Τάσος Γουδέλης

Η γοητεία των υποσχέσεων – Τάσος Γουδέλης

Το τετράδιο είχε σκληρό εξώφυλλο. «Έπρεπε να έχει» μας είπαν στην τάξη, χωρίς να μας εξηγήσουν. Δεν θα συγκρατούσα τον λόγο, έτσι κι αλλιώς. Όμως κάτι το επίσημο υπήρχε στην υποχρέωση να «τηρούμε ημερολόγιο». Με ειδοποιούσε συχνά ανέσπερο φως ότι η αναπάντεχη επιστροφή από το σχολείο στο σπίτι, μετά από μια ξαφνική αργία, λόγω επιδημίας γρίπης ή θανάτου επισήμου, θα ήταν ανεπανάληπτη. Ποτέ, όμως, δεν έτρεξα ανυπόμονα σ’ αυτό το τετράδιο, όπου έπρεπε να σημειώνω μόνο τα σημαντικά της ημέρας μου. «Να μην χρησιμοποιείτε συχνά τη φράση “ουδέν το αξιόλογον”. Μόνον αν δεν σας έχει συμβεί κάτι ιδιαίτερο» μας έλεγαν. «Παρότι κάτι ενδιαφέρον υπάρχει γύρω μας, πάντα» πρόσθεταν τα άτομα με τα γυαλιά του Ιωάννη Μεταξά και τα δάχτυλα γεμάτα κιμωλία. Είκοσι πέντε σύντομα διηγήματα, με εξομολογητική διάθεση, που με ποικίλους τρόπους εστιάζουν στη σχέση μας με τον χρόνο, το παρόν ή το παρελθόν, και προσπαθούν να συλλάβουν το «έκτακτο», το «σοβαρό», ό,τι επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή. Ιστορίες που αφηγούνται παρανοήσεις και παρεξηγήσεις, (σωστές ή λανθασμένες) εντυπώσεις, λάθη, αποτυχίες και επιτυχίες. Ιστορίες που εν τέλει μιλούν για τη «γοητεία των υποσχέσεων», των καθοριστικών αυτών δεσμεύσεων, που τις δίνουμε και τις αποζητάμε, έστω και αν δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Καμιά φορά στη ζωή, όπως και στην τέχνη, αρκεί απλώς να υπάρχει αληθοφάνεια.

Βραβείο Ηλεκτρονικού Περιοδικού Λόγου & Τέχνης ΧΑΡΤΗΣ

Η γυναίκα που μιλά – Τάσος Γουδέλης

Τα δεκατρία διηγήματα της συλλογής θα μπορούσαν να συνοδεύονται από τη φράση “πολλαπλής αναγνώσεως”. Διότι δεν αφηγούνται μονότροπα μία “ιστορία”. Πολυεστιακά στον πυρήνα τους, οδηγούν τον αναγνώστη σε διάφορες κατευθύνσεις ταυτόχρονα, αναγκάζοντάς τον να προσανατολισθεί με βάση το σχεδόν κερματισμένο βλέμμα του αφηγητή, το οποίο προσπαθεί να συγκρατηθεί χωρίς επιτυχία πάνω σε μία συγκεχυμένη πραγματικότητα.
Εξωτερικά όλα τα κείμενα είναι αφηγηματικά, όμως η στρατηγική της κατασκευής τους πολλές φορές προτείνει μια διασπασμένη, αντισυμβατική διαδοχή γεγονότων “έτσι ώστε το παρόν να περιέχει το μέλλον και να πραγματοποιείται μαζί του ως συνεκδοχική όψη της μιας και αδιαίρετης ζωής”.
Ο Τάσος Γουδέλης με την τεχνική της γραφής του, η οποία υιοθετεί συν τοις άλλοις ένα είδος ποιητικού μινιμαλισμού, επιχειρεί να υπονομεύσει το συνηθισμένο τρόπο πρόσληψης της λογοτεχνικής πραγματικότητος. Επιζητεί να “ελαχιστοποιήσει την απόσταση μεταξύ δημιουργού και δέκτη επανεγγράφοντας κάποια ουσιώδη δευτερεύοντα στοιχεία, που, εντούτοις, με την παρουσία τους βοηθούν ώστε να συγκροτηθεί μια διαφορετική ψυχική ατμόσφαιρα στον αναγνώστη”.

Οικογενειακές ιστορίες – Τάσος Γουδέλης

Το «εσωτερικό» μιας οικογένειας που το παρακολουθούμε σε ένα αφηγηματικό ταχυδράμα μεταξύ 1920 και 1950. Στις σελίδες του βιβλίου περιγράφεται με αφαιρετικό τρόπο η περίπλοκη σχέση των μελών μιας ελληνικής οικογένειας. Τα ιστορικά γεγονότα τα οποία βιώνουν οι ήρωες δεν επηρεάζουν βαθύτερα τα ψυχολογικά τους κίνητρα.
Ο Τάσος Γουδέλης αυτή τη φορά προτείνει μια ιστορία εσωστρέφειας, ενοχών και αποκρύψεων μέσα από το γνωστό του πυκνό ύφος. Το ψυχολογικό «ημίφως» που κυριαρχεί αναπαρίσταται με μία γλώσσα μη περιγραφική και αντιπεζολογική: η ποιητική απόχρωση είναι το ζητούμενο σε αυτή την κλειστοφοβική αφήγηση, η οποία περισσότερα υπαινίσσεται παρά δηλώνει.

Η παρουσία – Τάσος Γουδέλης

Ο Τάσος Γουδέλης, έπειτα από το “διάλειμμα” ενός μυθιστορήματος (“Οικογενειακές ιστορίες”), επανέρχεται στο χώρο της δηλωμένης του προτίμησης, αυτόν του διηγήματος.
Η μικρή φόρμα, όπως την αντιλαμβάνεται ο Τάσος Γουδέλης, οφείλει να είναι “εναρμονισμένη με την ενδιάθετη γραφή, την ελευθερία και την εσωτερικότητα”.
Τα περισσότερα από τα κείμενα του βιβλίου υπηρετούνται από μία “μετααφηγηματική, ταυτοτική γραφή, μπροστά στον καθρέφτη του υποσυνειδήτου”, από “έναν πλάγιο λόγο χωρίς παρεκκλίσεις… χωρίς εξωτερική εξέλιξη ορατή”, η οποία παρακολουθεί την “άχρονη ροή της συνείδησης”. Όπως έχει παρατηρήσει ο Δημήτρης Ραυτόπουλος, απέναντι στο υποκείμενο δεν υπάρχει ποτέ “μια εξωτερική πραγματικότητα αυτοτελής, αναγνωρίσιμη, περιγράψιμη αλλά θέα πρισματική, αμετάφραστη σε γραμμική λογική, είτε σε σταθερή εικόνα δισδιάστατη, τρισδιάστατη… Όχι εικόνα, αλλά κατάσταση, εσωτερική από φευγαλέα ή διαφεύγοντα γεγονότα, ερεθίσματα – ακόμα και σωματικά, αισθητηριακά.
Σε έναν τέτοιο αβέβαιο χωρόχρονο, φαίνονται να εντοπίζονται και να συλλαμβάνονται οι καταστάσεις σαν από μια αντεστραμμένη κάμερα (ιδεατή) που βλέπει προς τον καμεραμάν. Είναι μια αντίφαση-ανατροπή, κινηματογραφική οπτική/λογική…”.
Εκτός από τα “αφηρημένα” διηγήματα συναντάμε διάφορες “μιμήσεις ύφους” αφηγηματικού χαρακτήρα, ηθελημένες ταχυλογίες που παρουσιάζονται ως προπλάσματα διηγημάτων, μία δημιουργική μετάφραση/ανάπλαση ενός παλαιού, ξένου κειμένου, διακειμενικές και ψευδοδοκιμιακές χειρονομίες.

Το ωραίο ατύχημα – Τάσος Γουδέλης

Τα 22 διηγήματα της συλλογής αφηγούνται με τον τρόπο τους “μικρές ιστορίες”, οι οποίες επιχειρούν να αποδώσουν ελλειπτικά, χωρίς άσκοπες περιγραφικότητες, περίπου “μετέωρες” καταστάσεις. Το ποιητικό ζητούμενο κυριαρχεί μέσα σε τόνους μινιμαλιστικούς και σκηνικά όπου η λεπτομέρεια μεγεθύνεται ανησυχητικά ή ειρωνικά.
Πρόσωπα (συνήθως το υποκειμενικό βλέμμα) και καταστάσεις δεν υπακούουν αυστηρά στις επιταγές της κλασικής δραματουργίας, ενώ το σύνολο συντίθεται από ποικιλία θεματικών μοτίβων, τα οποία επιχειρούν να συλλάβουν τα φευγαλέα παράδοξα μικρών και μεγάλων “αντινομιών” της πραγματικότητας.