Μανώλης Τσίπος

Οικεία σημεία και τέρατα – Μανώλης Τσίπος

«Κάθε λεπτομέρεια αυτού του οράματος με γεμίζει με τη βεβαιότητα μιας υπαρξιακής αγρύπνιας. Τα διογκωμένα μάτια της γυναικείας μορφής μου με βυθίζουν στην αίσθηση μιας τρέλας που μου είναι οικεία. Τρέλα πέρα από την αυστηρά ιατρική περιγραφή. Ξεχειλίζω απ’ όλα τα σημεία μου. Κάθε ανοιχτή τρύπα του σώματός μου, κάθε πόρος του δέρματός μου αποτελεί ανοιχτή πληγή απ’ όπου ξεχύνεται η ύπαρξή μου ως χρώμα. Τα χνάρια μου λεκιάζουν το έδαφος. Σ’ αυτό το όραμα η γυναικεία μου μορφή είναι εξέγερση, επανάσταση, δήλωση ότι δεν πρόκειται να πάει χαμένη ούτε μία αναπνοή μου. Υλοποιείται έτσι το πάθος μου για τη ζωή. Σε τελική ανάλυση έχω την αίσθηση, ενώ σφίγγω τον Θωμά που έχει αποκοιμηθεί στην αγκαλιά μου, πως εδώ μέσα σ’ αυτό το όραμα, ολόκληρη ακτινοβολώ τον φόβο του θανάτου, όχι του δικού μου, αλλά του θανάτου του Θωμά μου, του μικρού αγοριού μου, που το δέρμα του στο δέρμα μου, με τα μάτια μου κλειστά, μυρίζει ρόδο ποτισμένο στη βανίλια».

Νουβέλα, Ενύπνιο, 2023, 112 σελ.

Πανόραμα ενός μελαγχολικού – Μανώλης Τσίπος

Αναρωτιέμαι πώς θα ήταν αν διάβαζε ο Φίλιπο αυτές τις γραμμές που γράφω για κείνον. Μερικά από τα πολυτιμότερα πράγματα γράφονται γι’ αυτούς που μάλλον δεν θα τα διαβάσουνε ποτέ. Δίχως παρέκκλιση, επιβεβαιώνεται εσαεί η κωμωδία που ονομάζεται “γράφω για κάποιον, γράφω εξαιτίας του, γράφω γιατί τον αγαπώ, γράφω γιατί εκείνος με αποδιώχνει”.

Νουβέλα, Γαβριηλίδης, 2018, 144 σελ.

Άγρια ενδιαιτήματα – Μανώλης Τσίπος

Εμπνεύστηκα τα ποιήματα αυτής της συλλογής περνώντας χρόνο με μια σειρά ακουαρέλες του Walton Ford. Διάλεξα 100 από αυτές κι έγραψα ένα ποίημα – περιγραφή για την καθεμιά. Έτσι προέκυψαν 100 ποιήματα, σύντομες ελεγείες μιας οργιάζουσας φύσης. Ως επιπρόσθετη απόπειρα εξύμνησης, έδωσα στο καθένα τον τίτλο ενός από τα 100 διαφορετικά ονόματα με τα οποία περιγράφεται ο Θεός στο Κοράνι. Μια τέτοια χειρονομία μού φάνηκε ταιριαστή στην επίπονη προσπάθειά μου να περιγράψω το θαύμα.

Με σχέδια των: Ηλία Καφούρου, Ντόρας Οικονόμου, Μαρίας Λάλου, Βασίλη Νούλα, Σοφίας Σιμάκη, Πέτρου Μώρη, Κώστα Τζημούλη, Μυρτώς Ξανθοπούλου, Αναστασίας Δούκα, Αντώνη Βάθη

Ποίηση, Γαβριηλίδης, 2016, 207 σελ.

Νεκρή φύση. Προς δόξα της πόλης – Μανώλης Τσίπος

Ανδρόγυνο σώμα, που πέρασες απ’όλα τα φύλα.
Φάρος σοφίας.
Ύμνος της ζωής.
Ερωτικός καρπός μου.
Απόλυτή μου φαντασίωση.
Λατρεία μου.
Κάβλα μου.
Ομορφιά μου.

Η “Νεκρή φύση. Προς δόξα της πόλης” παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο επίσημο τμήμα του Φεστιβάλ της Αβινιόν 2014 σε σκηνοθεσία Michel Raskine (μετάφραση: Μυρτώ Γόντικα).

Θεατρικά έργα, Γαβριηλίδης, 2015, 77 σελ.

Habemus Papam, Walter – Μανώλης Τσίπος

Ανεμοστρόβιλος. Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν σκέφτεται μεγαλοφώνως. Τα πάντα είναι ζήτημα μοντάζ. Ο Πάπας πέθανε. Ζήτω ο Πάπας. Το αυτόματο της ιστορίας πετά φράσεις. Πώς πολιτικά και θρησκευτικά διακυβεύματα της Ιστορίας μπορούν να αφυπνίσουν το παρόν; Μέσα από το υβριδικό κείμενο-κολλάζ “Habemus Papam, Walter”, εννιά περφόρμερ επιχειρούν να μιλήσουν για τον χαμένο παράδεισο. (Κείμενο-σκηνοθεσία: Μανώλης Τσίπος, 1η παράσταση: Φεστιβάλ Αθηνών, Γκαράζ-Πειραιώς 260, 3 Ιουνίου 2009).

Έκδοση με την ευκαιρία της παράστασης του έργου από την ομάδα Nova Melancholia στο Φεστιβάλ Αθηνών, στον χώρο Γκαράζ-Πειραιώς 260, στις 3.6.2009, σε σκην. Μανώλη Τσίπου.

Θεατρικά έργα, Νεφέλη, 2009, 40 σελ.

Sabine X. – Μανώλης Τσίπος

Οπερέτα για τη μητρότητα στον Κήπο των Φυτεμένων Μωρών, για πέντε αριθμούς, μία γυναίκα και τη μητέρα μου: βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα


Γερμανία, Αύγουστος 2005. Μια γυναίκα με το όνομα Σαμπίνε γεννά και σκοτώνει τα νεογέννητα παιδιά της. Η Αστυνομία ανακαλύπτει, ύστερα από εκτεταμένες έρευνες, ότι, μέχρι εκείνη τη στιγμή, η Σαμπίνε είχε γεννήσει εννέα παιδιά, τα οποία βρέθηκαν θαμμένα είτε στην πίσω αυλή του σπιτιού των γονιών της είτε μέσα σε γλάστρες. Με την υπόθεση ασχολήθηκαν ο γερμανικός Τύπος, η τηλεόραση, απλοί άνθρωποι, ακόμα και η γερμανική κυβέρνηση. Το θέμα όμως ξεχάστηκε το ίδιο απότομα όπως προέκυψε, δίχως να έχει δοθεί κάποια ικανοποιητική απάντηση στο τι ήταν τελικά αυτό που όπλισε τα χέρια της παιδοκτόνου. Με αφορμή την περίπτωση της σύγχρονης Γερμανίδας Μήδειας, ο 30χρονος Μανώλης Τσίπος δημιούργησε το “Sabine X.”. Βραβευμένο στο Διαγωνισμό Συγγραφής Ελληνικού Εργου για νέους έως 35 ετών, που διοργάνωσε το Εθνικό Θέατρο σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, το έργο ανεβαίνει στη σκηνή του Σύγχρονου Θεάτρου Αθήνας του Εθνικού.

“Το θεατρικό έργο”, όπως εξηγεί ο Μανώλης Τσίπος, “είναι γραμμένο με τη μορφή αντι-οπερέτας. Μουσική, τραγούδι και πρόζα συνθέτουν ένα σουρεαλιστικό δικαστήριο, που διερευνά τα αίτια της μακάβριας πράξης. Επέλεξα τη συγκεκριμένη φόρμα, προκειμένου να αποφορτίσω την ένταση που παράγει το θέμα μιας κατά συρροήν παιδοκτονίας, ώστε το κοινό να είναι περισσότερο ψύχραιμο.”
Στο ιδιότυπο δικαστήριο, η κοινή γνώμη δικάζει τη γυναίκα για τα εννέα νεκρά νεογέννητα μωρά της, τα οποία θάβει σε γλάστρες και τα δωρίζει στη μητέρα της. “Η Σαμπίνε, όταν τη συλλαμβάνουν, είναι 39 ετών. Από τα 22 της όμως έχει ξεκινήσει τη σειρά των φόνων. Κάνει σεξ με εννέα διαφορετικούς άντρες με τους οποίους δεν δένεται συναισθηματικά, μένει έγκυος και σκοτώνει τα παιδιά”, λέει η ηθοποιός Μαρία Τσιμά, η οποία ενσαρκώνει τη “Sabine X.”.

Η ίδια προσθέτει: “Oι θεατές παρακολουθούν εννέα μικρά επεισόδια, όπου το κάθε μωρό, σαν μάρτυρας, μιλάει για τη στιγμή του θανάτου του. Από την πλευρά της, η Σαμπίνε μιλάει για τα χαρακτηριστικά του παιδιού και για την πράξη του φόνου, ενώ όσοι απαρτίζουν το δικαστήριο προσπαθούν να φωτίσουν τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου και κατ’ επέκτασιν τις πτυχές του αποτρόπαιου εγκλήματος. Στόχος τους δεν είναι να τη δικαιολογήσουν αλλά, κυρίως, να καταδείξουν πώς ένας πολίτης μπορεί κάτω από ορισμένες συνθήκες να οδηγηθεί σε ακραίες δράσεις, σε πράξεις διαστροφής, όπως το να φονεύσει τα ίδια του τα παιδιά.”

Η Σαμπίνε είναι μια πονεμένη ύπαρξη, απελπιστικά μοναχική που φτάνει στην ακρότητα. Όπως αναφέρει η ηθοποιός, “έχει δεχθεί πολλή βία στη ζωή της. Από την οικογένεια, τους άντρες, την κοινωνία. Έτσι, γίνεται καταστροφική. Ψυχικά και σωματικά κακοποιημένη, προχωρεί στο φόνο. Σκοτώνει αυτό που γεννάει, δηλαδή ένα κομμάτι του εαυτού της, για να το επιστρέψει στους γεννήτορές της. “Κομματιάζει” τον εαυτό της εννιά φορές, στην προσπάθειά της να λάβει προσοχή και τρυφερότητα από τους γονείς της, που αδιαφορούν για εκείνη. Μαζί με τα μωρά της σκοτώνει τη ροζ προβολή της εγκυμοσύνης και την οικογενειακή ευτυχία που είναι σαν ένα όμορφο καρτ ποστάλ. Γίνεται ένα θηρίο που λειτουργεί με απόγνωση σε επίπεδο εφιάλτη. Σπαράζει και σπαράζεται.” […]

(από την παρουσίαση της Χριστίνας Φαραζή στο ένθετο “Agenda” της εφημερίδας “Ελεύθερος Τύπος”, 2.5.2009)

Έκδοση σε συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, για τη θεατρική περίοδο 2008-2009 (1η παράσταση: 6 Μαΐου 2009· σκηνοθεσία: Ανέστης Αζάς). Εξώφυλλο: Δημήρης Στεβής.

Θεατρικά έργα, Νεφέλη, 2009, 107 σελ.