Αποστόλης Αρτινός

Η φυσική μοναξιά των λέξεων – Αποστόλης Αρτινός

“Το κείμενο είναι το φάντασμα του κόσμου. Η απομακρυσμένη του σκιά. Η ενσωμάτωση των λέξεών του. Η διάχυσή τους. Η διασπορά της ανωνυμίας τους. Μία αργή, εκστατική εξαΰλωση, που δουλεύει σε βάθος, φέρνοντας το φως, ένα αρρωστημένο και ανύσταχτο φως. Την ανονείρευτη μέρα. Γιατί οι λέξεις δεν αποδίδουν το όνειρο. Οι λέξεις αποδίδουν τη ζωή. Την αποδίδουνε στο θάνατό της. Στην ηχώ της. Μία ηχώ που κάνει το χώρο απροσπέλαστο και τον χρόνο έναν νεκρό χρόνο. Γιατί αυτό είναι ο χρόνος. Αυτό ήταν πάντα. Το απροσπέλαστο. Η μοναξιά της αναμονής του. Μια μοναξιά που επιστρέφει τις λέξεις. Ένας αόρατος ιστός διασυνδέσεων, που μεγαλώνει, καταλαμβάνει το χώρο σου, γίνεται το θάμβος τώρα κι αυτού του δωματίου. Να τα γυμνά κλαδιά του! Κρατάνε αυτόν τον ιστό, τη διάρκειά του. Γιατί κι εδώ. Πού αλλού; Η διάρκεια είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα. Ένας ακίνητος, πυκνός χρόνος. Η ήττα του. Η ύστατη στιγμή της αλήθειας του.”

Πεζογραφία, Σμίλη, 2019, 88 σελ.

Αγαπημένη μου Lyda – Αποστόλης Αρτινός

Δύο αδελφές, η Μπεμπούλα και η Ροζαλίνδη (Lyda), αλληλογραφούν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’30, αμέσως μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης που προκλήθηκε από το κραχ του 1929. Τα περισσότερα από τα γράμματα στέλνονται από την Μπεμπούλα, η οποία είχε μόλις διοριστεί δασκάλα σε ένα χωριό της Ηπείρου, προς τη Ροζαλίνδη, που την ίδια περίοδο διέμενε στην Κέρκυρα. Η χρεοκοπία της οικογένειας, η προσαρμογή στο νέο περιβάλλον, η αγωνία του βιοπορισμού, οι νεανικοί έρωτες, οι απανωτές διαψεύσεις είναι όλα όσα θέλει να μοιραστεί η πρωταγωνίστρια των επιστολών με τον πιο δικό της άνθρωπο.
Τα πρόσωπα μέσα από τις λέξεις: Η Μπεμπούλα, η Lyda, ο Αντρέας, η μαμά.
Οι τόποι: Το χωριό της Ηπείρου, η Κέρκυρα, η Αθήνα.
Τα ρήματα που ιχνογραφούν τη λαχτάρα και τη θλίψη: “Σε φιλώ”, “Γράψε μου”, “Περιμένω”. Μέσα από επιστολές κι ένα τετράδιο σημειώσεων, και με εφόδιο την ευαισθησία ενός αναγνώστη, ο Αποστόλης Αρτινός αναδεικνύει σε ύψιστη χειρονομία το να απευθύνεσαι σε κάποιον και διασώζει την εικόνα μιας ζωής που κινδύνευσε να βυθιστεί στη λήθη.

Μυθιστόρημα, Κριτική, 2017, 144 σελ.

Στην άλλη όχθη της μέρας – Αποστόλης Αρτινός

Notes de passage


Η εκδήλωση της ποίησης είναι μια εκδήλωση μέθης, μιας τρελής μέθης της γλώσσας. Και το ποίημα το μόνο ορατό ίχνος αυτής της μέθης.
Δεν είναι αποκάλυψη το ποίημα, είναι η φανέρωση της απόκρυψης, η θεωρία του μη ορατού, του μη διαθέσιμου νοήματος.
Σ’ αυτή τη σιωπή του νου, τη πιο βαθιά πλέον σιωπή, όπου ο λόγος αναπληρώνει τη ζωή και αναστέλλει το νόημα, η γλωσσική παράβαση του ποιήματος είναι στην πραγματικότητα μια παράβαση καθολική, μια παράβαση όλων των ανθρωπολογικών δυνατοτήτων.
Ίσως το ποίημα να είναι έτσι για τον άνθρωπο αυτό το ενδεχόμενο, το μοναδικό ενδεχόμενο, ενός ακέραιου πένθους.
Αποστόλης Αρτινός

Ποίηση, Bibliotheque, 2015, 78 σελ.

Το συμβάν Lacan – Αποστόλης Αρτινός

Πολλοί σήμερα μιλούν για το τέλος της ψυχανάλυσης, με την ίδια ευκολία που μιλούσαν κάποιοι για το τέλος της ιστορίας, του πραγματικού ή της πολιτικής. Διαψεύστηκαν. Και τα τρία επανέρχονται δριμύτερα.
Ο Lacan το ήξερε: “Το έχω αναγγείλει”, υποστήριζε σε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις, “το πραγματικό θα αποκτήσει και πάλι το πλεονέκτημα. Και θα είμαστε όπως πάντα χαμένοι”. Στον ορίζοντα αυτής της πίστης θα εγγράψει και την εμπειρία της ψυχανάλυσης. Μια εμπειρία, που μέσα απ’ το μετεωρισμό του σημείου της, θα κλονίσει συθέμελα όλο το σύμπαν των σημαινόντων, αυτόν τον ίδιον τον ορίζοντα του Πραγματικού. Ο Lacan θα εγείρει το υποκείμενό του μέσα σ’ αυτή την εκλειπτική, μια έκλειψη που θα γίνει και η αιτία όμως της επιθυμίας του υποκειμένου, η τοπική της καταγωγικής του απόλαυσης. Μια σειρά από έννοιες θα αρθρώσουν τώρα το συμβάν ενός καινοφανούς και απροσάρμοστου λόγου, αυτό το λακανικό σύμπαν, που με το αδιάθετο νόημα του, θα ριζοσπαστικοποιήσει όλον τον ορίζοντα του μετανεωτερικού λόγου. Το ασυνείδητο, η αδύνατη απόλαυση του Άλλου, η υπεροχή του συμβολικού, η αποκαλυπτική του συμπτώματος, είναι λακανικές θέσεις που θα καθορίσουν αποφασιστικά την ιστορία της ψυχανάλυσης και θα σφραγίσουν ανεξίτηλα τη θυελλώδη σκέψη του 20ού αιώνα.
Eπιμέλεια σειράς: Βαγγέλης Γαλάνης

Ψυχανάλυση, Επέκεινα, 2014, 54 σελ.

Η ετεροτοπία της καλύβας – Αποστόλης Αρτινός

Δοκίμια για τη γλώσσα της αρχιτεκτονικής και για την αρχιτεκτονική της γλώσσας.


“Το 18ο αιώνα ο πολιτισμός δεν παράγεται πλέον στα ανάκτορα και στα μοναστήρια, αλλά στις αγροικίες και στις εξοχές. Η περίφημη αγροικία του Goethe, τα τοπία του Turner και του Constable, η αισθησιακή ρέμβη του Rousseau, ο Μέλανας Δρυμός, δεν είναι παρά σημεία μιας ολικής και σχεδόν μαζικής εμβύθισης στη φύση, μια μέθεξη στο τοπίο που έμελλε να είναι και η τελευταία ιστορικά. Το ρομαντικό πρότυπο της αγροικίας, “το κατοικείν των χωρικών”, όπως θα πει ο Heidegger, είναι και το τελευταίο ίχνος μιας αρχαίας αντίληψης για την κατοίκηση που έρχονται να ανατρέψουν εκ βάθρων οι νέοι καιροί. Ένα κατοικώ που στοιχειώνει όμως ακόμη και σήμερα το φαντασιακό μας. Η οικογένεια Eagles, τα δεντρόσπιτα, η κατασκήνωση στη φύση, τα παιδιά των διαμερισμάτων που συνεχίζουν στις ιχνογραφίες τους να σχεδιάζουν καλύβες με ξύλινους φράχτες, όταν τους ζητείται να σχεδιάσουν το σπίτι τους, μαρτυρούν ένα ίχνος που δείχνει να αντιστέκεται σθεναρά. Η μορφική αντοχή μιας ψυχικής ανάμνησης, της πιο βαθιάς ανάμνησης σύμφωνα με τον Μπασελάρ, που σαγηνεύει πάντα άμα τη εμφανίσει του.”

Απ’ τα περιεχόμενα του βιβλίου: Η ετεροτοπία της καλύβας, Στο Μέλανα Δρυμό, Η κατά μόνας διαμονή, Στην άκρη ενός γκρεμού, Η διαλεκτική του οικείου, Το λαγούμι του Kafka, Στη λίμνη Walden, Του Φιλήμονα και της Βαυκίδας, ς στρουθίον μονάζον.

Δοκίμια, Σμίλη, 2014, 88 σελ.

Τα γράμματα της Ντόρας – Αποστόλης Αρτινός

“Τα γράμματα της Ντόρας” είναι ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε μια ερωτική αλληλογραφία. Γράμματα υπαγορευμένα εξ ολοκλήρου απ’ τη μυθολογία του έρωτα και τη σαγήνη του άλλου. Από ποια θέση μιλά ο ερωτευμένος; Πού απευθύνεται όταν ο άλλος είναι απών;

“Όταν άρχισα να διαβάζω τα γράμματα ήξερα λίγα πράγματα γι’ αυτήν, μόνο ότι ήταν γιατρός, διορισμένη στις αρχές του ’50 στην Άμφισσα, μια ιδιόμορφη προσωπικότητα, κάπως αντικομφορμιστική, και ότι η σχέση της με τον Φώτη υπήρξε τρικυμιώδης. Διαβάζοντάς τα δεν έμαθα και περισσότερα, η ερωτική αλληλογραφία δεν πληροφορεί, απλώς μιλά, μιλά σε αυτόν που δεν μιλά, που κρύβεται μέσα στους αδύναμους αντικατοπτρισμούς του. Τον Φεβρουάριο του ’55 η Ντόρα φεύγει από την Άμφισσα γιατί διορίζεται στα Τρίκαλα. Δεν πηγαίνει όμως αμέσως, μένει για λίγες μέρες στο πατρικό της στην Αθήνα, απ’ όπου και τα πρώτα της γράμματα προς τον Φώτη. Οι επιστολές αυτές στέλνονταν ταχυδρομικά αλλά και με το λεωφορείο του ΚΤΕΛ. Έμπαιναν μέσα σ’ ένα βιβλίο και ταξίδευαν. Δύο-τρία γράμματα τη μέρα. Ήθελε να πληροφορεί τον Φώτη για την κάθε στιγμή της. Η αλληλογραφία τους θα διαρκέσει έναν ολόκληρο χρόνο. Θα ξενυχτά γράφοντας. Θα του μιλά, σχεδόν καθημερινά, παράφορα, όπως κάθε ερωτευμένος. Θα θυμάται, τα χρόνια που πέρασαν μαζί, τις τρυφερές τους στιγμές, τις εντάσεις, τη συμφιλίωση που ακολουθούσε, το τοπίο του ελαιώνα, τα σοκάκια της πόλης. Ο Φώτης θα σιωπά. Πώς αλλιώς…”

Μυθιστόρημα, Σμίλη, 2012, 190 σελ.

Βίος ιδεόληπτος – Αποστόλης Αρτινός

“Θέλω να σου πω δηλαδή πως δεν έχεις τίποτε από μένα να ακούσεις. Πως μόνο την αργία των πραγμάτων μπορώ να μεταφέρω. Πως η γλώσσα μόνο το κενό της μπορεί να μιλήσει. Γιατί οι λέξεις είναι άδειες. Γιατί στη μοναξιά όλα είναι άδεια. Όλα υπομένουν το κενό τους, τον χωρισμό τους απ’ τον κόσμο, τη μεγάλη τους στέρηση. Το ανέφικτο ενός τόπου. Αυτό είναι η μοναξιά. Οι γέφυρες που έχασαν την ισορροπία τους και πλέουν σε χίλια κομμάτια. Αναμνήσεις όλα και ίχνη γραφής”.

Διηγήματα, Σμίλη, 1998, 75 σελ.