Μαρία Ρουκανά

Μαρία Ρουκανά-Αμπελά

Ελληνες λογοτέχνες
Η Μαρία Ρουκανά-Αμπελά γεννήθηκε στη Ζάκυνθο.
Φοίτησε στο Φιλολογικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Νομική σχολή. Εργάστηκε σε Λύκεια και Γυμνάσια της Ζακύνθου και άλλων περιοχών της Ελλάδος. Επί πέντε έτη ήταν υπεύθυνη Αγωγής Υγείας στην Δ.Δ.Ε Ζακύνθου. Υλοποίησε ημερίδες, σεμινάρια στα πλαίσια της Υγείας. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ομιλίες και διαλέξεις με θέματα φιλολογικού, φιλοσοφικού, λογοτεχνικού και κοινωνικού περιεχομένου. Αντιπρόεδρος της ΧΕΝ Ζακύνθου δραστηριοποιείται σε θέματα κοινωνικά και πολιτιστικά. Είναι ενεργό μέλος επιστημονικών ιστορικών εταιρειών και πολιτιστικών συλλόγων. Αρθρογραφεί σε τοπικές εφημερίδες.
Ασχολείται ερασιτεχνικά με τη ζωγραφική και τη μουσική. Ενεργό μέλος σε τοπικές κατά καιρούς χορωδίες. Κύρια όμως ασχολία της οι λαογραφικές μελέτες και η έρευνα. Συμμετείχε σε Πανελλήνια Συνέδρια Λαογραφίας και θεμάτων Επτανησιακού Πολιτισμού. Δημοσίευσε λαογραφικές και ιστορικές μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά. Τρία βιβλία στο ενεργητικό της, τα δυο πρώτα λαογραφικού περιεχομένου. “Οι σταθμοί της ανθρώπινης ζωής στη Ζάκυνθο”, “Η Ζάκυνθος του χθες και της μαγικής παράδοσης” και “ΟΔΑΖ από το βάθος του χρόνου μέχρι σήμερα”.
Μυθιστορήματα
Μια χούφτα γιασεμιά (2021), Περίπλους

Δοκίμια-Μελέτες-Λαογραφία-Ιστορία
Οι σταθμοί της ανθρώπινης ζωής στη Ζάκυνθο (2006), Τρίμορφο
“Στη Βενετιά τα ρούχα σου” (2014), Περίπλους
Η Ζακυνθινή ταβέρνα (2019), Περίπλους

Μια χούφτα γιασεμιά – Μαρία Ρουκανά-Αμπελά

Μια χούφτα


Ένας απρόσμενος παράφορος έρωτας δύο νέων γεννιέται κατά τη διάρκεια της πενθήμερης εκδρομής της Γ΄ τάξης ενός λυκείου της Ζακύνθου στην Αθήνα της δεκαετίας του ’80. Εκείνη, η Αγγελική, τελειόφοιτη μαθήτρια και μοναχοκόρη μιας καθημερινής οικογένειας της επαρχίας και εκείνος, ο Αντρέας, φοιτητής και γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας της πρωτεύουσας.
Η δραματική παρακολούθηση του αγώνα των δυο τους για την κατάκτηση της ευτυχίας μέσα από την άδολη σχέση τους και όλα τα απρόσμενα και σκληρά περιστατικά που φαίνεται να βάζουν οριστικό τέλος στο όνειρό τους να παντρευτούν.
Ποιος ο ρόλος του στενότερου φίλου του Αντρέα, του Κώστα, και της καλύτερης φίλης της Αγγελικής, της Κάκιας, και ποιες οι συνέπειες της φιλοδοξίας, του εγωισμού και της περηφάνιας του σκληρού πατέρα του Αντρέα;

Μυθιστόρημα, Περίπλους, 2021, 224 σελ.

Η Ζακυνθινή ταβέρνα – Μαρία Ρουκανά-Αμπελά

Η ΖακυνθινήΛίγο πριν και λίγο μετά τους σεισμούς του 1953


“Η ζακυνθινή ταβέρνα υπήρξε, ιστορικά, μία ασυνήθιστη “αγορά” ανάδειξης και υψηλής διατίμησης των διαθέσεων-έξεων και των πολιτισμικών αξιών της εργατικής (λαϊκής) τάξης. Ναός καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας (τραγούδι), μνημείο συντροφικότητας και κοινωνικής αλληλεγγύης, άσυλο από την τυραννία των κυρίαρχων, αλλά και μονοπάτι απόδρασης από ένα σύστημα καθημερινών και αναπόδραστων αναγκών.
Μακριά και πέρα από την τέχνη των αριστοκρατικών προνομίων και την μικροαστική ηθικοκρατία της εποχής, η ζακυνθινή ταβέρνα γκρεμίζει κάθε μορφή ιεραρχίας, πειθαρχίας και τάξης. Παραμερίζοντας τις σιωπηρές απαιτήσεις της κοινωνικής κληρονομιάς, των σχολικών τίτλων, του οικονομικού κεφαλαίου κ.ά. έρχεται και τοποθετεί πάνω στο τραπέζι των αξιών: το φιλότιμο, την μπέσα, την αλληλεγγύη, την παλικαριά κ.ά., προχωρώντας σε οικεία όσο και προσβάσιμα πρότυπα κοινωνικής ταυτότητας”.
Σπύρος Ξένος

Ζάκυνθος, Ιστορία, Περίπλους, 2019, 320 σελ.

“Στη Βενετιά τα ρούχα σου” – Μαρία Ρουκανά-Αμπελά

Στη ΒενετιάΖακυνθινά Νανουρίσματα
Λαογραφική καταγραφή


Για τη συγγραφή του παρόντος βιβλίου απαιτήθηκε αρκετός χρόνος, προκειμένου να γίνει η συγκέντρωση των νανουρισμάτων από διάφορα χωριά της Ζακύνθου.
Γιαγιάδες, μαμάδες με χαρούμενη διάθεση και τρυφερότητα ξανάφεραν θύμησες για γλυκά παλιά γνωστά νανουρίσματα, αλλά και δικά τους αυτοσχέδια με τα οποία νανούρισαν τα εγγόνια τους, τα παιδιά τους και επανέφεραν στη μνήμη τους αξέχαστες νοσταλγικές στιγμές θαλπωρής και αγάπης. Αλλά και κάποιες θυμήθηκαν τα παιδικά τους χρόνια και ζωντάνεψαν τα δικά τους ακούσματα από τη μητέρα τους προκαλώντας έντονη συγκίνηση. Η ομαδοποίησή τους και η δημιουργία περιεχομένων έγινε με βάση τον εναρκτήριο στίχο και το θέμα τους.
Ερευνώντας την ιστορία των νανουρισμάτων γνωρίσαμε διάφορες περιοχές, πρόσωπα, εντοπίζοντας την άμεση επιρροή τους από το χρόνο και τον τόπο της δημιουργίας τους. Πράγματι ήταν άκρως αρμονική ευχάριστη και εποικοδομητική εμπειρία, καθώς το θέμα από μόνο του είναι από τα πιο γλυκά, εμπεριέχει ευαισθησία, τρυφερότητα και παρουσιάζει σε όλο της το μεγαλείο τη αναπόσπαστη σχέση μάνας-παιδιού. Μια δυαδική σχέση, μοναδική περίπτωση δημοτικών τραγουδιών που δεν τραγουδιούνται μπροστά σε κοινωνική ομάδα. Είναι τραγούδια διαπροσωπικών σχέσεων. Δημιουργήματα ονειροπολήματος και προσδοκιών. Είναι ποιητικές συνθέσεις που χρειάζονται χαμηλό τόνο και αγάπη. Είναι ποιήματα παράπονου και εξομολόγησης.
Επιδίωξη είναι το βιβλίο να βοηθήσει στη μεγαλύτερη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ τους και η μάνα μέσα στον κυκεώνα των σημερινών προβλημάτων να εξακολουθεί να μαγεύει το μωρό της με τους γλυκούς ήχους του νανουρίσματος “νάνι νάνι το μωρό μου!”.

Εικονογράφηση: Θάλεια Ξενάκη

Λαογραφία, Νανουρίσματα, Περίπλους, 2014, 124 σελ.

Οι σταθμοί της ανθρώπινης ζωής στη Ζάκυνθο – Μαρία Ρουκανά-Αμπελά

Οι σταθμοίΓέννηση, Βάφτιση, Γάμος, Τελευτή
Λαογραφικές μελέτες


Τραγούδι της Αγάπης
Όλα τ’ αηδόνια το πρωί
λαλούν αράδα-αράδα
για να ξυπνούν οι όμορφες
να πάνε περατζάδα.

Και μια μικρή μελαχροινή
δε θέλει να ξυπνήσει.
Δε της μιλάει η μάνα της
να μη την ενοχλήσει.

Ξύπνα κυρά μου ξύπνησε
επήγε μεσημέρι
όλος ο κόσμος χαίρεται
κι εσύ κοιμάσαι ακόμη.

Σου λέω μάνα δεν μπορώ
βαριά είμαι να πεθάνω
σύρε να φέρεις το παπά
θέλω να μεταλάβω.

Ώσπου να πάει ο παπάς
να πάει να γυρίσει
πάει ο αγαπημένος της
να την καλημερίσει.

Πεθαίνω εξαιτίας σου
στον Άδη κατεβαίνω
και στην αιώνια ζωή
εκεί σε περιμένω.

Λαογραφία, Ιστορία, Τρίμορφο, 2006, 95 σελ.

Πηγές: Biblionet, Περίπλους, Τρίμορφο