Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου και ανακηρύχθηκε διδάκτορας (1991). Εργάστηκε για πολλά χρόνια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Διδάσκει Νεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Στο βασικό συγγραφικό της έργο συγκαταλέγονται τα βιβλία: “Μεταπολεμική πολιτική ποίηση” (Εκδόσεις Κέδρος, 1995), “Ο προσωπικός μύθος” (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2004), “Πρόσωπα και προσωπεία” (Εκδόσεις Gutenberg, 2007). Πρόσφατα, επιμελήθηκε τις ποιητικές ανθολογίες “Και με τον ήχον των για μια στιγμή επιστρέφουν” (Εκδόσεις Gutenberg, 2016) και “Το γλωσσάριο των ανθέων” (Εκδόσεις Πικραμένος, 2018).
Μεταπολεμική πολιτική ποίηση (1995), Κέδρος
Ο προσωπικός μύθος (2004), Εκδόσεις Καστανιώτη
Πρόσωπα και προσωπεία (2007), Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
Η Αθήνα από τον 19ο στον 20ό αιώνα (2018), Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
Συλλογικά έργα
Για τον Σαχτούρη (1998), Αιγαίον
Γλώσσα και λογοτεχνία στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση (2005), Μεταίχμιο
Κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας Γ΄ γυμνασίου (2010), Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (Ο.Ε.Δ.Β.)
Ταυτότητες στον ελληνικό κόσμο (από το 1204 έως σήμερα) (2011), Ευρωπαϊκή Εταρεία Νεοελληνικών Σπουδών (Ε.Ε.Ν.Σ.)
Κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας Β΄ γυμνασίου (2012), Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων Διόφαντος
Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): Οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτεχνία (2015), Ευρωπαϊκή Εταρεία Νεοελληνικών Σπουδών (Ε.Ε.Ν.Σ.)
Η ποίηση και η ποιητική του Κωστή Παλαμά (2016), Ίδρυμα Κωστή Παλαμά
Οι θετικές επιστήμες ως πολιτισμικό αγαθό (2017), Ροπή
Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας; (2018), Νεφέλη
Κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας Β΄ γυμνασίου (2018), Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων “Διόφαντος”
Ο ποιητής Σωτήρης Σαράκης (2019), Κουκκίδα
Η Αθήνα από τον 19ο στον 20ό αιώνα – Δώρα Μέντη
Η μνήμη της πόλης και η σύγχρονή της λογοτεχνική αναπαράσταση
Η μνήμη μιας πόλης υπερβαίνει τον χωροχρόνο της ιστορίας της, καθώς συντίθεται τόσο από τα πραγματικά συγγραφικά βιώματα όσο και από τις λογοτεχνικές αναπαραστάσεις τους. Από τη μια μεριά υπάρχει η παράδοση, με τη μορφή της ιστορίας της λογοτεχνίας, και από την άλλη η ανατροπή, με τις διαδοχικές προσεγγίσεις σε θέματα που άπτονται των ιδεών και της αυτοσυνειδησίας των νεοελλήνων. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, ξεκινώντας από την ευτοπία του αρχαιολατρικού προσκυνήματος, η Αθήνα απολήγει στις φτωχογειτονιές όπου ζουν οι παπαδιαμαντικοί ήρωες. Από τις απαρχές ώς τα τέλη του 20ού αιώνα, η πολιτεία περνά, μέσα από διάφορα στάδια πυκνής ιστορικής δράσης μα και βαθιά υπαρξιακών αντιφάσεων, από την αστυφιλία στη σημερινή δυστοπία της κρίσης.
Ιστορία και κριτική, Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2018, 202 σελ.
Πρόσωπα και προσωπεία – Δώρα Μέντη
Εκδοχές της λογοτεχνικής ταυτότητας σε νεότερους Έλληνες ποιητές
Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται επτά αυτόνομα μελετήματα γύρω από έναν συνεκτικό ιστό: την κοινή τους ενασχόληση με λογοτεχνικά πρόσωπα και προσωπεία. Τα πρόσωπα που εξετάζονται είναι σχεδόν στο σύνολό τους ετερόκλητα, καθώς η ύπαρξή τους συνδέεται με διαφορετικές ποιητικές ιδιοσυγκρασίες, μορφολογικές επιδιώξεις και ιδεολογικά ζητούμενα. Ο Μιχαλιός του Καρυωτάκη είναι αντιήρωας σε αντίθεση με τον ηρωικό Μιχάλη του Σεφέρη, αλλά και την πλειάδα των προσώπων του Εγγονόπουλου που είναι ηρωικές ενσαρκώσεις του δημιουργού τους. Η πλειονότητα των αρχετυπικών μορφών του Χαραλαμπίδη συνοδοιπορούν με τον ποιητή στο τραγικό βίωμα της κυπριακής προσφυγιάς, διάγοντας παράλληλες σχεδόν ιστορικές δοκιμασίες με τα δραματικά πρόσωπα των επιζώντων της μεταπολεμικής εποχής. Ειδικότερα παρουσιάζονται και ερμηνεύονται τα προσωπεία που εφευρίσκουν, οικειοποιούνται ή κατασκευάζουν οι εξεταζόμενοι ποιητές προκειμένου να καλύψουν συγκυριακές κυρίως ανάγκες της ποιητικής τεχνικής και της γλώσσας τους. Τα προσωπεία του Σεφέρη και του Εγγονόπουλου συνδέονται κυρίως με την έννοια και τη λειτουργία της ποιητικής συνείδησης κατά την περίοδο της λογοτεχνικής τους διαμόρφωσης, σε αντίθεση με τα προσωπεία των μεταπολεμικών ποιητών που άλλοτε εξωτερικεύουν τη βασανιστική υπαρξιακή αγωνία των επιζώντων και άλλοτε επικαλύπτουν την τραυματική ή αλλοτριωμένη αίσθηση της δημόσιας κοινωνικής τους θέσης.
Περιέχονται τα δοκίμια:
– Ο Μιχαλιός του Καρυωτάκη και ο Μιχάλης του Σεφέρη: δύο Έλληνες στρατιώτες στα 1919 και στα 1941
– “Με τον τρόπο του Γ.Σ.”: ένα σατιρικό γύμνασμα του Γιώργου Σεφέρη
– Στράτης Θαλασσινός και Μαθιός Πασκάλης: δύο προσωπεία του Γιώργου Σεφέρη
– Το πορτρέτο του καλλιτέχνη στην ποίηση του Νίκου Εγγονόπουλου
– Ο “Επιζών”: ένα δραματικό προσωπείο της μεταπολεμικής ποίησης
– “Σε τι βοηθά λοιπόν η ποίηση;” ή λίγα λόγια για τη σιωπή του Μανόλη Αναγνωστάκη και τον Αγώνιο του Βύρωνα Λεοντάρη
– Ξένος μπροστά στο πατρικό του σπίτι: εικοσιπέντε χρόνια προσφυγιάς (1981-2006) στην ποίηση του Κυριάκου Χαραλαμπίδη
Ερμηνεία και κριτική, Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2007, 267 σελ.
Ο προσωπικός μύθος – Δώρα Μέντη
Ένα ερμηνευτικό κλειδί στην ποίηση του Σαχτούρη
Όποιο νήμα και να πάρεις ξετυλίγοντας το μίτο της σαχτουρικής ποίησης, οδηγεί, πότε από φωτισμένα πότε από υπόγεια περάσματα, στις πρωταρχικές πηγές του προσωπικού μύθου, στα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια και στην ερωτική απώλεια της “λησμονημένης”. Στην εργασία αυτή διατρέχουμε αρχικά τη δαιδαλώδη διαδρομή του ποιητικού υποκειμένου που επιδιώκει την απόκρυψη, τη μεταμφίεση ή την απώθηση του ερωτικού λόγου. Εισχωρούμε σταδιακά στο λαβύρινθο των σαχτουρικών μεταμορφώσεων και παρατηρούμε ειδικότερα τη σύνθεση του αποκαλυψιακού και δαιμονικού του κόσμου, μέσα στον οποίο άλλες φορές καθρεφτίζεται κι άλλες φορές πεθαίνει ειρωνικά ο ποιητής.
Ερμηνεία και κριτική, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2004, 142 σελ.
Μεταπολεμική πολιτική ποίηση – Δώρα Μέντη
Ιδεολογία και ποιητική
Η μελέτη αυτή εξετάζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτικής ποίησης και αναφέρεται ειδικά στην ιδεολογική λειτουργία της κατά τη διάρκεια της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου (1944-1967). Η άποψη του R. Barthes ότι “η γραφή είναι ένα ενέργημα κοινωνικής αλληλεγγύης” αποτελεί πεδίο προβληματισμού της έρευνας. Και βάσει αυτού του κριτηρίου επιχειρείται μια ιστορική θεώρηση της μεταπολεμικής λογοτεχνικής παραγωγής. Η όλη εξέταση επικεντρώνεται στους ποιητές της “πρώτης μεταπολεμικής γενιάς” που εξέφρασαν μια πολιτική στάση με τη ζωή και τη γραφή τους, σε βαθμό τέτοιο ώστε οι βιοθεωρητικές αρχές να αναδεικνύονται σε κύριο προσδιορισμό της ποιητικής ηθικής τους.
Ιστορία και κριτική, Κέδρος, 1995, 315 σελ.
Πηγές: Biblionet, Κέδρος, Καστανιώτης, Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
