Σπούδασε Νεοελληνική Φιλολογία στη Θεσσαλονίκη και στην Οξφόρδη. Διδάσκει από το 1992. Πρώτα στη Μέση Εκπαίδευση, μετά στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου και τώρα στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν κυρίως τη νεότερη ποίηση.
Λόγια και ιστορίες από το χωριό των ποδηλάτων (1996), Δίαυλος
Η αμείλικτη ευεργεσία (2004), Βιβλιόραμα
Παλαμάς, Καρυωτάκης, Σεφέρης, Ελύτης (2006), Ελληνικά Γράμματα
Η γενιά του Καρυωτάκη (2009), Νεφέλη
Ένοχος μιας μεγάλης αθωότητας (2013), Νεφέλη
Ο απόκρημνος χωροχρόνος της ποίησης (2019), Νεφέλη
Συλλογικά έργα
Κωστής Παλαμάς, ο ποιητής και ο κριτικός (2007), Μεσόγειος
Εισαγωγή στην ποίηση του Εγγονόπουλου (2008), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Γιάννης Ρίτσος: ο ποιητής και ο πολίτης (2008), Κέδρος
“Χαμηλές φωνές” στη λογοτεχνία (2009), Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας
Εισαγωγή στην ποίηση του Ρίτσου (2009), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Νίκος Εγγονόπουλος: Ο ζωγράφος και ο ποιητής (2010), Μουσείο Μπενάκη
Οι μεγάλοι ίσκιοι (2013), Γαβριηλίδης
Λογοτεχνικές διαδρομές (2016), Εκδόσεις Καστανιώτη
Μοιράζοντας τα δύσκολά σου όνειρα (2017), Νεφέλη
Τάσος Λειβαδίτης (2017), Στίξις
Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας; (2018), Νεφέλη
Μεταφράσεις
London, Jack, Μάρτιν Ίντεν (1993), Σύγχρονη Εποχή
Trumbo, Dalton, Ο Τζόνι πήρε το όπλο του (1998), Σύγχρονη Εποχή
Dreiser, Theodore, Η Κάρι μας (2018), Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
Ο απόκρημνος χωροχρόνος της ποίησης – Έλλη Φιλοκύπρου
Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ, Γιώργος Γεωργούσης, Ζέφη Δαράκη, Βύρων Λεοντάρης
Στη σύγχρονη ποίηση, ο χωροχρόνος της καθημερινότητας και της Ιστορίας συμπλέκεται δραστικά με εκείνον της φαντασίας, του ονείρου, της φύσης, της συλλογικής αγωνίας, των προσωπικών ανατάσεων και πτώσεων. Η ποίηση καθορίζεται από τις συνθήκες που την περιβάλλουν, τη συνθλίβουν ή και τη ματαιώνουν, αλλά δεν παύει να ανθίσταται, προβάλλοντας την πράξη της ουσιαστικής επικοινωνίας ως αναγκαία συνθήκη της ανθρώπινης ύπαρξης.
Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, ο Γιώργος Γεωργούσης, η Ζέφη Δαράκη και ο Βύρων Λεοντάρης συναντιούνται μεταξύ τους, όπως και με παλαιότερους ή σύγχρονούς τους ποιητές, στο θαρραλέο αντίκρισμα της μοναξιάς και του εγκλεισμού, καθώς και στην επίπονη διάνοιξη μονοπατιών που οδηγούν στην έξοδο από την αλλοτρίωση.
Γεμάτος σκιές και ρήγματα, εμπόδια κι αιφνιδιαστικές στροφές, οφθαλμαπάτες και παγίδες, ο χωροχρόνος της ποίησής τους δεν συνιστά καταφύγιο αλλά μια απόκρημνη περιοχή, εντός της οποίας διυλίζονται και δημιουργούνται βιώματα, διαθλώνται γεγονότα, μορφοποιούνται αόριστα συναισθήματα και εκλύεται ενέργεια, σχηματίζοντας τα αληθινά μας πρόσωπα.
Ερμηνεία και κριτική, Νεφέλη, 2019, 280 σελ.
Ένοχος μιας μεγάλης αθωότητας – Έλλη Φιλοκύπρου
Η ποιητική περιπέτεια του Τάσου Λειβαδίτη
Συνδυάζοντας τη διεργασία των συγκλονιστικών βιωμάτων της γενιάς του με έναν συνολικότερο υπαρξιακό προβληματισμό, ο Τάσος Λειβαδίτης αποτυπώνει στην ποίηση του την περιπέτεια του σύγχρονου ανθρώπου: την απώλεια της συλλογικής και της ατομικής ταυτότητας, την αίσθηση της διάψευσης και της ήττας, την αιχμαλωσία σε μια ζωή ερήμην. Αλλά και τη συμφιλίωση με το παράλογο, τον αναπροσδιορισμό του εαυτού, την ανεύρεση ενός προορισμού μέσα στις συνεχείς παραπλανήσεις. Η ποίηση δεν καταγράφει απλώς αυτήν την περιπέτεια· τη βαθαίνει και την ανατροφοδοτεί συμπλέκοντας τον εξομολογητικό λόγο με την αποσιώπηση, την απελπισία με την ελπίδα, τη βίωση της ενοχής με την επίγνωση της αθωότητας.
Μελετώντας το έργο του Λειβαδίτη, ο αναγνώστης ανακαλύπτει μια οικεία πραγματικότητα, υπονομευμένη, διάτρητη, συγκροτημένη από αντιφάσεις· μια πραγματικότητα που, κυριαρχημένη από την καταλυτική παρουσία του απέραντου και του ανεκπλήρωτου, προσφέρει την εμπειρία της υπαρξιακής ακεραίωσης· έναν κόσμο που μόνο όταν τον μοιράζεσαι υπάρχει.
Ερμηνεία και κριτική, Νεφέλη, 2013, 380 σελ.
Η γενιά του Καρυωτάκη – Έλλη Φιλοκύπρου
Φεύγοντας τη μάστιγα του λόγου
Μελετώντας το φευγαλέο, τη νοσταλγία και την αίσθηση του ανεκπλήρωτου, βασανισμένοι από αναπάντητα ερωτήματα, ο Άγρας, ο Καρυωτάκης, ο Λαπαθιώτης, ο Ουράνης, η Πολυδούρη, ο Σκαρίμπας, ο Φιλύρας, στρέφουν την ελληνική ποίηση στην επίμονη διερεύνηση των εσωτερικών τοπίων της ποίησης και του ποιητή.
Στο βιβλίο εξετάζονται οι αιωρήσεις της ποίησής τους ανάμεσα στις λέξεις και τη μουσική, την πραγματικότητα και τη φαντασία, την ανάγκη της επικοινωνίας και την επίγνωση της ετερότητάς τους. Εξετάζεται επίσης η σχέση των ποιητών αυτών με τη Γενιά του ’30: μια σχέση αμοιβαίας απόρριψης, αλλά και υποδόριας σύγκλισης.
Επιχειρείται έτσι να αναδειχθεί η καίρια θέση μιας ομάδας ποιητών, συχνά παραγκωνισμένων στις ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας, και να διερευνηθεί η στάση τους απέναντι στην ποιητική δημιουργία -μια στάση ανησυχίας, αυτογνωσίας και διαρκούς αμφισβήτησης.
Ερμηνεία και κριτική, Νεφέλη, 2009, 310 σελ.
Παλαμάς, Καρυωτάκης, Σεφέρης, Ελύτης – Έλλη Φιλοκύπρου
Η διαρκής ανεπάρκεια της ποίησης
Το βιβλίο εξετάζει ένα κεντρικό θέμα της ποιητικής του Παλαμά, του Καρυωτάκη, του Σεφέρη και του Ελύτη. Οι τέσσερις ποιητές, αν και πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, συναντιούνται στην αναζήτηση ενός ποιητικού λόγου που θα γεφυρώσει τον εξωτερικό με τον εσωτερικό κόσμο, το πραγματικό με το φαντασιακό, και θα τους επιτρέψει να βιώσουν μια οντολογική και ποιητική πλήρωση. Επιχειρώντας να δημιουργήσουν τον ιδεατό λόγο, διαπιστώνουν ότι περιορίζονται από το υλικό τους. Διαρκώς εγκλωβισμένοι σε έναν χώρο κατασκευασμένο από λέξεις, θέτουν, με τους δικούς του τρόπους και όρους ο καθένας, το ζήτημα της ανεπάρκειας της ποιητικής πράξης. Παρακολουθώντας τη δοκιμασία τους με τη γλώσσα, τους βλέπουμε να αναμετριούνται με ένα πλάσμα δισυπόστατο: τον λόγο των λέξεων και έναν άλλον που κατοικεί σε τοπία, κύματα, αστέρια, όνειρα, και αναδύεται κατά διαστήματα άναρθρος, σιωπηλός ή αμετάδοτος.
Ερμηνεία και κριτική, Ελληνικά Γράμματα, 2006, 359 σελ.
Η αμείλικτη ευεργεσία – Έλλη Φιλοκύπρου
Όψεις της σιωπής στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου
Σιωπή περικυκλώνει την ύπαρξη, ελλοχεύει στο βάθος της, απειλεί να την εξαφανίσει και ταυτοχρόνως την τροφοδοτεί. Το ίδιο ισχύει για τη σχέση της με τον ποιητικό λόγο ο οποίος υφίσταται καταλύοντάς την και την επικαλείται – επιζητεί, δηλαδή, την αυτοκατάλυσή του. Έτσι, η σιωπή βρίσκεται στο επίκεντρο όχι μόνο των υπαρξιακών προβληματισμών του Ρίτσου αλλά και της ποιητικής του. Άλλωστε συχνά ο ομιλητής ή ο πρωταγωνιστής των ποιημάτων ταυτίζεται με τον ποιητή, ενώ ρητή είναι και η χρήση των προσωπίδων.
Eπιμέλεια σειράς: Τάκης Καγιαλής
Ερμηνεία και κριτική, Βιβλιόραμα, 2004, 272 σελ.
Λόγια και ιστορίες από το χωριό των ποδηλάτων – Έλλη Φιλοκύπρου
Αφηγηματικά σχήματα στις δύο πρώτες συλλογές του Νίκου Εγγονόπουλου
Ένα στοιχείο που χαρακτηρίζει τις δύο πρώτες συλλογές του Εγγονόπουλου είναι η αφηγηματικότητά τους. Κεντρικά θέματα της ρομαντικής μυθολογίας, όπως: σύγκρουση του ποιητή με την κοινωνία, ανεκπλήρωτος πόθος, μοναξιά της ποίησης, επανέρχονται επίμονα και δοκιμάζονται σε ποικίλους συνδυασμούς. Εξετάζοντας αφενός τις αφηγηματικές δομές των κειμένων και αφετέρου τις μεταξύ τους συνάφειες, διακρίνουμε έναν ποιητικό λόγο που διερευνά τις δυνατότητές του και ανακαλύπτει τα όριά του. Ο ποιητής, δημιουργώντας και ακολουθώντας την ιδιαίτερη μοίρα του, προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον γύρω του κόσμο και βιώνει την εξορία του, αντιπαραθέτοντας διαρκώς την “υπερρεαλιστική φωνή” του σε έναν λόγο εξουσίας, σιωπής και θανάτου.
Ερμηνεία και κριτική, Δίαυλος, 1996, 150 σελ.
Πηγές: Biblionet, Δίαυλος, Βιβλιόραμα, Ελληνικά Γράμματα, Νεφέλη
