Σε ηλικία πέντε ετών ακολούθησε τους γονείς της, έναν πρώην τραπεζικό υπάλληλο και μια νοσοκόμα, στη Nότια Pοδεσία (σημερινή Zιμπάμπουε), η οποία σπαρασσόταν από τις φυλετικές διακρίσεις (ο αδελφός της ήταν ρατσιστής, όπως αφηγείται η ίδια). Έχοντας περάσει τα παιδικά της χρόνια σε ένα αγρόκτημα της χώρας, εγκατέλειψε το σχολείο και την οικογενειακή εστία σε ηλικία 14 ετών, κάνοντας διάφορες δουλειές για να ζήσει, και συμμετέχοντας σε αριστερές οργανώσεις. Πριν εγκατασταθεί στην Aγγλία, το 1949, με τον μικρότερο γιο της, είχε ήδη κάνει δύο γάμους -με έναν νεαρό δημόσιο υπάλληλο, στα 17 της, και στη συνέχεια με τον Γερμανό κομμουνιστή Γκότφριντ Λέσινγκ- και είχε αποκτήσει δύο παιδιά από τον πρώτο και ένα από τον δεύτερο.
Το πρώτο της μυθιστόρημα, “The Grass is Singing” (ελλ. μτφρ. “Τραγουδάει το χορτάρι”, εκδ. Γνώση, 1984), το οποίο εκδόθηκε το 1950, αναφέρεται ακριβώς σε μια “τραγωδία που αναμιγνύει την αγάπη με το μίσος, με υπόβαθρο τις ασυμφιλίωτες ρατσιστικές εντάσεις στην Αφρική”. Το βιβλίο γνώρισε σημαντική επιτυχία στη Bρετανία, τις Hνωμένες Πολιτείες και μεταφράστηκε σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Μεταξύ 1952 και 1956 υπήρξε μέλος του βρετανικού κομμουνιστικού κόμματος (“όλοι είμασταν κομμουνιστές τότε”, θα πει αργότερα η ίδια), αποχώρησε όμως μετά τα γεγονότα του 1956 στην Ουγγαρία. Ως συγγραφέας, διακρίθηκε όχι μόνο για τα μυθιστορήματά της, αλλά και για τα δοκίμια και τα διηγήματά της. Για τη συλλογή διηγημάτων “Πέντε” (“Five”) τιμήθηκε με το Bραβείο Σόμερσετ Mομ. Tο 1981 της απονεμήθηκε το Aυστριακό Kρατικό Bραβείο Eυρωπαϊκής Λογοτεχνίας και το 1982 το Bραβείο Σαίξπηρ της Ο. Δ. Γερμανίας. Mεταξύ των γνωστότερων μυθιστορημάτων της συγκαταλέγονται η πεντάτομη σειρά “Παιδιά της βίας” (“Children of Violence”), στην οποία περιγράφεται η πορεία του κεντρικού χαρακτήρα (Μάρθα Κουέστ) στη διαδρομή του 20ου αιώνα μέχρι τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο -“Μάρθα Κουέστ” (“Martha Quest”, 1952), “Ένας καλός γάμος” (“A Proper Marriage”, 1954), “Προμήνυμα καταιγίδας” (“A Ripple from the Storm”, 1958), “Landlocked” (1965), “The Four-gated City” (1969)-, “To χρυσό σημειωματάριο” (“The Golden Notebook”, 1962) -ένα “βιβλίο του 20ου αιώνα που σημάδεψε τον τρόπο που βλέπουμε τις σχέσεις ανδρών-γυναικών, σύμφωνα με τη Σουηδική Ακαδημία”-, “To καλοκαίρι πριν το σκοτάδι” (“The Summer Before the Dark”), “Οι αναμνήσεις ενός επιζώντος” (“Memoirs of a Survivor”), κ.ά.
Διηγήματά της συμπεριλήφθηκαν στις συλλογές “Στο δωμάτιο δεκαεννιά” (“To Room Nineteen”) και “O πειρασμός του Tζακ Όρκνεϊ” (“The Tempation of Jack Orkney”), τα δε αφρικανικά της διηγήματα στις συλλογές: “H χώρα του γέρου φυλάρχου” (“This Was the Old Chief’s Country”) και “O ήλιος στα πόδια τους” (“The Sun Between their Feet”). Tο 1979, εκδόθηκε η “Σικάστα” (“Shikasta”), το πρώτο μιας σειράς πέντε μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με το γενικό τίτλο “O Kάνωπος στο Άργος: Aρχεία” (“Canopus in Argos: Archives”). Για το μυθιστόρημά της “O καλός τρομοκράτης” (“The Good Terrorist”) τιμήθηκε το 1985 με το λογοτεχνικό βραβείο W. H. Smith.Η Ντόρις Λέσινγκ δεν έπαψε να βλέπει τη συγγραφή ως αλληλένδετη με την πολιτική της στράτευση υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των γυναικών. “Νομίζω ότι ξεκινάς να αλλάξεις την κοινωνία με τη λογοτεχνία και έπειτα, όταν δεν συμβαίνει αυτό, έχεις μια αίσθηση αποτυχίας. Έπειτα όμως αναρωτιέσαι: γιατί αισθάνθηκα ότι θα αλλάξω την κοινωνία; Κι έτσι συνεχίζεις…”, λέει η ίδια στη συγγραφέα Τζόις Κάρολ Όουτς (εφημ. “Τα Νέα”, 12.10.2007). Το 2007, σε ηλικία 88 ετών, τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, σύμφωνα με το σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας, ως μια “επική συγγραφέας της γυναικείας εμπειρίας, η οποία με σκεπτικισμό, φλόγα και ενορατική δύναμη υπέβαλε έναν διχασμένο πολιτισμό σε εξονυχιστική διερεύνηση”.
Πέθανε στο Λονδίνο στις 17 Νοεμβρίου 2013, σε ηλικία 94 ετών.
Τραγουδάει το χορτάρι – Doris Lessing
Το “Τραγουδάει το χορτάρι”, το πρώτο βιβλίο της μεγάλης αγγλίδας μυθιστοριογράφου και διηγηματογράφου Ντόρις Λέσσινγκ, πρωτοκυκλοφόρησε το 1950 και γνώρισε αμέσως τεράστια επιτυχία. Το μυθιστόρημα αυτό είναι η τραγική ιστορία μιας λευκής νοτιοαφρικάνας γυναίκας. Παρακολουθώντας και αναλύοντας, βήμα-βήμα, την πορεία της ζωής της Μαίρης Τέρνερ – μέσα από τις σχέσεις της με τη λευκή ροδεσιανή κοινωνία, με τον άντρα που παντρεύεται και με τους μαύρους υπηρέτες της – η Λέσσινγκ κατορθώνει να δώσει παράλληλα το χρονικό της κατάρρευσης ενός γάμου αλλά και μιαν ανελέητη κοινωνική κριτική της κυριαρχίας των λευκών στην προπολεμική Νότιο Ροδεσία.
The Grass Is Singing
Καταφυγή στην αθωότητα – Doris Lessing
Μια συγκινητική ιστορία αγάπης, που ασχολείται και με τις ευρύτερες κοινωνικές πραγματικότητες της εποχής που κυριαρχούσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες όπως και στην Αγγλία.
Retreat to Innocence
Το χρυσό σημειωματάριο – Doris Lessing
Το “Xρυσό σημειωματάριο” εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1962 και θεωρείται πλέον ένα από τα μείζονα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα. Αφηγείται την ιστορία της Άννας Βουλφ, μιας χωρισμένης μητέρας και μυθιστοριογράφου, η οποία παλεύει ενάντια στο συγγραφικό μπλοκάρισμα στο Λονδίνο της δεκαετίας του ’50. Από φόβο μήπως τρελαθεί, καταγράφει τα βιώματά της σε τέσσερα χρωματιστά σημειωματάρια. Στο μαύρο σημειωματάριο καταγράφει τη συγγραφική της ζωή, στο κόκκινο τις πολιτικές της απόψεις, στο κίτρινο τη συναισθηματική της ζωή και στο μπλε καθημερινά γεγονότα. Ωστόσο, είναι το πέμπτο σημειωματάριο “το χρυσό” το οποίο ενώνει τα νήματα της ζωής της και κρατάει το κλειδί της ανάρρωσής της.
Τολμηρό, διαφωτιστικό και απαραίτητο, το “Xρυσό σημειωματάριο” είναι η συναρπαστική περιγραφή μιας γυναίκας σε αναζήτηση προσωπικής και πολιτικής ταυτότητας, αντιμέτωπης με το τραύμα της συναισθηματικής απόρριψης και της σεξουαλικής προδοσίας, με την επαγγελματική αγωνία και τις εντάσεις της φιλίας και της οικογένειας. Το αριστούργημα της νομπελίστριας συγγραφέως σε νέα μετάφραση.
The Golden Notebook
Ένας άντρας και δύο γυναίκες – Doris Lessing
Δεξιοτέχνης του λόγου, η συγγραφέας ψυχογραφεί τους ήρωές της και πλάθει τους χαρακτήρες τους σαν να ζωγραφίζει σε καμβά.
Από το ασφυκτικά μουντό και πουριτανικό περιβάλλον της Αγγλίας, που καταδυναστεύει, σαν βαριά συννεφιά, τη ζωή και τη δράση των ανθρώπων, μέχρι τις απέραντες δασώδεις εκτάσεις της Νότιας Αφρικής, που τις κατακαίει ένας αδυσώπητος ήλιος, η Λέσινγκ παρουσιάζει τα προβλήματα, κυρίως ερωτικά, του σύγχρονου ανθρώπου – την ερωτική αβεβαιότητα, την απέραντη μοναξιά, το ανικανοποίητο στον έρωτα.
A Man and Two Women
Ενημέρωση για μια κάθοδο στον Άδη – Doris Lessing
Σε αυτό το φιλόδοξο μυθιστόρημα τρέλας και απελευθέρωσης η Doris Lessing φαντάζεται την “εσωτερική-διαστημική” ζωή ενός ανθρώπου που έχει πάθει αμνησία.
Ο Charles Watkins, καθηγητής των Κλασικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, έχει υποστεί εγκεφαλική βλάβη κι έτσι περιορίζεται σε ένα νοσοκομείο καθώς οι φίλοι του και οι γιατροί του προσπαθούν να τον επαναφέρουν στην πραγματικότητα.
Αλλά ο Watkins έχει ξεκινήσει μια τεράστια φανταστική και ψυχολογική περιπέτεια που τον παίρνει από μια περιστρεφόμενη σχεδία στον Ατλαντικό και τον φέρνει σε μια ερειπωμένη πέτρινη πόλη σε ένα τροπικό νησί, σε ένα ταξίδι στο εξωτερικό διάστημα ανάμεσα από πλανήτες που τραγουδούν και καθώς ταξιδεύει νοερά μέσω της μνήμης του και των φαντασμάτων της, οι γιατροί προσπαθούν να τον συνεφέρουν με όλο και πιο ισχυρά φάρμακα.
Σε αυτό το προκλητικό μυθιστόρημα, η Lessing μας οδηγεί σε ένα επίπονο ταξίδι στις σπάνιες αχαρτογράφητες περιοχές του εσωτερικού του μυαλού του ανθρώπου…
Briefing for a Descent into Hell
Το καλοκαίρι πριν από το σκοτάδι – Doris Lessing
Η Κέιτ Μπράουν, μια γυναίκα σαράντα πέντε χρόνων και μητέρα τεσσάρων παιδιών, βλέπει τη ζωή της να κυλά ήρεμη, ναρκωμένη πια ύστερα από τόσα χρόνια εγκλωβισμού στη συμβατική οικογενειακή ζωή και στα στεγανά της καθημερινότητας. Η συμβατικότητα όμως αυτή πνίγει την Κέιτ, που ξεκινάει για ένα ταξίδι μακριά από τα στερεότυπα της θηλυκότητας, εξερευνώντας τα βάθη του εαυτού της και αναζητώντας την ελευθερία και την αυτογνωσία.
«Ένα καλοκαιρινό ταξίδι αυτοαναζήτησης τόσο αποκαλυπτικό και τόσο έντονα γραμμένο, που μαγνητίζει τον αναγνώστη μέχρι την τελευταία του σελίδα».
Sunday Times
«Το γράψιμο της Ντόρις Λέσινγκ έχει μια τελειότητα την οποία είναι δύσκολο να ερμηνεύσει κανείς. Με απατηλή απλότητα αποκαλύπτει για τα βάθη του νου και της ανθρώπινης ψυχής πολύ περισσότερα πράγματα από αυτά που πρέπει κανείς να γνωρίζει. Σε λίγες φράσεις, μερικές φορές σε μία μόνο φράση, περικλείει το νόημα μιας ολόκληρης ανθρώπινης σχέσης».
Daily Telegraph
«Μία από τις μεγαλύτερες συγγραφείς της Αγγλίας».
New Statesman
The Summer before the Dark
Αναμνήσεις ενός επιζώντος – Doris Lessing
“Μια απόπειρα αυτοβιογραφίας”, λέει η Ντόρις Λέσινγκ περιγράφοντας το βιβλίο της αυτό, που θυμίζει μύθο ή κάποιο μαγικό παραμύθι, αλλά που παραμένει πιστό στην πιο χειροπιαστή πραγματικότητα. Η αφηγήτρια παρακολουθεί από το παράθυρό της τα πάντα να καταρρέουν, βλέπει τις ορδές που μεταναστεύουν να περνούν από μπροστά της αναζητώντας την ασφάλεια, το καταφύγιο, μια καλή ζωή που βρίσκεται πάντοτε κάπου αλλού – μακριά από την αναρχία αυτής της πόλης που αδειάζει, όπου οι άνθρωποι σχηματίζουν φυλές για λόγους αυτοπροστασίας, όπου φυτά και ζώα καταλαμβάνουν εγκαταλειμμένους δρόμους και σπίτια. Και παρακολουθεί την Έμιλυ, το παιδί που της άφησε κάποιος άγνωστος, λέγοντας: “Να τη φροντίζετε, είναι δική σας ευθύνη”, προτού εξαφανιστεί. Η Έμιλυ -η οποία μέχρι το τέλος της αφήγησης γίνεται μια όμορφη, δοκιμασμένη από τη ζωή γυναίκα σχεδόν δεκάξι χρόνων- έχει και ένα δεύτερο φύλακα, τον Ούγκο, ένα ζώο μισό γάτα και μισό σκύλο, “το ζώο της Έμιλυ”, το αλλόκοτο και αξιαγάπητο ζώο, του οποίου η παρουσία κυριαρχεί στην ιστορία αυτή.
The Memoirs of a Survivor
Η καλή τρομοκράτισσα – Doris Lessing
Η Άλις και ο Τζάσπερ, σαραντάρηδες που έχουν ζήσει την περιθωριακή ζωή των μικρών πολιτικών ομάδων, καταλήγουν στα τέλη της δεκαετίας του ’60 σ’ ένα κατειλημμένο σπίτι.
Εκεί η Άλις, βετεράνος στις καταλήψεις και τα κοινόβια, θα ανασκουμπωθεί να οργανώσει την ομάδα που ζει στο σπίτι, καμιά δεκαριά ετερόκλητα άτομα. Όλοι μαζί αποφασίζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον IRA, αλλά στο διπλανό σπίτι ζει ο μυστηριώδης σύντροφος Άντριου που προσπαθεί να τους στρατολογήσει στην KGB. Τρομοκράτες σε αναζήτηση της τρομοκρατίας που διαρκώς τους ξεφεύγει μέσα από τα χέρια, θα τοποθετήσουν τελικά μια βόμβα με αποτέλεσμα να σκοτωθούν μερικά άτομα.
Τι αντίκτυπο θα έχει αυτό στην ισορροπία και το μέλλον της ομάδας;
“Έξοχες σελίδες για το παραλήρημα και την έκσταση της πολιτικής συμμετοχής… Μια δραματική ανθρωπολογική εικονογράφηση της τρομοκρατίας.” (La Republica)
“H Καλή Τρομοκράτισσα παρουσιάζει τις κοινές αστικές αξίες με ευστροφία, αγανάκτηση και αφηγηματική δεξιότητα έτσι που αφήνει ελάχιστα αριστερά ταμπού άθικτα… Ένα θρίλερ γραμμένο σαν κωμωδία ηθών.” (Sunday Times)
The Good Terrorist
Αγάπη ξανά – Doris Lessing
Η Σάρα είναι συγγραφέας θεατρικών έργων και ζει στο Λονδίνο. Όταν ερωτεύεται ένα νεαρό γοητευτικό ηθοποιό, τον όμορφο εικοσάχρονο Μπιλ, και στη συνέχεια τον πιο ώριμο, τριανταπεντάχρονο σκηνοθέτη Χένρι, η Σάρα ανακαλύπτει ότι ζει τον πόθο και την επιθυμία, κάτι που θεωρούσε προνόμιο μόνο των νεαρότερων γυναικών. Οι δύο άντρες τους οποίους διαδοχικά ερωτεύεται η Σάρα την κάνουν να ξαναζήσει την πορεία προς την ενηλικίωση, από την αθώα και παιδική αγάπη στον έρωτα της ωριμότητας.
Το «Αγάπη Ξανά» αφηγείται την ιστορία μιας μεγάλης σε ηλικία γυναίκας, της Σάρας Ντάρχαμ, που ερωτεύεται, ή, καλύτερα, που παρασύρεται σ’ ένα ερωτικό πάθος, κάτι το εντελώς διαφορετικό από την αγάπη, και αγωνίζεται να διατηρήσει τη λογική της…
Αυτό το γεμάτο πλοκή μυθιστόρημα εξερευνά τις λεπτές ισορροπίες που υπάρχουν ανάμεσα στη ρομαντική αγάπη, τη θλίψη και τη νοσταλγία. Οι δύο άντρες τους οποίους διαδοχικά ερωτεύεται η Σάρα την κάνουν να ξαναζήσει την πορεία προς την ενηλικίωση, από την αθώα και παιδική αγάπη στον έρωτα της ωριμότητας…
Love, Again
Το πιο γλυκό όνειρο – Doris Lessing
Η Φράνσις Λένοξ τραπεζώνει κάθε βράδυ το ενθουσιώδες, ετερόκλητο πλήθος των νεολαίων που μαζεύονται στη φιλόξενη κουζίνα της: το απαρτίζουν οι δυο της γιοι και οι κολλητοί τους, τα κορίτσια τους, οι πρώην τους, ακόμη και άστεγοι καινούργιοι φίλοι. Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του ’60, όπου όλα συμβαίνουν “για καλό, στον καλύτερο από όλους τους δυνατούς κόσμους”. Μόνο που, λόγω οικονομικής στενότητας, η Φράνσις αναγκάζεται να μένει με τα παιδιά της στο παλιό αρχοντικό της αξιοσέβαστης πρώην πεθεράς της. Σαν να μην έφτανε αυτό, ο πρώην άντρας της, ο σύντροφος Τζόνι, της “φορτώνει” την προβληματική έφηβη κόρη της δεύτερης συζύγου του. Στο μεταξύ, το παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό έχει γίνει πιο σουρεαλιστικό από ποτέ…
Με φόντο τη δεκαετία που άλλαξε για πάντα τον κόσμο, η Ντόρις Λέσινγκ, μια από τις σπουδαιότερες συγγραφείς του 20ού αιώνα, μας γνωρίζει μια ομάδα ανθρώπων που τόλμησαν να ονειρευτούν – και ήρθαν κατόπιν αντιμέτωποι με την αναπόφευκτη κατάρρευση των ονείρων τους.
The Sweetest Dream
Η σχισμή – Doris Lessing
Η νέα κάτοχος του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, Ντόρις Λέσινγκ, μια από τις σπουδαιότερες εν ζωή συγγραφείς, στο νέο της αυτό μυθιστόρημα μας καλεί να φανταστούμε μια μυθική κοινωνία, απαλλαγμένη από σεξουαλικά ένστικτα, μια κοινωνία χωρίς φθόνο και αντιπαλότητες – μια κοινωνία χωρίς άντρες.
Ένας ηλικιωμένος Ρωμαίος συγκλητικός αποφασίζει να συγγράψει ένα ιστορικό έργο, που θα είναι πιθανότατα και το τελευταίο της ζωής του, με κεντρικό θέμα τη δημιουργία του ανθρώπου.
Αφηγείται, λοιπόν, την ιστορία των Σχισμών, μιας πανάρχαιας κοινότητας γυναικών που ζει σε μια παράκτια Εδέμ, αποκλεισμένη από ένα ψηλό βουνό. Οι Σχισμές ούτε γνωρίζουν το αντρικό φύλο ούτε και το έχουν ανάγκη -όπως η παλίρροια που βρέχει τα πόδια τους, έτσι και η τεκνοποίηση καθορίζεται από τις φάσεις της σελήνης, ενώ φέρνουν στον κόσμο μόνο θηλυκά παιδιά. Όταν, όμως, γεννιέται απροσδόκητα ένα παράξενο, διαφορετικό βρέφος -ένα αγόρι-, απειλείται άμεσα η αρμονική διαβίωση
της ανέραστης κοινότητας.
Σε αυτό το συναρπαστικό, νέο μυθιστόρημά της, η Λέσινγκ αντιμετωπίζει κατά μέτωπο το πώς δύο τόσο όμοια κι όμως τόσο απόλυτα διαφορετικά πλάσματα, όπως ο άντρας και η γυναίκα, καταφέρνουν να συμβιώνουν στον κόσμο και με ποιο τρόπο οι διαφορές του φύλου επηρεάζουν την κάθε πτυχή της ύπαρξής μας.
The Cleft
Άλφρεντ και Έμιλυ – Doris Lessing
Σε αυτό το εκπληκτικό μυθιστόρημα, που υπήρξε και το τελευταίο της, η νομπελίστρια Ντόρις Λέσινγκ εξερευνά τις ζωές των γονιών της που καταστράφηκαν ανεπανόρθωτα από τον Μεγάλο Πόλεμο. Ο πατέρας της λαχταρούσε την απλή ζωή του αγρότη, αλλά μια οβίδα, που τον βρίσκει στα χαρακώματα, τον αναγκάζει να ζήσει την υπόλοιπη ζωή του με ξύλινο πόδι. Η μητέρα της, από την άλλη πλευρά, ζει τραυματικά τον θάνατο του μεγάλου έρωτα της ζωής της, ενός γιατρού που πνίγηκε στη Μάγχη, γεγονός που τη σπρώχνει να αφιερωθεί στην περίθαλψη τραυματιών στο νοσοκομείο Ρόγιαλ Φρι. Στο πρώτο μισό της αφήγησης, η Ντόρις Λέσινγκ φαντάζεται την ευτυχισμένη ζωή που θα ζούσαν οι γονείς της αν δεν είχε υπάρξει ο πόλεμος. Στο δεύτερο μέρος αφηγείται την πραγματική ιστορία των γονιών της, που ξεκινάει με τη συνάντησή τους στη διάρκεια ενός αγώνα κρίκετ, σε ένα χωριό έξω απ’ το Κόλτσεστερ. Ακολουθεί μια διεισδυτική ματιά στη σχέση τους υπό τη σκιά του Μεγάλου Πολέμου, η μετακίνηση της οικογένειας στην Αφρική και ο αντίκτυπος της δικής τους ζωής πάνω στην κόρη τους που αναγκάζεται να μεγαλώσει σε έναν ξένο τόπο.
Alfred and Emily
Μάρθα Κουέστ – Doris Lessing
Η “Μάρθα Κουέστ” (1952) είναι το πρώτο μυθιστόρημα μιας πενταλογίας με το γενικό τίτλο “Τα παιδιά της βίας”. Η βία, είναι η κυρίαρχη δύναμη στην ιστορία της Μάρθα Κουέστ που είναι ταυτόχρονα και ιστορία του αιώνα μας. Το μέλλον μας, όπως και το παρελθόν μας, λέει η Λέσινγκ, είναι σημαδεμένο από τη βία κι απ’ την αντίδραση στη βία -η βία είναι το θέμα του αιώνα μας. Κι όχι μόνο οι καθαυτό πράξεις βίας, όσο εκείνες οι πιο λεπτές αποχρώσεις της που ενυπάρχουν μέσα στο άτομο, απειλώντας τόσο το ίδιο όσο και τους άλλους. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο η σχέση ανάμεσα στην ατομική συνείδηση και το “συλλογικό”, που είναι και το κύριο θέμα της πενταλογίας, δεν είναι παρά μια βίαιη σύγκρουση. Σ’ αυτό το πρώτο βιβλίο, που περιγράφει την εφηβεία και την ενηλικίωση της ηρωίδας (και της ίδιας της Λέσινγκ), το άτομο Μάρθα συγκρούεται, ρομαντικά πολλές φορές, με το “συλλογικό” της οικογενειακής εξουσίας, της ταξικής εξουσίας, των προκαταλήψεων των λευκών της αποικίας. Η κατάληξη είναι ο γάμος-αντίδραση της νεαρής ηρωίδας στη βία που ασκείται πάνω της από το περιβάλλον· λύση μάλλον αμφίβολη που θ’ αποτελέσει το πλαίσιο του δεύτερου βιβλίου της πενταλογίας.
Martha Quest
Ένας καλός γάμος – Doris Lessing
Λοιπόν Μάρθα Κουέστ, δεν ξαφνιάστηκα καθόλου. Ήσουν γεννημένη για παντρειά, πάντα το ‘λεγα στον Τζος όταν επέμενε ότι κάτι μπορούσε να γίνει με σένα. Μαθαίνω υψηλές προοπτικές στο δημόσιο, συντάξεις, και χωρίς αμφιβολία ένα μεγάλο σπίτι στα προάστεια. Αν όχι ακόμη, σίγουρα αργότερα, αργότερα. Λοιπόν, πρέπει να ‘σαι φρόνιμο κορίτσι τώρα, όχι κακές ιδέες για τις φυλετικές διακρίσεις -μάλλον καθόλου ιδέες επί του θέματος. Αν υπάρχει κάτι που δεν μπορείς να επιτρέψεις στον εαυτό σου, αγαπητή Μάτυ, τον καιρό που βρήκες να παντρευτείς, ο Θεός να βάλει το χέρι του, είναι οι ιδέες.
A Proper Marriage
Προμήνυμα καταιγίδας – Doris Lessing
Το “Καφενείο του μαύρου συμμάχου” ήταν γεμάτο από γκρι-μπλε στολές κι η Μάρθα δεν μπορούσε να δει τον Άντον. Τελικά τον διέκρινε σε μια γωνιά να τρώει με ένα βιβλίο στο πλάι του. Ο Άντον παραμέρισε το βιβλίο καθώς εκείνη πλησίαζε στο τραπέζι του.
Είπε: “Έχω τελειώσει σχεδόν. Με κράτησε ο κύριος Μέιναρντ.”
Τα μάτια του στένεψαν από καχυποψία κι είπε: “Ελπίζω να ήσουν προσεκτική”.
Η Μάρθα είπε γελώντας: “Έλεγε πως εμείς δεν πρέπει να τρομάζουμε τους ‘Κάφρους'”.
“Ποιοι ‘εμείς’;”
“Μα δεν είναι ηλίθιοι, ‘Αντον, πρέπει να ξέρουν ότι υπάρχει μια οργάνωση ή κάτι τέτοιο”.
“Έχουμε αποφασίσει η οργάνωση να μείνει μυστική”.
A Ripple from the Storm
Σικάστα – Doris Lessing
Η “Σικάστα”, έχει για αφετηρία – όπως και πολλά άλλα βιβλία αυτού του είδους – την Παλαιά Διαθήκη. Συνηθίσαμε να απορρίπτουμε συλλήβδην την Παλαιά Διαθήκη, επειδή ο Ιεχωβάς δεν σκέπτεται, δεν συμπεριφέρεται σαν κοινωνικός λειτουργός. Ο Χ.Τζ. Ουέλς είπε πως όταν ο άνθρωπος φωνάζει κλαψιάρικα στο Θεό “δώσε μου, δώσε μου, δώσε μου”, μοιάζει με λαγουδάκι που κουλουριάζεται δίπλα σ’ ένα λιοντάρι για να ζεσταθεί. Ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Τα ιερά κείμενα όλων των λαών έχουν πολλά κοινά σημεία. Σχεδόν μπορούν να θεωρηθούν προϊόντα ενός και μόνου πνεύματος. Είναι πιθανό να κάνουμε λάθος όταν τις απορρίπτουμε σαν παράδοξα, απολιθώματα ενός νεκρού παρελθόντος…
Colonised Planet 5 or Shikasta
Οι ζώνες της Σικάστα – Doris Lessing
Οι γάμοι μεταξύ των Ζωνών Τρία, Τέσσερα και Πέντε ή Οι ζώνες της Σικάστα
… Αναρωτιόμαστε μήπως ο γάμος αυτός έπρεπε να γίνει σύμφωνα με τ’ αρχαία πρότυπα κι οι Ζώνες Τρία και Τέσσερα έπρεπε να κάνουν μια κοινή γιορτή. Οι Ζώνες όμως, δεν μπορούσαν ν’ αναμιχθούν, ήσαν εχθρικές απ’ τη φύση τους. Εμείς δεν ήμασταν καν σίγουροι πού βρίσκονταν τα σύνορα. Τη δική μας πλευρά δεν τη φρουρούσαμε. Όσοι από τους κατοίκους της Ζώνης Τρία έμεναν κοντά στα σύνορα ή τα πλησίαζαν από περιέργεια -όπως κάνουν κάποτε τα παιδιά και οι νέοι- ένιωθαν να πλημμυρίζουν από απέχθεια ή τουλάχιστον από μιαν αντιπάθεια για την ξένη ατμόσφαιρα και τους τρόπους της που εκδηλώνονταν σαν ένας ψυχρός λήθαργος, κάτι σαν πλήξη. Δεν μπορεί να λεχθεί ότι η Ζώνη Τέσσερα είχε για μας την κρυφή έλξη του απαγορευμένου, πως μας συνάρπαζε: Το πιο σωστό, είναι ότι ξεχνούσαμε την ύπαρξή της…
The Marriages Between Zones Three, Four, and Five
Ο απεσταλμένος στον πλανήτη 8 – Doris Lessing
Ο Πλανήτης 8 -για αιώνες ολόκληρους τόπος ευλογημένος, γαλήνιος, αυτάρκης- εισέρχεται αναπάντεχα στην εποχή των Παγετώνων. Το σκηνικό αλλάζει δραματικά και οι κάτοικοι αρχίζουν τον αγώνα για επιβίωση, έναν αγώνα ενάντια στα στοιχεία της φύσης που φαντάζει δυσανάλογα άνισος.
Συνδυάζοντας τα γεγονότα του ζοφερού παρόντος με τους μύθους από ένα λαμπρό παρελθόν, η Ντόρις Λέσινγκ δημιουργεί μια ευφυέστατη αλληγορία που καθρεφτίζει και επαναπροσδιορίζει την ιστορία του κόσμου μας από το ξεκίνημά του μέχρι τις μέρες μας.
The Making of the Representative for Planet 8
Το πέμπτο παιδί – Doris Lessing
Η Χάριετ και ο Ντέιβιντ Λόβατ επιθυμούν τα ίδια πράγματα: αφοσίωση, αγάπη, οικογενειακή ζωή και, πάνω απ’ όλα, ένα δικό τους σπίτι. Πεισματικά αποκομμένοι από τη μόδα της δεκαετίας του ’60, αποφασίζουν να παντρευτούν και να βάλουν τα θεμέλια του παραδείσου τους σ’ ένα μεγάλο βικτοριανό σπίτι. Στην αρχή όλα είναι ειδυλλιακά. Τα παιδιά γεμίζουν τη ζωή τους και οι συγγενείς ξανανταμώνουν στο τραπέζι των Χριστουγέννων και του Πάσχα για να απολαύσουν τη θαλπωρή του σπιτιού των Λόβατ. Στην πέμπτη εγκυμοσύνη, ωστόσο, κάτι δεν πάει καλά. Το έμβρυο αρχίζει από πολύ νωρίς να στριφογυρίζει βίαια στην κοιλιά της Χάριετ. Ύστερα από ένα δύσκολο τοκετό, το νεογέννητο αναπτύσσεται ταχύτερα από τα συνηθισμένα μωρά. Επιθετικό και άστοργο, γνωρίζει γρήγορα την ενστικτώδη αντιπάθεια των αδελφιών του. Η αλλόκοτη ύπαρξή του καταστρέφει την ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή τους.
Με “Το πέμπτο παιδί” η Ντόρις Λέσινγκ έγραψε ένα δυσοίωνα χειροπιαστό μυθιστόρημα, μια δυνατή και ταυτόχρονα απλή σύγχρονη ιστορία τρόμου που διαβάζεται χωρίς ανάσα ως την τελευταία λέξη.
The Fifth Child
Ο Μπεν στον κόσμο – Doris Lessing
Ο Μπεν είναι πλέον δεκαοχτώ χρονών -ένα δυστυχισμένο κτήνος που προσπαθεί να προσαρμοστεί στην ανθρώπινη κοινωνία και να επιβιώσει. Περιστοιχισμένος από λιγοστούς φίλους, που θέλουν να τον βοηθήσουν, και πολλούς εχθρούς, που επιχειρούν να τον εκμεταλλευτούν, ο Μπεν ανακαλύπτει καθημερινά πόσο δύσκολη είναι η ζωή για όλους εκείνους που με οποιανδήποτε τρόπο είναι διαφορετικοί από τους άλλους. Με μια λιτή αλλά συναρπαστική αφήγηση, η Ντόρις Λέσινγκ επιστρέφει στον ήρωα του μυθιστορήματός της Το πέμπτο παιδί, ολοκληρώνοντας έπειτα από πολλά χρόνια μια ιστορία που αγαπήθηκε ιδιαίτερα από εκατομμύρια αναγνώστες σ’ όλο τον κόσμο.
Ben, in the World
Μάρα και Νταν: Μια περιπέτεια – Doris Lessing
Βρισκόμαστε στο μακρινό μέλλον, όταν το βόρειο ημισφαίριο διανύει μια νέα Εποχή των Παγετώνων. Στο Ιφρίκ, την Αφρική, δύο παιδιά, η Μάρα και ο Νταν, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να κατευθυνθούν προς το πιο εύφορο νότιο άκρο της Μεσογείου.
Ο παλιός μύθος της περιπλάνησης και των δοκιμασιών που συναντούν οι ταξιδευτές παίρνει διαστάσεις έπους, καθώς η πορεία των παιδιών στο αφιλόξενο τοπίο και ο αγώνας τους για επιβίωση ξεδιπλώνεται παράλληλα με τη μάχη τους να γνωρίσουν και να κατανοήσουν την ανθρώπινη φύση.
Σ’ αυτό τον περιπετειώδη μύθο, που συνιστά παράλληλα σύνοψη των καιρών μας, παρότι διαδραματίζεται σ’ ένα μακρινό μέλλον, η Ντόρις Λέσινγκ θίγει ζητήματα που αφορούν τη ματαιοδοξία των ανθρώπων και την ευάλωτη φύση τους.
Τι συμβαίνει όταν το ανθρώπινο γένος, παρά τα ανησυχητικά σημάδια, που διαρκώς πληθαίνουν, εξακολουθεί να εθελοτυφλεί θεωρώντας ότι ελέγχει τη φύση;
Η Ιστορία επαναλαμβάνεται, περιγράφοντας απλώς ένα αχανές, ανεξέλεγκτο και κατακλυσμιαίο σύμπαν…
Mara and Dann: An Adventure
Οι γιαγιάδες – Doris Lessing
Τέσσερις ιστορίες
Στη νουβέλα “Οι γιαγιάδες” δύο φίλες ερωτεύονται η καθεμία τον έφηβο γιο της άλλης. Και η σχέση αυτή θα συνεχιστεί μέχρι που οι δύο γυναίκες θα αρχίσουν να αναρωτιούνται για τα όρια της αξιοπρέπειας. Στο “Η Βικτόρια και οι Στάβενι” μια νέα γυναίκα γεννάει μια κόρη μιγά, κι αισθάνεται όλο και πιο απομονωμένη όσο η κόρη της μεγαλώνει εκμεταλλευόμενη τα προνόμια που έχουν οι λευκοί. Στο “Η αιτία όλων αυτών” παρακολουθούμε τη γέννηση και την παρακμή μιας αρχαίας κουλτούρας. Και στο “Ο καρπός του έρωτα” του ένας στρατιώτης πιστεύει ότι είναι πατέρας ενός παιδιού που γεννήθηκε από έρωτα, και δεν πείθεται με τίποτα για το αντίθετο.
Τέσσερις διαφορετικές ιστορίες, ένα από τα σημαντικότερα βιβλία αυτής της εξαιρετικής συγγραφέως.
The Grandmothers
Το χρυσό σημειωματάριο (1980), Οδυσσέας
Μάρθα Κουέστ (1981), Οδυσσέας
Σικάστα (1983), Κάκτος
Οι ζώνες της Σικάστα (1983), Κάκτος
Τραγουδάει το χορτάρι (1984), Γνώση
Ένας καλός γάμος (1985), Οδυσσέας
Προμήνυμα καταιγίδας (1987), Οδυσσέας
Το καλοκαίρι πριν από το σκοτάδι (1991), Εκδόσεις Καστανιώτη
Αγάπη ξανά (1996), Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
Αναμνήσεις ενός επιζώντος (1996), Εκδόσεις Καστανιώτη
Ένας άντρας και δύο γυναίκες (1997), Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
Ο απεσταλμένος στον πλανήτη 8 (1999), Κέδρος
Μάρα και Νταν (2002), Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
Ο Μπεν στον κόσμο (2002), Εκδόσεις Καστανιώτη
Το πέμπτο παιδί (2002), Εκδόσεις Καστανιώτη
Αναμνήσεις ενός επιζώντος (2007), Εκδόσεις Καστανιώτη
Η καλή τρομοκράτισσα (2007), Οδυσσέας
Η σχισμή (2008), Εκδόσεις Καστανιώτη
Το πιο γλυκό όνειρο (2009), Εκδόσεις Καστανιώτη
Το πέμπτο παιδί (2010), Εκδόσεις Καστανιώτη
Το χρυσό σημειωματάριο (2010), Εκδόσεις Καστανιώτη
Το χρυσό σημειωματάριο (2011), Εκδόσεις Καστανιώτη
Άλφρεντ και Έμιλυ (2013), Εκδόσεις Καστανιώτη
Οι γιαγιάδες (2013), Εκδόσεις Καστανιώτη
Το πέμπτο παιδί (2013), Έθνος
Το χρυσό σημειωματάριο (2018), Εκδόσεις Καστανιώτη
Μυθιστορήματα
Τραγουδάει το χορτάρι – The Grass Is Singing (1950)
Καταφυγή στην αθωότητα – Retreat to Innocence (1956)
Το χρυσό σημειωματάριο – The Golden Notebook (1962)
Ένας άντρας και δύο γυναίκες – A Man and Two Women (1963)
Winter in July (1966)
Particularly Cats (1967)
Ενημέρωση για μια κάθοδο στον Άδη – Briefing for a Descent into Hell (1971)
Το καλοκαίρι πριν από το σκοτάδι – The Summer before the Dark (1973)
The Sun Between Their Feet (1973)
Αναμνήσεις ενός επιζώντος – The Memoirs of a Survivor (1974)
The Black Madonna (1974)
Το ημερολόγιο ενός καλού γείτονα – The Diary Of A Good Neighbour (1983) σαν Jane Somers
Αν οι γέροι μπορούσαν – If The Old Could (1984) σαν as Jane Somers
The Diaries of Jane Somers (1984)
Η καλή τρομοκράτισσα – The Good Terrorist (1985)
Playing the Game (1993)
Αγάπη ξανά – Love, Again (1995)
The Old Age of El Magnifico (2000)
Το πιο γλυκό όνειρο – The Sweetest Dream (2001)
Η σχισμή – The Cleft (2007)
Άλφρεντ και Έμιλυ – Alfred and Emily (2008)
Σειρές
Τα παιδια της βίας – Children of Violence
Μάρθα Κουέστ – Martha Quest (1952)
Ένας καλός γάμος – A Proper Marriage (1954)
Προμήνυμα καταιγίδας – A Ripple from the Storm (1958)
Χώρα δίχως θάλασσα – Landlocked (1965)
Η Τετράπυλος – The Four-Gated City (1969)
Κάνωπος, αστερισμός του Άργους: Aρχεία – Canopus in Argos: Archives
Σικάστα – Colonised Planet 5 or Shikasta (1979)
Οι γάμοι μεταξύ των Ζωνών Τρία, Τέσσερα και Πέντε ή Οι ζώνες της Σικάστα – The Marriages Between Zones Three, Four, and Five (1980)
Τα πειράματα του Σειρίου – The Sirian Experiments (1981)
Ο απεσταλμένος στον πλανήτη 8 – The Making of the Representative for Planet 8 (1982)
Οι συναισθηματικοί πράκτορες στην αυτοκρατορία Volyen – The Sentimental Agents in the Volyen Empire (1983)
Το πέμπτο παιδί – Fifth Child
Το πέμπτο παιδί – The Fifth Child (1988)
Ο Μπεν στον κόσμο – Ben, in the World (2000)
Μάρα και Νταν – Mara and Dann
Μάρα και Νταν: Μια περιπέτεια – Mara and Dann: An Adventure (1998)
Η ιστορία του στρατηγού Νταν και της κόρης της Μάρα – The Story of General Dann and Mara’s Daughter (2005)
Νουβέλες
Through The Tunnel (2013)
The Day Stalin Died (2013)
The Old Chief Mshlanga (2013)
An Old Woman and Her Cat (2013)
Report on the Threatened City (2013)
Adore (2013)
Συλλογές
This Was the Old Chief’s Country (1951)
Five: Short Novels (1953)
The Habit of Loving (1957)
Fourteen Poems (poems) (1959)
Nine African Stories (1968)
The Temptation of Jack Orkney: Collected Stories, Vol.1 (1972)
Story Of A Non-Marrying Man: And Other Stories (1972)
African Stories (1976)
Stories (1978)
To Room Nineteen: Collected Stories of Doris Lessing: Vol.1 (1978)
The Temptation of Jack Orkney: Collected Stories, Vol.2 (1978)
The Doris Lessing Reader (1988)
The Real Thing: Stories and Sketches (1992)
London Observed: Stories and Sketches (1992)
Spies I Have Known (1995)
Problems, Myths and Stories (1999)
Οι γιαγιάδες – The Grandmothers (2003)
Αφηγήσεις-Δοκίμια
Going Home (1957)
In Pursuit of the English (1960)
Particularly Cats… and Rufus (1967)
A Small Personal Voice (1974)
First Among Sufis (1982)
The Diaries of Jane Somers (1984)
Prisons We Choose to Live Inside (1987)
African Laughter: Four Visits to Zimbabwe (1992)
Under My Skin: Vol.1 of My Autobiography, to 1949 (1994)
Going Home (1996)
Walking in the Shade: Vol.2 of My Autobiography, 1949-1962 (1998)
Conversations (2000)
On Cats (2002)
Time Bites: Views and Reviews (2005)
Putting the Questions Differently (2013)
Διηγήματα
Eldorado (1953)
The Antheap (1953)
Hunger (1953)
The Other Woman (1953)
A Home for Highland Cattle (1953)
A Mild Attack of Locusts (1955)
Plants and Girls (1957)
Through the Tunnel (1958)
No Witchcraft for Sale (1964)
The Nuisance (1966)
The Second Hut (1966)
The De Wets Come to Kloof Grange (1966)
Little Tembi (1966)
Old John’s Place (1966)
“Leopard” George (1966)
Winter in July (1966)
The Other Woman (1969)
Report on the Threatened City (1971)
The Old Chief Mshlanga (1988)
A Sunrise on the Veld (1988)
The Habit of Loving (1988)
The Eye of God in Paradise (1988)
How I Finally Lost My Heart (1988)
England Versus England (1988)
Outside the Ministry (1988)
One off the Short List (1988)
Homage for Isaac Babel (1988)
Between Men (1988)
To Room 19 (1988)
The Words He Said (1988)
A Letter from Home (1988)
The Temptation of Jack Orkney (1988)
Playing the Game (1995)
The Day Stalin Died (2001)
The Woman (2001)
Πηγές: BIBLIONET, Wikipedia, Οδυσσέας, Κάκτος, Γνώση, Εκδόσεις Καστανιώτη, Εκδοτικός Οίκος Α.Α.Λιβάνη
