Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Ανασυνειδησία – Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Ιπποκρατίδης τύραννος και τυραννούμενος


Πεζός τροχασμός

Φτάνει κάποια εποχή που μοιάζει όλα τα ονόματα να τα έχεις ακούσει ή κάπου συναντήσει ξανά.

Καμμία έκπληξη, τίποτε καινοφανές· μνημονικές αναταράξεις μόνο.

Κίνδυνος συνωνυμίας με την Παρακμή.

Διασταυρώθηκα με τόσο πολλούς ανθρώπους στις κρίσιμες στιγμές τους και λέω έτσι να συνεχίσω για καιρό – όσο επιτάξει ο βιολογικός χρόνος μου. Τόσους που δε θυμάμαι πια παρά ελάχιστα ονόματα και στιγμιότυπα. Όλα ένας χυλός.

Κράτησα όμως και κρατώ σημειώσεις.

Σημειώσεις σκόρπιες. Πρόχειρη ή τυχαία συγκόλληση ετεροκλήτων συμβάντων και ιδεών που συγκλίνουν στο άρρητο, το επιβαλλόμενο για όλους τελικό σιωπητήριο, μετά τη δράση κυμαινόμενης έντασης που συμβατικά ονομάζεται Βίος· ο εσωτερικός και ο Κοινός.

Σκόρπια θραύσματα αφηγήσεων από κραδασμούς που προκαλεί η πραγματική ζωή. Μαζεμένα και φυλαγμένα σε κάποιο αρχείο, ένα μόλις βήμα πριν πεταχτούν στον γιγαντιαίο κάδο ανακύκλωσης λόγων και ιδεών· τη χωματερή της συλλογικής συνείδησης, όπου ίσως θα είχαν κάποιον σημαντικότερο ρόλο.

Καθημερινές κουβέντες με όλο το συγκινησιακό φορτίο της στιγμής.
Με την υστερόβουλη πρόθεση να ειπωθούν έμμετρα, μήπως και περάσουν σε βαθύτερες στιβάδες της νόησης· τρυπώνοντας στο Ασυνείδητο από τα μονοπάτια της Μουσικής, αυτής της μόνης γλώσσας που του μιλά αμεσολάβητα.

Επειδή, παρακάμπτοντας το Συνειδητό φτάνεις στον πυρήνα της ανθρώπινης ψυχής.

Έμμετρη αφήγηση: μια αυτάρεσκη φιλοδοξία που ίσως δεν εκπληρώνεται.

Η Ποίηση παραμένει προνομιακό εργαλείο στις εγκεφαλικές παλάμες και τα δάχτυλα ελαχίστων και μάλλον δεν είμαι ανάμεσά τους.

Τι λοιπόν;

Νομίζω πεζός τροχασμός με έμμετρη ματαιοδοξία.

Αυτό.

Ποίηση, Εκδόσεις Γκοβόστη, 2018, 208 σελ.

Επι τοίχων εικονικών – Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Μιλιές και ψίθυροι
Ποιητικές αφηγήσεις


Η εποχή που διανύουμε είναι πλήρης ερεθισμών της νόησης, αφορμών για να μιλήσει ή να κραυγάσει, με όποιον τρόπο μπορεί καθένας, ενώ σε κάθε εποχή υπάρχει η ίδια ανάγκη επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων· τα εργαλεία τους μόνο αλλάζουν. Τη σκυτάλη έχει σήμερα πάρει το διαδίκτυο, υποκαθιστώντας όλες τις μορφές “επαφής”, γραπτή, προφορική, φωνητική, οπτική· εικονική ή σχεδόν φυσική.
Τι περιέχεται στο βιβλίο αυτό; Είναι πεζά, είναι ποιήματα, τι είναι; Ποια η θεματική τους; Όταν ρωτήθηκα, δεν ήξερα να απαντήσω, δεν είχα καν αποκτήσει σαφή αντίληψη του υλικού που είχε σωρευτεί στο αρχείο μου τα τρία τελευταία χρόνια. Κοίταξα όμως ξανά όλο το ηλεκτρονικό “χειρόγραφο”. Το ξεφλούδισα αργά αργά και βασανιστικά. Κατέληξα πως θα τα χαρακτήριζα μικρά ασθματικά χρονογραφήματα. Δεν μπορώ να έχω αίσθηση αν είναι ποιήματα, πεζά ή κάτι ανάμεσα. Νιώθω πως ίσως ακούγονται σαν άναρθρες εκφορές. Σε κάθε περίπτωση τα ονομάζω εγχειρήματα χειραψίας· με όσους τολμούν ακόμα να δώσουν το χέρι της ψυχής.

Ποιητικές αφηγήσεις, Εκδόσεις Γκοβόστη, 2014, 256 σελ.

Έκκεντρα – Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Ποιητικό πεζογράφημα


Έκκεντρα και Ιδιοδρομικά…

Τα έκκεντρα στον εκκεντροφόρο, οι στρόφαλοι στον στροφαλοφόρο.
Κομβικά όργανα της τροφοδοσίας και της διατήρησης της ενέργειας του κινητήρα.
Προϊόντα ιδιοφυούς σύλληψης, διαμάντια της μηχανικής.
Έχουν όμως και θεμελιακές αδυναμίες.
Στην περιφέρεια του νοητού κυλίνδρου γύρω από τον Άξονα· όσο πιο απομακρυσμένα από το κέντρο περιστροφής τόσο αυξάνεται η ροπή αλλά και ο κίνδυνος αποκόλλησης από αυτό.

Δεν θα επιμείνω σε όρους και έννοιες της μηχανολογίας που άλλωστε ελάχιστα κατέχω.
Πάντως, η πορεία ενός έκκεντρα περιστρεφομένου αντικειμένου που αποκολλάται είναι απρόβλεπτη και συνήθως μοιραία, καθώς τσακίζεται χτυπώντας άτσαλα στο αφιλόξενο περιβάλλον του κινητήρα. Παρόμοια, πιστεύω είναι η τύχη των υποκειμένων, ανθρώπων ή ζώων, που κινούνται στις παρυφές των κοινωνικών δραστηριοτήτων, μακριά από το επίκεντρο των κοινωνιών όπως και όπου κάθε φορά αυτό έχει διαμορφωθεί· αν χάσουν την όποια σύνδεση με το Κέντρο, η φυγόκεντρος τούς εκσφενδονίζει μακριά, στην παγερή αγκαλιά του Χάους, στο βασίλειο του Κενού.

Προτιμώ παρά ταύτα την έκκεντρη πορεία.
Όσοι αγνοούν την ουσία των πραγμάτων αποκαλούν τους έκκεντρα δρομούντες, εκκεντρικούς – excentriques. Βαρεία και άδικη απλούστευση αφού η λέξη εκκεντρικός δηλώνει στάση μάλλον και λιγότερο κίνηση. Εκκεντρικός είναι αυτός που κάθεται παράμερα ακίνητος και άπρακτος. Πόσοι υποψιάζονται ποιες νοητές ιδιοδρομίες και δολιχοδρομίες πραγματοποιεί ο φαινομενικά αδρανής και αμέτοχος των κοινωνικών συμβαινόντων εκκεντρικός;
Προτείνω λοιπόν τον όρο εκκεντροδρόμος αντί του εκκεντρικός.
Όσο απομακρυνόμαστε από το κέντρο, αυτόν τον ασφαλή Άξονα του μέσου ανθρώπου, αυξάνεται γεωμετρικά η κινητική αταξία του έκκεντρα κινουμένου· προς την παραδρομία, την απειρική περιπλάνηση που ολοένα αφίσταται σκοπού, έως ότου γίνεται άσκοπη, συχνά καταλήγοντας σε θάνατο ή βαρύ τραυματισμό.
Η απομάκρυνση εντούτοις από το Κέντρο είναι τουλάχιστον συναρπαστική: παρέχει θέα ανεμπόδιστη και ξεδιπλωμένες πιθανότητες· κυρίως, την απροσμέτρητη ηδονή της διακινδύνευσης.

Μοιάζει με την επιμονή του σολομού που, σπρωγμένος από κάποια πρωταρχική σκοπιμότητα, φεύγει από την κοίτη του μεγάλου ποταμού και περιπλανιέται σε παραποτάμους ανεβαίνοντας προς τις πηγές για να γεννήσει· ας καραδοκεί στα περάσματα ο επιδέξιος θηρευτής· η Αρκούδα.

Θαυμάζω λοιπόν κάθε έκκεντρη τροχιά.
Ιδιοδρομών την ονειρεύομαι, μένοντας στο κέντρο.
Ίλιγγος το πρόσχημα. Φόβος η αιτία.

Η ανθρωπότητα ήδη διανύει τον δεύτερο Μεσαίωνα, σε έκταση πλανητική πλέον.
Ζητώ συγγνώμη από τους αναρίθμητους σήμερα εναγώνιους της Επιβίωσης γι’ αυτό το, ίσως αυτάρεσκο, προσωπικό οδοιπορικό Μνήμης στα ρείθρα της Πρωταρχικής Κλοπής και του αδηφάγου Έχειν.
Εκεί που κι εγώ περιπλανήθηκα, Σύμμορφος επί μακρόν· δειλά δειλά ξεμακραίνοντας από τη Βεβαιότητα του Κατέχειν και προσχωρώντας στη διευρυνόμενη Αβεβαιότητα του Είναι.
Μεγαλώνοντας, ολοένα πιο δειλός για μεγάλες Μάχες και Πολέμους, διαθέτοντας πλέον τη μηδενική επιλογή να κοινολογήσω γραπτά μια αποκλίνουσα από την κοινή λογική τροχιά· στήνοντας όψιμα, εγώ ο αμετανόητος εικονομάχος, το δικό μου Εικονοστάσι Αξιών παρωχημένων.
Μπορεί αυτή η απόπειρα να μην είναι παρά μια προσωπική ομφαλοσκόπηση, χωρίς αξία για τις αναγκαίες σήμερα -λόγω “συνθηκών Πολέμου”- Παρατάξεις Μάχης.
Ωστόσο, όσους, ψάχνοντας, βρουν ψήγματα κοινών εμπειριών και Αλήθειας στις μέσα σελίδες, τους ευγνωμονώ· έτσι, για το μοίρασμα και μόνο αυτής της μάλλον ανώφελης περιπλάνησης.

Ποιητικό πεζογράφημα, Εκδόσεις Γκοβόστη, 2012, 157 σελ.

Θραύσματα και θροΐσματα – Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Η μακρά άσκηση της ογκολογίας σε δημόσιο αντικαρκινικό νοσοκομείο βρίσκεται στο υπέδαφος αυτού του ημερολογίου που αποτολμά να γίνει βιβλίο. Στις σελίδες του, σπαρακτικά βιωμένες αληθινές ιστορίες αναπλάθονται μαζί με διεισδυτικούς -ζοφερούς ή λυτρωτικούς- στοχασμούς πάνω στα αβέβαια σύνορα της ζωής και του θανάτου.

“Όλοι ακολουθούν αλλότριους δρόμους και όλοι συγκλίνουν στην ίδια πόρτα, την πόρτα του ιατρείου ως προθάλαμου του τέλους· όπως στον λαιμό του μπουκαλιού πριν την έξοδο στο αφιλόξενο ή και φιλόξενο χάος . . .
Εκεί παραφυλάω και τους περιμένω, όπως οι παπάδες μάς τη στήνουν στην Έξοδο – μοιάζουμε άλλωστε πολύ γιατροί και παπάδες, ακόμη και στα “διόδια”. Το “εκεί” είναι το ιατρείο απ’ όπου θα περάσουν όλοι, αλλιώς η έξοδος δεν επιτρέπεται. Τα δικά μου “διόδια” είναι η εμπειρία τους· από χρόνια συλλέγω το απόσταγμα των αφηγήσεων και το αποθηκεύω . . . Υποκλέπτω τα λόγια τους . . . Μαζεύω ό,τι απομένει από το παραλήρημα του έμβιου δρόμου καθενός . . .
Βγήκα ξαφνικά και ανέτοιμος στην καταιγίδα· αυτήν του θαλασσοπαλέματος χέρι-χέρι με απεγνωσμένους. Όλοι ρωτάνε “πώς αντέχω”, και λένε πως αυτοί στη θέση μου δε θ’ άντεχαν. Δε φαντάζονται ότι εγώ την ευγνωμονώ. Μ’ έβγαλε στ’ ανοιχτά, στα κύματα τα πελώρια, μ’ έμαθε την ήττα, το ναυάγιο και την αξία της μάχης απέναντι στους μύθους και τους ανίκητους Δαίμονες και Αγγέλους . . .
Κάποια πράγματα πρέπει να βγαίνουν προς τα έξω, χωρίς ωραϊσμούς, μασημένα λόγια και συγκαλύψεις . . .
Η λογοτεχνία είναι ίσως ένας τρόπος να κοιτάς τις κρυφές λεπτομέρειες της ζωής που ζαρώνουν σιωπηλές στο σκοτάδι . . .”
(αποσπάσματα από τα εισαγωγικά κείμενα του βιβλίου)

Αφηγήσεις, Αλεξάνδρεια, 2010, 240 σελ.

Μην ψάξεις νήμα και ειρμό – Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Έρως μειλίχιος με νανουρίζει απόψε
σέρνεται το δείλι στο επόμενο φως
στον ύπνο σέρνομαι υπήκοος της νύχτας
η αμφιβολία δαγκώνει απαλά τα χαράματα
μια σουβλιά αφυπνίζει οδυνηρά
δεν υπάρχεις από καιρό
ποιον αφορά η ηχώ της πύλης που σωριάστηκε τότε;
ξημερώνει

Ποίηση, Αλεξάνδρεια, 2007, 106 σελ.

Ασφυκτιονία – Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Η “Ασφυκτιονία”, η τρίτη ποιητική συλλογή του Αλέξανδρου Αρδαβάνη, αποτελεί μία ποιητική σύνθεση. Ένα προσωπικό έπος, δηλωτικό της εναγώνιας πορείας του σύγχρονου ανθρώπου προς την κοινωνική συνείδηση και την ιστορική αυτογνωσία. Είναι το αποτέλεσμα της οδυνηρής προσπάθειας ενός ανθρώπου με επίγνωση του ρόλου του επί της γης, στην προκειμένη περίπτωση του ποιητή, να κατεβεί στα έγκατα της ιστορίας και του μύθου, σαν ένας άλλος Οδυσσέας, για να αναζητήσει και να φέρει στο φως τα μυστικά της ανθρώπινης οδύνης. Αυτά αναζητώντας, φτάνει στις απαρχές του σκοτεινού μηχανισμού της Βίας που, δίνοντάς της τις διαστάσεις του προπατορικού αμαρτήματος, την ανακηρύσσει ως τον σημαντικότερο παράγοντα της εξέλιξης της ιστορίας του είδους. Αυτή -καταλήγει- είναι που, με αλλαγμένο το πρόσωπό της μέσα στους αιώνες, πολτοποιεί και εξομοιώνει τα πάντα, βάζοντας, εντέλει, στην ίδια μοίρα τον ένοχο και τον αθώο, τον θύτη και το θύμα, τον θηρευτή και το θήραμα.

Εικονογράφηση: Δήμητρα Σιατερλή

Ποίηση, Αλεξάνδρεια, 2005, 116 σελ.

Ως πρόσχημα καταλαλιάς – Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Οι στίχοι του Αλ. Αρδαβάνη σχηματίζουν κύκλους με κέντρο τον θάνατο και τη ματαιότητα της ζωής.

Ποίηση, Μεταίχμιο, 2003, 95 σελ.

Στο νοητό σύνορο των 160 – Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης

Το κρύο ατσάλι που πάνω του στομώνει
Του Έρωτα το κοφτερό μαχαίρι
Πριν και πέρα από το ουρλιαχτό
Της έκστασης
Ιχνηλάτης και οπισθοφυλακή
Η ανησυχία της ενέδρας και
Ρεγχάζουσα η αφομοίωση
Βελούδινη εκδοχή της ύπαρξης
Αδήριτη επικρέμαται
Η τελική σιωπή

Ποίηση, Ίκαρος, 2001, 91 σελ.