Αλέξανδρος Σούτσος

Αλέξανδρος Σούτσος

Ελληνες λογοτέχνες
Ο Αλέξανδρος Κ. Σούτσος (1803-1862) γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1803.

Η οικογένειά του ήταν επιφανής φαναριώτικη οικογένεια της Κωνσταντινούπολης και πολλοί συγγενείς τους ασχολήθηκαν με τα γράμματα: αδελφός της μητέρας του ήταν ο ποιητής Ιάκωβος Ρίζος-Νερουλός, ενώ και η αδελφή του, Αικατερίνη Σούτσου, ήταν ποιήτρια. Στην Κωνσταντινούπολη έκανε κατ’ οίκον μαθήματα με αξιόλογους λόγιους της εποχής, ενώ το από 1818 ως το 1820 ο Αλέξανδρος και ο Παναγιώτης Σούτσος φοίτησαν στην Σχολή της Χίου, όπου είχε φημισμένους δασκάλους, όπως ο Νεόφυτος Βάμβας και ο Κωνσταντίνος Βαρδαλάχος. Το 1820, εξ αιτίας του θανάτου του πατέρα τους Κωνσταντίνου Σούτσου, ο Αλέξανδρος και ο Παναγιώτης μετέβησαν στο Βουκουρέστι, όπου παρέμειναν για σύντομο χρονικό διάστημα κοντά στον θείο τους, Αλέξανδρο Σούτσο, ηγεμόνα της Βλαχίας. Τον Απρίλιο του 1820 αναχώρησαν για το Παρίσι με συστατική επιστολή του θείου τους, για να συναντήσουν τον Κοραή.

Ποιητής. Ηταν εξάδελφος του ηγεμόνα της Βλαχίας Αλέξανδρου Σούτσου καί εξάδελφος του Δημητρίου Σούτσου, που σκοτώθηκε ηρωϊκά στο Δραγατσάνι.

Νέος έζησε στο Βοκουρέστι, στη Γαλλία καί την Ιταλία καί το 1825 κατέβηκε στην Ελλάδα. Σκοπός του ήταν να υπηρετήσει τα εθνικά συμφέροντα, όπως αυτός τα εννοούσε.

Βίαιος, οξύς καί τολμηρός, τάχτηκε εναντίον του Καποδίστρια καί ύστερα εναντίον του Οθωνα καί των Βαυαρών.

Τα ποιήματά του εξαπέλυαν σφοδρή πολιτική, η οποία έγινε αιτία να τον κυνηγήσουν. Πολλές φορές αναγκάστηκε να αυτοεξοριστεί.
Φεύγοντας στο Παρίσι, επιστρέφοντας όμως συναντούσε την ίδια κατόσταση. Μιά φορά, το 1827, έγινε εναντίον του δολοφονική απόπειρα. Τρείς φορές φυλακίστηκε. Εξι φορές αυτοεξορίστηκε.

Το 1863, γεμάτος νοσταλγία γιά την Ελλάδα, εγκατέλειψε το Παρίσι καί πήγε στη Σμύρνη, όπου καί πέθανε ολομόναχος, στην τρίτη θέση του νoσοκoμείoυ…

Τα περισσότερα από τα ποιήματά του, με τον πολεμικό χαρακτήρα που έχουν, αποτελούν καθαρή σάτιρα καί μοιάζουν περισσότερο με έμμετρη αρθρογραφία εφημερίδας.
Κοντά σ’ αυτά υπάρχουν καί λυρικά ποιήματα, που είναι κατά βάση ρομαντικά. Υμνούν την αρχαία δόξα καί τα επικά κατορθώματα της Εθνεγερσίας. Είναι όμως, συνήθως, σχοινοτενή καί δεν πραγματοποιούν αισθητικές κατακτήσεις.

Τύπωσε τὴν “Ἱστορία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως” στὸ Παρίσι τὸ 1829· τὴν ἀφιερώνει στὸν ἀδελφό του Δημήτριο, νεκρὸ μὲ τὸν Ἰερὸ Λόχο, στὸ Δραγατσάνι. Ἔμελλε νὰ εἶναι ὁ πρῶτος ἱστορικὸς τῆς Ἐπανάστασης, «αὐτόπτης μάρτυς μεγάλου μέρους τῶν γεγονότων ποὺ ἐκθέτει», ὅπως ἐπιγράφει τὸ βιβλίο του.

Κυριότερα έργα του: Σάτιρα, ο περιπλανώμενος, Η Eθνεγερσία, Κάτοπτρον, Ποιητικόν χαρτοφυλάκιον, Τουρκομάχος Eλλάς.

Εγραψε επίσης ένα μυθιστόρημα, ο έξόριστος καί μερικές κωμωδίες.
Τα Απαντά του, εκδόθηκαν το 1916 καί 1963.

Ποιητικά
Πρώται Σάτιραι (1827)
Ποιήσεις νέαι (1833)
Πανόραμα της Ελλάδος (1833)
Ελληνική Πλάστιγξ (1836)
Ποίημα εις άσματα τρία (1839)
Μενιπείαν τινά ποίησιν (1839)
Περιπλανώμενος (1839)
Η μεταβολή της Γ Σεπτεμβρίου (1843)
Κάτοπτρον (1845)
Ποιητικόν Χαρτοφυλάκιον (1845)
Η Τουρκομάχος Ελλάς (1856)
Απομνημονεύματα ποιητικά επί του ανατολικού πολέμου (1857)

θεατρικά
Ο Ασωτος – σατιρική κωμωδία (1830)
Ο πρωθυπουργός – κωμωδία (1843)
Ο ατίθασος ποιητής – κωμωδία (1843)
Το Συνταγματικόν Σχολείον – κωμωδία (1845)

Πεζά
Ο εξόριστος – μυθιστόρημα (1831)

Μελέτες, ιστορικά
Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως – στα Γαλλικά (1828)
Ελληνεγερσία (1845)
Η Παλαιά καί η Νέα Ελλάς (1849)
Η πυρπόλησις του Συστήματος από τον Κανάρην – φυλλάδιο (1861)

Συλλογές
Απαντα – επιμέλεια Ιω. Ζερβού (1916)
Απαντα – επιμέλεια Νικ. Κουντουρομιχάλη (1963)
Απωλεσθέντα έργα
Βρούτος – τραγωδία
Μάρκος Βότσαρης – τραγωδία
Ιω.Μαυρομιχάλης
Αναστ.Τσαμαδός (1823 – 1825)

Βιβλιογραφία
Α.Βλάχου, Αλέξανδρος Σούτσος
Ν.Λάσκαρη, Ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, 1938
Γ.Σιδέρη, Ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου, 1951
Κ.Θ.Δημαράς, Ποιηταί του ΙΘ αιώνα, 1954
Απ.Σαχίνη, Το νεοελληνικό μυθιστόρημα, 1975
Γλυκ.Πρωτοπαπά-Μπουμπουλίδου, Η Αθηναϊκή Σχολή, 1976
Γ.Π.Βογιατζή, Η δίκη του Αλεξ.Σούτσου, 1981

Πηγές: ΕΚΕΒΙ, Θ.Ροδάνθης, el.wikipedia.org/wiki