Κατάγεται από τα Καλάβρυτα. σπούδασε όπερα στο Ωδείο Αθηνών, από που πήρε το δίπλωμα της με άριστα και βραβείο. Παράλληλα, μαθήτρια γυμνασίου ακόμα, και ύστερα από εξετάσεις, άρχισε με τη μεγάλη ορχήστρα της Ελληνικής ραδιοφωνίας εκπομπές ελαφρού τραγουδιού, το οποίο τελικά και την κέρδισε. Έλαβε μέρος σε πολλά φεστιβάλ του είδους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό – βραβευμένη κάθε φορά -, όπως στο διεθνές φεστιβάλ Πολωνίας, στο οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο. Αμέσως μετά, και επί τρία συνεχόμενα χρόνια, κλήθηκε για κονσέρτα με ορχήστρα τριάντα πέντε οργάνων στην τότε Σοβιετική Ένωση, όπου και έγινε είδωλο. Τα κονσέρτα αυτά, από την Πετρούπολη μέχρι τον Καύκασο, ανήλθαν στα εκατόν πενήντα. Για δυο χρόνια επίσης συνεργάστηκε με τον ραδιοφωνικό σταθμό της Γενεύης, τον οποίο και εκπροσώπησε στις συναυλίες musique aux Champs Elysees σε όλη την Ευρώπη. Ακόμη, ύστερα από εξετάσεις και αυτή την φορά, εκπροσώπησε την Ελβετία στη Εurovision αποσπώντας τις περισσότερες ψήφους στα γαλλόφωνα κράτη.
Δίσκους ηχογράφησε στην Ελλάδα, στη Γερμανία – όπου και απέκτησε fan club – στη Γαλλία, στην Ιταλία και στη Σοβιετική Ένωση, στην οποία οι πωλήσεις τους ανήλθαν σε εκατομμύρια. Και κάποτε η σελίδα της ζωής της γύρισε. Απέχοντας σιγά σιγά από το τραγούδι, άρχισε να γράφει. Μαθήτρια του Γιάννη Ρίτσου, εξέδωσε με δική του έγκριση τρεις ποιητικές συλλογές – “Να προλάβω”, “Θα σου μιλήσω” και “Ψηλαφίζοντας” – που έτυχαν πολύ θερμής υποδοχής. Ύστερα μεταπήδησε στον πεζό λόγο. Έγραψε εννέα μυθιστορήματα – όλα best seller Το πρώτο της, το “Άντε γεια”, πήρε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό των εκδόσεων Βell, μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Γιώργο Τσεμπερόπουλο και στο θέατρο από τον Θανάση Παπαγεωργίου, με τη Λήδα Πρωτοψάλτη στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Το τρίτο της μυθιστόρημα, ο “Βαμμένος ήλιος”, έγινε σίριαλ στην τηλεόραση με την Πέμυ Ζούνη, τον Γιάννη Φέρτη και την Μπέτυ Λιβανού στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Προσπάθησε και στο χώρο του θεάτρου με δύο θεατρικά, από τα οποία το ένα, “Ο προθάλαμος”, απέσπασε το τρίτο κρατικό βραβείο, εγκεκριμένο από τους θεατρολόγους του Εθνικού θεάτρου – διηγήματα και δύο μονολόγους με θεατρική δομή. Ο πρώτος μονόλογος, τα “Γενέθλια”, παίχτηκε στο θέατρο από την ηθοποιό Άντα Χριστίδου. Τελευταίο της βιβλίο το “Κατάσαρκα” (ποίηση), κοσμημένο με πίνακες του ζωγράφου ακαδημαϊκού Δημήτρη Μυταρά.
Άντε γεια (1986), Bell
Άντε γεια (1996), Σύγχρονη Εποχή
Παράθυρο στον άλλο τοίχο (1998), Κέδρος
Ο δρόμος για το νότο (1998), Κέδρος
Βαμμένος ήλιος (1998), Κέδρος
Μάγδα (2000), Κέδρος
Άντε γεια (2001), Εκδόσεις Πατάκη (E)
Η άλλη, της απωλείας (2002), Εκδόσεις Πατάκη
Έλα, κόρη μου, έλα, μάτια μου… (2005), Εκδόσεις Πατάκη
Φεύγω, αγάπησα (2007), Κέδρος
Το παράθυρο στον άλλο τοίχο (2010), Κέδρος (E)
Ένα καράβι στο μπαλκόνι μας (2011), Κέδρος
Ο κόμπος (2014), Άγκυρα
Η συμφωνία της χαράς (2020), Κέδρος
Διηγήματα
Ατμός με λέξεις (1997), Κέδρος
Ποίηση
Να προλάβω (1977), Κάκτος
Θα σου μιλήσω (1980)
Ψηλαφίζοντας (1982), Ζαχαρόπουλος Σ. Ι.
Ο μεγάλος ωκεανός (1999), Κέδρος
Κατάσαρκα (2008), Κέδρος
Άχρονος καιρός (2016), Κέδρος
Όνειρο είδα (2018), Εκδόσεις Βακχικόν
Φως… φως… φως… (2022), Μετρονόμος
Πέτρα (2023), 24 γράμματα
Θεατρικά έργα
Ο προθάλαμος
Γενέθλια (1990), Σύγχρονη Εποχή
Εξ αδιαιρέτου (2003), Κέδρος
Γενέθλια (2003), Εκδόσεις Πατάκη (E)
Συλλογικά έργα
Το λιμάνι της ζωής μου (2007), Εμπειρία Εκδοτική
Τα ποιήματα του 2016 (2017), Κοινωνία των (δε)κάτων
Πέτρα – Γιοβάννα
ΠΕΤΡΑ
« Έτσι κλείνουν οι ζωές
Χωρίς πόρτες
Χωρίς παράθυρα
Σφραγίζονται μόνο
από το κενό
ό,τι
τους ξέφυγε
Ένα κάτι
Ένα μεγάλο»
Φως… φως… φως… – Γιοβάννα
Δεν έχω παρά να συναρμολογήσω τα όνειρα που σπασμένα σε χιλιάδες κομμάτια αδειάζονται στον κάδο μου κάθε που ξεφτίζει η νύχτα. Ίσως τότε βρω το νόημα της ζωής που πέρασε από μένα χωρίς εμένα.
Η συμφωνία της χαράς – Γιοβάννα
Κι έρχεται η στιγμή που, κοιτάζοντας πίσω, θα μετρήσεις: Tόσα από δω… Τόσα από κει… Αν είχα κάνει αυτό, αν το άλλο…
Είναι κι εκείνη η από μέσα φωνή που σε καρφώνει: “Με καταδίκασες, με έθαψες”.
Τότε τα σπας όλα: δισταγμούς, αλυσίδες…
Και η Νίκη τα ’σπασε. Τα τίναξε όλα στον αέρα κι άρχισε, ελεύθερη πια, το κυνηγητό της ζωής, που της επιφύλασσε μια μεγάλη έκπληξη. Μιας ζωής που μέχρι τότε δεν είχε ζήσει.
Ιστορία και μύθος, μύθος και ιστορία παλεύουν για να βγει στο φως όρθια η ζωή.
Και βγαίνει. Στον μύθο.
Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2020, 248 σελ.
Όνειρο είδα – Γιοβάννα
«Φως…»
Φως…
Πάντα Φως.
Όνειρο είδα.
Περιλαμβάνεται cd με τα ποιήματα της συλλογής.
Απαγγελία: Γιοβάννα
Ποίηση, Εκδόσεις Βακχικόν, 2018, 42 σελ.
Γενέθλια – Γιοβάννα
Αφηγήματα με θεατρική δομή
Κι έρχεται μια χρονιά όπου τα γενέθλια δεν είναι μια ξεθωριασμένη από τη χρήση ημερομηνία. Μια χρονιά όπου το “μέχρι εδώ” παίρνει μαχαίρι και κόβει. Γιατί ο ομφάλιος λώρος πρέπει να πάψει να τυλίγεται στο λαιμό ενός παιδιού γεμάτου ρυτίδες πια. Ο ομφάλιος λώρος που χρόνια ατέλειωτα απομυζά και δεν τροφοδοτεί. Να κοπεί, γιατί ο χρόνος τελειώνει, κι oι μέρες πρέπει να λευτερωθούν, να ανασάνουν επιτέλους. Να κοπεί, πριν χαθεί και η τελευταία “καινούρια αρχή”, που είναι ακόμα εκεί και περιμένει.
Ο δρόμος για το νότο – Γιοβάννα
Είναι μεγάλη ιστορία, Μυρσίνη, πολύ μεγάλη, ωκεανός. Δεν ξέρω αν θα καταλάβεις κάποτε… Είναι κι οι λέξεις που δεν την αντέχουν. Δεν τη χωράνε. Και πώς να χωρέσουν τόση απελπισία, τόσο πόνο… Πώς να χωρέσουν τη μέσα ερημιά, το φόβο κι εκείνον τον έρωτα, κόρη μου, τον έρωτα-φως, τον έρωτα-δώρο, την ώρα ακριβώς που στο πιο βαθύ σκοτάδι, άρχιζε ανύποπτα ο νόστος, ο δικός μου απελπισμένος και λυτρωτικός δρόμος για το Νότο.
Η άλλη, της απωλείας – Γιοβάννα
Με χώρισα στα δυο και στάθηκα στη μέση. Η Μαρία. Η Ελένη. Το Ναι της μιας, το Ναι της άλλης, και ο Θεός, παντού και Απών, να κατοπτεύει. Μέρες ζωής. Νύχτες φωτιάς. Το Μέγιστο Ερώτημα αναπάντητο. Και η αγάπη να χώνεται, να διαλύει σκοτάδια, να γιατροπορεύει, να στρώνει δρόμους. Χριστέ μου, πόσο ωραίο είναι το φως… Πόσο χρυσός ο ήλιος!
Έλα, κόρη μου, έλα, μάτια μου… – Γιοβάννα
Αληθινή ιστορία. Προκλητική. Η Τότα, ο Ντίμης και η ανορθόδοξη ζωή τους. Ζωή με κύριο γνώρισμα την αποστροφή τους για έρωτες ρουτίνας. Ζωή βασισμένη σε τραύματα που αποπροσανατολίζουν, που σκάβουν, που φυτεύουν πικρόριζα φυτά, με μεταλλαγμένα λουλούδια.
Ώσπου, για την Τότα, έρχεται η Μεγάλη Στιγμή.
Η στιγμή όπου βρίσκουν τον προορισμμό τους. Τον κληροδοτημένο προορισμό μέσα μας, μέσα της, κόντρα σε όποιο δρόμο κι αν έχει πλαστογραφήσει η επιφάνεια.
Φεύγω, αγάπησα – Γιοβάννα
Παντρεύτηκε τον Θανάση η Ματούλα. Ευκατάστατος και περασμένα τα σαράντα εκείνος, είκοσι ενός χρονών και όμορφη εκείνη. Σωστό αγρίμι από τη φτώχεια και την καταπίεση, σαράκι μέσα της το φευγιό από το σπίτι.
Και ρίζωσε με το Θανάση και έκανε παιδί μαζί του. Η καρδιά της όμως ήταν γραφτό να επαναστατήσει.
Στέλιος το όνομα, ετών τριάντα. Μελαχρινός και λεβεντόκορμος, αγαπημένος ανηψιός του άντρα της.
Στο γλέντι του γάμου της τον πρωτοείδε η Ματούλα να χορεύει ζεϊμπέκικο και να σειέται ο τόπος. Σηκώθηκε και εκείνη, έτσι με το νυφικό, και χόρεψε μαζί του.
Μονόδρομος η ευτυχία, μονόδρομος και καταστροφή. Ανάσα δεν παίρνεις…
Κατάσαρκα – Γιοβάννα
Ζωγράφισα μια όμορφη εικόνα και
πήδηξα μέσα της.
Έτσι σε βρίσκω.
Το βλέμμα σου με ξεφυλλίζει.
Δεν είναι ότι σ’ αγάπησα.
Αγάπησα.
Ένα καράβι στο μπαλκόνι μας – Γιοβάννα
Περασμένος αιώνας. Μια οικογένεια με εφτά παιδιά που μεγαλώνουν περνώντας μέσα από τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, τον Εμφύλιο, το διχασμό.
Ιστορίες ανθρώπων στο γύρισμα ταραγμένων εποχών της ανθρωπότητας. Παιδιά που ζουν τον έρωτα, που πληγώνονται από τη μοίρα τη δικιά τους και της Ελλάδας. Ανάμεσα τους και η Αντιγόνη.
Όμορφη και αδικημένη όπως πιστεύει, με το πάθος να ζήσει, να λευτερωθεί, να υπερτερήσει, κινείται σπασμωδικά. Παντρεύεται και, ανικανοποίητη, ζει για λίγες, απαγορευμένες στιγμές, έναν μονόπλευρο έρωτα που καθορίζει τη ζωή της.
Μάνα μόνο επειδή γέννησε, σφραγίζει με μαύρο μελάνι τις ζωές των πλασμάτων που έφερε στον κόσμο. Υπάρξεις που θα παλέψουν και θα νικήσουν, για το δικό τους αύριο, για την ελπίδα.
Ο κόμπος – Γιοβάννα
Ένα μυθιστόρημα γεμάτο συγκινησιακές περιγραφές και δυνατά συναισθήματα.
Μια στιγμή ήταν. Στη νυχτερινή εκπομπή του Σταύρου Θεοδωράκη. Φιλοξενούσε καταξιωμένες γυναίκες -ηθοποιούς εν προκειμένω- με θέμα τις αναμνήσεις τους από τα παιδικά τους χρόνια.
Πέτυχα, στο τέλος της, τη συζήτησή του με την εξαιρετική καρατερίστα Χρυσούλα Ρώπα – δημόσια όπως καταλαβαίνετε, γι’ αυτό και τολμώ να αναφερθώ. Η περίπτωσή της, όση πρόλαβα να ακούσω, στάθηκε το ερέθισμα – χαστούκι για μένα την αλαφροΐσκιωτη. Τι ρόλο μπορεί να παίξει ένας κόμπος από σπάγγο, δεμένος στο ποδαράκι ενός νιογέννητου, για την ψυχή του, τη ζωή του όλη; Πόσο εγκληματικός μπορεί να γίνει ο άνθρωπος όταν το πνεύμα του είναι τυφλά δέσμιο στο τι θα πει ο κόσμος;
Δυο βρέφη, δυο κοριτσάκια που αποχωρίστηκαν βίαια από την ανήλικη μάνα τους και δόθηκαν χωριστά για υιοθεσία, αμέσως μετά την πρώτη τους ανάσα. Ποια ήταν η ζωή τους μέχρι η τύχη να φέρει τη μια απέναντι στην άλλη; Ποια τα τραύματά τους, ποια η μοίρα τους;
Παιδεύτηκα πολύ για να δώσω σάρκα και οστά, με ψυχή και αγάπη, στην πιο καταιγιστική ιστορία που γέννησα ποτέ.
Με το σεβασμό και την αγάπη μου.
Γιοβάννα
Άχρονος καιρός – Γιοβάννα
ΓΕΛΑΩ
Ίσως να φταίει που δε σκάρωσα ένα όνειρο
για να το κυνηγήσω.
Που άφησα τους δείκτες
να χαράζουν δρομολόγια
χωρίς να με ρωτήσουν.
Μπήκα, βγήκα από άλαλα κτίρια,
από μπαρ
με την compact μουσική
να μαχαιρώνει τις φλέβες μου.
Πέρασα από αγορές,
από «ενοικιάζεται»,
από γκράφιτι με γλώσσες ξεδιάντροπες.
Από «σ’ αγαπώ»
φωτιά κι αέρας.
Πέρασα κι από κοιμητήρια,
με τους λαιμούς των σταυρών να τεντώνονται
να δουν να περνάει έξω από τη μάντρα
η ζωή.
Σπουργίτι στη χούφτα μου ο χρόνος.
Ε, και;
Γελάω.
Πηγές: Biblionet, Σύγχρονη Εποχή, Κέδρος, Εκδόσεις Πατάκη, Άγκυρα, Βακχικόν, Μετρονόμος, 24 γράμματα
