Τσαρλς Ντίκενς

Τσαρλς Ντίκενς

Ξένοι λογοτέχνες
Ο Charles Dickens (1812-1870) γεννήθηκε στο Πόρτσμουθ της Αγγλίας στις 8 Φεβρουαρίου 1812, και ήταν το δεύτερο από τα οχτώ παιδιά της οικογένειάς του. Όταν ο Κάρολος ήταν 12 χρονών, ο πατέρας του μπήκε στη φυλακή για χρέη και ο μικρός αναγκάστηκε να πιάσει δουλειά. Οι παιδικές του εργασίες είναι παρόμοιες μ’ αυτές που περιγράφει στο βιβλίο του “Δαβίδ Κόππερφιλντ. Η επίσημη εκπαίδευσή του ήταν περιορισμένη, αλλά, καθώς είχε γνώσεις στενογραφίας, πολύ νέος έπιασε δουλειά ως ρεπόρτερ στη “Morning Chronicle”. Από τη θέση αυτή παραιτήθηκε ύστερα από μερικά χρόνια, όταν πια είχε αρχίσει τη συγγραφική του σταδιοδρομία. Αργότερα έγινε πρακτικογράφος στη Βουλή. Το 1836 δημοσίευσε τον πρώτο τόμο με άρθρα του για την καθημερινή ζωή στο Λονδίνο, με τίτλο “Σκίτσα του Μποζ”. Το 1837 ακολούθησε ο δεύτερος τόμος. Το μυθιστόρημά του “Όλιβερ Τουίστ” (1838) θα τον κάνει ευρύτερα γνωστό. Το πρώτο του ταξίδι στην Αμερική (1841) του ενέπνευσε δύο έργα το “Αμερικάνικα σημειώματα” (1842) και το μυθιστόρημα “Μάρτιν Τσασλουάιτ” (1844). Εγκλήματα, αθλιότητα, κτηνωδία και θάνατος συνυπάρχουν με κωμική εφευρετικότητα και απέραντη τρυφερότητα στο έργο του Τσαρλς Ντίκενς. Άλλα σημαντικά έργα του είναι: “Δαβίδ Κόπερφηλντ” (1850), “Τα δύσκολα χρόνια” (1854), “Ιστορία δύο πόλεων” (1859), “Μεγάλες προσδοκίες” (1861). Έφυγε από τη ζωή στο Λονδίνο στις 9 Ιουνίου 1870, στη χώρα κηρύχθηκε πένθος και τον έθαψαν στη γωνία των ποιητών, στο Γουεστμίνστερ Άμπεϋ. Η δημοτικότητά του ήταν εξαιρετική όσο ζούσε και, όπως είπε και ο Walter Allen, “η επιρροή του εξακολουθεί να είναι αισθητή και το έργο του μέρος του λογοτεχνικού κλίματος μέσα στο οποίο ζει ο δυτικός άνθρωπος”.
Μυθιστορήματα
The Pickwick Papers (1837)
Όλιβερ Τουίστ – Oliver Twist (1839)
Νίκολας Νίκλεμπυ – Nicholas Nickleby (1839)
Το παλαιοπωλείο – The Old Curiosity Shop (1841)
Barnaby Rudge (1841)
Martin Chuzzlewit (1844)
Dombey and Son (1848)
Ντέιβιντ Κόπερφιλντ – David Copperfield (1850)
Ο ζοφερός οίκος – Bleak House (1853)
Δύσκολα χρόνια – Hard Times (1854)
Little Dorrit (1857)
Ιστορία δύο πόλεων – A Tale of Two Cities (1859)
Μεγάλες προσδοκίες – Great Expectations (1861)
Our Mutual Friend (1865)
Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ – The Mystery of Edwin Drood (1870)

Νουβέλες
Χριστουγεννιάτικη ιστορία ή Τα κάλαντα των Χριστουγέννων – A Christmas Carol (1843)
Οι καμπάνες – The Chimes (1844)
The Cricket on the Hearth (1845)
The Battle of Life (1846)
The Haunted Man and the Ghost’s Bargain (1848)

Διηγήματα
Sketches by Boz (1836)
The Mudfog Papers (1838)
Master Humphrey’s Clock (1841)
The Long Voyage (1853)
The Holly-Tree Inn (1855)
The Lazy Tour of Two Idle Apprentices (1857)
Reprinted Pieces (1858)
The Haunted House (1859)
Somebody’s Luggage (1862)
Mrs Lirriper’s Lodgings/Legacy (1864)
The Signal-Man (1866)
No Thoroughfare (1867)
A Holiday Romance (1868)
The Uncommercial Traveller (1869)

Ταξιδιωτικά-Ιστορικά
American Notes (1842)
Pictures from Italy (1846)
The Life of Our Lord (1849)
A Child’s History of England (1853)

Όλιβερ Τουίστ – Charles Dickens

Στη ζοφώδη ατμόσφαιρα του ορφανοτροφείου, ένα ρακένδυτο αγόρι πασχίζει να ανέλθει το τείχος του φόβου και της περιφρόνησης. Σε ηλικία εννέα ετών, ο Όλιβερ Τουίστ εγκαταλείπει το ίδρυμα αναζητώντας μια καλύτερη τύχη στους πολυσύχναστους δρόμους του Λονδίνου. Οι κοινωνικές ανισότητες στην Αγγλία του 19ου αιώνα βρίσκουν το μικρό ορφανό να παραδέρνει ανάμεσα στον πλούτο και στην ανέχεια, ενώ τα σκληρά παιχνίδια της μοίρας θα τον εμπλέξουν με κακοποιά στοιχεία, πληρώνοντας μ’ αυτό τον τρόπο το τίμημα της ορφάνιας του. Η απανθρωπιά και η αδικία εξανεμίζουν και τις λιγοστές αχτίδες ελπίδας από τη ζωή του. Ένας καλόκαρδος άνθρωπος, που γνωρίζει το παρελθόν του, έρχεται ν’ αποκαταστήσει την αλήθεια και να προσφέρει στο μικρό Όλιβερ τη θαλπωρή και την αγάπη που τόσο στερήθηκε…

Νικόλας Νίκλεμπι – Charles Dickens

Ο Νικόλας Νίκλεμπι είναι η πιο θεατρική νουβέλα από τα έργα του Ντίκενς. Η ιστορία του νεαρού ήρωα, του Νικόλας, είναι γεμάτη περιπέτειες. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ανακαλύπτει την ταυτότητα του και τι είναι πραγματικά σημαντικό στη ζωή. Η ιστορία του Νικόλας ταξιδεύει τον αναγνώστη στην Αγγλία του 19ου αιώνα. Μετά το θάνατο του πατέρα του, ο Νικόλας επιβιώνει από το σχολείο-φυλακή στο Γιόρκσαϊρ και συνεχίζει ηθοποιός σε ένα περιπλανώμενο θίασο. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του έπρεπε να αγωνίζεται ενάντια στα κακόβουλα σχέδια του θείου του. Και αναλαμβάνοντας τη φροντίδα της αδελφής του και της χήρας μητέρας του, ο Νικόλας από αγόρι γίνεται άντρας. Είναι η τρίτη νουβέλα του Ντίκενς και γράφτηκε το 1839. Όμως, το μήνυμα της σχετικά με την αφοσίωση και την αγάπη, τους κίνδυνους των χρημάτων και τη δύναμη της προσφοράς είναι και σημερινό…

Ντέιβιντ Κόπερφιλντ – Charles Dickens

Το έργο αυτό του Ντίκενς μεταφράστηκε σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Ο μεγάλος συγγραφέας μάς ιστορεί τη μαρτυρική ζωή ενός παιδιού που το κατατρέχει ο πατριός του και που εξαιτίας του χάνει και την αγαπημένη μητέρα του, στην αγκαλιά της οποίας έβρισκε παρηγοριά, όταν ξέφευγαν κι οι δυο από την επιτήρηση του φοβερού ανθρώπου.
Όμως, ο μικρός Ντέιβιντ καταφέρνει να γλιτώσει από τα χέρια του κακού πατριού καταφεύγοντας στο σπίτι μιας ιδιότροπης γεροντοκόρης θείας του που, ωστόσο, πίσω από τη φαινομενική ψυχρότητά της κρύβει μια χρυσή καρδιά.
Τέλος, ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, το κατατρεγμένο παιδί που πέρασε τόσα και τόσα, κατορθώνει να γίνει ένας μεγάλος συγγραφέας, βρίσκοντας έτσι τη χαρά και την ευτυχία που του άξιζε σαν δίκαιη ανταμοιβή της υπομονής, της πίστης του στη ζωή και του θάρρους του.

Ο ζοφερός οίκος – Charles Dickens

Το σημαντικότερο, συναρπαστικότερο και πιο εμβληματικό μυθιστόρημα (κατά Χάρολντ Μπλουμ, αλλά και σύμφωνα με σύνολη την κριτική) ενός από τους μεγαλύτερους αφηγητές της παγκόσμιας λογοτεχνικής παράδοσης. Βαθύτατος γνώστης των ανθρώπινων τύπων, αμείλικτος κατήγορος της κοινωνικής αδικίας, εντελής πεζογράφος που ποτέ δε βρήκε μιμητές στη γλώσσα του, ο Κάρολος Ντίκενς χτίζει με ενάργεια ένα πολυδαίδαλο σύμπαν, όπου ο σύγχρονος αναγνώστης μπορεί να βρει καταφυγή, πραγματικό ενδιαφέρον και υψηλή αισθητική απόλαυση.

Δύσκολα χρόνια – Charles Dickens

Σχετικά με την αξία του Ντίκενς σαν κοινωνικού ιστορικού, ο κριτικός Τζων Ράσκιν είχε γράψει: “Ο Ντίκενς είναι από κάθε άποψη συνεπής τη βασική του τάση και στον βασικό του σκοπό, σε κάθε βιβλίο που έγραψε. Όλα τα έργα του, μα ιδιαίτερα τα “Δύσκολα Χρόνια”, πρέπει να τα μελετήσουν με μεγάλη προσοχή όσοι ενδιαφέρονται για τα κοινωνικά προβλήματα. Θα βρουν πολλά μεροληπτικά, ίσως και άδικα φαινομενικά. Όμως, αν εξετάσουν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία κι απ’ την άλλη πλευρά, θα φανεί καθαρά πως η δική του η άποψη είναι σε τελευταία ανάλυση η σωστή, διατυπωμένη ωμά και με οξύτητα…”. Τα “Δύσκολα Χρόνια” έχουν μια σταθερή αξία, όχι μόνο για τον μελετητή των κοινωνικών συνθηκών, αλλά και για τον συνηθισμένο αναγνώστη.

Ιστορία δύο πόλεων – Charles Dickens

H “Ιστορία δύο πόλεων” του Τσαρλς Ντίκενς περιγράφει έναν φλεγόμενο κόσμο χωρισμένο στα δύο – το Παρίσι και το Λονδίνο κατά τη διάρκεια της αιματηρής και γεμάτης θηριωδίες Γαλλικής Επανάστασης. Ύστερα από δεκαοκτώ χρόνια εγκλεισμού στη Βαστίλη, ο δόκτωρ Μανέτ ελευθερώνεται και επιστρέφει στο Λονδίνο, κοντά στην κόρη του Λούσι. Πατέρας και κόρη καλούνται στο δικαστήριο προκειμένου να καταθέσουν εναντίον ενός νεαρού Γάλλου αριστοκράτη, του Τσαρλς Ντάρνι, ο οποίος κατηγορείται, αδίκως, για προδοσία. Κατά περίεργη σύμπτωση, ο Ντάρνι παρουσιάζει μια μυστηριώδη ομοιότητα με τον Σίντνι Κάρτον, τον βοηθό του δικηγόρου που ανέλαβε να τον υπερασπιστεί. Οι δύο άντρες τρέφουν τα ίδια τρυφερά αισθήματα για τη Λούσι Μανέτ, την κόρη του πρώην κατάδικου της Βαστίλης.
Από τους ήρεμους εξοχικούς δρόμους του Λονδίνου, τα τέσσερα κεντρικά πρόσωπα της ιστορίας οδηγούνται, παρά τη θέλησή τους, στους αιματοβαμμένους δρόμους του Παρισιού όπου κυριαρχούν οι κραυγές για εκδίκηση κατά τις ημέρες κορύφωσης της Γαλλικής Επανάστασης. Θα καταφέρουν να επιβιώσουν κάτω από τη φονική σκιά της γκιλοτίνας;
Σε ένα ταραχώδες ιστορικό υπόβαθρο εκτυλίσσεται μια μεγαλειώδης ιστορία τόλμης και αυτοθυσίας. Καθώς πόλεις καταστρέφονται και μεταμορφώνονται, και οι κυνικοί μετατρέπονται σε αλτρουιστές ήρωες, η πίστη στη ζωή και σε ένα καλύτερο μέλλον καθίσταται όχι μόνο δυνατή αλλά και αναγκαία.

Μεγάλες προσδοκίες – Charles Dickens

Το σημαντικότερο μυθιστόρημα του Τσαρλς Ντίκενς, “Μεγάλες προσδοκίες”, παρακολουθεί την πορεία του αφηγητή της ιστορίας, του ορφανού Φίλιπ Πίριπ (Πιπ) από τα χρόνια που ζει ως μαθητευόμενος σιδηρουργός σε ένα μικρό χωριό μέχρι την ενηλικίωσή του και τη διαμονή του στο Λονδίνο. Από την πασίγνωστη δραματική αρχική σκηνή στους βάλτους του Κεντ, η ιστορία βρίθει από τους πλέον αξιομνημόνευτους χαρακτήρες του Ντίκενς. Ο τρυφερός σιδηρουργός Τζο Γκάρτζερι, ο μυστηριώδης κατάδικος Έιμπελ Μάγκουιτς, η εκκεντρική μις Χάβισαμ με την πανέμορφη θετή της κόρη Εστέλα, ο καλόκαρδος συγκάτοικος του Πιπ, Χέρμπερτ Πόκετ, και ο στομφώδης Πάμπλτσουκ. Καθώς ο Πιπ αποκαλύπτει σταδιακά την αλήθεια πίσω από τις “μεγάλες προσδοκίες” του μέσα από τον αγώνα του να γίνει ένας τζέντλεμαν, τα μυστήρια του παρελθόντος και οι περιπλοκές της τύχης, μέσα από μια αλληλουχία συναρπαστικών περιπετειών, τον οδηγούν στην ωριμότητα και στην πιο σπουδαία ανακάλυψη απ’ όλες – στην αλήθεια για τον εαυτό του.
Οι “Μεγάλες προσδοκίες” είναι ένα από τα πιο αγαπημένα και πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα στον κόσμο. Ο συγγραφέας απεικονίζει με χιούμορ αλλά και δραματική ένταση μέσα από μια σκοτεινή πλοκή τη βικτοριανή εποχή του 19ου αιώνα.

Το μυστήριο του Έντουιν Ντρουντ – Charles Dickens

Το μυθιστόρημα αυτό -που ο Ντίκενς πεθαίνοντας ξαφνικά άφησε ημιτελές- εκτυλίσσεται στα περίτεχνα κτίσματα του καθεδρικού ναού της πόλης του Κλόιστεραμ και στα μεσαιωνικά της ερείπια, σε κρύπτες και σε νεκροταφεία, σε μια ατμόσφαιρα βαριά από το παρελθόν και τα μυστικά του.
Λουλούδι τρυφερό μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, η μικρή Ροζ Μπαντ αποτελεί το αντικείμενο επιβουλής του ζοφερού Τζακ Τζάσπερ. Μια δεκάδα από χαρακτηριστικούς ντικενσιανούς τύπους, που είναι ταυτοχρόνως αλλόκοτοι και ολοζώντανοι, εμπλέκονται στην υπόθεση μιας εξαφάνισης με δραματικό αντίκτυπο, με κωμικότατα επεισόδια και εκπληκτικές ανατροπές.
Το τέλος της ιστορίας χάθηκε με τον συγγραφέα της. Ο Ντίκενς, που κατά κανόνα κατέστρωνε όλο το μυθιστόρημα και κρατούσε σημειώσεις για το τι θα συμβεί σε κάθε κεφάλαιο, από το πρώτο ως το τελευταίο, δεν άφησε εδώ καμία σχετική ένδειξη. Τίποτα, εκτός από όσα υποτίθεται πως εμπιστεύτηκε στη βασίλισσα Βικτωρία, η οποία δεν αποκάλυψε σε κανέναν το μυστικό…
O αναγνώστης καλείται, λοιπόν, να διαβάσει αυτό το μυθιστόρημα -από τα κορυφαία του Ντίκενς- σαν να επρόκειτο να το τελειώσει ο ίδιος.

Χριστουγεννιάτικη ιστορία – Charles Dickens

Για τον Εμπενέζερ Σκρουτζ, ένα γερο-τσιγκούνη τοκογλύφο που νοιάζεται μόνο για το χρήμα, τα Χριστούγεννα δεν είναι παρά μια απάτη. Ζει μόνος του, και παρόλο που είναι πάμπλουτος δεν χαίρεται τα πλούτη του: η ζωή του είναι μίζερη, χωρίς χαρά και ευτυχία. Αντίθετα. Ο υπάλληλός του, ο Μπομπ Κράτσιτ, που ζει την οικογένεια τού του και το άρρωστο παιδί του με τον πενιχρό μισθό που του δίνει ο Σκρουτζ, είναι πολύ πιο ευτυχισμένος κι αγαπητός από το αφεντικό του. Ο σκληρόκαρδος Σκρουτζ, ύστερα από μια αναπάντεχη επαφή με το φάντασμα του συνεταίρου του Τζέικομπ Μάρλεϊ και με τα Πνεύματα των Χριστουγέννων, θα διδαχτεί πολλά η άπονη καρδιά του θα μαλακώσει και θα καταλάβει όχι μόνο το βαθύτερο νόημα των Χριστουγέννων αλλά και το πραγματικό νόημα της ζωής.

Οι καμπάνες – Charles Dickens

Δεν ήταν συνηθισμένες οι καμπάνες αυτές. Χυμένες σε σπάνο μέταλλο πριν από χρόνια πολλά, φτιαγμένες από σπάνιους μαστόρους, είχαν τοποθετηθεί εκεί ψηλά όχι μόνο για να χτυπούν σε μέρες εορτάσιμες, αλλά και για να ξεχύνουν τη μουσική τους όποτε έπαιζαν με τον άνεμο. Τότε μονάχα λίγοι μπορούσαν ν’ ακούν αυτή τη μουσική, μόνο κάποιες ψυχές αθώες, που δεν τις είχε μολύνει ακόμα η βρωμιά της ζωής. Όπως ο Τόμπυ Βεκ, ο γερο-Ζόμπυ των παλιών ιστοριών, που έπιανε κουβέντα μαζί τους, και χαιρόταν, και τις παρακαλούσε, και τις ικέτευε για όλα τα στραβά και τ’ ανάποδα αυτού του κόσμου. Με τις “Καμπάνες” ο Κάρολος Ντίκενς ολοκληρώνει την τετραλογία των χριστουγεννιάτικων ιστοριών που ξεκίνησε με τα “Κάλαντα” και τη συνέχισε με το “Γρύλο στο τζάκι” και το “Στοιχειωμένο άνθρωπο”. Η έγνοια του για το φτωχό και στερημένο άνθρωπο παίρνει στις “Καμπάνες” τη μορφή ονειροφαντασίας για τη μελλοντική του τύχη, σε μια Αγγλία της βιομηχανικής επανάστασης, όπου το Έλεος και η Αγάπη του ενός για τον άλλο ήταν τα μόνα πράγματα που έλειπαν από τα μαγευτικά προϊόντα της μυθικής παραγωγής.

Νυχτερινοί περίπατοι – Charles Dickens

Μια γοητευτική και άκρως αποκαλυπτική περιπλάνηση του Τσαρλς Ντίκενς στο Λονδίνο των μέσων του 19ου αιώνα, μέσα από τα δημοσιογραφικά του κείμενα. Συναντήσεις με άστεγους, μέθυσους, μικροπαραβάτες και προλετάριους στα έσχατα στάδια της ένδειας, αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας, στοχασμοί, οξεία κοινωνική παρατήρηση συνθέτουν το εξαιρετικά ζωντανό πορτρέτο ενός μοναχικού, ευάλωτου και βαθιά ανθρώπινου συγγραφέα, και συνάμα την εικόνα ενός Λονδίνου συναρπαστικού αλλά και ερεβώδους.
Μπορεί ένα βιβλίο να αλλάξει τον κόσμο; Και ναι και όχι. Μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας και τους άλλους, να διαφωτίσει, να εξοργίσει, να προκαλέσει, να παρηγορήσει. Μπορεί να εμπνεύσει συζητήσεις, διαφωνίες, ακόμη και πολέμους ή επαναστάσεις, και σίγουρα μπορεί να πλουτίσει απεριόριστα τη ζωή. Στη σειρά φιλοξενούνται σημαντικά κείμενα μεγάλων στοχαστών, πρωτοπόρων, ριζοσπαστών και οραματιστών που οι ιδέες τους συγκλόνισαν τις κοινωνίες, αναστάτωσαν τα πολιτισμικά δεδομένα της εποχής τους και διαμόρφωσαν τον κόσμο όπως τον ζούμε σήμερα.

Πηγές: BIBLIONET, Wikipedia, DeAgostini Hellas, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Μίνωας, Ζουμπουλάκης Θεόδωρος, Άγκυρα, Ζαχαρόπουλος Σ. Ι., Καστανιώτης, Αστήρ, Εκδόσεις Γκοβόστη, Δαρδανός Χρήστος Ε., Modern Times, Πόλις, Ρέκος, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, Γράμματα, Εξάντας, Μεταίχμιο, Το Ποντίκι, Καλοκάθη, Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, Susaeta, Σαββάλας, Πελεκάνος, Εμπειρία Εκδοτική, Μαλλιάρης Παιδεία, Ποικίλη Στοά