Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας δικαίου στο Παρίσι. Το 1973 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο “Το τέλος του τοπίου”. Η συλλογή του “Με το φως”, 1999, τιμήθηκε ταυτόχρονα με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και με το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού “Διαβάζω”, το 2000. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και αγγλικά και έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό “Harvard Review”, στα τεύχη 50, 1998 και 80, 2000. Ο Θάνος Μικρούτσικος έχει μελοποιήσει ποιήματά του που έχουν κυκλοφορήσει σε CD με τίτλο “Ποίηση με μουσική: Κωνσταντίνος Καβάφης-Χριστόφορος Λιοντάκης”. Ως μεταφραστής, o Λιοντάκης ασχολήθηκε συστηματικά με τη γαλλική λογοτεχνία, έχοντας μεταφράσει μεταξύ άλλων έργα των Ζενέ, Απολλιναίρ, Μπονφουά, Ελυάρ, Ρεμπώ, Πονζ, Βαλερύ, Σταντάλ και έχοντας επιμεληθεί μια “Ανθολογία γαλλικής ποίησης”. Το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας τον ονόμασε Ιππότη της Τάξεως Γραμμάτων και Τεχνών και ο Δήμος Ηρακλείου του απένειμε το βραβείο Νίκου Καζαντζάκη. Το 2012 τιμήθηκε με το βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου του. Έφυγε από τη ζωή στις 26 Ιουλίου 2019, σε ηλικία 74 ετών.
Ο ροδώνας με τους χωροφύλακες (1991)
Ο μινώταυρος μετακομίζει (1996)
Υπόγειο γκαράζ (1999)
Με το φως (2000)
Στο τέρμα της πλάνης (2010)
Εικόνες που επιμένουν (2012)
Ποιήματα 1982-2010 (2015)
Αφηγήματα
Ο μεγάλος δρόμος (2017), Γαβριηλίδης
Δοκίμια-Μελέτες-Ερμηνεία-Κριτική
Νυχτερινό γυμναστήριο (1993)
Αθηναϊκό μειδίαμα (2009)
Συλλογικά έργα
Προσφορά στον Άγγελο Τερζάκη (2000)
Σύγχρονη ερωτική ποίηση (2007)
Ενδοσκεληδόν (2008)
Ημερολόγιο: Παιδιά του κόσμου (2013)
Χαιρετισμός στον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο (2016)
Για τον Αντώνη Φωστιέρη (2017), Αιγαίον
Βραβεία
Με το φως – Κρατικό Βραβείο Ποίησης (2000), Βραβείο Ποίησης – Περιοδικό “Διαβάζω” (2000)
Στο τέρμα της πλάνης – Βραβείο Ποίησης – Περιοδικό “Διαβάζω” (2011)
Το 2012 τιμήθηκε με το βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου του.
Ο μεγάλος δρόμος – Χριστόφορος Λιοντάκης
Μια συγκινητική καταγραφή των παιδικών του χρόνων επιχειρεί ο ποιητής Χριστόφορος Λιοντάκης στα πεζογραφήματά του με τίτλο “Ο μεγάλος δρόμος”, όπως τα έζησε στον γενέθλιο τόπο του, το Ίνι, ένα χωριό στην ανατολική Μεσσαρά στην Κρήτη από το 1945 ως το 1956, δηλαδή τα μεταπολεμικά χρόνια, τα φορτισμένα από την κατοχή, τον εμφύλιο και τις δύσκολες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής.
Μέσα από τα διάφορα flash-back συναιρείται με θαυμαστό τρόπο το ιστορικό παρόν με το παρελθόν δημιουργώντας μια τοιχογραφία της μεταπολεμικής ελληνικής επαρχίας.
Τα προσωπικά του βιώματα καταγράφονται με λιτό και επιγραμματικό τρόπο. Ανεξίτηλες μνήμες ζωντανεύουν μέσα από λυρικές και κατανυκτικές περιγραφές. Το φαινομενικά ασήμαντο μεγαλύνεται, η φύση δοξολογείται.
Μια ιεροτελεστία αθωότητας μέσα σε μια φύση κατάσπαρτη από τα αρχαιολογικά ερείπια της αρχαίας πόλης των Αρκάδων, όπου κυκλοφορούν αγαπημένα πρόσωπα, νεαρά παιδιά, εμβληματικές μορφές γερόντων. Ένα συναξάρι ανώνυμων προσώπων και πραγμάτων.
Αφηγήματα, Γαβριηλίδης, 2017, 184 σελ.
Ποιήματα 1982-2010 – Χριστόφορος Λιοντάκης
Στην έκδοση περιλαμβάνονται οι συλλογές “Ο Μινώταυρος μετακομίζει”, “Ο ροδώνας με τους χωροφύλακες”, “Με το φως”, “Στο τέρμα της πλάνης”.
ΤΕΛΕΤΗ
Είχαν τελειώσει τα αντισηπτικά
λιγόστευε το πάθος
καθώς ανοίγανε κονσέρβες μπίρα
το πένθος ύψωνε φυσαλίδες
στα ανοιχτά τους στόματα.
Τότε κατάλαβες: το φως στα χέρια σου
δεν ήταν δικό σου
κι όμως δεν έφυγες
έκανες κριτική
ρυθμίζοντας το φόβο σου με δόσεις.
Και μην απολογείσαι:
και τώρα κινδυνεύεις
να γράψεις στίχους
ίσως και ποίημα.
Ποίηση, Γαβριηλίδης, 2015, 175 σελ.
Νυχτερινό γυμναστήριο
Νυχτερινές ασκήσεις με πολλές αναφορές στο φως. Κείμενα διαποτισμένα από νοσταλγία και μνήμες, χωρίς μεμψιμοιρίες και μικροψυχίες. Αναφορές στους Παπαδιαμάντη, Καβάφη, Καρυωτάκη, Ελύτη, Τερζάκη, Αξιώτη κ.ά., αλλά και σε πολλούς ανώνυμους.
Ένας διαφορετικός περίπατος σε πόλεις: Αθήνα, Ηράκλειο, όπου το μάτι του συγγραφέα αποστρέφεται την ασχήμια και επιμένει στην κρυμμένη γοητεία τους.
Μια γραφή που δεν αστυνομεύει για να κρύψει τις αδυναμίες της· αντίθετα, τις εκθέτει, αφήνοντας να κυκλοφορεί στις γραμμές της ένα αεράκι που επιτρέπει ανάσες.
Στο τέρμα της πλάνης
ΑΝΑΤΡΟΠΗ
Ό,τι φαντάζεσαι πως λείπει
η ηδύτητά σου το αναπληρώνει.
Ανατρέποντας τους κανόνες του ωραίου.
Από της αμηχανίας σου τη στενωπό
ξεχύνονται αθώοι χυμοί
Και στο φως σιωπηλά σε αποδίδουν.
ΡΟΔΙΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Απόψε με το φεγγάρι
τα γιασεμιά μυρίζουν
με δοντάκια νεκρών νηπίων.
Η ζωή τους: η ρόδινη υποψία
στα πέταλα των γιασεμιών.
Εικόνες που επιμένουν
Το τέλος του τοπίου. Μετάθεση. Υπόγειο γκαράζ
… Για πολύν καιρό οι εικόνες αυτές κυκλοφορούσαν μέσα μου, ώσπου με τη βοήθεια της αθωότητας και της άγνοιας κάποιες άρχισαν να παίρνουν μορφή. Έτσι κυκλοφόρησε η πρώτη συλλογή “Το Τέλος του τοπίου” το 1973. Ακολούθησε η “Μετάθεση” το 1976. Η πρώτη έκδοσή τους ήταν ιδιωτική. Οι δύο αυτές συλλογές επανεκδόθηκαν μαζί από τις εκδόσεις “Εγνατία” στη σειρά “Τραμ” το 1980. Το “Υπόγειο γκαράζ” εκδόθηκε στις εκδόσεις “Κέδρος” το 1978 και επανεκδόθηκε το 1999.
Πριν αποφασίσω τη συγκεντρωτική τους έκδοση (είχαν εξαντληθεί προ πολλού), τις ξαναδιάβασα αρκετές φορές. Τα αισθήματα ανάμεικτα. Συγκίνηση, κυρίως καθώς θυμήθηκα τις συνθήκες και τα γεγονότα που προκάλεσαν τη γραφή τους. Συγχρόνως όμως οι εικόνες τους παρέμεναν ζωντανές και εξακολουθούσαν να επιμένουν έτσι, παρ’ όλες τις αναστολές, ενέδωσα εκ νέου.
Τα ποιήματα: “Ήχος κλεισμένος”, “Εδώ στην όχθη της λογικής”, “Χρόνος και σταγόνες βροχής”, “Να αλλάξει αίμα” και “Σε δυο τραπέζια” είχαν τη μεγάλη εύνοια της τύχης να μελοποιηθούν από τον Θάνο Μικρούτσικο, ο οποίος ανέδειξε τις φανερές μα και τις κρυμμένες διαστάσεις τους. Το έργο κυκλοφόρησε σε CD από τη MINOS ΕΜΙ: “Ποίηση με μουσική: Κωνσταντίνος Καβάφης – Χριστόφορος Λιοντάκης”, με ερμηνευτή τον Κώστα Θωμαίδη.
Επίσης ο Θανάσης Νικόπουλος μελοποίησε στίχους από τα ποιήματα “Ζήσαμε σ’ ώρες ασχημάτιστες” και “Τη νύχτα η σιωπή είναι λόγος”, με τον τίτλο “Ο έρωτας δεν ήτανε δοσμένος”. Το τραγούδι αυτό περιλαμβάνεται στο cd “Τραγούδια τον έρωτα και της θάλασσας” και το ερμηνεύει ο Μίλτος Πασχαλίδης.
Τέλος, εικοσιένα ποιήματα από τις τρεις αυτές συλλογές περιλαμβάνονται στο cd που κυκλοφόρησε η δισκογραφική εταιρεία ΛΥΡΑ στη σειρά “Ελληνική ποίηση – περίοδος δεύτερη”: “Ο Χριστόφορος Λιοντάκης διαβάζει Λιοντάκη”.
Στην παρούσα επανέκδοση κλάδεψα ορισμένους λαίμαργους στίχους που περίσσευαν αλλού πάλι έχωσα ακόμη πιο βαθιά το νυστέρι, αφαιρώντας, καθώς “τη αφαιρέσει μόνη το αποκεκρυμμένον αναφαίνεται κάλλος”.
(από τον πρόλογο του συγγραφέα)
Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Καστανιώτη, Γαβριηλίδης, Κέδρος
