήσει πλάσματα φτιαγμένα από τα υλικά του πόνου και της επιβίωσης: μια μοιραία γυναίκα που σαγηνεύει όλους τους άνδρες της ιστορίας, μια Εβραιοπούλα παντρεμένη μ’ έναν μαυραγορίτη, έναν Γερμανό αρχιμουσικό αποφασισμένο ν’ ανεβάσει τον «Χρυσό του Ρήνου» στη Λυρική, έναν αλλήθωρο πρώην εκτελωνιστή, μια πόρνη της Τρούμπας, μια μαυροφορεμένη γυναίκα παραδομένη στο ερωτικό αλισβερίσι. Όλοι τους έχουν δαγκώσει το μήλο της αμαρτίας. Όλοι τους μπορούν είτε να σωθούν είτε να χαθούν. Μήπως για να σωθεί η ψυχή ενός τόπου πρέπει να επιζήσουν και η αρετή και ο πειρασμός;
Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2021, 488 σελ.
Ελαφρά ελληνικά τραγούδια – Αλέξης Πανσέληνος
Αθήνα 1950-1953. Σε μια πλατιά τοιχογραφία ο συγγραφέας ανακαλεί τις εικόνες μιας εποχής που για εκείνον όρισαν για πάντα το πρόσωπο της πόλης του. Μια αναπαράσταση των πρώτων χρόνων μετά από μια αιματηρή δεκαετία με κατοχή και εμφύλιο, χωρίς καταφυγή σε αρχειακό υλικό, παρά μόνο με τη δύναμη της μυθιστορηματικής επινόησης που προσπαθεί να συναγωνιστεί σε αμεσότητα τα ντοκουμέντα, οπτικά και ηχητικά, της εποχής. Έρωτες, ίντριγκες, συνωμοσίες, φτώχεια και δυστυχία, μια εποχή δύσκολης ανάρρωσης ενός κόσμου που μάτωσε και πείνασε. Οι ιστορίες του μυθιστορήματος μπλέκουν μεταξύ τους, στη διάρκεια της πρώτης τριετίας μιας ειρηνικής σειράς ετών, σημαδεμένων για πάντα από τα τραύματα του πρόσφατου παρελθόντος.
Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών 2018
Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2018, 328 σελ.
Σεμινάρια δημιουργικής γραφής – Αλέξης Πανσέληνος
Τα “Σεμινάρια” που περιέχει αυτός ο μικρός τόμος είναι 48 πνευματώδη παίγνια – με μια γερή δόση υπερβολής, αλλά και με αρκετή σοβαρότητα κατά βάθος. Ασχολούνται κυρίως με τη γραφή και την ανάγνωση, άρα απευθύνονται σε επίδοξους συγγραφείς αλλά και στους αναγνώστες της λογοτεχνίας. Τα περισσότερα από αυτά αναρτήθηκαν στο facebook, την περίοδο 2016-2017, με αφορμή τις διαστάσεις που έλαβε το φαινόμενο των σεμιναρίων, που τείνει να γίνει πια θεσμός. Σκέφτηκα λοιπόν να υποδηλώσω, κάτω από τον μανδύα του χιούμορ, κάποιες προσωπικές μου απόψεις για το γράψιμο αλλά και για το διάβασμα. Σε κάθε περίπτωση, οι 48 αυτοί αφορισμοί δεν αποτελούν παρά ένα παιχνίδι με τα πράγματα του σιναφιού μας. Άλλωστε και η ίδια η λογοτεχνία ένα παιχνίδι είναι στην ουσία, αφού μιμείται τη ζωή και εξορκίζει τα φαντάσματα που μας απειλούν.
“Προτού να καταλύσετε τη φόρμα, μάθετε να τη χειρίζεστε. Μπορεί να ανακαλύψετε πως δεν χρειάζεται.”
“Είναι χάλια να μιλάτε σαν τον Μπουκόφσκι ενώ βλέπετε τον κόσμο με τα γυαλιά των αδελφών Μπροντέ.”
“Το κοινό που θα αγαπήσει τα βιβλία σας θα σας μοιάζει. Αν δεν έχετε σαφή εικόνα του εαυτού σας, γνωρίστε τους αναγνώστες σας.”
“Ή την τέχνη σας θα πάρετε στα σοβαρά ή τον εαυτό σας.”
“Οι άξιοι τεχνίτες είναι άνθρωποι καταδεκτικοί γιατί η τέχνη τούς έχει διδάξει την ταπεινότητα. Η πόζα είναι η στάση των ασήμαντων που πιστεύουν πως είναι πιο σπουδαίοι από αυτό που υπηρετούν.”
Δοκίμιο, Κίχλη, 2017, 64 σελ.
Βραδυές μπαλέτου – Αλέξης Πανσέληνος
Ο Κρις Καλλίτσης και η Κάτια Γεροδήµου, δυο µάλλον άσηµοι χορευτές του µπαλέτου, βρίσκονται ξαφνικά µπλεγµένοι στα δίχτυα µιας πλεκτάνης που σκοπεύει να αναδείξει την Κάτια από το κορ-ντε-µπαλέ σε σολίστα. Η πλεκτάνη αποτυχαίνοντας ξετυλίγει ένα κουβάρι από αλυσιδωτές αντιδράσεις το οποίο φτάνει ίσαµε τα Δεκεµβριανά και από κει πίσω πάλι στη δεκαετία του ’50, στην εποχή της Χούντας και στη σύγχρονη Ελλάδα.
Δυο παλιοί αριστεροί ανακαλύπτουν τις άσχηµες αλήθειες για τον εαυτό τους στο πρόσωπο ενός δεξιού, κοινού τους φίλου, κι εκείνος τη δική του οµορφιά στα πρόσωπα των παλιών συντρόφων της νεότητάς του. Οι δυο χορευτές συµβιβάζονται µε τη σκληρή πραγµατικότητα, ενώ ένα νέο αστέρι γεννιέται από το πουθενά στον χώρο του ελληνικού Θεάτρου. Κέρδη και ζηµίες από την όλη ιστορία µένει να εκτιµηθούν στο τέλος του βιβλίου, καθώς ο αναγνώστης µια µουσκεύει στον βυθό της θάλασσας και µια στεγνώνει κάτω από τις ακτίνες του αττικού ήλιου.
Επανέκδοση: “Κέδρος”, 1991
Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2016, 528 σελ.
Η κρυφή πόρτα – Αλέξης Πανσέληνος
Ενώ η πόλη παρακμάζει και καταστρέφεται, ένας άντρας πασχίζει να διασώσει κάποια ψήγματα ευτυχίας κλεισμένος στο μικρό του διαμέρισμα, απομακρυσμένος από τους παλιούς του φίλους, χωρισμένος από τη γυναίκα του, βιοποριζόμενος από μεταφράσεις και φιλοδοξώντας να εκδώσει κάποτε ξανά ένα βιβλίο δικό του. Πολιορκημένος από τις απειλές της καθημερινότητας, με τα λεφτά του να τελειώνουν και την ηλικία του να πλησιάζει τη φθορά, θέλει να εξασφαλίσει την ύπαρξή του μικραίνοντας τον ορίζοντά της ώστε να μην εκτίθεται σε κίνδυνο. Μετρά τις αμοιβές από τις μεταφράσεις που κάνει, υπολογίζει τα έξοδα που αυξάνουν μέσα στην κρίση του τόπου και διατηρείται ζωντανός με το ελάχιστο οξυγόνο που του επιτρέπει ένας κύκλος μικρών, ελάχιστων απολαύσεων και μιας μετρημένης ζωής. Όμως η συναισθηματική του απάθεια κινδυνεύει από μια απρόσμενη εισβολή μέσα στο ίδιο του το σπίτι. Το ξεχασμένο παρελθόν του επιστρέφει σαν απειλή και εκτροχιάζει τη ζωή του. Μια ζωή που μοιάζει να ακολουθεί τη μοίρα της ίδιας της πόλης.
Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2016, 184 σελ.
Η μεγάλη πομπή – Αλέξης Πανσέληνος
Ένα είδος βαρύτητας τραβάει τον Νότη Σεβαστόπουλο και δεν τον αφήνει να απογειωθεί για εκεί που τα όνειρα της ηλικίας τον στρέφουν. Το μόνο σημείο αναφοράς, το μόνο σταθερό του καταφύγιο είναι η μηνιαία εικονογραφημένη σειρά του Ιππότη Λάνσετρις. Εκεί, στα πολύχρωμα τεύχη μόνο μπορεί να ξεδιψάσει. Ενώ οι φίλοι χάνονται ένας ένας και οι έρωτες αποδείχνονται πρόσκαιροι και απατηλοί, το κόμικ του Λάνσετρις, σε μια Αθήνα του μέλλοντος, μοιάζει να απαντά σ’ όλα του τα ερωτηματικά για τη ζωή.
Οι παράλληλες ιστορίες του Νότη και του Ιππότη καθρεφτίζουν η μία την άλλη. Η καταστροφή της φανταστικής Δημοκρατίας του κόμικ και η αληθινή μετάλλαξη του Νότη μετά τον στρατό όπου υπηρετεί συνθέτουν μια γοητευτική περιπέτεια που (δεκαετίες έπειτα από την πρώτη εμφάνιση αυτού του μυθιστορήματος) μοιάζει να έχει γραφτεί σήμερα και να αφορά όλα όσα ζούμε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και παντού.
Ευθύνη Σειράς: Ελένη Μπούρα
Επανέκδοση: “Κέδρος”, 1985
Β΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 1986
Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2013, 450 σελ.
Σκοτεινές επιγραφές – Αλέξης Πανσέληνος
Το χρονικό της απώλειας σαν μια ανοιχτή ερωτική επιστολή.
Μια μυστήρια επιγραφή στο κέντρο της πόλης, βαμμένη άτσαλα πάνω σε έναν τοίχο, τόσο ψηλά που για να γραφτεί χρειάστηκε σκάλα. Άρα μια επιγραφή που σίγουρα κάτι θέλει να μας πει. Να μαρτυρά κάτι για την πόλη ή για τον τόπο ή, τέλος, για τον ήρωα του βιβλίου που έτυχε να την προσέξει και κρέμασε σ’ αυτήν την ελπίδα του να φωτίσει τα σκοτεινά μυστήρια της ζωής του; Ένας κόσμος και μια κοινωνία σε παράκρουση, μια νεολαία οπλισμένη με σπρέι, μια άλλη οπλισμένη με ρόπαλα, ένας Αγιορείτης και ένας Ανθυπασπιστής, ένας ταξιδιωτικός πράκτορας, μια νοσοκόμα και ένα μοντέλο· δυο παλιοί φίλοι που μισιούνται, μια απρόθυμη χήρα και ένας οδηγός ασθενοφόρου, συμπλέκονται και σέρνουν τον χορό γύρω από τους εφιάλτες ενός ερασιτέχνη ζωγράφου που ψάχνει μέσα από το νόημα της επιγραφής να ανακτήσει τη χαμένη του αγάπη.
Ευθύνη Σειράς: Ελένη Μπούρα
Βραβείο Μυθιστορήματος – Περιοδικό “Διαβάζω” 2012
Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2011, 543 σελ.
Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια – Αλέξης Πανσέληνος
Βιέννη, Τεργέστη, Κέρκυρα, Γιάννινα, τέλη του 18ου αιώνα. Ένας αυστριακός συνθέτης δραπετεύει στη θάλασσα και ξεβράζεται στην ελεύθερη από τους Τούρκους Κέρκυρα, όπου γνωρίζει έναν έλληνα αριστοκράτη ποιητή από τη Λευκάδα, που έχει δραπετεύσει εκεί κυνηγημένος κι αυτός από τα φαντάσματα της δικής του ζωής. Πειρατές, ληστές στα σουλιώτικα βουνά, η χλιδή της αυλής του Αλή Πασά στα Γιάννινα, μια ελληνίδα σκλάβα στο χαρέμι, η δραπέτευσή της με τη βοήθεια των δυο καλλιτεχνών και η ανακάλυψη της Ελλάδας από έναν δυτικό άνθρωπο.
Μυστήρια, εφιάλτες, ανατροπές, μάχες στα βουνά και στο τέλος η καταβύθιση του ήρωα στην προεπαναστατική Ελλάδα. Ένας έλληνας καλόγερος αποκοιμιέται νανουρισμένος από τους ύμνους των Δερβίσηδων. Και μια καμήλα περιπλανιέται στα χιονισμένα βουνά της Ηπείρου.
Το μυθιστόρημα “Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια” κυκλοφόρησε το 1996 και μεταφράστηκε στα γαλλικά (Gallimard), στα γερμανικά (Berlin Verlag) και στα ιταλικά (Edizioni Crocetti). To 1997 ήταν η ελληνική υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας.
Ευθύνη Σειράς: Ελένη Μπούρα
Επανέκδοση: Καστανιώτης, 1996· 1997
Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2011, 650 σελ.
Μία λέξη χίλιες εικόνες – Αλέξης Πανσέληνος
Ο μυθιστοριογράφος είναι κυρίως σκηνοθέτης αλλά πρέπει να είναι και ηθοποιός. Να μπορεί να υποδυθεί χαρακτήρες και άτομα διαφορετικά από τον εαυτό του – πώς αλλιώς μπορείς να μιλήσεις γι’ άλλους ανθρώπους αν δεν τους καταλάβεις; Και πώς μπορείς να τους καταλάβεις αν δεν τους υποδυθείς; Και πώς θα το κάνεις αυτό αν δεν τους παρατηρείς και δεν τους προσέχεις; Η εξατομίκευση του αφηγητή, η προβολή του υποκειμενικού, από μια άποψη απλούστεψε τη δουλειά των μυθιστοριογράφων. Για πολλούς, όπως άλλωστε δείχνουν και τα βιβλία τους, το μόνο αξιοπρόσεκτο πράγμα στον κόσμο είναι ο εαυτός τους. Αλλά και αυτόν ποιος τον μαθαίνει ποτέ κρατώντας τον διαρκώς στο κέντρο της προσοχής του; Είμαστε – όταν είμαστε – σε σχέση με κάτι άλλο. Αλλιώς δεν είμαστε. Υπάρχουμε κάπου. Ο εαυτός μας αποκτά εαυτό όταν βλέπει και άλλους γύρω, που τους συγκρίνει και τους αποτιμά. Τότε αποκτάμε πρόσωπο, όταν κοιτάξουμε των άλλων ανθρώπων.
Αλέξης Πανσέληνος
Μιλώντας για τα βιβλία που λάτρεψε, πρόδωσε ή φοβήθηκε, ο Αλέξης Πανσέληνος ουσιαστικά μιλάει για πρόσωπα και πράγματα της ιστορίας, της καθημερινότητας, της γραφής του. Στην παρούσα αυτοπροσωπογραφία διαπιστώνουμε τι συμβαίνει όταν μια συγκινητική γλώσσα συναντάει την εκτυφλωτική μνήμη ενός φετιχιστή αναγνώστη.
Ευθύνη Σειράς: Μισέλ Φάις
Αφηγήσεις, Εκδόσεις Πατάκη, 2004, 192 σελ.
Τέσσερις ελληνικοί φόνοι – Αλέξης Πανσέληνος
Το πρώτο βιβλίο του Αλέξη Πανσέληνου ήταν μια συλλογή από τέσσερα διηγήματα, οι “Ιστορίες με σκύλους”. Ύστερα από τέσσερα μεγάλα μυθιστορήματα που ΄χουν μεσολαβήσει ως σήμερα, ο συγγραφέας επανέρχεται με άλλη μια συλλογή διηγημάτων, τους “Τέσσερις ελληνικούς φόνους”. Τέσσερις παράξενες, σκληρές ιστορίες, που διατρέχουν το πολιτικό υπέδαφος της νεότερης Ελλάδας ανάμεσα στα φαντάσματα του παρελθόντος και τις επιβιώσεις τους. Ο συγγραφέας προσεγγίζει χωρίς φόρτιση τους δράστες των φόνων και επιχειρεί να κοιτάξει την ανθρώπινη πλευρά κάποιων χαρακτήρων που συνήθως αρκούμαστε να χαρακτηρίσουμε με στερεότυπα. Οι περισσότεροι φόνοι άλλωστε έχουν ήδη συμβεί όταν ο αναγνώστης ανοίγει την κάθε ιστορία. Μόνο ένας φόνος διαπράττεται επί σκηνής. Αλλά αυτό δεν αναιρεί καθόλου το ρίγος που ενδέχεται να του προκαλέσουν.
Διηγήματα, Πόλις, 2004, 95 σελ.
Ο κουτσός άγγελος – Αλέξης Πανσέληνος
Αθήνα, κατοχή, ένας άγγελος πέφτει στη γη. Με ψαλιδισμένα φτερά, προσκρούει στον τοίχο του χρόνου και μεταμφιέζεται σε έναν παράξενο ντετέκτιβ, τον Άγγελο Σωτηρίου. Αποστολή του, η προστασία του πιο πολύτιμου ανθρώπου που διαθέτει η χώρα, ενός σπουδαίου μουσικού της όπερας.
Μετέωρος μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, θα συναντήσει, πλάσματα φτιαγμένα από τα υλικά του πόνου και της επιβίωσης: μια μοιραία γυναίκα που σαγηνεύει όλους τους άντρες της ιστορίας· μια εβραιοπούλα παντρεμένη μ’ έναν μαυραγορίτη· έναν Γερμανό αρχιμουσικό αποφασισμένο ν’ ανεβάσει τον “Χρυσό του Ρήνου” στη Λυρική· έναν αλλήθωρο πρώην εκτελωνιστή· μια πόρνη της Τρούμπας· μια μαυροφορεμένη γυναίκα παραδομένη στο ερωτικό αλισβερίσι. Όλοι τους έχουν δαγκώσει το μήλο της αμαρτίας. Όλοι τους μπορούν είτε να σωθούν είτε να χαθούν. Μα τι είναι οι άγγελοι για να κρίνουν τη θεία βούληση; Μήπως για να σωθεί η ψυχή ενός τόπου πρέπει να επιζήσουν και η αρετή και ο πειρασμός;
Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2002, 454 σελ.
Η μεγάλη πομπή – Αλέξης Πανσέληνος
Ένα είδος βαρύτητας τραβάει το Νότη Σεβαστόπουλο στο έδαφος και δεν τον αφήνει να απογειωθεί προς τα εκεί που η ορμητικότητα και τα όνειρα της ηλικίας τον στρέφουν.
Το μόνο σημείο αναφοράς του, το σταθερό του καταφύγιο είναι η μηνιαία εικονογραφημένη σειρά του ιππότη Λάνσετρις – εκεί, μέσα στα πολύχρωμα τεύχη μόνο μοιάζει να ξεδιψάει. Ενώ οι φίλοι χάνονται ένας-ένας και οι έρωτες αποδείχνονται πρόσκαιροι και απατηλοί, το κόμικς απαλύνει κάθε απογοήτευση.
Κι όπως συμβαίνει με όλες τις απλές, καθημερινές συνήθειες, που μοιάζουν χωρίς σημασία, πολύ αργά αντιλαμβάνεται πως μέσα από τις εικόνες της σειράς, το πρόσωπο του ιππότη παρακολουθεί, σαν σε κόμικς, τη ζωή του Νότη Σεβαστόπουλου. Μέσα από διαρκείς αντιστροφές των ειδώλων και από κρυμμένες αναφορές που περιμένουν την αποκάλυψή τους, ο αναγνώστης της “Μεγάλης πομπής” δεν είναι απίθανο να αισθανθεί μερικές φορές πως κάτι παρόμοιο αρχίζει να συμβαίνει ανάμεσα στον ίδιο καθώς διαβάζει αυτό το μυθιστόρημα και στο Νότη Σεβαστόπουλο, τον ήρωά του…
Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 1985
Κολλάζ εξωφύλλου: Δημήτρης Καλοκύρης
Β΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 1986
Μυθιστόρημα, Κέδρος, 1999, 398 σελ.
Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια – Αλέξης Πανσέληνος
Ο Γκότλιμπ Περτλ (ή Χρυσόστομος Μαζαρίνι), κάποτε διάσημος σ’ όλο τον κόσμο βιεννέζος μουσικοσυνθέτης του 18ου αιώνα, πεθαίνει επισήμως το 1791. Στην πραγματικότητα το σκάει με πλαστή ταυτότητα (για λόγους που θα μάθει ο αναγνώστης στη διάρκεια του μυθιστορήματος) και ζει κάμποσα χρόνια στην Ιταλία. Η τύχη τον οδηγεί απροσδόκητα στα νερά του Ιόνιου Πελάγους. Στην Κέρκυρα γνωρίζει έναν επίσης αυτοεξόριστον: τον κόντε Ανδρέα Ροϊλό από τη Λευκάδα, που δίνει τις δικές του μάχες στο επίπεδο της γλώσσας του, της τέχνης του αλλά και της πολιτικής. Οι συγκυρίες που έφεραν τους δυο αυτούς διαφορετικούς καλλιτέχνες κοντά δημιουργούν μια συνάντηση γοητευτική και συγκινητική. Και η τύχη τούς οδηγεί στη Στερεά Ελλάδα. Έπειτα από περιπέτειες στη θάλασσα και στη στεριά, άλλες τρομαχτικές και άλλες σχεδόν κωμικές, οι ήρωες και οι συνοδοί τους φτάνουν ίσαμε την αυλή του Αλή Πασά, στα Γιάννινα. Εκεί θα κορυφωθούν οι σχέσεις, οι συγκρούσεις, η φιλία και η αλληλεπίδραση που άσκησε ο ένας στον άλλον. Το τέλος τούς χωρίζει, αλλά η μοίρα τους είναι πια γραμμένη. Το ξέρει ο αναγνώστης τόσο καλά, που ο συγγραφέας δεν χρειάζεται ούτε να το αρθρώσει.
Ένα τολμηρό παιχνίδι “βιογραφίας” δύο ηρώων που από τα προφανέστερα πρότυπά τους ο ένας έχει επισήμως πεθάνει την εποχή που εμφανίζεται να δρα στην περιοχή μας και ο άλλος μόλις έχει γεννηθεί και θα ανδρωθεί πολύ αργότερα. Μια σύνθεση τεχνών, προσωπικοτήτων, πολιτισμών και συγκυριών, που απροσδόκητα και παράδοξα μοιάζει να γεννιέται και που στο τέλος φαίνεται να σβήνει και να χάνεται στη μεγάλη αγκαλιά της Ιστορίας, της κοινής ανθρώπινης μοίρας. Αλλά, άραγε, σβήνει στ’ αλήθεια; Και στ’ αλήθεια χάνεται; Ίσως το βιβλίο που κρατά ο αναγνώστης στα χέρια του ν’ αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο.
Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 1996
Στο εξώφυλλο, λεπτομέρεια από πίνακα του Goya
Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 1997, 601 σελ.
Betsy Lost – Alexis Panselinos
What happens when three young lawyers set off at night into unknown parts of town in search of a stolen motorcycle? What happens when Minas visits a gay bar together with his uncle, the general – no stranger to the place it seems – or ends up in bed with Gia? When Petros, enjoying an evening away from his wife and kids, finds himself in the company off Soulis, handsome bike thief and sometime catamite? Or when poor Stelios is strapped to a lie detector cum personality analyser at the American base?
And what about the adventures of the pack of stray dogs roaming around the town that same night, watching the trans-vestites, settling scores with the white cat Gabriel, seeing their old teacher off on his way to the other world?
Alexis Panselinos tells us all this and more in a story which is sometimes surreal, always tender, subtle, sad and extremely funny.
Μετάφραση: Caroline Harbouri
Modern Greek Writers
Διηγήματα, Κέδρος, 1996, 127 σελ.
Βραδυές μπαλέτου – Αλέξης Πανσέληνος
Ο Κρις Καλλίτσης και η Κάτια Γεροδήμου, δύο μάλλον άσημοι χορευτές του μπαλέτου, βρίσκονται ξαφνικά μπλεγμένοι στα δίχτυα μιας πλεκτάνης που σκοπεύει ν’ αναδείξει την Κάτια από το κορ-ντε-μπαλέ σε σολίστα. Η πλεκτάνη αποτυχαίνοντας ξετυλίγει ένα κουβάρι από αλυσσιδωτές αντδράσεις, που φτάνει ίσαμε τα Δεκεμβριανά κι από κει, πίσω πάλι στη δεκαετία του ’50, στην εποχή της Χούντας και στη σύγχρονη Ελλάδα. Η αδυναμία των νεότερων γενιών να συνδέσουν τα σημερινά προβλήματά τους με την προϊστορία του τόπου στις δεκαετίες που πέρασαν, αποτελεί το κύριο θέμα του βιβλίου. Δύο παλιοί αριστεροί ανακαλύπτουν την άσχημη αλήθεια για τον εαυτό τους στο πρόσωπο ενός δεξιού, κοινού τους φίλου, κι εκείνος τη δική του ομορφιά στα πρόσωπα παλιών συντρόφων της νεότητάς του. Οι δύο χορευτές συμβιβάζονται με την πραγματικότητα, ενώ ένα νέο αστέρι γεννιέται στο χώρο του ελληνικού θεάτρου. Κέρδη και ζημίες από την όλη ιστορία μένει να εκτιμηθούν στο τέλος του βιβλίου, καθώς ο αναγνώστης μια μουσκεύει στο βυθό της θάλασσας και μια στεγνώνει κάτω από τις ακτίνες του αττικού ήλιου.
Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 1991
Μυθιστόρημα, Κέδρος, 1995, 448 σελ.
Ιστορίες με σκύλους – Αλέξης Πανσέληνος
Τέσσερα διηγήματα
Διηγήματα, Κέδρος, 1993, 281 σελ.
Δοκιμαστικές πτήσεις – Αλέξης Πανσέληνος
Παράλληλα με τα πεζογραφικά του έργα ο Αλέξης Πανσέληνος ασχολήθηκε κατά διαστήματα με τη λογοτεχνία, την ιδεολογία και την πολιτική διάσταση του φαινομένου της Τέχνης. Στον τόμο αυτό συγκεντρώθηκε μια επιλογή άρθρων και δοκιμίων από το 1975 έως το 1992, που έχουν δημοσιευτεί σε γνωστά λογοτεχνικά περιοδικά της Αθήνας. Από αυτά, δύο εκτενή κείμενα (ένα αφιερωμένο στον ποιητή Μάνο Ελευθερίου και ένα γύρω από τον πεζογράφο Αλέξανδρο Κοτζιά) είναι ανέκδοτα.
Ο προβληματισμός του συγγραφέα γύρω από την τέχνη του, αλλά και γύρω από το συνολικό φαινόμενο της Τέχνης, μας παρουσιάζει ένα μέρος από αυτό που πολλοί ονομάζουν “εργαστήρι του καλλιτέχνη”, καθώς αποκαλύπτει τις ιδέες που διατρέχουν την πρωτότυπη δημιουργική του εργασία και τη γνώμη του για πρόσωπα και πράγματα στον ευρύτερο χώρο της ελληνικής διανόησης. Οι αναγνώστες των βιβλίων του θα έχουν με τον τόμο αυτό την ευκαιρία μιας πιο προσωπικής προσέγγισης του συγγραφέα. Και όσοι βρήκαν τα βιβλία του γοητευτικά ή ενδιαφέροντα, θα διαπιστώσουν μια συνέπεια ανάμεσα στις ιδέες και στην ατμόσφαιρα των λογοτεχνικών του σελίδων, όπως και ανάμεσα στην οργάνωση των ιστοριών του και στη φύση της ιδεολογίας που διατρέχει τα δοκιμιακά αυτά κείμενα, και τη σκέψη του γενικότερα.
Πρόλογος: Κ. Α. Δημάδη, “Μορφές κοινωνικής κριτικής συνείδησης στο σύγχρονο ελληνικό μυθιστόρημα και το δοκίμιο: η περίπτωση του Αλέξη Πανσέληνου”
Δοκίμια, Κέδρος, 1993, 245 σελ.
Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Πατάκης, Κέδρος, Πόλις, Κίχλη