Μανώλης Ρασούλης (1945-2011)

Ελληνες λογοτέχνες
O Μανώλης Ρασούλης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, στις 28 Σεπτεμβρίου του 1945.
Σπουδάζει σκηνοθεσία κινηματογράφου, στη Σχολή Σταυράκου, γράφει ποιήματα, σενάρια, τραγουδάει ερασιτεχνικά στις μπουάτ της Πλάκας, δουλεύει στην εφημερίδα της αριστεράς “Δημοκρατική Αλλαγή”, παίρνει μέρος στους αγώνες του 114, περπατάει όλες τις πορείες ειρήνης. Στο Λονδίνο γράφει τα πρώτα του βιβλία και γίνεται συνεκδότης της εφημερίδας “Σοσιαλιστική Αλλαγή”, στην οποία γράφει άρθρα και επιφυλλίδες, παίρνει μαθήματα πολιτικής οικονομίας και φιλοσοφίας. Τον Μάη του ’68 πήρε μέρος στη μεγάλη εξέγερση των φοιτητών στο Παρίσι και τραυματίζεται από τους SRS. Το ’74, λίγο μετά το Πολυτεχνείο, κατεβαίνει στην Αθήνα, όπου συνεχίζει τον πολιτικό αγώνα και την καλλιτεχνική ποικίλη δραστηριότητα. Γράφει και εκδίδει το περιοδικό “Αυγό”, γράφει τραγούδια, νουβέλες, διηγήματα.
Έφυγε από τη ζωή τον Μάρτιο του 2011 σε ηλικία 66 ετών.

Οι Εβραίοι είναι Έλληνες – Κρήτες – Μανώλης Ρασούλης

Καλύτερα Αλαντίν παρά Μουτζαχεντίν
Ένα βιβλίο γκαγκάν! Πίστα, ξέφωτο, πλατφόρμα. Για όλους και τον καθένα χωριστά. Που, εκτός των άλλων, γιορτάζει τα 30 χρόνια από το πρώτο βιβλίο του εν λόγω συγγραφέα Η Μπαλάντα του Ισαάκ και το πρώτο του τραγούδι “Μες στη μικρή αγκάλη σου” (Λονδίνο, 1972)
Δεν εγράφη. Εγίνη πρώτα, επράχθη και μετά ελέχθη, κατεγράφη. Δεν είναι ιστορία, παρ’ ότι σφύζει από δράση. Μας πείθει ότι η Γοργόνα και η Οργόνη είναι δίδυμες.
Ο Ρασούλης περιγράφει τον καλπασμό του προς τον ήλιο βαστώντας στα ηνία του ζεμένες την αγωνία, την ευθύνη, την έμπνευση, την υπέρβαση. Καταγράφει απλώς την προσωπική του εμπειρία στο βζζνγκ του κόσμου, κι όποιος είδε οίδε. Μόνος. Με body-guards τον ορθολογισμό και τον εσωτερισμό. Ξέρων πια, ιδίοις όμμασι και από πρώτο χέρι, ότι οι πραγματικότητες είναι κόρες της Αλήθειας. Το ότι οι εβραίοι όσο και οι παλαιστίνιοι είναι κρήτες, το πιστεύει και το καταδεικνύει με όραμα και στοιχεία. Πότε Βούδας, πότε Κούδας.
Ένα βιβλίο ποιητικό, ιδεολογικό, αντικειμενικό, υποκειμενικότατο. Απολαυστικό – και ίσως ίσως αλλάζει τον ιδεολογικό χάρτη του πλανήτη. Απ’ τις σελίδες του και στου Θεού τ’ αυτί.

 

Εδώ είναι του Ρασούλη – Μανώλης Ρασούλης

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα “εξομολογητικό” βιβλίο που περιλαμβάνει ένα εκτεταμένο εισαγωγικό κείμενο όπου ο Μανώλης Ρασούλης μιλάει για τη σχέση του με το ελληνικό τραγούδι καθώς και για μερικούς από τους πιο γνωστούς έλληνες δημιουργούς που το επηρέασαν και το διαμόρφωσαν. Ακόμη όλα τα τραγούδια του, κείμενα που έχουν γραφεί από άλλους για τον ίδιο αλλά και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
Ο ίδιος σημειώνει:
“Επουδενί το βιβλίο τούτο δεν συμπεριφέρεται ως επικήδειος για έναν στιχουργό. Έπεται η συνέχεια ως την τελική πτώση μου. Και δεν είμαι από πέτρα ούτε αθάνατος που ‘λεγε κι ο αείμνηστος φίλος μου Άκης Πάνου. Σπεύδω δε να πω ότι ό,τι γράφω για συνεργάτες φίλους και έξοχους δημιουργούς -με αυστηρότητα ομολογουμένως κάπου-κάπου- δεν είναι μια τελική κρίση. Ουδεμία σχέση έχει με τον κ. Καιάδα. Γράφω τα κειμενάκια-πορτρετάκια γι’ αυτούς που γνώρισα, χαιρέτησα δια χειραψίας και ποσώς εννοώ ότι αγνοώ όλους τους άλλους εξαίρετους συναδέλφους οι οποίοι έτσι κι αλλιώς συγκροτούν δια θεϊκής ή προσωπικής θελήσεως το υπέροχο παζλ του μοναδικού φαινομένου που λέγεται ελληνικό τραγούδι.
Με αγάπη πιστεύω και σύνεση, μέσα από την πολλαπλή εμπειρία μου θέλησα κατ’ αρχάς να κάνω ένα βιβλίο όχι μόνο με τους στίχους μου (αυτό θα ήταν 0x0=0) αλλά να μνημειώσω τα κύρια χαρακτηριστικά και στοιχεία του εν λόγω φαινομένου, να μνημειώσω την αιχμή του νεοελληνικού πολιτισμού στο κλείσιμο του βασικού του κύκλου που τυχαίνει -κι όχι τυχαία- να κλείνει μαζί με τον βασικό κύκλο του νεοελληνικού έθνους.
Κάποιος έλλην ποιητής γράφει: “Πιότερο κι απ’ τους ανθρώπους το τραγούδι τους αγάπησα”. Εγώ να προσθέσω ότι πιότερο κι απ’ το τραγούδι τους, τους ανθρώπους αγάπησα.”

 

Ο μεγάλος αιρετικός Θεόφιλος Καΐρης – Μανώλης Ρασούλης

Ο Μανώλης Ρασούλης σ’ ένα ταξίδι του στην Άνδρο και σε μια μυστική νοερή συνάντηση με τον “Μεγάλο Αιρετικό Θεόφιλο Καϊρη” αρχίζει μια περιπλάνηση στον κόσμο αναζητώντας την αλήθεια που κατοικεί στη χώρα του πόνου και της περιπέτειας.
Στο βιβλίο παρελαύνουν η Ινδία, η Αμερική, η Αγγλία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Γερμανία, το Ισραήλ όπως και άλλοι τόποι και άλλες χώρες. Το ρίσκο στο ταξίδι αυτό καραδοκεί. Και μπορεί να μην έχει γυρισμό.
“…Η μεγάλη μου πνευματική άσκηση και δοκιμασία, επιτέλους είχε αρχίσει. Δεκατέσσερις μέρες στην Άνδρο, στο νησί του Δάσκαλου Θεόφιλου Καΐρη, γεμάτες πνευματική εσωτερική προσπάθεια για τη μυστική συνάντηση με το μεγάλο αιρετικό. Τον άνθρωπο που θεμελίωσε, απ’ όλες τις απόψεις, τη νέα Ελλάδα και που την κατέλυσε απ’ όλες τις απόψεις. Με τον πιο, τον πιο συναρπαστικό, τον πιο μη-Έλληνα, Έλληνα της ζωής μου. Ένιωθα πως είχε έρθει η ώρα· τώρα και δυο χρόνια έψηνα βαθιά μου την επιθυμία μου. Τόση συγκίνηση Θεέ μου! Σχεδόν αδιόρατα ριγούσα”.
“Μέχρι και πριν από δυο ώρες, ήμουν σφιγμένος, κουρασμένος κι αηδιασμένος μ’ όλο το λαβύρινθο των σχέσεών μου στην Αθήνα. Τώρα, όλοι οι μαυραγορίτες, οι τοκογλύφοι των αισθημάτων, σχεδόν όλο το ελληνικό πλήθος που ακόμη και σήμερα, είτε δεν ξέρει καν τον “αιρετικό” Καΐρη, είτε κάνει πως δεν τον ξέρει, είτε ακόμη και σήμερα τον καταδιώκει, όλοι αυτοί οι καλόκακοι μένουν πίσω. Βέβαια και η Άνδρος Ελλάδα είναι, όμως το σύνθημα δόθηκε, τώρα είμαι στην άσκηση κι απ’ ό,τι βλέπω και προβλέπω, θα καταδυθώ βαθιά”.

 

Η τελευταία ζωή του σύντροφου Παντελή Πουλιόπουλου – Μανώλης Ρασούλης

Ροκ μυθιστόρημα: Νέο μανιφέστο
Με τη γλώσσα που γνωρίζουμε από τα προηγούμενα βιβλία του Μανώλη Ρασούλη, οι εκδόσεις Iανός υποδέχονται το τέταρτο βιβλίο του συγγραφέα στις εκδόσεις τους, με τίτλο
“Η τελευταία ζωή του σύντροφου Παντελή Πουλιόπουλου”.
“Ροκ μυθιστόρημα” ονομάζει ο συγγραφέας το βιβλίο του, και είναι πράγματι μια ιστορία ενός ανθρώπου, του Παντελή Πουλιόπουλου, που με συναρπαστικό, μυθιστορηματικό τρόπο αποφασίζει να μας τον συστήσει ο Μανώλης Ρασούλης. Ένα σπάνιο ταλέντο πολυμάθειας και γλωσσών, που διαγράφεται από το κόμμα του και εκτελείται την περίοδο της Κατοχής.
Χωρισμένο σε δώδεκα κεφάλαια, ακροβατώντας με ροκ τρόπο ανάμεσα στην Αμερική, τη Ρωσία, τον Ψυχρό Πόλεμο, την Ελλάδα και το χάος του κόσμου, στήνει το σκηνικό της παρουσίασης του Παντελή Πουλιόπουλου, ο οποίος πρωταγωνιστεί και θυσιάζεται για ένα καλύτερο αύριο.
“..Παρότι αναπτύσσω ένα καθεστώς δημοκρατικού συγκεντρωτισμού µε τον ήρωά µου, δεν επεµβαίνω βίαια, προστακτικά, να του πω να σηκωθεί από κει για να µην κρυώσει κιόλας και βήχει µετά η εξέλιξη της υπόθεσης και χρειαστεί αντιβιοτικά, για να µην τον κάνω και σάντουιτς ανάµεσα σε µένα, το συγγραφέα του και την άλλη αλήθεια του µέσα στην οποία παραληρεί, τον Παντελή Πουλιόπουλο. Όµως, γιατί να µην παραληρεί. Όλα, όσα διάβασε γι’ αυτόν, µαρτυρούν ότι υπήρξε η πιο αγνή επαναστατική µορφή του επαναστατικού κινήµατος στην Ελλάδα, µε το περιεχόµενο µιας ζωής που θ’ άξιζε να τη µάθει όλος ο κόσµος. Υπήρξε, όµως, πώς υπάρχει σήµερα; Φέρνει τα ατέλειωτα αιτήµατα του σήµερα εδώ, έχει µελετήσει, έχει εξελιχθεί; Τι σηµασία έχει;”

 

Οι βερβελίδες της Αμάλθειας. Αναφορά στο Χόμο Σάπιενς – Μανώλης Ρασούλης

Αυτοβιογραφία
“Ένα βιβλίο δεν μπορεί ούτε κατά διάνοια να υποκαταστήσει την πραγματική ζωή, αυτή, π.χ. που έχω ζήσει μέχρι σήμερα. Τα δισεκατομμύρια στιγμές που πέρασαν στο υποσυνείδητό μου. Ούτως ειπείν, το παρόν είναι ένα ποσοστό 10%, μια κεντρική ιδέα της ζωής μου. Να ξεκαθαρίσω ότι, άλλο εγώ, άλλο τα βιβλία μου, τα τραγούδια μου. Δεν είμαι το έργο μου. Είμαι η ζωντανή μου συνείδηση.”
Εμμανουήλ Ρασούλης Ντέβα Παρινίτο

 

Μεγάλοι ήρωες σε μικρή χαρτοσακούλα – Μανώλης Ρασούλης

Τον ξέρουμε ως στιχουργό, ίσως να έχουμε διαβάσει και κείμενά του στο βραχύβιο “Αυγό, το πιο γκαγκάν περιοδικό των Βαλκανίων”. Όμως ο Μανώλης Ρασούλης ήταν και ένας “ακονισμένος” συγγραφέας, ήδη από τα πρώτα του βιβλία, τα οποία κυκλοφόρησαν εκεί κατά το ψυχορράγημα της χούντας. Τότε πρωτοεμφανίστηκε με μια ανατρεπτική “τριάδα”, τα “Μεγάλος ήρωας σε μικρή χαρτοσακούλα” (1970), “Η μπαλάντα του Ισαάκ” (1972) και “Κβο βάντις στάτους κβο” (1976). Βιβλία απολύτως αντιπροσωπευτικά αυτού του πολυσχιδούς ανθρώπου, για τον οποίο ένα είναι σίγουρο: τάραζε τα καλλιτεχνικά/πνευματικά βαλτωμένα νερά του τόπου μας με γόνιμο τρόπο.
Δηλωτικό της σπανιότητας, αλλά και ποιότητας βάθους του, είναι το ότι διαβάζουμε σήμερα τα έργα ενός εικοσιεπτάχρονου (τότε) νέου, και βρίσκουμε μέσα σ’ αυτά τον ολοκληρωμένο άντρα που πρόωρα και άδικα μας άφησε σε ηλικία μόλις 66 ετών, το 2011.
Το (από τη μακρινή δεκαετία του ’70 κιόλας) εξαντλημένο “Μεγάλος ήρωας σε μικρή χαρτοσακούλα” είναι μια συλλογή επτά διηγημάτων. Όλα ατμοσφαιρικά και συναρπαστικά, από τα τραγικά “Κάτασπρο καράβι – κατακόκκινη θάλασσα” και “Οι καουμπόιδες καλπάζουν πάνω σε ταριχευμένες αγελάδες”, μέχρι τα σκωπτικά “Μεγάλος ήρωας σε μικρή χαρτοσακούλα” και “Το σκυλάκι με την κυρία” (καυστική καταγραφή του μεγαλοαστικού ξεπεσμού), τα ανατρεπτικά/ανένταχτα “Ο τρίτος” (ο άνθρωπος ως “θεός” σε μια διένεξη εντόμων περί τη σορό μιας ψόφιας μύγας!) και “Έλληνες, γρηγορείτε!”, μέχρι το αιχμηρά επίκαιρο, περί τον μισό αιώνα μετά(!), “Φαρενάιτ 1965” – μια καταιγιστική προσωπική μαρτυρία/καταγγελία των μικροπολιτικών παραμάγαζων που λειτουργούσαν στους αρτηριοσκληρωτικά διαμορφωμένους κομματικούς μηχανισμούς της εποχής των Λαμπράκηδων, της ΕΔΑ και του παράνομου ΚΚΕ.

 

Μυθιστορήματα
Η τελευταία ζωή του σύντροφου Παντελή Πουλιόπουλου (2008), Ιανός

Διηγήματα
Μεγάλοι ήρωες σε μικρή χαρτοσακούλα (2018), Μετρονόμος

Αφηγήσεις – Δοκίμια
Οι Εβραίοι είναι Έλληνες – Κρήτες (2002), Κάκτος
Τι είδε ο Βουκεφάλας (2005), Ιανός
Εδώ είναι του Ρασούλη (2007), Ιανός
Ο μεγάλος αιρετικός Θεόφιλος Καΐρης (2008), Ιανός
Οι βερβελίδες της Αμάλθειας. Αναφορά στο Χόμο Σάπιενς (2012), Ιανός

Συλλογικά έργα
Μάης ’68: στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στον κόσμο (2008), Modern Times

Πηγές: BIBLIONET, Κάκτος, Ιανός, Μετρονόμος