Γιάγκος Ανδρεάδης

Οι αρχαιοκάπηλοι – Γιάγκος Ανδρεάδης

Αστυνομικό μυθιστόρημα


Mια ιστορία ανασκαφών, εγκλήµατος και έρωτα στη Μακεδονία. Η σκαπάνη του αρχαιολόγου και τα σχέδια των τυµβωρύχων θα συµπέσουν και θα αναµετρηθούν, καθώς θα προχωρούν δύσκολα οι ανασκαφές σε ένα αρχαίο ιερό σπήλαιο στον τόπο όπου ίσως βρισκόταν η αρχαία ελληνική πόλη Ηράκλεια η Εσχάτη. Στην αναµέτρηση αυτή, που συναρπάζει όσους ονειρεύονται και ενοχλεί όσους εµπορεύονται τη µνήµη και την ταυτότητα, την τελική απάντηση θα δώσει ο έρωτας.

Τι να κρύβει η τελευταία αίθουσα του ιερού που προσπαθούν να διαρρήξουν οι αρχαιοκάπηλοι; Ένδοξους τάφους, που θα ξυπνήσουν πάλι τη µνήµη κάποιων και τον φθόνο κάποιων άλλων; Έναν θησαυρό από χρυσά νοµίσµατα, που ίσως ήταν τα αργύρια για µια αρχαία προδοσία; Ή το µυστικό ενός καµένου παπύρου, που θα ζωντανέψει από ένα κοριτσάκι που ξέφυγε από τις ορέξεις των παιδόφιλων και θα σκαρφαλώσει στον αδειανό θρόνο που ήταν κάποτε αφιερωµένος στην τροµερή Περσεφόνη;

Μπήκα στο γραφείο του γενικού γραµµατέα του Υπουργείου Πολιτισµού και πρώην καθηγητή µου, που µύριζε τσιγάρο, ακόµα και όταν δεν κάπνιζε. Τώρα, πάντως, κάπνιζε ασύστολα κάτω από την επιγραφή ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ. Έβηξα για να δηλώσω τις αντικαπνιστικές µου ευαισθησίες.
«Τι βήχας είναι αυτός;» µου είπε ο κύριος γενικός.
«Πρέπει να προσέχεις την υγεία σου. Λοιπόν, σου έχω ένα ταξίδι σε πιο υγιεινά κλίµατα».
«Για πού, αν επιτρέπεται, κύριε γενικέ;»
«Σε µια πόλη που δεν υπάρχει. Για να βρεις ένα ανύπαρκτο ίσως αρχαίο ιερό κέντρο. Μπορεί να είναι κάτι το συγκλονιστικό».
«Και πού πέφτουν αυτή η πόλη µε το ιερό κέντρο που αδηµονούν να µε γνωρίσουν;»
«Στη βόρειο Ελλάδα».
«Μια ερώτηση, δάσκαλε: Υπήρξα ο αγαπηµένος µαθητής σου. Μου βρήκες δουλειά στο Υπουργείο. Σ’ ευχαριστώ για όλα. Αλλά γιατί εµένα;»
«Στέλνω εσένα, γιατί είσαι κάποιος που ακόµα θέλει να αλλάξει κάτι στον κόσµο».

Μυθιστόρημα, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2021, 304 σελ.

Τσουνάμι – Γιάγκος Ανδρεάδης

Ένα γιγάντιο Τσουνάμι έπληξε τη Νοτιανατολική Ασία τα Χριστούγεννα του 2004 αφανίζοντας μυριάδες ζωές. Γεγονός που ξύπνησε μέσα μου παιδικές αναμνήσεις από το ελληνικό Τσουνάμι της Αμοργού, πολύ μικρότερο σε έκταση και, πάντως, τόσο τρομερό και αυτό ώστε να μείνει ανεξίτηλα χαραγμένο μέσα μου. Το ίδιο όμως αυτό γεγονός δέθηκε με το άλλο Τσουνάμι, που χτύπησε τότε την πατρίδα μας: Τη Χούντα και όσα ακολούθησαν. Έτσι ξεκίνησε ένα βιβλίο, όπου η καταγραφή γεγονότων, οι διάλογοι, οι επιστολές, το κινηματογραφικό σενάριο και η ποίηση ενώθηκαν σε μια αναπάντεχη σύνθεση με ενιαίο μοτίβο: Τον πόθο για την έλευση μιας καθαρτήριας συντέλειας που θα ξαναζωντάνευε το όνειρο.

Εδώ και πέντε χρόνια, ένα τρίτο Τσουνάμι έχει χτυπήσει τη χώρα μας και τον κόσμο. Η κρίση και τα μνημόνια. Πρόκειται για μια συντέλεια, που όμως μέχρι στιγμής δεν υπόσχεται τη λύτρωση. Ο συκοφαντικός διασυρμός της Ελλάδας από τους τοκογλύφους, η πνευματική και πολιτική κρίση που άνοιξαν την πόρτα στην οικονομική, η καταλήστευση του πλούτου μας συνθέτουν το πρόσωπο μιας ριζικής καταστροφής, που οι πρωτεργάτες της έχουν τον κυνισμό να αποκαλούν διάσωση. Ωστόσο, ο λόγος για αυτή τη δεύτερη έκδοση είναι η ευχή με την οποία τελειώνει το βιβλίο: Τώρα, εδώ που βρισκόμαστε, στο μάτι του κυκλώνα, είμαστε καταδικασμένοι να βρούμε τη σωτηρία.

Μυθιστόρημα, Τόπος, 2015, 311 σελ.

Ο τραγικός καθρέφτης – Γιάγκος Ανδρεάδης

Αφήγηση και θέατρο την εποχής της κρίσης


Ο Τραγικός Καθρέφτης είναι μια έκφραση που χρησιμοποίησαν σε θεατρικά έργα τους οι κορυφαίοι ελισαβετιανοί δημιουργοί Σαίξπηρ και Μάρλοου, για να δηλώσουν ότι το θέατρο, στις κορυφαίες του στιγμές, δεν αντιγράφει παθητικά την ζωή, αλλά την ερμηνεύει και την αλλάζει. Αναφερόμενη στο αρχαίο ελληνικό δράμα, και ιδιαίτερα στην τραγωδία η ίδια έννοια θέτει μια σειρά από κεντρικά ερωτήματα:
Πώς και πόσο μπορεί το θέατρο των Ελλήνων και κάθε σημαντικό θέατρο να ζήσουν και να εμπνεύσουν σε μια ώρα δεινής όχι μόνον οικονομικής, αλλά και πολιτισμικής γενικότερα κρίσης, που πλήττει με ιδιαίτερη αγριότητα την πατρίδα μας;
Τι κινδύνους περικλείει το να μένει ο κόσμος μας ορφανός από σημαντικές παραστάσεις τραγωδίας σε μια στιγμή όπου οι καθημερινές τραγωδίες πλήττουν τη ζωή του τόπου μας και του πλανήτη;
Πόσο σημαντικό είναι, σε μια ώρα που ο νεοφιλελευθερισμός ισοπεδώνει και πλαστογραφεί τα πάντα και φυσικά το θέατρο, να μελετήσουμε και να εμβαθύνουμε στους κώδικες που ανέδειξε η ελληνική Σχολή παραστάσεων αρχαίου Δράματος με μια σειρά από διάνοιες όπως ο Ροντήρης, ο Μινωτής, ο Κουν, ο Βολανάκης και άλλοι;
Ποια είναι η σχέση αυτής της σχολής με την διαχρονική άυλη κληρονομιά του χώρου μας, δρώμενα, δημοτικά τραγούδια, λαϊκό θέατρο, στην Ελλάδα και ευρύτερα την Μεσόγειο, και με τα αρχαία τραγικά κείμενα, που αποτελούν κρυπτογραφημένες σκηνοθεσίες; Ποια είναι η βαθύτερη σχέση των μεγάλων εκπροσώπων του θεατρικού μοντερνισμού, όπως ο Μπρεχτ και ο Αρτώ, με το κλασικό θέατρο και ειδικά την τραγωδία;
Και ποιες, τελικά, οι προοπτικές για τους σημερινούς δημιουργούς, ιδιαίτερα τους νέους που, μέσα σε μύριες δυσκολίες, αναμετρώνται με το τραγικό είδος;
Καρπός και προέκταση τεσσάρων χρόνων λειτουργίας του Εργαστηρίου Αρχαίο Δράμα Πολιτισμός και Πολιτική Ο Τραγικός Καθρέφτης απευθύνεται σε όλους όσοι, ως ερμηνευτές, δημιουργοί, επιστήμονες ή ακόμη αναγνώστες και θεατές, αγαπούν το θέατρο και αγωνιούν για την πορεία του.

Αφήγηση, Θέατρο, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 2015, 202 σελ.

ΟΜ – Γιάγκος Ανδρεάδης

Γιάγκου Ανδρεάδη, “ΟΜ” τα ποιήματα.


ΟΜ: Χαιρετισμός προς τον θεό που αναχώρησε. Λέξη ινδική, γιατί στα ποιήματα που παρουσιάζονται με τον τίτλο αυτό, ο Γιάγκος Ανδρεάδης μιλά για το μακρινό, για να κρύψει την αγάπη του για το τυραννισμένο χώμα που θέλουν να μας κλέψουν κάτω από τα πόδια μας.
Ποιήματα που γράφτηκαν πολύ παλιά, είτε εντελώς πρόσφατα, που δουλεύτηκαν και ξαναδουλεύτηκαν, δοκιμάστηκαν με αναγνώσεις σε απαιτητικούς νέους ανθρώπους και με τις φωνές αγαπημένων ηθοποιών. Η σχέση με τους ηθοποιούς είναι κεντρική, γιατί τα ποιήματα αυτά ως προς την φόρμα τους είναι πολύ συχνά δραματικοί μονόλογοι σαν αυτούς που μας δίδαξαν ο Μπράουνιγκ και ο Καβάφης -είτε και θεατρικοί διάλογοι πλαισιωμένοι από κάτι σαν χορικά ή τραγούδια. Πρόσωπα των σκηνικών αυτών ποιημάτων είναι ένας ζητιάνος που το παίζει Οιδίποδας, ο Άγιος Δημήτριος μεταμορφωμένος σε Εβραίο της Θεσσαλονίκης, ο Αυτοκράτωρ Ηράκλειος στα τελειώματά του και μια τρελή που οι κάτοικοι της Βασιλεύουσας την πήραν για την Παρθένο Μαρία και απέκρουσαν τους παλαιούς και σύγχρονους Αβάρους. Το ποίημα “Φρικιά του εξήντα, του εβδομήντα και του ογδόντα”, αφιερώθηκε τιμητικά στον άξιο συγγραφέα και κριτικό Κωστή Παπαγιώργη.
Ανδρεάδης: “Για να γράψω τα ποιήματα αυτά έκλεψα από τα καλύτερα μαγαζιά: από τους Όμηρο, Δάντη, Τζον Μίλτον, Εγγονόπουλο, Γκίνσμπεργκ. Αλλά στην ποίηση όπως και στον υπόλοιπο βίο μας, οι πιο σημαντικές επιρροές, είναι αυτές που αγνοούμε. Ευχαριστώ τον Ταξιδευτή για την υπομονή του”.

Ποίηση, Ταξιδευτής, 2014, 127 σελ.

Χαμοζωή και δόξα του Θεόφραστου Σκορδύλη – Γιάγκος Ανδρεάδης

Κι εκεί, πάνω από το πράσινο τραπέζι, παρακολουθώντας την μπίλια να πέφτει στα κόκκινα και στα ζυγά και στα μαύρα και στο ζερό έκανε τη φοβερή ανακάλυψη: ως τότε δεν έχει ποτέ ζήσει στη ζωή του παρά μονάχα κάποιες, πολύ λίγες, στιγμές, ένα πρωί που είχε καλπάσει καταπάνω σ’ ένα παραπέτασμα από βράχια, μια στιγμή που τα μαλλιά της Νικόλ είχαν αγγίξει τον γυμνό του ώμο, κι όλα τ’ άλλα, τα πολύ σημαντικά, τα σοβαρά και υπεύθυνα δεν ήταν παρά ένα ψέμα, μπροστά σ’ αυτό το φοβερό στρόβιλο, όπου η ψυχή του κατέβαινε γεμάτη ηδονή ακολουθώντας τις στροφές της μπίλιας. Εκείνο το βράδυ έπαιξε σαν υπνωτισμένος, χάνοντας και κερδίζοντας χωρίς να αλλάξει η έκφρασή του υπέρογκα ποσά ώσπου, σε μια στιγμή ένιωσε ν’ ανατριχιάζουν οι άκρες των χεριών και ψηλά η ράχη του και κατάλαβε πως η Μπέρτα τον κοιτούσε.

Τα παιδιά της Αντιγόνης – Γιάγκος Ανδρεάδης

Μνήμη και ιδεολογία στην νεώτερη Ελλάδα
Τα παιδιά της Αντιγόνης δεν γεννήθηκαν ποτέ ή, αντίθετα, υπήρξαν πολλά κι ευτυχισμένα ή πάλι η πίστη στην ύπαρξή τους είναι θέμα δικής μας πίστης, δουλειάς, ιδεολογικής διαχείρισης. Έτσι κάπως συμβαίνει και με την μνήμη του λαού μας – και κάθε λαού και ανθρώπου. Στο βιβλίο αυτό ο ιστορικός Γιάγκος Ανδρεάδης αναζητά τα νήματα αυτά της μνήμης στο αρχαίο δράμα και τις παραστάσεις του, στις σχέσεις αρχαιογνωσίας και ανθρωπολογίας, στα κείμενα του Κάλβου, του Παπαδιαμάντη ή του Καβάφη και τέλος σε συγγραφείς-αγωνιστές, όπως ο Μακρυγιάννης, που συνδυάζουν την διαχείριση/εύρεση μιας μνήμης με έναν ασίγαστο αγώνα για την ελευθερία.

Η αντίσταση της μνήμης – Γιάγκος Ανδρεάδης

Η Αντίσταση της Μνήμης είναι ένα πολιτικό δοκίμιο αφιερωμένο πρώτα από όλα στη λογοκριμένη και πλαστογραφημένη ιστορία της αντιδικτατορικής Αντίστασης, κινήματος, το οποίο, κατά τον συγγραφέα, συνέχιζε τους μαζικούς αγώνες της προδικτατορικής περιόδου και συνδύαζε την ανεξαρτησία από τις κομματικές ηγεσίες, τη μαχητικότητα και ταυτόχρονα το υψηλό αγωνιστικό και ανθρωπιστικό ήθος, που φάνηκε τόσο μέσα από τη δράση των οργανώσεων όσο και από τις παραδειγματικές απολογίες των μελών τους στα δικαστήρια. Η εικόνα αυτή της Αντίστασης γίνεται το μέτρο για να κριθούν, τόσο η θολή μεταπολίτευση, όσο και η τρομοκρατία και η εκστρατεία τρομολαγνείας που, μετά τις συλλήψεις του καλοκαιριού του 2002, κυριάρχησαν σε μεγάλη μερίδα των Μέσων. Το βιβλίο περιέχει επίσης μια συμβολή του Θόδωρου Ανδρεάδη-Συγγελάκη για την ιταλική τρομοκρατία καθώς και άρθρα και δοκίμια αριστερών γυναικών και ανδρών, όπως ο Περικλής Κοροβέσης, η Πέπη Ρηγόπουλου, ο Βασίλης Μουλόπουλος και ο Δημήτρης Ψυχογυιός, που τόλμησαν να κρίνουν την τρομοκρατία όταν ακόμη ήταν ισχυρή και επίφοβη. Αφιερώνεται κατά πρώτο λόγο στους νέους εκείνους για τους οποίους οι λέξεις μνήμη και αντίσταση εξακολουθούν να έχουν σημασία.

Εγχειρίδιο εγκληματολογίας – Γιάγκος Ανδρεάδης

Το “Εγχειρίδιο εγκληματολογίας” είναι ένα στοίχημα σύνθεσης της θεωρίας και της πράξης της γραφής. Αντλεί από τα σκοτεινά βάθη του εγκλήματος, του τρόμου και της παράνοιας, στη ζωή μας, στη γραφή του Μπαλζάκ, του Πόε, του Ντοστογιέφσκι και των μαιτρ του αστυνομικού για να ερευνήσει τα μονοπάτια της δημιουργίας και την ιδιαιτερότητα της γυναικείας παρουσίας και γραφής.

Τσουνάμι – Γιάγκος Ανδρεάδης

Το πραγματικό Τσουνάμι, η γνωστή θύελλα που προσφάτως έπληξε τη Νοτιοανατολική Ασία, στο ανά χείρας μυθιστόρημα είναι μια μεταφορά: αφορά τις απανωτές κοινωνικές και πολιτικές θύελλες που έπληξαν την Ελλάδα στη διάρκεια του 20ού αιώνα και που εδώ συνοψίζονται στην ιστορία τεσσάρων γενεών μιας και της αυτής οικογένειας: Κατοχή και Εμφύλιος, απριλιανή Δικτατορία και θολή Μεταπολίτευση γκρεμίζουν σαν θύελλα αξίες, βεβαιότητες, σχέσεις, περιουσίες.
Ένα παλιό νεοκλασικό σπίτι πρωταγωνιστεί στο βιβλίο: στις περιπέτειές του αντιστοιχούν αυτές των προσώπων. Εκείνων που σε κάθε γενιά δέχονται τη συγκαλυμμένη αλλά άγρια επιθετικότητα των μεγαλυτέρων πριν οι ίδιοι τη μεταφέρουν, σχεδόν σαν να μην έχουν διδαχθεί τίποτε, στην επόμενη γενιά, στους επόμενους κληρονόμους του σπιτιού, που, τελικά, είναι η ίδια η Χώρα.

Λαθρέμποροι: Ιστορίες κλεμμένες από άλλους – Γιάγκος Ανδρεάδης

Μυθιστορία
Λαθρέμποροι, φυλακισμένοι, τζογαδόροι, χαφιέδες, πατροκτόνοι, παιδιά συζυγοκτόνων, φονικές μάνες, ηττημένοι αντάρτες. Κι ακόμα: ένας Ιάπωνας συγγραφέας που αυτοκτονεί με τον στυλογράφο του, μια απελπισμένη Ρωσίδα που διασχίζει τα σύνορα της χώρας σ’ ένα βαγόνι της Μαφίας γεμάτο όπλα.
Τι συνδέει όλον αυτόν τον ετερόκλητο κόσμο των “Λαθρεμπόρων”; Απάντηση: η διαφθορά ως τρόπος ζωής. Η διαφθορά ως φυσική προέκταση του Κακού. Η διαφθορά ως κινητήρια δύναμη της Ιστορίας εφόσον, στην πραγματικότητα, οι ήρωες του Ανδρεάδη δεν είναι περιθωριακοί τύποι. Απλώς βιώνουν μια περιθωριοποιημένη, από την επίσημη θεώρηση της Ιστορίας, σκοτεινή περίοδο της Ελλάδας. Οι πρωταγωνιστές του Ανδρεάδη συγκροτούν τη μαύρη Ιστορία ενός διεφθαρμένου κράτους και των τυραννισμένων συνειδήσεων των πολιτών του, τη μικροϊστορία ενός κόσμου όπου τα όρια ανάμεσα στην εντιμότητα και την ατιμία, τη συνείδηση και την ασυνειδησία, τον ηρωισμό και την προδοσία, την ευθύνη και τη διαφθορά είναι ρευστά, σχεδόν ανύπαρκτα.
Λογικά, αν βρίσκεσαι απ’ τη μεριά των κυνηγημένων δεν σκέφτεσαι σαν κυνηγός κι αν είσαι διεφθαρμένος ως το μεδούλι δεν μπορεί να κάνεις κήρυγμα ηθικής. Κι όμως, αυτό ακριβώς είναι που καθιστά συναρπαστικό το βιβλίο του Ανδρεάδη: η ευκολία με την οποία κάποιοι χαρακτήρες μπορούν να περάσουν από τη μια κατάσταση πραγμάτων στην άλλη, στην κυριολεξία σαν να μη συμβαίνει τίποτε ή, πιο σωστά, σαν να μην εξαρτάται από τους ίδιους αυτή η ηθική παλινδρόμηση· σαν αυτό το ιδιότυπο λαθρεμπόριο συνειδήσεων να ορίζεται από κάποιο φυσικό νόμο πέρα και πάνω από τους ίδιους που, ωστόσο, ο αναγνώστης καλείται ξανά και ξανά να κρίνει την εγκυρότητά του…

Αντιγόνη 2 – Γιάγκος Ανδρεάδης

Δραματουργική ανάλυση, αρχαίο κείμενο, μετάφραση
Στο πέρασμα των αιώνων, η επικίνδυνη σαγήνη της Αντιγόνης επιμένει. Η Αντιγόνη 2 του Γιάγκου Ανδρεάδη προτείνει μία νέα εισαγωγή και μετάφραση του κειμένου αυτού που βρίσκεται στο προσκήνιο των παγκόσμιων ψυχαναλυτικών και πολιτικών συζητήσεων, μαζί με το αρχαίο κείμενο και ένα χρονικό των παραστάσεων του έργου στην Ελλάδα.

Από τον Αισχύλο στον Μπρεχτ – Γιάγκος Ανδρεάδης

Όλος ο κόσμος μια σκηνή
Με εργαλεία της θεατρολογίας και της ανθρωπολογίας του θεάτρου και σε συνεχή διάλογο με τον Φρόυντ, ο Γιάγκος Ανδρεάδης πραγματοποιεί μια διαδρομή όπου το χτες και το σήμερα συνυπάρχουν κάθε στιγμή, αφού το θέατρο ζωντανεύει χάρη στους ίσκιους που γίνονται ρόλοι για να φωτίσουν παρελθόν, παρόν και μέλλον.
Από τον Αισχύλο στον Μπρεχτ. Μια διαδρομή που ξεκίνησε από τον αρχαίο Θέσπη, τον πρώτο ηθοποιό, και συνεχίζεται ακόμη, χωρίς κανείς να μας εγγυάται το πώς και το για πόσο. Το βιβλίο στα δύο του μέρη παρακολουθεί αυτή τη συναρπαστική διαδρομή μέσα από:
– Τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη που γεννούν κείμενα έτοιμα να γίνουν αναπνοή, σώμα, θεατρική μαγεία, εγκαθιδρύοντας επάνω στη σκηνή τον διάλογο του ανθρώπου με την πόλιν, τους θεούς, τον μύθο, την τελετουργία.
– Τον Αριστοφάνη που στήνει μπροστά στα μάτια μας μαγικές πόλεις της ουτοπίας, που διαρκούν μόνο όσο η μαγεία μιας παράστασης, δηλαδή σχεδόν για πάντα.
– Και την αρχαία μαριονέτα, περιθώριο και κέντρο του αρχαίου κόσμου, που οργανώνει το δικό της θέμα, με πρώτο καθώς λένε σκηνοθέτη ένα θεό.
Όμως οι Έλληνες δεν είναι η μόνη πηγή του θεάτρου.
– Στην Ινδία, ο Μπάσα μεταπλάθει θεατρικά, όπως και οι δικοί μας τραγικοί, τα μεγάλα έπη, τη Μαχαμπαράτα και τη Ραμαγιάνα.
– Ο Σαίξπηρ και οι άλλοι Ελισαβετιανοί ξεκινούν από τα Μεσαιωνικά μυστήρια για να γεννήσουν ένα θέατρο που συναντά από τον δικό τους πρωτότυπο δρόμο το αρχαίο δράμα.
– Ο Σιγισμούνδος, ο φυλακισμένος πρίγκιπας του Καλντερόν, συνομιλεί με τον Άμλετ σχεδιάζοντας τα όρια της δικής μας φυλακής.
– Ο Μολιέρος δημιουργεί έργα σαν τον Δον Ζουάν, όπου το κωμικό και το τραγικό διαπλέκονται προφητεύοντας το θέατρο του παραλόγου.
– Οι νέοι Έλληνες συγγραφείς ψάχνουν τον δρόμο για να σηκώσουν τις “μεγάλες πέτρες”, και
– Ο ταπεινός Καραγκιόζης φτάνει σε κορυφές που τον κάνουν συμβασιλέα του Αριστοφάνη και συνομιλητή του Μπρεχτ.
– Του Μπρεχτ, που εξαπολύει μια παραδειγματική μοντέρνα και ταυτόχρονα κλασική επίθεση ενάντια στο κλασικό,
– ενώ στη θέση του επιλόγου ακούμε τον Αρτώ, στην περίφημη διάλεξη του Vieux Colombier, να προφητεύει τον θάνατο και την ανάσταση του θεάτρου.

Επιστροφή στα παιδιά της Αντιγόνης – Γιάγκος Ανδρεάδης

Το βιβλίο “Επιστροφή στα παιδιά της Αντιγόνης” θέτει και πάλι μια σειρά από ερωτήματα που αφορούν στο παρελθόν αλλά περισσότερο στο παρόν μας: Ποια είναι η θέση της αρχαίας κληρονομιάς στην παιδεία των Ελλήνων και της ανθρωπότητας; Υπάρχει δρόμος γυρισμού από την λησμονιά που σκεπάζει τους “άχρηστους” κλασικούς και την μονόπλευρη στροφή στο “χρήσιμο”; Τα πεδία που το απασχολούν είναι το θέατρο, η αρχαιογνωσία και ιδιαίτερα ο μύθος και η τελετουργία, καθώς και η νεότερη ελληνική πεζογραφία και ποίηση. Αναφέρεται σε ξένους και Έλληνες, από τον Έλιοτ και τον Φρόυντ μέχρι τον Κουν και τον Λεκατσά, τον Κάλβο, τον Μακρυγιάννη, τον Παπαδιαμάντη, τον Καβάφη, τις παραστάσεις της τραγωδίας και τον Καραγκιόζη.
Μετά είκοσι έτη από την έκδοση της πρώτης μορφής αυτού του έργου, η επιστροφή στα ίδια ερωτήματα γίνεται σε μια μακρά εισαγωγή, που είναι ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο. Στο κείμενο αυτό επιβεβαιώνεται ότι στον μεγαλύτερο βαθμό η σχέση με την αρχαιότητα, που την θυμόμαστε όταν εκφωνούμε επετειακά λογίδρια, παραμένει για τους περισσότερους επίσημους εκφραστές της κοινωνίας μας επιδερμική και ευκαιριακή. Καθώς όμως συμβαίνει και με τους ήρωες του Δουμά, στο μυθιστόρημα της ωριμότητας που ακολουθεί τους Τρεις σωματοφύλακες, αυτός που ανατρέχει ή επιστρέφει στις μορφές, στις δημιουργίες και στα γεγονότα που τον σφράγισαν ανακαλύπτει κάτι που υπερβαίνει την φθορά: τα ίδια πρόσωπα και τα ίδια κείμενα βαθαίνουν και αποκτούν ένα νέο περιεχόμενο, μιλούν με μια νέα φωνή. Από αυτή την νέα φωνή που μας υποδέχεται στην επιστροφή μας πρέπει να αντλήσουμε τις απαντήσεις.