Είναι ιστορικός του κινηματογράφου, μεταφραστής και επιμελητής εκδόσεων. Έχει εντρυφήσει επί μακρόν στο έργο του Luis Bunuel, εν μέρει υπό το πρόσχημα της ‘ακαδημαϊκής’ ενασχόλησης (δημοσιεύσεις στην αγγλική και ελληνική, ανακοίνωση σε διεθνές συνέδριο, επιτυχώς διεξαχθείσα διδακτορική έρευνα σε βρετανικό πανεπιστήμιο). Η εφηβική του ποίηση δημοσιεύθηκε το 1992 από τις εκδόσεις “Νεφέλη”. Έχει παρουσιάσει και επιμεληθεί βιβλία των συγγραφέων Percy Bysshe Shelley, Joris-Karl Huysmans, George du Maurier, Rikki Ducornet, κ.ά., ορισμένα από τα οποία έχει μεταφράσει ο ίδιος. Έχει επίσης μετάσχει ως συνεπιμελητής και συν-μεταφραστής σε υπό έκδοσιν ανθολογία διεθνούς υπερρεαλισμού και άλλες σχεδιαζόμενες υπερρεαλιστικές εκδόσεις. Από το 2004 ανήκε στην ομάδα του περιοδικού “Φαρφουλάς” και συνεργάστηκε με το περιοδικό “Νέα Συντέλεια” ως μεταφραστής (κυρίως υπερρεαλιστικών κειμένων) και κειμενογράφος. Είναι ιδρυτικό μέλος της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Αθηνών. Έχει εκδόσει την ποιητική συλλογή “Το μπαούλο με τις μπίλιες” (εκδ. Φαρφουλάς, 2007) και έχει μεταφράσει ποίηση του Benjamin Peret (“Απαγορεύεται η αφισοκόλληση”, εκδ. Ύψιλον, Edward Lear (“Τα γραπτά της Α-νοησίας”, εκδ. Φαρφουλάς, 2007), την ανθολογία “Surrealism in Greece” (εκδ. University of Texas Press, 2008) και πολλά άλλα βιβλία και μικρότερα κείμενα. Είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού “Κλήδονας”.
Η νύχτα των αποκρίσεων
Ένα βιβλίο που φιλοδοξεί να απαντήσει σε μια σειρά από φλέγοντα ερωτήματα που μεταλλάσσονται διαρκώς κι όμως εμμένουν στο πέρασμα των αιώνων σχετικά με το πώς φανταζόμαστε και μυθοποιούμε τον κόσμο, με εμπόδιο ή αρωγό την ίδια μας τη γλώσσα.
Μερικές από τις αρχέγονες απορίες του αναγνώστη που πιθανότατα θα απαντηθούν εδώ:
– Ποιοι μένουν έξω από τα Πλοιο-ψηφία;
– Τι βγαίνει μες από τη δίφυλλη πόρτα στον παλαιό μπουφέ;
– Τι είναι αυτό που συνήθως τραβά κανείς μες από τα πηγάδια;
– Ποια ήσαν τα Δώρα των Ευχαριστιών;
– Τι ακριβώς κάνει ο Αστακός Κωδίξ;
– Τι και γιατί κρύβεται στις στοές της Ακρόπολης;
– Τι είναι τα ζσμερτζ;
– Τι ειναι το Νιψονανόμημα;
– Ποια είναι η Λάμια του Καθρέπτου;
– Γιατί έναν πρόσκοπο από την Πέλλα τον ράντισαν καυτή καραμέλλα;
– Ποια είναι η μέρα που θερίζονται οι γομολάστιχες στην Κουάλα Λουμπούρ;
– Τι στοίχειωνε τα όνειρα των δυο μετέπειτα αυτοχείρων εραστών το 1688;
– Τι γυρεύουν πλήθη χωριατών μες στα νεκροταφεία κατά τη Νύχτα των Αποκρίσεων;
– Γιατί οι έμμετρες μορφές γεμίζουν άξαφνα με λέξεις που ατενίζονται άσχετες μεταξύ τους, κι έπειτα κάνουν έρωτα, με ηχηρές δαγκωματιές, κι ύστερα ατενίζονται πάλι άσχετες μεταξύ τους;
– Τι βρήκε ο άτυχος ψαράς στον Όρμο του Ελαφόδοντου;
– Πώς ένας ταπεινός σαλεπιτζής προκάλεσε το Θαύμα του Πάσχα;
– Γιατί τα ζώα του δάσους αγνόησαν τη συμβουλή της προνοητικής Νυφίτσας;
Και άλλες πολλές.
Το άλας των ηφαιστείων
Βλέπω
τη φράση
“Σχέσις μεταξύ
ορώντος και
ορωμένου”
και μες
στη φράση
ένα μάτι
και μια φράση
μες σ’ αυτήν
μιαν άλλην
-κι ένα μάτι-
μες σ’ αυτήν
…
Το “Άλας των ηφαιστείων” είναι η δεύτερη συλλογή ποιημάτων του Νίκου Σταμπάκη. Πρόκειται για ένα παλίμψηστο από διαδοχικές διαστρωματώσεις εικόνων που ενεργοποιούνται επιτιθέμενα στον δέκτη/δύτη.
Κατά την πορεία της καταβύθισης, τα κείμενα διεισδύουν ολοένα βαθύτερα το ένα μες στο άλλο, οι στίχοι αντιστέκονται όλο και περισσότερο στη χρονολόγηση. Πρόσωπα αστράφτουν φευγαλέα και προσελκύουν την πυξίδα του πόθου, για να σκοτεινιάσουν αμέσως κατόπιν, στροβιλίζοντας τη βελόνα, που γίνεται ρουλέτα και σταματά σ’ ένα νεύμα της τύχης. Αντικείμενα και στοιχεία της φύσης μορφώνουν ένα κύμα λάβας, προορισμένο να έλθει στην επιφάνεια μαζί με υπολείμματα των αποσυναρμολογημένων στίχων, εικόνων, μνημών, προορισμένων να ιδωθούν για μια στιγμή προτού διαλυθούν σαν μισοτελειωμένο όνειρο.
Οι αναπόφευκτοι
“…Η μαθήτρια ολιγώρησε σκουπίζοντας τα παπούτσια της στο τρίχινο χαλί υποδοχής, ωσάν να επεδίωκε την αναβολή της συνάντησης. Το διαμέρισμα ήταν σχεδόν εξ ολοκλήρου βυθισμένο στο σκοτάδι. Μόνον ένα δωμάτιο, κατά το βάθος δεξιά, φαινόταν να είναι φωτισμένο, μολονότι η ημίκλειστη θύρα δεν άφηνε παρά μόνο μια κατακόρυφη χαραμάδα φωτός να φαιδρύνει τη μηδαμινή ορατότητα. Ωστόσο, καθώς το σκότος τής καθίστατο σταδιακά οικείο, διέκρινε -όχι χωρίς να αισθανθεί ένα έντονο ρίγος- δυο μικροσκοπικές λευκές ελλείψεις, που θα έλεγε κανείς ότι ακολουθούσαν την πορεία του βλέμματός της… Ο λαμπτήρας, κρεμάμενος γυμνός πάνω από τα γυαλιά, είχε προφανώς τεθεί εν ενεργεία μέσω ενός διακόπτη που βρισκόταν πίσω από τη μαθήτρια, κρίνοντας από τον ευκρινέστατο ήχο που είχε προηγηθεί της φωτοδότησης. Η εισέτι ανώνυμη κόρη στράφηκε προς την ανοιχτή πλέον εξώθυρα. “Θεέ και Κύριε!””
Οι “Αναπόφευκτοι” είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας που διατρέχει τον 20ό και τον πρώιμο 21ο αι. μέσα από τη διαφαινόμενη δράση μιας ονειρικής σπείρας Εγκληματιών του Τυχαίου και τις λανθάνουσες αλλά καταλυτικές επιπτώσεις αυτής στην ανθρώπινη ιστορία. Συνάμα, δε, είναι η πρώτη και προ-προ-τελευταία μυθιστορία στην οποία πρωταγωνιστεί, συμμετέχει ή έστω ανακαλείται ο αμείλικτος διώκτης του Κακού αστυνόμος Ευθυμίου.
Το διπλό δωμάτιο
“…Ξαφνικά, συνειδητοποίησε ότι ένα από τα είδωλα δεν ανταποκρινόταν απόλυτα στο παρουσιαστικό του. Του έμοιαζε, ναι, φορούσε κι αυτό καμπαρντίνα και καπέλο, αλλ’ ήσαν και τα δύο μαύρα, όπως και τα γυαλιά του. Επί πλέον, ενώ τα χέρια του αστυνόμου ήσαν άδεια, το είδωλο είχε βγάλει ένα περίστροφο και το κράδαινε απειλητικά. Με το έμπειρο βλέμμα του, ο Ευθυμίου διαπίστωσε ότι επρόκειτο για 38άρι.
“Ξανασυναντιόμαστε, λοιπόν”, είπε το υποτιθέμενο είδωλό του, προχωρώντας μερικά βήματα, και βγαίνοντας από το πλαίσιο του καθρέφτη, που, καθώς φαινόταν, δεν ήταν πραγματικός. Ο αστυνόμος βρισκόταν εμπρός στη Νέμεσή του.
“Μπέρναρντ!” γρύλλισε.’
Το “Διπλό δωμάτιο” είναι το δεύτερο, μετά τους “Αναπόφευκτους” (2012), μέρος μιας τριλογίας που διατρέχει τον 20ό και τον πρώιμο 21ο αι. μέσα από τη διαφαινόμενη δράση μιας ονειρικής σπείρας Εγκληματιών του Τυχαίου και τις λανθάνουσες αλλά καταλυτικές επιπτώσεις αυτής στην ανθρώπινη ιστορία. Συνάμα, δε, είναι η δεύτερη και προ-τελευταία μυθιστορία στην οποία πρωταγωνιστεί, συμμετέχει ή έστω ανακαλείται ο αμείλικτος διώκτης του Κακού αστυνόμος Ευθυμίου.
Η νεραϊδονονά
“…Κολλημένος στο μάτι της πόρτας, παρατηρούσε έναν ογκώδη, φωσφορίζοντα ζαφειρένιο κροκόδειλο στον κατασκότεινο διάδρομο. Κατόπιν, η μαυρίλα, το τίποτε. Έπειτα, ένας τεράστιος κρόκος αυγού να σπάζει, ν’ απλώνεται, να διαλύεται σ’ επιμέρους άμορφα τρεμάμενα γλυπτά που έφθιναν μέχρις ανυπαρξίας. Και τέλος, το κατάλευκο κρανίο του μαυροντυμένου Μπέρναρντ με τα μάτια κρυμμένα πίσω από μαύρα γυαλιά και το στόμα σφαλιστό ερμητικά, να υψώνει το επίχρυσο ραβδί του, στην άκρη του οποίου ήταν προσαρτημένο ένα κόκκινο πανί με αχινούς.
Η παράτα των θεαμάτων συνεχιζόταν όλη νύχτα.”
Η “Νεραϊδονονά” είναι το τρίτο (μετά τους “Αναπόφευκτους” (2012) και το “Διπλό δωμάτιο” (2012)] μέρος μιας τριλογίας που διατρέχει τον 20ό και τον πρώιμο 21ο αι. μέσα από τη διαφαινόμενη δράση μιας ονειρικής σπείρας Εγκληματιών του Τυχαίου και τις λανθάνουσες αλλά καταλυτικές επιπτώσεις αυτής στην ανθρώπινη ιστορία. Συνάμα, δε, είναι η τρίτη και τελευταία μυθιστορία στην οποία πρωταγωνιστεί, συμμετέχει ή έστω ανακαλείται ο αμείλικτος διώκτης του Κακού αστυνόμος Ευθυμίου.
Η νύχτα των αποκρίσεων (2009)
Οι αναπόφευκτοι (2012)
Το διπλό δωμάτιο (2013)
Η νεραϊδονονά (2015)
Ποίηση
Το μπαούλο με τις μπίλιες (2007)
Το άλας των ηφαιστείων (2010)
Μεταφράσεις
Robert Desnos, Aldous Huxley, Guillaume Apollinaire, Elizabeth Lunday, Robert Schnakenberg, Daniel Goleman, Karen Boyle, Michael Löwy, Susan Graf-Johnston, Benjamin Peret, Edward Lear κ.ά.
Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Φαρφουλάς
