Από το 1875 έως το 1893 άσκησε πολλά και διάφορα επαγγέλματα, αποκτώντας έτσι μια τεράστια πείρα των ανθρώπων και της ζωής, την οποία χρησιμοποίησε ήδη από τα πρώτα του κείμενα. Πρωτοεμφανίστηκε στο λογοτεχνικό χώρο με τη νουβέλα “Μακάρ Τσουντρά” το 1892. Ακολούθησαν τα έργα του “Η γριά Ιζεργκίλ”, “Τσελκάς”, “Είκοσι έξι και μία”, “Βάριενκα Ολέσοβα”, “Φομά Γκαρντέγιεφ”, “Τα παιδικά μου χρόνια”, “Τα πανεπιστήμιά μου” κ.ά. Μεταξύ των ετών 1907-1908 εκδόθηκε το μυθιστόρημά του “Η μάνα”, που αποτέλεσε και τη βάση για το σενάριο της ομώνυμης κλασικής ταινίας του σοβιετικού κινηματογράφου. Η διεθνής απήχησή του επιβεβαιώθηκε και με τα θεατρικά έργα του που ακολούθησαν. Πασίγνωστα είναι τα έργα “Οι μικροαστοί”, “Οι εχθροί”, “Στο βυθό”, “Οι παραμεριστές” κ.ά. Η σύλληψή του κατά την επανάσταση του 1905 προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Μετά την απελευθέρωσή του εγκαταστάθηκε στο Κάπρι της Ιταλίας. Το 1921, φεύγει από τη Ρωσία για να ζήσει στη Γερμανία και στο Σορέντο της Ιταλίας απ’ όπου επιστρέφει, οριστικά πλέον, στην τότε Σοβιετική Ένωση το 1928.
Καθιερώθηκε ως πρωτεργάτης της νέας σοβιετικής λογοτεχνίας και πέθανε στη Μόσχα το 1936.
Θωμάς Γκορντιέγιεφ
Foma Gordeyev
Ο Θωμάς Γκορντιέγιεφ είναι ένας από τους πιο συμπαθείς ήρωες των λογοτεχνικών έργων του μεγάλου Γκόρκι. Ήταν πλουσιόπαιδο, μα από πολύ μικρός είδε την αδικία σε βάρος του φτωχού λαού, και όσες φορές του δόθηκε η ευκαιρία, από το σχολείο ακόμα, δε χάριζε κάστανα κανενός. Τα ‘βαζε με τον πατέρα του, με το νονό του, είχε ανησυχίες, αναζητούσε λύσεις στα προβλήματα. Ακολούθησε σταθερή πορεία στον αγώνα του για το δίκιο του φτωχού ως τη μέρα που σε μια γιορτή κονταροχτυπήθηκε με την αστική εμπορική αφρόκρεμα της μικρής πόλης του ξεσκεπάζοντας όλες τις βρομιές της για να καταλήξει ένας αδέκαρος ελεύθερος σκοπευτής, ένας προφήτης που τα λεγόμενα του δεν άργησαν να βγουν σωστά…
Η μάνα
Mother
Στο μυθιστόρημα “Η μάνα”, ο Μαξίμ Γκόρκη απεικονίζει για πρώτη φορά στη λογοτεχνία την πάλη του επαναστατικού προλεταριάτου για το σοσιαλισμό, κάτω από την καθοδήγηση του κόμματος της εργατικής τάξης, και τη γέννηση του νέου ανθρώπου μέσα σε αυτόν τον αγώνα. Εγκλωβισμένη σε μια μαρτυρική οικογενειακή ζωή, έρμαιο της συστηματικής σωματικής και ψυχικής κακοποίησης, η Πελαγία Νίλοβνα ζει αποκομμένη από την κοινωνία. Ο θάνατος του συζύγου της και η ωρίμανση του μονάκριβου γιου της, Παύλου, συνιστούν τις αναγκαίες συνθήκες για την κοινωνικοποίησή της. Η πολιτική δράση του Παύλου και των συντρόφων του ενάντια στην αυταρχική κρατική εξουσία την συγκινεί. Ο αγώνας τους γίνεται και δικός της: αναζητά την αλήθεια, αμφισβητεί την κρατούσα τάξη, στρατεύεται στον αγώνα για τη μεγάλη επανάσταση. Στα μάτια των συναγωνιστών της είναι η δική τους μάνα, έτοιμη να θυσιαστεί για τον κοινό σκοπό.
Η ζωή ενός άχρηστου ανθρώπου
The Life of a Useless Man
Σχετικά με το συγκλονιστικό αυτό μυθιστόρημα, που η συγγραφή του κράτησε έξι ολόκληρους μήνες -Γενάρη 1907 μέχρι Ιούλιο-, ο Μαξίμ Γκόρκι σ’ ένα γράμμα του έγραφε:
“Το θέμα μου είναι η ψυχολογία του χαφιέ, μια συνηθισμένη ψυχολογία ενός τρομαγμένου Ρώσου, που ζούσε με το φόβο. Γράφτηκε σύμφωνα με την αφήγηση του ήρωα, που υπηρέτησε σ’ ένα τμήμα της Οχράνα και τις αυτοβιογραφικές σημειώσεις ενός συναδέλφου του”.
Εξομολόγηση
A Confession
.. Δόστε μου την άδεια νά σας ξιστορήσω τή ζωή μου· δέ θά σας χασομερήσει πολύ αυτή ή ιστορούλα, καί νά τήν μάθετε-είναι απαραίτητο. Εγώ είμαι τρυποκάρυδο, ένα έκθετο, ένας παράνομος καρπός· ποιός μέ γέννησε άγνωστο, μέ είχαν ρίξει δέ στό κτήμα του κύρ-Δόσεφ, στό κεφαλοχώρι Σοκόλιε του δήμου Κρασνογλίνσκ. Η μάνα μου -ή κάποιος άλλος- μέ είχε ακουμπήσει στό πάρκο των αφεντάδων, απάνω στά σκαλοπάτια του παρεκκλησίου, όπου ήταν θαμμένη ή γριά κυρά-Δόσεβα, καί μέ βρήκε ο Δανήλος Βιάλοφ, κηπουρός. Είχε πάει τό πρωί στό πάρκο, καί άξαφνα βλέπει: -μπροστά στήν πόρτα του παρεκκλησίου σάλευε ένα μωρουδάκι, τυλιγμένο μέσα σέ κουρελόπανα, καί τριγύρω του πηγαινορχόταν κλεφτά ένας σταχόμαυρος γάτος. Μέ τό Δανήλο έζησα ώς τά τέσσερά μου χρόνια, επειδή όμως ήταν κι αυτός πολυφαμελίτης, έτρωγα όπου έβρισκα, κι άν τύχαινε νά μή βρω τροφή, -βάιζα, βάιζα κι αποκοιμόμουν θεονήστικος…
Βάρενκα Ολέσοβα
Varenka Olesova
Ένας επιστήμονας, ο οποίος θεωρεί ότι ο κόσμος που μας περιβάλλει μπορεί να αναλυθεί και να εξηγηθεί με τη βοήθεια της λογικής, βρίσκεται ξαφνικά αντιμέτωπος με τη δύναμη, το μυστήριο και το απρόβλεπτο της Φύσης. Μιας Φύσης που, εν προκειμένω, αποκτά υπόσταση στην ακαταμάχητη σαγήνη μιας νεαρής γυναίκας, της Βάρενκα Ολέσοβα. Ωραία και ανεξιχνίαστη, προκλητική και αδιάφορη, τρυφερή και αδυσώπητη, τσακίζει μία μία όλες τις πεποιθήσεις του και τον απογυμνώνει από κάθε βεβαιότητα…
Ο Μαξίμ Γκόρκι μάς αιφνιδιάζει με ένα γεμάτο έρωτα, πάθος και διαρκείς ανατροπές αφήγημα που αγγίζει βαθιά ακόμα και τον πλέον απαιτητικό αναγνώστη.
Ο περαστικός
The Bystander
Ένα υπέροχο κείμενο από την πρώιμη περίοδο του Γκόρκι, την επιλεγόμενη αλήτικη. Όντας ορφανός από πατέρα ο συγγραφέας αναγκάστηκε να εργαστεί κάνοντας χιλιάδες μικροδουλειές, αλλάζοντας συνεχώς εργοδότες και σπουδάζοντας στο πικρό Πανεπιστήμιο της ζωής. Από την εμπειρία του ξεπήδησαν νουβέλες όπου ζωντάνεψαν κάθε λογής περιθωριακά στοιχεία, αλήτες, ζητιάνοι, προσκυνητές. Ο τρόπος που οι ήρωες αυτοί έβλεπαν τη ζωή, πολύ ανορθόδοξος για μια συμβατική κοινωνία, ζωντανεύει από την πένα του Μαξίμ Γκόρκι. Ένας τέτοιος τύπος, με αρκετά αυτοβιογραφικά γνωρίσματα, είναι ο Περαστικός. Μαζί του ταξιδεύουμε σε έναν πλουμιστό, πολύχρωμο κόσμο, γνωρίζοντας δασώδεις και άσπρες γωνιές της Ρωσίας, σκοτεινές και σκληρές γωνιές της κοινωνίας των ανθρώπων. Με όλη τη σκληρότητα στο έργο του Γκόρκι δεν λείπει το χιούμορ, η ανάγκη για επικοινωνία, η ανθρωπιά. Ένα έργο με ψυχή!
Το βιβλίο κοσμείται από την πραγματικά πρωτότυπη εικονογράφηση του ζωγράφου Γιώργου Χρουσή. Εξαιρετική η μετάφραση του Νίκου Καστρινού.
Μες στο βαθύ σκοτάδι της νύχτας, σκουντουφλώντας στις φραγές, προχωρούσα θαρρετά μες στους βάλτους, από παραθύρι σε παραθύρι και χτυπώντας σιγά τα τζάμια, έλεγα: «Ανοίξτε του περαστικού να ξενυχτήσει!» Παντού όμως έπαιρνα αρνητική απάντηση. Σ’ ένα μέρος μια γυναίκα άρχισε να φωνάζει: «Φύγε, φύγ’ απ’ εδώ, όσο είσαι ζωντανός ακόμα! Μέσα είν’ ο άντρας μου». Απ’ αυτά τα λόγια της κατάλαβα, πως η κυρία δεχόταν τη νύχτα ξένους μόνον όταν έλειπε ο άντρας της. Γι’ αυτό κι εγώ λυπήθηκα πολύ, που έτυχε να είναι σπίτι εκείνη τη βραδιά και τράβηξα παρακάτω.
Οι Μικροαστοί
Smug Citizens or The Philistines
Το έργο “Οι Μικροαστοί” παρόλο που γράφτηκε στις αρχές του αιώνα είναι και σήμερα επίκαιρο. Και σήμερα ανάμεσά μας βλέπουμε τύπους μικροαστών σαν τους γέρους Μπεσιμιόνωφ, που σατυρίζει και χτυπάει ο Γκόρκι στο έργο του.
Ειδικώτερα για τον ελληνικό χώρο, όπου η δομή της οικονομίας επιτρέπει ακόμα την επιβίωση της μικροαστικής νοοτροπίας, το έργο αυτό είναι πάντα επίκαιρο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η σημερινή εποχή ταυτίζεται με την εποχή της Ρωσίας του 1905.
Στον βυθό
The Lower Depths
Λουκάς:
(Σκεφτικός, στον Μπουμπνόφ.) Μας λες για την αλήθεια… Μα η αλήθεια δεν είναι πάντα καλή για τον άνθρωπο… δεν θεραπεύει πάντα την ψυχή η αλήθεια… Να σου πω ένα παράδειγμα: Είχα κάποτε έναν γνωστό που πίστευε στη χώρα της δικαιοσύνης…
Μπουμπνόφ:
Σε τι πράγμα;
Λουκάς:
Στη χώρα της δικαιοσύνης. Πρέπει να υπάρχει, έλεγε, κάπου στη γη η χώρα της δικαιοσύνης… Και σ’ αυτή τη χώρα, έλεγε, πρέπει να κατοικούν ξεχωριστοί άνθρωποι, καλοί άνθρωποι! Που σέβονται ο ένας τον άλλον, που βοηθάνε ο ένας τον άλλον και όλα στη ζωή τους είναι μέλι γάλα! Και ο άνθρωπος αυτός όλο έλεγε να φύγει, να ψάξει να βρει αυτή τη χώρα της δικαιοσύνης. Ήταν φτωχός και τα ‘φερνε βόλτα δύσκολα… κι όταν καμιά φορά τα πράγματα πηγαίνανε από το κακό στο χειρότερο κι έλεγες τώρα θα πέσει να πεθάνει -ακόμα και τότε, δεν το έβαζε κάτω, χαμογελούσε κι έλεγε: “Δεν είναι τίποτα! Θα αντέξω! Λίγο ακόμα θα περιμένω και μετά θα αφήσω αυτή τη ζωή και θα πάω στη χώρα της δικαιοσύνης…”. Μοναδική του χαρά ήταν αυτή η χώρα…
Στο άθλιο υπόγειο που νοικιάζει ο Καστιλιόφ, έχουν βρει κατάλυμα άνθρωποι πάμφτωχοι και περιθωριακοί: ο κλειδαράς Κλιες με την ετοιμοθάνατη γυναίκα του, ένας μέθυσος αποτυχημένος ηθοποιός, ένας ξεπεσμένος βαρόνος, ένας μυστηριώδης προσκυνητής… Ανάμεσά τους η Βασιλίσα, η γυναίκα του ηλικωμένου ιδιοκτήτη, που προσπαθεί να πείσει τον εραστή της, τον νεαρό Βάσκα, να τη βοηθήσει να ξεφύγει από το κολαστήριο, σκοτώνοντας τον άντρα της. Όμως ο Βάσκα, έχει το βλέμμα του στραμμένο αλλού. Το μέλλον των ηρώων μοιάζει προδικασμένο… Πόσο εφικτό είναι να υπάρξει άλλη διαφυγή πέραν απ’ αυτή του θανάτου;
Οι εχθροί
Enemies
Για να κατανοήσει κανείς το έργο αυτό του Γκόρκυ, τους χαραχτήρες των πρωταγωνιστών του, τα μηνύματα και τους προβληματισμούς του, πρέπει πρώτα-πρώτα να λάβει υπ’ όψη του ότι το έργο αυτό γράφτηκε γύρω στα 1905-1906, δηλαδή λίγο μετά την επανάσταση του 1905, τη γενική πρόβα της μεγάλης Οχτωβριανής Επανάστασης του 1917.
Όλα τα πρόσωπα του έργου, αποτελούν “κλασσικούς” εκπρόσωπους κοινωνικών τάξεων, που όμως εμφανίζονται με τις παραλλαγές και τις ιδιορρυθμίες τους, όπως ακριβώς εμφανίζονται και στη ποικιλόμορφη πραγματικότητα.
Όπως γίνεται πριν από κάθε μεγάλη επανάσταση, έτσι και πριν απ’ τη ρωσική επανάσταση, αρχίζει σιγά-σιγά το ταξικό ξεκαθάρισμα. Η κοινωνία είναι πιο δυνατή απ’ το άτομο. Κάθε άτομο αναγκάζεται να πάρει μια θέση, να ξεκαθαρίσει τη θέση του στην επικείμενη σύγκρουση. Τα συναισθήματα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα, οι ευσεβείς πόθοι της συμφιλίωσης των δύο “εχθρικών” στρατοπέδων, των αστών-βιομηχάνων και των εργατών, αποδεικνύονται γελοίοι απ’ οποιαδήποτε πλευρά κι αν προέρχονται. Ο αστός γίνεται περισσότερο αστός, ο προλετάριος περισσότερο συνειδητοποιημένος προλετάριος. Πόσο αριστουργηματικά στ’ αλήθεια παρουσιάζει ο Γκόρκυ στο έργο αυτό την επίδραση της ταξικής πάλης πάνω στην ψυχολογία των ανθρώπων. Η φιλελεύθερη κυρία, η γυναίκα του βιομήχανου Ζαχάρ, που πάντα θεωρούσε τη πολιτική σαν μια σαλονίσια κουλτουριάρικη απασχόληση, στο τέλος αναφωνεί: “ο σοσιαλισμός είναι για την Ευρώπη, όχι για μας! Ας ασχολούνται με την πολιτική, όχι όμως με το σοσιαλισμό”…
Βάσσα Ζελεσνόβα
Vassa Zheleznova
Διαβάζοντας τη Βάσσα Ζελεσνόβα είναι αδύνατον να μείνεις ασυγκίνητος με την περιγραφή της Ρωσίας που ξεπροβάλλει από το κείμενο. Η Ρωσία του Γκόρκι είναι γεμάτη αναπάντεχες αντιθέσεις – πολύ μακριά από τη γεμάτη ευγένεια και πραότητα Ρωσία του Τσέχωφ.
Το έργο παρακολουθεί την αγροτική οικογένεια των Ζελεσνώφ που κατάφερε ν’ ανέλθει κοινωνικά αποκτώντας σταδιακά οικονομική δύναμη, αλλά τώρα καταρρέει επειδή αργοπεθαίνει ο Ζαχάρ, ο άνθρωπος που στάθηκε η κινητήριος δύναμη της οικογένειας. Έτσι η σύζυγός του, η Βάσσα, αναλαμβάνει τα ηνία της οικογενειακής επιχείρησης φανερώνοντας το ανελέητο πρόσωπό της: είναι πρόθυμη να θυσιάσει τα πάντα -ακόμη και τα ίδια της τα παιδιά-, φτάνει να επέλθει σωτηρία. To έργο θέτει στο μικροσκόπιο την ψυχολογία μιας μάνας η οποία, αν και είναι φαινομενικά ανελέητη, αγαπάει υπερβολικά τα παιδιά της. Το δυστύχημά της είναι πως εκείνα πρόδωσαν κάθε προσδοκία που έτρεφε μέσα της γι’ αυτά. Αντί να γίνουν άξιοι συνεχιστές της επιχείρησης, αυτά παλεύουν να πάρουν το μερίδιό τους και ν’ αποχωρίσουν.
Αυτοβιογραφία – Τα παιδικά χρόνια
My Childhood (Part I, 1913–1914)
Είναι το πρώτο μυθιστόρημα (1913) της αυτοβιογραφικής τριλογίας (Τα παιδικά χρόνια – Η Εφηβεία – Τα πανεπιστήμιά μου) του μεγαλοφυούς συγγραφέα, που και τα τρία μέρη της αποτελούν ένα αδιαίρετο σύνολο.
Περνώντας απ’ τις συμπληγάδες της ζωής εκείνης της εποχής ένα παιδί αντιστέκεται με το ένστικτο του και με την ακατανίκητη ανθρωπιά του, για να διαφυλάξει την αξιοπρέπεια τη δική του και των άλλων. Η ζωή του Γκόρκι είναι η αντανάκλαση της ζωής του ρωσικού λαού της εποχής εκείνης, που αρνιόταν να υποκύψει στο δεσποτισμό.
Η τριλογία αυτή δεν είναι απλή περιγραφή οδυνηρών προσωπικών αναμνήσεων, αλλά ξεπερνά την ιδιότυπη ατομική περίπτωση και δυναμώνει το μήνυμα της ανθρωπιάς όσο ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την ανάγκη για αγώνα.
Αυτοβιογραφία – Η Εφηβεία ή Στα ξένα χέρια
In the World (Part II, 1916)
“Νομίζω πως θα έρθει καιρός που τα έργα του Γκόρκη θα τα λησμονήσουν, αλλά τον Γκόρκη είναι ζήτημα αν θα τον λησμονήσουν κι ύστερα από χίλια χρόνια”, γράφει ο Τσέχοβ σ’ ένα γράμμα του το 1903. Αυτό που θα θυμούνται και ύστερα από χίλια χρόνια είναι ο άνθρωπος Γκόρκη, ο Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πεσκόφ που περιγράφει στα βιβλία του “Παιδικά χρόνια”, “Στα ξένα χέρια” και “Τα πανεπιστήμιά μου”, μια μυθιστορηματική αυτοβιογραφική τριλογία που αποτελεί ένα από τα πιο δυνατά αφηγήματα στη ρωσική και την παγκόσμια λογοτεχνία.
Λίγο πριν από το θάνατο της μητέρας του μάζευε με τους φίλους του κόκαλα, κουρέλια, καρφιά, και τα πουλούσε. Ακόμα έκλεβε από τις μάντρες σανίδια και ξύλα για τη φωτιά, όπως λέει τελειώνοντας τα “Παιδικά χρόνια” του. Το φθινόπωρο του 1978, λίγες μέρες ύστερα από το θάνατο της μητέρας του, βάζουν το δεκάχρονο Αλιόσα να δουλέψει στο μαγαζί κάποιου έμπορα στην πόλη Νίζνι Νόβγκοροντ: “Βγήκα στην κοινωνία -δουλεύω “μικρός” στο μαγαζί “υποδήματα μόδας” στον κεντρικό δρόμο της πολιτείας”. Έτσι αρχίζει τη ζωή του ο Γκόρκη στα “Ξένα χέρια”. Βγήκε στον “κόσμο” με μοναδικό του όπλο τα αδύναμα παιδικά του χέρια, λίγα κολλυβογράμματα που είχε μάθει να γράφει και να διαβάζει, το ένστικτό του και την ακατάβλητη πηγαία ανθρωπιά του. Με αυτά τα εφόδια αντιμετωπίζει τη σκληρή και απάνθρωπη κοινωνία της Τσαρικής Ρωσίας. Στα χρόνια που ακολουθούν εξασκεί διάφορα επαγγέλματα: βοηθός υποδηματοποιού, βοηθός αγιογράφου, λαντζέρης σε καράβι, αχθοφόρος στην Οδησσό, νυχτοφύλακας σε ψαράδικο, φούρναρης, καθαριστής καμινάδων, εργάτης σε χωράφια. Ρακένδυτος, πεζός και πεινασμένος, αλλά πάντα μ’ ένα βιβλίο στην τσέπη, γυρνάει όλη τη Ρωσία, με την κρυφή ελπίδα ότι θα καταφέρει κάποτε να σπουδάσει. Έτσι γνωρίζει τους ανθρώπους, τις αρετές τους και τα ελαττώματά τους, τα όνειρά τους και τη δυστυχία τους και αυτό γίνεται η ζωή του, που είναι η ζωή του ρωσικού λαού στην εποχή του, το ανεξάντλητο πανεπιστήμιό του. “Ο Γκόρκη”, γράφει ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος, “είναι κοινό δημιούργημα της ζωής και του βιβλίου. Από μικρό παιδί έψαχνε σε όλη σχεδόν τη Ρωσία να βρει το δικό του δρόμο και το σπουδαιότερο που βρήκε ήταν η λύτρωση από το φόβο”. Βρήκε επίσης τη συμπόνια για τους ανθρώπους, ένα αίσθημα που γέμιζε τον ίδιο και διαποτίζει όλο το έργο του.
Αυτοβιογραφία – Τα πανεπιστήμιά μου
My Universities (Part III, 1923)
Αυτό με βοηθούσε πολύ τις δύσκολες μέρες της ζωής μου, και επειδή αυτές οι μέρες ήταν πολλές, εγώ όλο και περισσότερο καταγινόμουν με τις ονειροπολήσεις. Δεν περίμενα καμιά βοήθεια εξωτερική ούτε είχα ελπίδα σε κανένα τυχερό, αλλά μέσα μου ολοένα αναπτυσσόταν το πείσμα της θέλησης, και όσο δυσκολότερες γίνονταν οι συνθήκες της ζωής μου, τόσο πιο γερό και ακόμα πιο έξυπνο ένιωθα τον εαυτό μου. Από πολύ νωρίς κατάλαβα πως τον άνθρωπο τον διαμορφώνει η αντίσταση του περιβάλλοντος.
Ο συνοδοιπόρος μου
My Fellow Traveller
«Φουρτούνα στη θάλασσα και θύελλα στη στέππα!» Δεν ξέρω πιο μεγαλόπρεπα φαινόμενα στη φύση,
αναφωνεί με πάθος ο αφηγητής του πρωτοπρόσωπου αριστουργήματος του Μαξίμ Γκόρκι, καθώς μας οδηγεί σε ένα μοναδικού ενδιαφέροντος ταξίδι, με συνοδοιπόρο έναν παράξενο άνθρωπο, έναν κουρελιάρη πρίγκιπα, που χάθηκε ξαφνικά όπως αναπάντεχα εμφανίστηκε, μέσα στην εργατική οχλοβοή, μέσα στα σφυρίγματα των βαποριών και των σιδηροδρόμων στο λιμάνι της Οδησσού. Ένα «προσκύνημα», μια πραγματικά μακρινή και όλο εκπλήξεις πορεία στη μαγευτική ρωσική ανατολή. Μια συντροφιά με μοναδικό ενδιαφέρον. Μια πραγματικότητα που τα όριά της σβήνουν ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα. Μια φιλία γεμάτη πάθη, ελπίδες και απογοητεύσεις. Μια ζωηρή ταξιδιωτική περιπέτεια. Μια σημαντική νουβέλα ενός μεγάλου συγγραφέα.
Μιά νύχτα στη στέπα
Με μια φοβερή κακοκαιρία φύγαμε απ’ το Περεκόπ σαν πεινασμένοι λύκοι, μανιασμένοι ενάντια όλου του κόσμου. Σχεδόν είχε περάσει ολόκληρη η μέρα ανώφελα παρόλο το ταλέντο και τις κοινές μας προσπάθειες να κλέψουμε ή να κερδίσουμε κάτι.
Τέλος, όντας βέβαιοι πως ούτε με τον ένα ούτε με τον άλλο τρόπο θα πετυχαίναμε το σκοπό μας πήραμε την απόφαση να συνεχίσουμε το δρόμο μας.
Μα που; Κάπου μακρύτερα, σκεπτόμαστε αόριστα. Η απόφαση ήταν ομόφωνη και την ξαναλέγαμε ο ένας στον άλλο.
Ότι κι αν γινότανε ήμαστε αποφασισμένοι ν’ ακολουθήσουμε το δρόμο που ‘χαμε χαράξει και που από πολύ καιρό τώρα δεν είχαμε λοξοδρομήσει σπιθαμή.
Περιέχει τα διηγήματα: Μια νύχτα στη στέπα, Ο Χαν κι ο γιός του, Το τραγούδι του γερακιού, Γεμελιάν Πιλάιε, Μακάρ Τσούντρα, Σασούμπρινα, Η γριά Ιζεργκουίλ, Είκοσι έξι για μία
Ένα καλοκαίρι
Η αφύπνιση των συνειδήσεων σ’ ένα ρούσικο χωριό στις αρχές του αιώνα μας, λίγα χρόνια μετά την πρώτη επανάσταση του 1905, όταν με την εκλογή της τρίτης Δούμας παγώνουν τα αιτήματα του λαού και καταργούνται οι αντιπροσωπίες εργατών και αγροτών.
Οι νέοι προπορεύονται ορμητικά, σιγά-σι-γά ακολουθούν κ’ οι γεροντότεροι του χωριού – τραβώντας όλοι τους σε μια πορεία καλπάζουσα για το ξημέρωμα της μεγάλης σοσιαλιστικής επανάστασης.
Ο θλιβερός Πάβελ – Orphan Paul or Luckless Pavel (1894)
Θωμάς Γκορντιέγιεφ – Foma Gordeyev or The Man Who Was Afraid (1899)
Τρεις ή Το αμαρτωλό σπίτι – Three of Them (1900)
Η μάνα – Mother (1906)
Η ζωή ενός άχρηστου ανθρώπου – The Life of a Useless Man (1908)
Εξομολόγηση – A Confession (1908)
Okurov City (1908)
Η ζωή του Ματβέι Κοζεμιάγκιν – The Life of Matvei Kozhemyakin (1910)
Αρταμάνωφ – The Artamonov Business (1925)
Η ζωή του Κλιμ Σάμγκιν – Life of Klim Samgin (1927)
The Magnet (1928)
Other Fires (1930)
The Spectre (1936)
Νουβέλες
Κονοβάλοφ – Konovalov (1897)
Οι σύζυγοι Ορλόφ – The Orlovs (1897)
Creatures That Once Were Men (1897)
Βάρενκα Ολέσοβα – Varenka Olesova (1898)
Ο περαστικός – The Bystander (1927)
Θεατρικά
Μικροαστοί – Smug Citizens or The Philistines (1901)
Στο βυθό – The Lower Depths (1902)
Summerfolk or Vacationers (1904)
Children of the Sun (1905)
Οι βάρβαροι – Barbarians (1905)
Οι εχθροί – Enemies (1906)
Οι τελευταίοι – The Last Ones (1908)
The Reception (1910)
Queer People (1910)
Βάσσα Ζελεσνόβα – Vassa Zheleznova (1910)
The Zykovs (1913)
Counterfeit Money (1913)
The Old Man/The Judge/Starik (1915)
Workaholic Slovotekov (1920)
Somov and Others (1930)
Yegor Bulychov and Others/Egor Bulychev (1932)
Dostigayev and Others (1933)
Ποίηση
A Maiden and Death (1892)
The Song of the Stormy Petrel (1901)
A Ballad of Countess Helene de Corsi (1923)
Αφηγήσεις – Ημερολόγια
Αυτοβιογραφία – Autobiography:
Τα παιδικά χρόνια – My Childhood (Part I, 1913–1914)
Η Εφηβεία ή Στα ξένα χέρια – In the World (Part II, 1916)
Τα πανεπιστήμιά μου – My Universities (Part III, 1923)
Fragments from My Diary (1923)
Διηγήματα
A Woman and Death (1892)
Μακάρ Τσούντρα – Makar Chudra (1892)
Emelyan Pilyai (1893)
The Siskin That Lied and the Woodpecker That Loved the Truth (1893)
Old Arkhip and Lyonka (1893)
Ο Συνοδοιπόρος μου – My Fellow Traveller (1894)
About a Little Boy and a Little Girl Who did not Freeze to Death A Christmas Story (1894)
Το τραγούδι του γερακιού – The Song of the Falcon (1894)
Once in Autumn (1895)
Danko’s burning heart (1895)
A Mistake (1895)
Conclusion (1895)
Η γριά Ιζεργκήλ – Old Izergil (1895)
Τσελκά – Chelkash (1895)
The Affair of the Clasps (1896)
On a Raft (1896)
The Khan and His Son (1896)
Μάλβα – Malva (1897)
Boles or Her Lover (1897)
Comrades (1897)
Μιά νύχτα στη στέπα – In the Steppe (1897)
The Green Kitten (1897)
Mischief-Maker (1897)
Goltva Fair (1897)
Mischievous Lad (1897)
Boredom (1897)
Heartache (1897)
An Adulterous Wife (1897)
An Insolent Man (1897)
Chums (1898)
A Rolling Stone (1898)
Cain and Artyom (1898)
A Reader (1898)
Twenty-six Men and a Girl (1899)
Waiting for the Ferry (1899)
Red (1899)
Concerning the Devil (1899)
The Hungry Ones (1899)
Commonplace People (1903)
Soldiers (1905)
Prison (1905)
Three Days (1905)
Bukoyomov (1905)
The Story of Filipp Vasilyevich (1905)
City of the Yellow Devil (1906)
The Kingdom of Tedium (1906)
Mob (1906)
Ιστορίες από την Ιταλία – Tales of Italy (1911–1913)
An Incident From the Life of Makar (1912)
In Old Russia (1913)
Το αφεντικό – The Master (1913)
Through Russia 1923)
First Love (1923)
The Birth of a Man (1923)
In a Mountain Defile (1923)
Kalinin (1923)
The Deadman (1923)
Tale of Unrequited Love (1923)
Hodgepodge (1923)
An Evening at Shamov’s (1923)
An Evening at Panashkin’s (1923)
An Evening at Sukmomyatkin’s (1923)
Light-Grey and Light-Blue (1923)
A Book (1923)
How They Composed a Song (1923)
Bird’s Sin (1923)
A Silver Ten-Copeck Piece (1923)
Happiness (1923)
A Hero (1923)
A Clown (1923)
Onlookers (1923)
Timka (1923)
A Light-Minded Man (1923)
Strasti-Mordasti (1923)
By Changul River (1923)
A Jolly Chap (1923)
A Romantic (1923)
A Little Girl (1923)
A Fire (1923)
A Theft (1923)
Bandits (1923)
Complaints (1923)
The Hermit (1925)
Karamora (1925)
The Sky-Blue Life (1925)
The Story of a Novel (1925)
An Incident (1925)
A Story About the Unusual (1925)
The Rehearsal (1925)
Murderers (1925)
Πηγές: BIBLIONET, Wikipedia, Εκδόσεις Γκοβόστη, Ηριδανός, Πέλλα, Δωρικός, Δωδώνη, Σύγχρονη Εποχή, Θεμέλιο, Ζαχαρόπουλος Σ.Ι., DeAgostini Hellas, Μίνωας, Μαΐστρος, Κάπα Εκδοτική, Σοκόλη, Ροές, Alter-Ego ΜΜΕ Α.Ε., Κοροντζής