Μάριος Μιχαηλίδης

Μάριος Μιχαηλίδης

Ελληνες λογοτέχνες Κύπριοι λογοτέχνες
Ο Μάριος Μιχαηλίδης γεννήθηκε στην Κύπρο και ζει στην Αθήνα.
Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και απέκτησε το πτυχίο ΜA Ed. από το Πανεπιστήμιο Αrkansas, (ΗΠΑ). Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές και πέντε αφηγήματα. Τρία έργα του, η ποιητική συλλογή “Σαν άλλοθι οι λέξεις” (Μεταίχμιο 2003) το μυθιστόρημα “Ο Οστεοφύλαξ” (Μεταίχμιο 2007) και η νουβέλα “Ο Ανακριτής” (Γαβριηλίδης, 2012) τιμήθηκαν με το Κρατικό Βραβείο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου. Το μυθιστόρημα “Ανατολικά της Αττάλειας βόρεια της Λευκωσίας” μεταφράστηκε στα τουρκικά και στα γερμανικά από τις εκδόσεις VERLAG AUF DEM RUFFEL. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και του Κύκλου Ποιητών.
Μυθιστορήματα
Τα κρόταλα του χρόνου (2010), Μεταίχμιο
Τα κρόταλα του χρόνου (2011), Μεταίχμιο (Ε)
Ο ανακριτής (2012), Γαβριηλίδης
Ανατολικά της Αττάλειας (2014), Momentum
Η απειλή (2016), Γαβριηλίδης

Νουβέλες
Το συμβόλαιο (2022), Νίκας / Ελληνική Παιδεία Α.Ε.

Διηγήματα
Έρρικα (2018), Momentum

Αφηγήματα
Ο Οστεοφύλαξ (2007), Μεταίχμιο
Ο Οστεοφύλαξ (2011), Μεταίχμιο (Ε)

Ποίηση
Αναστάσιμα (2001), Εκπαιδευτήρια Δούκα
Σαν άλλοθι οι λέξεις (2003), Μεταίχμιο
Τέφρα ονείρων (2016), Γαβριηλίδης
Των ενυπνίων (2021), Νίκας

Το συμβόλαιο – Μάριος Μιχαηλίδης

Το συμβόλαιο


Η πολιτεία (δεν κατονοµάζεται στο κείµενο) επιζητεί να παγιδεύσει τους ηλικιωµένους. Τους υπόσχεται ότι θα πραγµατοποιήσει για τον καθένα -εν ζωή- την πιο σηµαντική επιθυµία που δεν κατόρθωσε ακόµη να υλοποιήσει. Η µόνη υποχρέωση είναι να υπογράψουν ένα συµβόλαιο τιµής.

Σ’ αυτό θα αναφέρεται ότι όποτε η πολιτεία το αποφασίσει θα συµµετάσχουν σε µια οµαδική ευθανασία!

Στο καφενείο του Στέφανου, “Η ωραία Ελλάς”, όπου συχνάζουν ηλικιωµένα άτοµα, µε το άκουσµα της είδησης, στην αρχή, θα συµβούν πολλά ευτράπελα. Σύντοµα όµως ο χώρος αυτός θα µετατραπεί σε πυρήνα αντίστασης. Ωστόσο, η σχεδιαζόµενη κινητοποίησή τους θα αποκαλυφθεί εκ των ένδον και θα προκαλέσει την αντίδραση της πολιτείας. Η πλατεία της πόλης µεταβάλλεται σε χώρο µαζικών εκδηλώσεων. Όµως εκεί θα συµβούν πολλά φοβερά και δυσεξήγητα που θα προβληµατίσουν και θα φέρουν στην επιφάνεια ανάλογα γεγονότα µαζικού αφανισµού που συνέβησαν στα πολύ παλιά χρόνια στο νησί της Κέας, αλλά και στην πολιορκηµένη από τους Σπαρτιάτες Αθήνα. Ακόµη, στο βιβλίο γίνεται λόγος για έργα όπου περιγράφονται πανδηµίες: Λοιµός στην αρχαία Αθήνα (Θουκυδίδου Ιστορίαι, βιβλίο 2), Αλµπέρ Καµύ, Η πανούκλα, Γκαµπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας… Το µυθιστόρηµα ολοκληρώνεται µε την περιγραφή µιας «µαγικής», υπερρεαλιστικής εικόνας που εκτυλίσσεται στην πλατεία της πόλης.

Νουβέλα, Νίκας / Ελληνική Παιδεία Α.Ε., 2022, 106 σελ.

Των ενυπνίων – Μάριος Μιχαηλίδης

Των ενυπνίων


Η νέα ποιητική συλλογή του Μάριου Μιχαηλίδη «Των Ενυπνίων», έρχεται να επιβεβαιώσει τα όσα, κατά καιρούς έχουν γραφεί από διακεκριμένους κριτικούς και δοκιμιογράφους όχι μόνο για την ποίηση, αλλά για το μέχρι τώρα συνολικό έργο του. Γιατί η ποιητικότητα είναι ευδιάκριτο γνώρισμα και στα αφηγηματικά του έργα, όπως είναι «Ο Οστεοφύλαξ», «Τα κρόταλα του χρόνου» «Ο Ανακριτής» κ.ά. Η συλλογή «Των Ενυπνίων» έρχεται μετά από την «Τέφρα Ονείρων», (Γαβριηλίδης, 2016) και είναι το πέμπτο ποιητικό του βιβλίο. Όπως στις προηγούμενες συλλογές, έτσι και εδώ, ο Μάριος Μιχαηλίδης, με τα σύμβολα που επιλέγει, τον λεκτικό πλούτο και την εξαιρετική εικονοπλασία, δημιουργεί στον αναγνώστη τους κατάλληλους συνειρμούς που τον μεταβάλλουν σε συνταξιδιώτη στα μοναδικά τοπία της ποίησής του.

Νικήτας Παρίσης (Υπήρξε εξέχων φιλόλογος και συγγραφέας). Η σύγχρονη ποίηση δεν είναι πάντα ευανάγνωστη. Συχνά πάσχει από ένα είδος νοηματικής ρευστότητας. Γι΄ αυτό και προϋποθέτει αναγνώστη με ασκημένη όραση. Δεν αποκλείεται, βέβαια, η ρευστή γεύση που μας αφήνει ο σύγχρονος ποιητικός λόγος, να αποτελεί και τη μέγιστη γοητεία του.(…) Στην ποίηση του Μάριου Μιχαηλίδη υπάρχει η γοητεία της ποιητικής ρευστότητας. Την προκαλεί εσκεμμένα ο ποιητής. Πρωτίστως, την περικλείουν οι γλωσσικοί τρόποι. Πρόκειται για τρόπους που περιέχονται σε μια εκπλήσσουσα γλωσσική μείξη, σε ένα συνεχή κυματισμό της ποιητικής έκφρασης και σε μιαν αιχμαλωτίζουσα την όραση και την ακοή ροή λέξεων και ευρηματικών σχημάτων. (…)

Σωτήρης Βαρνάβας (ποιητής και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών). (…) Ως αναγνώστης, διακρίνω τη δύναμη των συνειρμών στην ποίηση αυτή. Ο ποιητής με την παρεμβολή ενός και μόνο στίχου, τοποθετώντας τον στην κατάλληλη θέση, επιτυγχάνει να δημιουργεί ροή σκέψεων και συναισθημάτων προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση και αφού τα ρυάκια αυτά πάρουν όλα τα θρεπτικά συστατικά από τους τόπους που περνούν, ανταμώνουν ξανά στο ίδιο μεγάλο ποτάμι των σκέψεων και συναισθημάτων για να θρέψουν το δέντρο, δηλαδή το ποίημα.

Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου (ποιήτρια, δοκιμιογράφος). Ο Μάριος Μιχαηλίδης σηκώνει ένα ιδιότυπο αεράκι δωματίου, συμπλέκει χρώματα με πουλιά και αντιστέκεται στην οριστικότητα της διάλυσης ενός λαού σταλάζοντας «στην οργή του μαύρου και του γκρι το υποκίτρινο της Βενετίας και το χρυσαφί της Πόλης.… η διάψευση σηματοδοτεί το πλαίσιο μιας ελεγείας για την υποστολή των αισθήσεων με το αντικείμενο του πόθου πατρίδα μακρινή γι’ αυτό και απλησίαστη. Είναι η στιγμή που ο ποιητής έρχεται αντιμέτωπος με μια εκ προοιμίου χαμένη μάχη, καθώς βλέπει το ανάρμοστο ν’ αντιπαλεύει με τη σκιά του.

Ποίηση, 2021, Νίκας, 56 σελ.

Ο Οστεοφύλαξ
… Έφερε μπροστά του την εικόνα των μεταλλικών κιβωτίων. Οι ένοικοι των ούτε αγωνιούν ούτε ασφυκτιούν. Οι πλεκτάνες, ο δόλος, ο φθόνος και οι μυστικές υπηρεσίες δεν τους αγγίζουν. Είδε τις καταπακτές που διαπερνούν τα απανωτά οστεο-φυλάκια και φτάνουν μέχρι τον ρογχώδη και πα-φλάζοντα ποταμό στον οποίο ταξιδεύουν οι ψυχές και καταδύονται “μέχρις Άδου ταμείον”. Εκεί, στον έβδομο ουρανό. Υπογείως. Η κατάδυση του σταμάτησε και αισθάνθηκε το σώμα του όρθιο, μπροστά σε μια μεγάλη και βαριά ξύλινη πόρτα…
Ένα καυστικό αφήγημα, στο οποίο αποτυπώνονται πτυχές της σύγχρονης νεοελληνικής κοινωνίας μέσα από το ιδιάζον σκηνικό ενός οστεοφυλακίου καθώς και του διαχειριστή του.

Τα κρόταλα του χρόνου
Το νέο μυθιστόρημα του Μάριου Μιχαηλίδη οργανώνεται πάνω σε δύο αφηγηματικούς άξονες, έναν φαντασιακό-ποιητικό και έναν ρεαλιστικό, οι οποίοι, καθώς διαπλέκονται μεταξύ τους, δημιουργούν το αποτέλεσμα της αφηγηματικής πρωτοτυπίας.
Ο πρώτος έχει ως κεντρικό πρόσωπο ένα άτομο που καταφεύγει σ’ ένα χώρο μοναχικής εγκαταβίωσης στο υψίπεδο της ατέρμονος φυγής και ασχολείται με τη συγκέντρωση αλόγων και φοράδων. Όμως, οι μνήμες τον ακολουθούν.
“Εκ βαθέων” αναδύεται η μορφή του προπάππου του, εύελπι που υπηρέτησε στο βασιλικό ιππικό, επί Όθωνος. Μάλιστα, υπήρξε ευνοούμενος του βαυαρού βασιλιά και ιδίως της Αμαλίας… Ο δεύτερος αφηγηματικός άξονας αφορά την περίοδο του κινήματος του Μακρυγιάννη.
Ο αφηγητής (τριτοπρόσωπος, παντογνώστης) κινείται ελεύθερα και στα δύο επίπεδα αφήγησης και αφήνει τον αναγνώστη να βιώσει τους τρόπους και τα τεχνάσματα με τα οποία προωθείται ο μύθος, αλλά και να ξαφνιαστεί στο τέλος, με δύο απροσδόκητες ανατροπές.

Ο ανακριτής
…Στο μεταξύ, το τοπίο εξακολουθούσε να είναι θολό. Με όση δύναμη του είχε απομείνει, προσπάθησε να βάλει τα πράγματα σε τάξη. Η σύλληψη του την Παρασκευή έμοιαζε πιο πολύ με υπόθεση εργασίας, δηλαδή με κάτι σαν άσκηση πολύ πρόχειρα στημένη. Μόνον η στιγμή της σύλληψής του είχε μια κάποια αληθοφάνεια. Όλα τα άλλα…ούτε κατηγορία συγκεκριμένη ούτε τίποτε. Η απαγωγή του βιομηχάνου ήταν μάλλον επινόηση σεναρίου. Τα ευρήματα ήταν προχειροδουλειές της Ασφάλειας. Κηλίδες αίματος, αποτύπωμα από λαστιχένια άρβυλα…Τρομοκράτες, σου λέει, δεν θα φορούσαν λαστιχένια άρβυλα; Κι εκείνα τα Λέγε του βραχύσωμου Διοικητή ήταν τόσο ασαφή, που πιο πολύ έμοιαζαν με αγκίστρι κι ό,τι πιάσουμε, παρά με ερωτήσεις ανακριτικής τακτικής.

Ανατολικά της Αττάλειας
Βόρεια της Λευκωσίας
Κάθε που οι καιροί δυστροπούν, η Μικρασιατική Καταστροφή -όχι ο πόλεμος, αλλά τα παρεπόμενά του, ο εκπατρισμός, η ανθρώπινη δυστυχία… – σαν αόρατος επισκέπτης, σαν εφιάλτης αδυσώπητος, έρχεται και τρυπώνει στα όνειρά μας…
Στα 1922, ανατολικά της Αττάλειας, στην Αλάγια, η Μαρία άφηνε τα κλειδιά της στους επιστάτες του σπιτιού, τον Μεχμέτ και την Αϊσέ Χανούμ, και με τα τρία της παιδιά, έπαιρνε το δρόμο της προσφυγιάς. Ο άντρας της ο Ιορδάνης θα έμενε εκεί. Στο φαράγγι. Όπου σφαγμένο τον πέταξαν οι Τσέτες…
Στα 1974, από τα βόρεια της Λευκωσίας, η ίδια οικογένεια, βιώνοντας όλα της ιστορίας τα λοξά και τα απίστευτα, έπαιρνε ξανά το δρόμο της προσφυγιάς. Έτσι, πλήρωσαν κι ακόμη πληρώνουν οι πολλοί, τα ανομήματα εκείνων που αποφασίζουν για τις τύχες των λαών…
Ιστορίες ανθρώπινες, με Έλληνες και Τούρκους, μέσα από το ζωντάνεμα μιας τσακισμένης μνήμης…

Τέφρα ονείρων
Δώσε μου μια λέξη
να Στήσω το σκηνικό της νύχτας
Μια κατοικία για τα ορφανά μου όνειρα
Κι ένα καράβι απάγκιο

Δώσε μου μια λέξη
Χωρίς πνιγηρά κακόηχα
Το πολύ δυο φωνήεντα κι ένα
Σύμφωνο υγρό -“Έλα” να μου πεις,
Και θα δεις πόσα πουκάμισα θ’ αλλάξω
Μια στέγη θα ντυθώ ή μια θάλασσα για
Να με αντέχουν τα όνειρά μου.

Η απειλή
Δύο ομόκεντρα αφηγήματα συνθέτουν το σπονδυλωτό μυθιστόρημα “Η απειλή”. Κοινό σημείο αναφοράς η πόλη, μια οποιαδήποτε πόλη ή χώρα, που βιώνει τον έσχατο κίνδυνο καταστροφής και αφανισμού. Στο πρώτο, η απειλή αισθητικοποιείται με διαδοχικές -κατόπιν άνωθεν εντολής- επεκτάσεις ενός νεκροταφείου που φτάνει στα πρόθυρα των οικισμών, σταδιακά διεισδύει στην πόλη, αφανίζει άλση, κατατρώει κτήρια, σπίτια, αυλές. Τίποτε δε φαίνεται ικανό να ανακόψει το θάνατο που καλπάζει και νεκρώνει τα πάντα.
Στο δεύτερο αφήγημα, κυριολεκτικά υποχθόνιες δυνάμεις απεργάζονται τα χείριστα για μια νέα πόλη που έχει σχεδιαστεί με τολμηρές πολεοδομικές επινοήσεις και βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης. Η κοινωνία των “πάνω” δείχνει αδύναμη να αντέξει και να αντισταθεί στις απειλές και τις σατανικές συλλήψεις των “κάτω”. Μέχρι που με επιτήδειους χειρισμούς το κατορθώνει. Όμως η ημέρα των εγκαινίων της πόλης επιφυλάσσει πολλά.

Έρρικα
Δεκαοχτώ αφηγηματικές γραφές
Αυτή τη φορά ο Μάριος Μιχαηλίδης επιλέγει τη μικρή φόρμα για να εκφράσει με τον δικό του, ιδιαίτερο τρόπο, σωρευμένες σκέψεις, συναισθήματα και προβληματισμούς.
Οι “Δεκαοκτώ αφηγηματικές γραφές” είναι μια επιλογή από κείμενα που προέκυψαν τα τελευταία 10 χρόνια. Από αυτά, άλλα αφορμώνται από πραγματικά περιστατικά που τροφοδότησαν και κινητοποίησαν τη δημιουργική έμπνευσή του συγγραφέα, ενώ άλλα έχουν ως πηγή μαρτυρίες και γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας.
Από τη συλλογή δεν λείπουν οι μυθοπλασίες που ξαφνιάζουν ευχάριστα για την πρωτοτυπία των θεμάτων, για την πλοκή, καθώς και για την ιδιαίτερη γλωσσική σκευή και το ύφος του λόγου, στοιχεία που η κριτική πιστώνει ως σταθερά γνωρίσματα του συγγραφέα.
144 σελ.

Πηγές: Biblionet, Μεταίχμιο, Γαβριηλίδης, Momentum, Νίκας / Ελληνική Παιδεία Α.Ε.