Τελείωσε το Κολλέγιο Αθηνών, ενώ παράλληλα σπούδαζε γαλλική φιλολογία στην Αθήνα. Σπουδές φιλοσοφίας και αγγλικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου (1954-1960).
Το πρώτο του βιβλίο εκδόθηκε το 1953. Ακολούθησαν άλλα εξήντα τρία που έχουν κάνει πολλές ανατυπώσεις. Γνωστότερα στο ευρύ κοινό είναι τα βιβλία όπου αναλύει και κρίνει την Ελληνική πραγματικότητα: “Η Δυστυχία του να είσαι Έλληνας”, “Οι Νέοι Έλληνες”, “Η Χαμένη Τάξη”, “Απολογία ενός Ανθέλληνα”, κ.α.
Πεζά: “Παρ’ όλα αυτά”, “Μικρά Βήματα”, “Το Ημερολόγιο του Καύσωνα”, “Τολμηρές Ιστορίες”.
Φιλοσοφία: “Ο Έλληνας Βούδδας”, “Το Απόλυτο και το Τάβλι”, “Τρίπτυχο: Επικοινωνία, Αγάπη, Ελευθερία”.
Ποίηση: «Το βιβλίο των Γάτων». (6 εκδόσεις, τελευταία 2018). Οκτώ ποιητικές συλλογές συγκεντρωμένες στα “Ποιήματα 1950-2005” όπου το σύνολο του ποιητικού του έργου.
Δοκίμια: “Προσεγγίσεις”, “Οδυσσέας Ελύτης”, “Τα Πρόσωπα της Ποίησης”, “Η Τέλεια Διαδρομή”, “Ψηφιακή Ζωή”, “Από την Πορνογραφία στα Κόμικς”. “Δοκίμια” (2011) ανθολογία από τα προηγούμενα. Τελευταίο του βιβλίο: “Μικρό εγχειρίδιο ορθολογισμού” (5 εκδόσεις).
Αυτοβιογραφία: “Από την Μιχαήλ Βόδα στην Σύρου”, “Από την οδό Ρήνου στην Ες Στράσε”, “Οδός Γαλήνης”. Το 2004 οι τρεις πρώτοι τόμοι μαζί με έναν ανέκδοτο τέταρτο (“Οδός Παράσχου”) και άλλο υλικό, κυκλοφόρησαν σε μία συνολική έκδοση με τίτλο “Οι Δρόμοι μου”, που επανεκδόθηκε συμπληρωμένη το 2015..
Έχει δημοσιεύσει μεταφράσεις ποιημάτων από Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Λατινικά κι έχει επίσης μεταφράσει τις “Φωνές του Μαρακές” του Elias Canetti. Είχε μεταφραστεί παλιά σε γλώσσες που δεν γνωρίζει (Ιταλικά, Ισπανικά, Βουλγαρικά, Τουρκικά). Αλλά το βιβλίο του «Η Δυστυχία του να είσαι Έλληνας» (37 ανατυπώσεις στην Ελλάδα) μεταφράστηκε και εκδόθηκε σε οκτώ γλώσσες (Γερμανικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Αγγλικά, Βουλγαρικά, Τουρκικά και Πολωνικά) και κυκλοφορεί με επιτυχία σε όλο τον κόσμο. To 2014 ένα νέο βιβλίο του εκδόθηκε απευθείας στα Γερμανικά με τίτλο “Οι Γερμανοί φταίνε για όλα”.
Το 1962, άρχισε να εργάζεται στη διαφήμιση. Η εταιρία που ίδρυσε το 1965 (Δέλτα-Δέλτα) ανέβηκε γρήγορα στις πρώτες θέσεις της ελληνικής αγοράς. Εκτός από τις επιτυχημένες εμπορικές διαφημίσεις, η εταιρία διακρίθηκε για τις κοινωφελείς πρωτοβουλίες της (π. χ. το σήμα “Δεν ξεχνώ” για την Κύπρο). Το 1983 αποσύρθηκε από την επιχειρηματική δραστηριότητα για να ασχοληθεί αποκλειστικά με το γράψιμο.
Από το 1979 δημοσιογραφεί αδιάλειπτα: επώνυμες στήλες στα περιοδικά “Επίκαιρα”, “4Τροχοί”, “Τέταρτο”, “Φωτογράφος”, “Status”, “Odyssey” “RAM”, “Car” και στις εφημερίδες “Το Βήμα”, “Καθημερινή”, “Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία” και “Έθνος της Κυριακής”. Από το 2007 ως το 2013 έγραφε στο εβδομαδιαίο freepress LiFO και από το 2014 στο δικτυακό Protagon.gr. Το 2017 επέστρεψε στο “Βήμα” και το 2018 στος 4Τροχούς.
Ήταν ο πρώτος Έλληνας συγγραφέας που δημιούργησε τηλεοπτικές εκπομπές. Συντόνιζε παλαιότερα (1979-81) την εκπομπή “Μία ταινία – μία συζήτηση”. Επανήλθε το 1987 με την εκπομπή “Διάλογοι”, το 1991 με τις “Περιπέτειες Ιδεών” και το 1999 με τις “Μεγάλες Παρεξηγήσεις”. Στο ραδιόφωνο ανήκε στην ιδρυτική ομάδα του “9.84 FM”. Αργότερα είχε εκπομπές και στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ. Στο ενεργητικό του έχει δύο δημοσιογραφικά βραβεία (Ιπεκτσί και Μπότση) και έντεκα παραιτήσεις.
Από το 1950 φωτογραφίζει. Έχει δημοσιεύσει δύο φωτογραφικά άλμπουμ, έχει κάνει τρεις εκθέσεις φωτογραφίας και έχει κρατήσει φωτογραφικές στήλες σε περιοδικά. Από παλιά ενδιαφερόταν για την τεχνολογία με ιδιαίτερη έμφαση σε αυτοκίνητα και υπολογιστές. Με αποτέλεσμα, πολυετείς συνεργασίες με ειδικές στήλες σε περιοδικά αυτοκινήτου (4Τροχοί, CAR) πληροφορικής (RAM) και φωτογραφίας (Φωτογράφος). Ήταν επίσης ο πρώτος Έλληνας συγγραφέας που απέκτησε δικό του Τόπο στο Internet. Το www.ndimou.gr υπάρχει από το 1997.
Το 1997 το Δημοτικό Συμβούλιο της Ερμούπολης, πατρίδας της μητέρας του, τον ανακήρυξε επίτιμο δημότη. Το 2000 τιμήθηκε για την πνευματική προσφορά του με το βραβείο “Δημήτρης Μητρόπουλος”. Το 2008 ανακηρύχθηκε «Δημοσιογράφος της Χρονιάς». Το 2015 το Μουσείο Μπενάκη τον τίμησε με μία μεγάλη έκθεση. Τίτλος: “Ο μοναχικός πολυπράγμων”.
Με την τρίτη σύζυγό του ιατρό Μαριάννα Μπενρουμπή έχουν αποκτήσει πολλές γάτες.
Είναι επίσης ο πρώτος Έλληνας συγγραφέας που απέκτησε δικό του τόπο στο Internet Νίκος Δήμου.
Νικοδήμου Ευφημιστού Απαντα (1972)
Θέματα Επικοινωνίας (1972)
Κοινοτοπίες (1978)
Η Δυστυχία του να είσαι Ελληνας (1975)
Προσεγγίσεις (1979)
Οι Νέοι Eλληνες (1980)
Κι εσείς διαφημιστής Γιόχαν Σεμπάστιαν (1981)
Παρακμή και Πτώση της Ν.Δ. (1982)
Η Χώρα του Εδώ και Τώρα (1983)
Τζωρτζ Οργουελ 1984 (1984)
Η Χαμένη Τάξη (1985)
Μετά τον Μάρξ (1987)
Eρως Καλού (1987)
Η Κουτσοκώσταινα (1988)
Λίστες (1991)
Στην Τετράγωνη Νύχτα της Φωτογραφίας (για την Κική Δημουλά) (1991)
Δοκίμια Ι: Οδυσσέας Ελύτης (1992)
Δοκίμια ΙΙ: Τα Πρόσωπα της Ποίησης (1993)
Η Τέλεια Διαδρομή (1996)
Καθημερινά Κυριακάτικα (1995)
Αναμασήματα (1996)
Απολογία ενός Ανθέλληνα (1997)
Ψηφιακή Ζωή (2000)
Μάζα ή Κοινό; (Η Κοινή Γνώμη στον Χώρο της Πολιτείας, 1962) (2000)
Δοκίμια ΙΙΙ: Από την Πορνογραφία στα Κόμικς (2001)
Ειρωνικό Νεοελληνικό Λεξικό (2002)
Ημερολόγιο του καύσωνα (2004)
Ασκήσεις Ελευθερίας (2006)
Μιλώντας μ’ έναν αγανακτισμένο νέο για επαναστάσεις (2013), Εκδόσεις Πατάκη
Ειρωνικό νεοελληνικό λεξικό (2013), Εκδόσεις Πατάκη
Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας (2014), Εκδόσεις Πατάκη
Καπιταλισμού εγκώμιον και άλλες σάτιρες (2014), Εκδόσεις Πατάκη
Μικρό εγχειρίδιο ορθολογισμού (2016), Εκδόσεις Πατάκη
Η Χαμένη Τάξη (2017), Εκδόσεις Πατάκη
Πεζά-Αφηγήσεις
Παρ’όλα αυτά (1981)
Μικρά Βήματα (1986)
Ημερολόγιο του Καύσωνα (1988)
Τολμηρές Ιστορίες (1989)
Οδός Μιχαήλ Βόδα (1993)
Από την Μιχαήλ Βόδα στην Σύρου (αυτοβιογραφικά Ι) (1994)
Από την Οδό Ρήνου στην Ες Στράσε (αυτοβιογραφικά ΙΙ) (1997)
Οδός Γαλήνης (αυτοβιογραφικά ΙΙΙ) (1998)
Παρ’ όλα αυτά (2014), Εκδόσεις Πατάκη
Οι δρόμοι μου (2015), Εκδόσεις Πατάκη
Ποίηση
Iμεροι (1953)
23 Ποιήματα (1965)
Απουσίες (1973)
Ποιήματα 74-76 (1976)
Το Βιβλίο των Γάτων (1977)
Ποιήματα 1950-1980 (1982)
Σκοτεινός Θάλαμος (1983)
Ποιήματα 1950-1990 (1993)
Σάτιρες 1972-92 (1993)
Ποιήματα 1950-2005 (2009)
Το βιβλίο των γάτων (2017), Εκδόσεις Πατάκη
Θεατρικά έργα
Ο Καθρέφτης (2002)
Μεταφράσεις
Ξένα Ποιήματα (1982)
Ελίας Κανέτι: Οι Φωνές του Μαρρακές (1983)
Φιλοσοφικά
Σκέψεις για μία Φιλοσοφία της Επικοινωνίας (1973)
Προλεγόμενα σε μία Φιλοσοφία της Επικοινωνίας (1974)
Ο Δρόμος της Επικοινωνίας (1975)
Σκέψεις για την Αναγκαιότητα της Αγάπης (1974)
Εγχειρίδιο Ελευθερίας (1977)
Το Απόλυτο και το Τάβλι (1984)
Ο Eλληνας Βούδδας (1984)
Τρίπτυχο (επικοινωνία, αγάπη, ελευθερία) (2002)
Σκέψεις για την αναγκαιότητα της αγάπης (2019), Εκδόσεις Πατάκη
Φωτογραφικά
Το Φως των Ελλήνων (1984)
Το Νέο Βιβλίο των Γάτων (1986)
Η Κρυφή Ζωή των Αστών (1992)
Συλλογικά έργα
Περί ζώων (2011), Ψυχογιός
Φύλλα ελευθερίας (2011), Forum για την Ελλάδα
Συνταγές μέσα από τη λογοτεχνία (2013), Alter – Ego ΜΜΕ Α.Ε.
Το δικό μας Πάσχα (2016), Νάρκισσος
Καλήν εσπέραν, άρχοντες (2016), Ιωλκός
… των δακρύων (2019), Οδός Πανός
Σελίδες στην οθόνη ή σε χαρτί (2019), Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
Σκέψεις για την αναγκαιότητα της αγάπης – Νίκος Δήμου
“Ρωτάμε συνεχώς για το νόημα. Ίσως το λάθος μας να είναι στο ίδιο το ερώτημα. Ίσως δεν πρέπει να ζητάμε νόημα – αλλά να δίνουμε νόημα”.
Οι “Σκέψεις για την αναγκαιότητα της αγάπης” είναι ένα βιβλίο που έχει αγαπηθεί, από το 1974 που πρωτοεκδόθηκε, επειδή προσπαθεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στην αγάπη, στη ζωή και στον θάνατο. Αυτοί είναι οι τρεις παίκτες που γεμίζουν τη ζωή ευτυχία, αγωνία και πόνο.
Κανείς δεν αντέχει την απουσία της αγάπης, αλλά πόσοι και πόσο αντέχουν την παρουσία της;
Επανέκδοση: “Ίκαρος”, 1974, “Νεφέλη”, 1982·1994.
Αγάπη, Εκδόσεις Πατάκη, 2019, 111 σελ.
Το βιβλίο των γάτων – Νίκος Δήμου
Με 38 φωτογραφίες του συγγραφέα
“Σε αντίθεση με αυτές (τις διάσημες γάτες της λογοτεχνίας) και άλλες προηγούμενες, οι γάτες του Δήμου, στην αγχώδη καθημερινότητά τους, παραμένουν κατά κάποιον τρόπο πέραν της λογοτεχνίας -όχι όμως πέραν της ποίησης!- επαναστατώντας στη φυλακή των σελίδων του βιβλίου ή στο κλουβί των στίχων, όπως το άπιαστο Γατσατσόνι, το οποίο βρίσκεται πάντοτε σε άλλη θέση από εκεί που θα ’πρεπε ή από εκεί που φαίνεται, όπως ο μέγας, μέγιστος Μούψης, που μόνο όταν τον πλησιάζει ο θάνατος έρχεται να αναζητήσει τη ζεστασιά ενός χαδιού. Του πρώτου μετά από έντεκα ολόκληρα χρόνια αυστηρών αποστάσεων και αξιοπρεπών σιωπών. Όπως έλεγαν οι Λατίνοι, habent sua fatali belli: άγνωστη μοίρα και η δική μας, στα υπόγεια βάθη στο Κατώι [του βιβλίου] ανακαλύψαμε απροσδόκητα το κλειδί αυτού του παραδείσου των γάτων, ίσως και των ανθρώπων, που ο ποιητής δημιούργησε – και για εμάς”.
Oddone Longo – Massimo Peri, μετάφραση από τα ιταλικά: Laura Zei
(Από τον πρόλογο της ιταλικής έκδοσης La Gatta di Corfu, Publigold, 1993)
“Όλοι οι ‘τύποι’ σου είναι αληθινοί και υπέροχοι”.
(Από τον πρόλογο του Οδυσσέα Ελύτη)
“Σε μένα οι φωτογραφίες του βιβλίου σου μου έκαναν ιδιαίτερο δώρο, χωριστό, από μέρους τους: τη σε βαθμό μοναξιάς ωραιότητά τους”.
Κική Δημουλά
“Έχει μία τελειότητα αυτό το βιβλίο – τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο από αυτό που ήτανε να είναι και που έγινε. Το διάβασα δέκα φορές από χτες και βούρκωσα άλλες τόσες”.
Ζυράννα Ζατέλη
“Αν δεν είχε ήδη λεχθεί, θα το χαρακτήριζα κι εγώ το πιο ανθρώπινο βιβλίο του. Μερικά από τα ποιήματα αυτής της συλλογής πρέπει να μπουν όχι μόνο στις πολύ εκλεκτικές ποιητικές ανθολογίες (αυτό είναι το λιγότερο), αλλά στα αναγνωστικά του δημοτικού και του γυμνασίου. Για να διδάξουν ανθρωπιά, για να ξαναζωντανέψουν την ανθρώπινη επικοινωνία”.
Γιάννης Μαρίνος
Επανέκδοση: “Νεφέλη”, 1977
Ποίηση, Εκδόσεις Πατάκη, 2017, 80 σελ.
Η Χαμένη Τάξη – Νίκος Δήμου
Πρώτος ο Νίκος Δήμου είχε διατυπώσει σε αυτό το δοκίμιο του 1985 τη θέση ότι η κακοδαιμονία της Ελλάδας δεν οφείλεται στους αστούς (όπως έλεγε τότε η Αριστερά) αλλά στην παντελή απουσία μίας οργανωμένης αστικής τάξης. Την άποψη για την αδυναμία και σχεδόν ανυπαρξία της αστικής μας τάξης ανέπτυξε μερικά χρόνια αργότερα και ο σημαντικός και πρόωρα χαμένος Παναγιώτης Κονδύλης.
Το δοκίμιο αυτό ανατυπώθηκε πολλές φορές (αυτή είναι η ένατη έκδοση) διότι όχι μόνο διατήρησε τη σημασία του, αλλά σήμερα, χάρη στην κρίση, απέκτησε ακόμα μεγαλύτερη επικαιρότητα.
Επανέκδοση: Νεφέλη, 1985
Κοινωνιολογία, Πολιτική, Εκδόσεις Πατάκη, 2017, 79 σελ.
Μικρό εγχειρίδιο ορθολογισμού – Νίκος Δήμου
(και ανορθολογισμού)
Ο ορθολογισμός δεν είναι ιδεολογία, ούτε δόγμα. Είναι μία μέθοδος. Το άλλο του όνομα είναι κριτική σκέψη. Είναι η αντιμετώπιση και ανάλυση κάθε προβλήματος με λογικό και ψύχραιμο τρόπο. Είναι η μέθοδος της επιστήμης που ελέγχει αυστηρά κάθε θεωρία.
Ο ορθολογισμός είναι αυτό που ΔΕΝ διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία. Εκεί η μάθηση είναι στείρα απομνημόνευση.
Ο ορθολογισμός είναι αυτό που απουσιάζει από την ελληνική κοινωνία. Που άγεται και φέρεται από λαϊκιστές πολιτικούς, οι οποίοι απευθύνονται στο συναίσθημα και όχι στον λόγο. Αν οι Έλληνες είχαν κριτική σκέψη, θα είχαν καταφέρει να οργανώσουν ορθολογικά την κοινωνία και την οικονομία τους, θα είχαν εκσυγχρονίσει τους θεσμούς τους και σωστά επιλέξει τους πολιτικούς τους. Οπότε θα είχαν αποφύγει την Κρίση που τους ταλαιπωρεί τόσα χρόνια.
Η κριτική μέθοδος θα έπρεπε να είναι το πρώτο μάθημα στα σχολεία μας. Ο ορθολογισμός δεν είναι ταλέντο ή δώρο των θεών. Διδάσκεται και ασκείται!
Δοκίμιο, Εκδόσεις Πατάκη, 2016, 160 σελ.
Οι δρόμοι μου – Νίκος Δήμου
Μιχαήλ Βόδα, Ρήνου, Γαλήνης, Παράσχου
Μια αυτοβιογραφία σαν µυθιστόρηµα. Ογδόντα χρόνια ζωής από έναν άνθρωπο που πέρασε από όλα τα στάδια: πλούτο και φτώχεια, δύναµη και αδυναµία, έρωτα και µοναξιά. Που σπούδασε φιλοσοφία µε τους πιο δύσκολους Ευρωπαίους δασκάλους, έγραψε 64 βιβλία που πούλησαν µισό εκατοµµύριο αντίτυπα σε πάνω από 40 χώρες, εργάστηκε στη διαφήµιση, τη φωτογραφία, τον Τύπο, την τηλεόραση, την πληροφορική, γνώρισε σηµαντικούς ανθρώπους και πολλούς τόπους. Ένα βιβλίο ωµά ειλικρινές, έντιµα ανθρώπινο και βαθιά γοητευτικό.
Αφηγήσεις, Εκδόσεις Πατάκη, 2015, 656 σελ.
Καπιταλισμού εγκώμιον και άλλες σάτιρες – Νίκος Δήμου
Οι πολύκροτες σάτιρες του Νίκου Δήμου για πρώτη φορά όλες μαζί, σε νέα έκδοση. Το “Καθημερινό ξύρισμα” ήταν για χρόνια το πιο διαβασμένο (και κλεμμένο) ελληνικό κείμενο στο Διαδίκτυο. Το “Καπιταλισμού εγκώμιον” το ανατύπωσε κάποτε η Νέα Δημοκρατία σε 10.000 αντίτυπα – απλά μετά κατάλαβε και δεν το μοίρασε. Ο “Μπούφος”, το 1987, έκανε το “Βήμα της Κυριακής” να εξαντληθεί σε λίγες ώρες. Ο “Πλους”, το 1990, έδωσε την πιο καθαρή εικόνα για τα αίτια της κρίσης του 2009…
Σε ένα άρθρο του ο Γ. Π. Σαββίδης αναρωτήθηκε αν ο Νίκος Δήμου είναι «ο εξυπνότερος Έλληνας μετά τον Ροΐδη». Ίσως να ευθύνεται κάποιο κοινό γονίδιο, μια και υπάρχει μακρινή συγγένεια από την πλευρά της Συριανής μητέρας του Ν. Δ.
Νεοελληνικό χιούμορ, Εκδόσεις Πατάκη, 2014, 174 σελ.
Παρ’ όλα αυτά – Νίκος Δήμου
“Γι’ αυτούς -όπως εγώ- που κυλάνε χρόνια τώρα την πέτρα στον ανήφορο, τη βλέπουν πάλι να πέφτει και ΠΑΡ’ ΟΛΑ ΑΥΤΑ συνεχίζουν”.
Είκοσι μικρά πεζά για την Απώλεια, την Ηδονή, την Τρέλα, τη Μοναξιά, τον Έρωτα, την Ποίηση και τον Θάνατο. Ένα βιβλίο στο όριο, τόσο φορτισμένο που κάθε του σελίδα πάλλεται.
Οι φίλοι του Νίκου Δήμου περίμεναν πολύν καιρό αυτή την επανέκδοση. Μία νέα γενιά μπορεί τώρα να απολαύσει το πιο τρυφερό, το πιο ανθρώπινο, το πιο προσωπικό βιβλίο του.
Όπως έγραψε ο ίδιος στο ndimou.gr:
“Το ξαναδιάβαζα για τις διορθώσεις – και ζήλευα τον άνθρωπο που ήμουν όταν το έγραφα…”.
Επανέκδοση: “Νεφέλη”, 1981 (3η έκδ.)
Πεζογραφία, Εκδόσεις Πατάκη, 2014, 128 σελ.
Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας – Νίκος Δήμου
«Ένα βιβλίο µυθικό». Mercedes Arancibia, Periodistas en Espan~ol, Ισπανία
«Ένας Φειδίας του ύφους!» Christophe Ono-dit-Biot, Le Point, Γαλλία
«Μία αποκάλυψη!» Norbert Mayer, Die Presse, Γερµανία
«Οι διάσηµοι αφορισµοί του Δήµου… έχουν αποκτήσει κύρος θεσµού». Manuel Gogos, Neue Zurcher Zeitung, Ελβετία
«Η μεγαλύτερη δυστυχία του Δήμου είναι ότι αυτόν, τον ένθερμο πατριώτη, δεν τον άκουσε κανείς». Berthold Seewald, Die Welt
«… ένας προικισμένος άνθρωπος, έξυπνος, παρατηρητικός, σπινθηροβόλος». Αλέξανδρος Κοτζιάς, H Καθημερινή
«… έχει γίνει κλασικό. Πικρό κείμενο αυτογνωσίας, έθεσε με τον δικό του σαρκαστικό τρόπο το θέμα της νεοελληνικής ταυτότητας. […] Ένα πραγματικά πατριωτικό βιβλίο». Αλέξανδρος Στεργιόπουλος, Ελευθεροτυπία, Βιβλιοθήκη
«Ο εξυπνότερος συγγραφέας μας μετά τον Ροΐδη;» Γ. Π. Σαββίδης, Τα Νέα
Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 1998
32η έκδοση με επίμετρο.
Δοκίμιο, Εκδόσεις Πατάκη, 2014, 100 σελ.
Ειρωνικό νεοελληνικό λεξικό – Νίκος Δήμου
Εθνικές κοινοτοπίες των Ελλήνων
Πρώτο ερέθισμα ήταν το “Dictionnaire des idees recues” του Φλομπέρ. Ενάμιση αιώνα μετά, τα κλισέ, οι κοινοτοπίες και τα στερεότυπα εξακολουθούν να πολλαπλασιάζονται και να καταδυναστεύουν τη σκέψη μας. Σκέφτηκα ότι ίσως είναι χρήσιμη η κατάρτιση ενός σύγχρονου “λεξικού κοινοτοπιών”.
Ξεκίνησα την προσπάθεια σε μια στήλη που είχα στην “Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία”. Συμπλήρωσα μετά. Μια πρώτη επιλογή κυκλοφόρησε το 1996 από τις εκδόσεις Νεφέλη με τίτλο “Αναμασήματα”. Μια δεύτερη, εμπλουτισμένη έκδοση εμφανίστηκε το 1997 στο διαδίκτυο στις ιστοσελίδες μου www.ndimou.gr).
Αλλά στον δρόμο μού προέκυψαν και άλλα λήμματα που περιγράφουν θεμελιώδεις (κοινότοπες) αξίες της νεοελληνικής σκέψης. Τα πρόσθεσα και παρουσιάζω εδώ μια τρίτη επιλογή, τριπλάσια σε έκταση από την προηγούμενη. Αν σας ενοχλήσουν οι ανορθόδοξες απόψεις που διατυπώνω, τότε το κείμενο έπιασε τόπο. Σίγουρα θα σας κάνει να ξανασκεφτείτε μερικά από τα στερεότυπα που μας καταδυναστεύουν.
Άνοιξη 2002, Ν.Δ.
ΥΓ. 2013: Μερική αναθεώρηση και ανανέωση του κειμένου απάλειψε μερικές ανεπίκαιρες φράσεις και πρόσθεσε μερικές άλλες που θα γίνουν αργότερα ανεπίκαιρες.
Επανέκδοση: Eκδόσεις “Νεφέλη”, 1996, με τίτλο “Αναμασήματα”. Ανανεωμένη έκδοση
Δοκίμιο, Εκδόσεις Πατάκη, 2013, 144 σελ.
Μιλώντας μ’ έναν αγανακτισμένο νέο για επαναστάσεις – Νίκος Δήμου
Τεχνολογικές και άλλες
Χρειάζεται η Ελλάδα μια επανάσταση:
Ναι – απαντάει αυτό το βιβλίο. Αλλά µη σκεφθείτε µολότοφ, οδοφράγµατα και ένοπλη πάλη. Η επανάσταση που χρειαζόµαστε είναι ειρηνική και αναίµακτη -αλλά γι’ αυτό και πιο δύσκολη. Όλα τα βασικά µας προβλήµατα: διαφθορά, έλλειµµα ανταγωνιστικότητας, γραφειοκρατία, αδιαφάνεια, κακοδιοίκηση, σπατάλη, φοροδιαφυγή, καθημερινή ταλαιπωρία, θα μπορούσαν να λυθούν µε την καθολική εφαρμογή της νεότερης τεχνολογίας.
Μιλώντας µε έναν αγανακτισμένο νέο, ο Νίκος Δήµου αποδεικνύει πως η πρώτη επανάσταση που µας χρειάζεται είναι τεχνολογική. Προϋποθέτει όμως βούληση και τεχνογνωσία. Πράγµατα δύσκολα, όταν στις καίριες θέσεις υπάρχουν συντηρητικοί, αδρανείς και ψηφιακά αναλφάβητοι τεχνοφοβικοί.
Και πέρα από αυτό, σε έναν ζωντανό και µερικές φορές οξύ διάλογο, ξεδιπλώνονται όλοι οι τρόποι µε τους οποίους η τεχνολογία εµπλουτίζει, οµορφαίνει και διευκολύνει τη ζωή µας.
Κοινωνικές επιστήμες, Εκδόσεις Πατάκη, 2013, 157 σελ.
Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Πατάκη, www.ndimou.gr, Εκδόσεις Νεφέλη
