Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν (1892-1973)

Χόμπιτ – J.R.R. Tolkien

Ο Μπίλμπο Μπάγκινς είναι ένα καλόβολο μεσήλικο χόμπιτ που απολαμβάνει χωρίς ενοχές τις μικρές χαρές της άνετης καθημερινής ζωής: καπνίζει την πίπα του καθισμένος μπροστά στη φωτιά και απολαμβάνει το ωραίο γεύμα του. Η ηρεμία του όμως διακόπτεται ξαφνικά, όταν μια μέρα στο κατώφλι του σπιτιού του εμφανίζονται ο μάγος Γκάνταλφ και μια παρέα νάνων, οι οποίοι κάνουν τα πάντα για να τον παρασύρουν σε μια περιπέτεια με ανυπολόγιστες συνέπειες για όλους.
Το σχέδιό τους είναι να αρπάξουν το θησαυρό που φυλάει ο Δράκος Σμάουγκ (Νοσφιστής), με τον οποίο ο Θόριν Δρύασπις, μέλος της παρέας των νάνων και κληρονόμος του Βασιλείου των Νάνων, έχει ανοιχτούς λογαριασμούς από το παρελθόν.
Ο Μπίλμπο Μπάγκινς δεν έχει καμιά όρεξη να εγκαταλείψει το ειδυλλιακό χωριό του Σάιρ. Όμως, όσον αφορά την καταγωγή του, ο Μπίλμπο είναι κατά το ήμισυ Τουκ, ένα γένος ονειροπόλο, που διψάει για ηρωικά κατορθώματα. Έτσι η προοπτική του ταξιδιού αφυπνίζει τον κρυμμένο εαυτό του και τον ωθεί να συμφωνήσει και να πάρει μέρος σε μια περιπέτεια που ξεπερνάει κάθε φαντασία.
Το προοίμιο της μνημειώδους τριλογίας “Ο ΑΡΧΟΝΤΑΣ ΤΩΝ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΩΝ” είναι μια ανεπανάληπτη περιπέτεια φαντασίας και συνάμα ένα αξέχαστο ηρωικό παραμύθι που εδώ και πολλές δεκαετίες καθηλώνει και γοητεύει μικρούς και μεγάλους.

Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών – J.R.R. Tolkien

Η συντροφιά του δαχτυλιδιού
Στο μικρό χωριό του Σάιρ δεν έχει ξημερώσει ακόμα. Την ηρεμία της νύχτας διακόπτουν μόνο τα ροχαλητά των μικροσκοπικών Χόμπιτ που κοιμούνται ήσυχοι. Ο νεαρός Φρόντο, όμως στριφογυρίζει νευρικά στο κρεβάτι του. “Τι μπελάς κι αυτός να έχω στην κατοχή μου το Ένα Δαχτυλίδι, τον πανίσχυρο εξουσιαστή όλων των Δαχτυλιδιών”, σκέφτεται με το αθώο χομπιτο-μυαλό του. “Τι θα συμβεί αν ο Άρχοντας του Σκότους το ανακαλύψει; Πρέπει να το εξαφανίσω αμέσως!”.
Πράγματι, μαζί με τους συντρόφους του ξεκινά ένα επικίνδυνο ταξίδι στη χώρα του εχθρού, στη Μόρντορ, για να καταστρέψουν το Δαχτυλίδι στο βουνό της Φωτιάς. Δε σκέφτηκαν όμως ότι τίποτα δεν ξεφεύγει από τις δυνάμεις του Κακού. Έτσι δέχονται επίθεση από τους στρατιώτες Ορκ…

Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών – J.R.R. Tolkien

Οι δύο πύργοι
Μετά την ξαφνική επίθεση των στρατιωτών Ορκ, η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού διαλύεται. Κανείς πλέον δεν ξέρει τι θα γίνει με την αποστολή τους. Θα καταφέρει ο Φρόντο, ο Δαχτυλιδοκουβαλητής, μαζί με τον πιστό του υπηρέτη τον Σαμ να φτάσουν στη χώρα του εχθρού και να καταστρέψουν το πανίσχυρο Δαχτυλίδι; Και θα βρεθούν ξανά άραγε όλοι μαζί; Οι Δυνάμεις του Κακού τους παρακολουθούν σε κάθε τους βήμα. Ιδιαίτερα ο τρομερός μάγος Σάρουμαν…

Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών – J.R.R. Tolkien

Η επιστροφή του βασιλιά
Η αποστολή του Φρόντο και των συντρόφων του φαίνεται καταδικασμένη να αποτύχει. Ο Φρόντο, ύστερα από μια τρομερή μάχη, μεταφέρεται ναρκωμένος από τους Ορκ στον πύργο τους. Ο Σαμ, ο πιστός του υπηρέτης, τους καταδιώκει αλλά πέφτει λιπόθυμος μπροστά στην πόρτα του πύργου. Η Συντροφιά του δαχτυλιδιού, διασκορπισμένη πλέον, αντιμετωπίζει τους πιο επικίνδυνους εχθρούς. Θα καταφέρουν να συναντηθούν και πάλι και να ολοκληρώσουν την αποστολή τους; Ευτυχώς που ο Γκάνταλφ ο Γκρίζος έχει ένα φοβερό σχέδιο για να καταστρέψουν το Δαχτυλίδι στη Μόντορ, τη χώρα του Εχθρού, και να φέρουν το τέλος της Μεγάλης Σκοτεινιάς.
Ο τρίτος τόμος της τριλογίας «Ο ΑΡΧΟΝΤΑΣ ΤΩΝ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΩΝ». Το αριστούργημα του Τόλκιν για τη θρυλική συντροφιά των Χόμπιτ, τον Άρχοντα τους Σκότους και το πανίσχυρο Δαχτυλίδι. Η αιώνια μάχη του Καλού και του Κακού μέσα από ένα μαγικό ταξίδι στον κόσμο της φαντασίας και της περιπέτειας…

Σιλμαρίλλιον – J.R.R. Tolkien

Το “Σιλμαρίλλιον” αν και εκδόθηκε τελευταίο μετά το θάνατο του Τόλκιν, είναι πρώτο χρονικά και σαν σύλληψη από τον συγγραφέα και σαν περιεχόμενο. Είναι η ιστορία της Πρώτης Εποχής, στην οποία αναφέρονται κατά καιρούς οι ήρωες του “Άρχοντα των Δαχτυλιδιών”, όπως ο Έλροντ και η Γκαλάντριελ που ζούσαν από τότε.
Όποιος έχει διαβάσει τον “Άρχοντα των Δαχτυλιδιών” θα αποκτήσει τώρα μια σφαιρική εικόνα της Μέσης-γης, των λαών της και της εξέλιξης της ιστορίας τους στο πέρασμα των αιώνων. Όποιος, αντίθετα, ξεκινά με το “Σιλμαρίλλιον” τη γνωριμία του με τον Τόλκιν, είναι βέβαιο ότι δεν θα σταματήσει εδώ. Το “Σιλμαρίλλιον” είναι η ιστορία της δημιουργία της Μέσης-γης. Είναι η ιστορία των λαών που έζησαν την ηρωική Πρώτη Εποχή, πολύ πιο παλιά από την εποχή που διαδραματίζονται τα γεγονότα του “Άρχοντα των Δαχτυλιδιών” (Τρίτη Εποχή).
Στο βιβλίο περιέχονται, εκτός από την ιστορία των Σιλμαρίλ, των πετραδιών που έφτειαξε ο Φέανορ, η Μουσική των Άινουρ, η ιστορία των Βάλαρ, η πτώση του Νούμενουρ και ένα κεφάλαιο αναφορικά με τα Δαχτυλίδια της Δύναμης και την Τρίτη Εποχή. Μας διηγείται επίσης πως ο Πρώτος Σκοτεινός Άρχοντας, ο Μόργκοθ, έκλεψε τα πετράδια και τα έβαλε στη σιδερένια του κορόνα, στο φρούριο της Άνγκμπαντ και πώς ο Φέανορ και οι δικοί του ξεκίνησαν έναν ατέλειωτο και απελπισμένο πόλεμο εναντίον του μεγάλου Εχθρού για να τα πάρουν πίσω. Στο βιβλίο, εκτός από την πτώση του Νούμενουρ υπάρχει επίσης και η υπέροχη ιστορία αγάπης του Μπέρεν και της Λούθιεν.

Τα παιδιά του Χούριν – J.R.R. Tolkien

Υπάρχουν ιστορίες της Μέσης-γης που μιλούν για εποχές πολύ πριν από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Τέτοια είναι και η ιστορία αυτού του βιβλίου, που εκτυλίσσεται στη μεγάλη χώρα πέρα από τα Γκρίζα Λιμάνια στη Δύση, σε περιοχές που κάποτε διάβαινε ο Δεντρογένης, αλλά που στη συνέχεια πλημμύρισαν από το μεγάλο κατακλυσμό που έβαλε τέλος στην Πρώτη Εποχή του Κόσμου. Εκείνον τον μακρινό καιρό ο Μόργκοθ, ο Σκοτεινός Άρχοντας, ζούσε στο πελώριο φρούριο της Άνγκμπαντ, στην Κόλαση του Σιδήρου στο Βορρά. Και η τραγωδία του Τούριν και της αδελφής του της Νίενορ διαδραματίζεται κάτω από τη σκιά του φόβου της Άνγκμπαντ και του πολέμου που έκανε ο Μόργκοθ ενάντια στα Ξωτικά. Η σύντομη και παθιασμένη ζωή τους καθορίζεται από το απύθμενο μίσος που έτρεφε εναντίον τους ο Μόργκοθ επειδή ήταν παιδιά του Χούριν, του ανθρώπου που τόλμησε να τον αψηφήσει και να τον χλευάσει κατάμουτρα.

Ατέλειωτες ιστορίες – J.R.R. Tolkien

Όσοι από σας που έχετε απολαύσει τις ιστορίες του Τόλκιν και δεν είστε από τους αναγνώστες που κυνηγούν μόνο την πλοκή, προσπερνώντας γρήγορα τις σκηνές με τους γνωστούς σας ήρωες, θα βρείτε ενδιαφέρον εδώ γνωρίζοντας τις λεπτομέρειες για τους λόγους που καθόρισαν τις συμπεριφορές όλων αυτών των ηρώων, γνωρίζοντας ιστορικά και γεωγραφικά τη Μέση-γη και το Νούμενορ, γνωρίζοντας τους βασιλιάδες του Νούμενορ, γνωρίζοντας περισσότερα για τις μάχες και τους σχηματισμούς διαφόρων πολεμιστών, για τα Ξωτικά, τους Παρανόμους, τους Άγριους Ανθρώπους, τους Πούκελ, τους Ιστάρι, τα παλαντίρι και όλα όσα συνθέτουν τη μαγεία του κόσμου του Τόλκιν.

O θρύλος του Ζίγκουρντ και της Γκούντρουν – J.R.R. Tolkien

“O θρύλος του Ζίγκουρντ και της Γκούντρουν” είναι ένα συναρπαστικό δημιούργημα του μεγάλου Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν, του διάσημου συγγραφέα του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, το οποίο γράφτηκε πριν από τα γνωστά του έργα και παρέμενε μέχρι πρόσφατα ξεχασμένο και αδημοσίευτο, με τη μορφή χειρογράφου, σε κάποιο οικογενειακό αρχείο.
Έχοντας ως βάση του τον πιο γνωστό τευτονικό θρύλο, ο οποίος ενέπνευσε τον Ρίχαρντ Βάγκνερ να γράψει τις καλύτερες όπερές του, ο Τόλκιν εξιστορεί με το δικό του ύφος και με ανυπέρβλητη γλώσσα τις περιπέτειες του Ζίγκουρντ, του δρακοκτόνου ήρωα, και την τραγική του σχέση με δυο δυναμικές και πανέμορφες γυναίκες, τη Βαλκυρία Μπρουνχίλντε και την πριγκίπισσα Γκούντρουν.
Είναι μια ιστορία θεών και πολεμιστών, άγριων μαχών, παθιασμένων ερώτων και οικογενειακών τραγωδιών, που σίγουρα θα εκπλήξει ευχάριστα τόσο τους πιστούς αναγνώστες του καθηγητή, όσο κι εκείνους που δεν τον έχουν γνωρίσει μέχρι σήμερα.
Με δίγλωσσο κείμενο των ασμάτων, τόσο στα αγγλικά όσο και στην ελληνική έμμετρη απόδοσή τους, με εισαγωγές και σχόλια βασισμένα στις μελέτες και τις πανεπιστημιακές παραδόσεις του καθηγητή και με επεξηγηματικά σχόλια από τον γιο του Κρίστοφερ, “Ο θρύλος του Ζίγκουρντ και της Γκούντρουν” αποτελεί μια συγκλονιστική παρουσίαση των μύθων και των ηρωικών παραδόσεων του μακρινού Βορρά και είναι εφάμιλλος με τα καλύτερα γνωστά έργα του μεγάλου δημιουργού.

Η ιστορία του Κούλερβο – J.R.R. Tolkien

Ο Κούλερβο, ο γιος του Κάλερβο, είναι ίσως ένας από τους πιο σκοτεινούς και παράλογα ελκυστικούς ήρωες του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν. Ο “δύσμοιρος Κούλερβο”, όπως ο Τόλκιν τον αποκαλούσε, ήταν ένα ορφανό αγόρι με υπερφυσικές δυνάμεις και τραγική μοίρα. Αναθρεμμένος στο απαίσιο αρχοντικό του πανίσχυρου και αδίστακτου Ούνταμο, που είχε σκοτώσει τον πατέρα του, αιχμαλωτίσει τη μητέρα του και προσπαθήσει να δολοφονήσει τρεις φορές και τον ίδιο όταν ήταν ακόμη μικρό αγόρι, ο Κούλερβο θα πορευόταν μόνος στη ζωή εάν δεν είχε την αγάπη και τη στήριξη της δίδυμης αδερφής του, της Γουάνονα, αλλά και την προστασία που του πρόσφεραν τα μάγια του σκύλου Μούστι. Όταν τελικά πουλήθηκε ως σκλάβος, ορκίστηκε να εκδικηθεί τον Ούνταμο. Ωστόσο, πριν πάρει την εκδίκηση που σχεδίαζε, συνειδητοποίησε με τον πιο οδυνηρό τρόπο ότι κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει από την αδυσώπητη μοίρα…
Η Ιστορία του Κούλερβο, η οποία εκδίδεται για πρώτη φορά μαζί με τα προσχέδια, τις σημειώσεις και το δοκίμιο του Τόλκιν για την Καλεβάλα, που τον ενέπνευσε ώστε να γράψει το συγκεκριμένο έργο, μπορεί να θεωρηθεί η αρχετυπική πηγή της “μυθολογίας του για την Αγγλία”.

Ροβεράντομ – J.R.R. Tolkien

Φανταστήκατε ποτέ πού μπορεί να βρίσκεται ένα παιγνίδι σας που χάσατε; Ας πούμε, ένα μπαλόνι που σας ξέφυγε καθώς το κρατούσατε, μια κούκλα που την ξεχάσατε στο πάρκο ή ένα γούνινο σκυλάκι που σας έπεσε απ’ το καλάθι του ποδηλάτου σας. Α, μπορεί να έχει πάει στα πιο απίθανα μέρη! Να, για παράδειγμα, ο Μάικλ, ο γιος του Τόλκιν, του παραμυθά, έχασε το μολυβένιο ασπρόμαυρο σκυλάκι του στην παραλία, κι αυτό, ξετρελαμένο απ’ τη χαρά του, και που δεν πήγε! Τι περιπέτειες έζησε! Έφτασε ως το φεγγάρι κι ύστερα ως κάτω στο βυθό της θάλασσας. Και πόσους γνώρισε! Μάγους, νεράιδες, φάλαινες, αράχνες, μέχρι και μαγεμένους σκύλους που είχαν το ίδιο όνομα μ’ αυτόν: Ρόβερ – Τριγυρίστρας στα ελληνικά! (Για να ξεχωρίζει, πήρε το όνομα Ροβεράντομ). Και βέβαια, έβγαλε φτερά για να πετά και πτερύγια για να κολυμπά. Κι όταν τα βαρέθηκε όλ’ αυτά – τρομερούς φόβους, τρελές περιπέτειες, απρόβλεπτα γεγονότα – ήθελε να γυρίσει πίσω στον Μάικλ. Τα καταφέρνει άραγε; Το μυστικό δε σας το λέμε: αν ήταν αληθινός σκύλος ή παιγνίδι-σκύλος, δηλαδή! Μα να ξέρετε, για να μην απελπίζεστε, πως αν φροντίζετε και αγαπάτε τα παιχνίδια σας, ή και το σκύλο σας ακόμη, και να τα χάσετε, αυτά θα ψάξουν να σας βρουν, γιατί θα τους λείπει η αγάπη σας.

O σιδεράς του μεγάλου δασοχωριού – J.R.R. Tolkien

Πώς μπορεί άραγε κανείς να πάει στη Νεραϊδοχώρα; Ο Σμιθ ο σιδεράς τα κατάφερε. Γνώρισε τα μυστικά της, αντίκρισε τις μαγευτικές ομορφιές της, συνομίλησε με τους κατοίκους της, μέχρι που συνάντησε τη Βασίλισσα. . . Το μόνο που απόμεινε ήταν να γνωρίσει και το Βασιλιά της. Πού τον συνάντησε τελικά; Ο παραμυθάς Τόλκιν μας λέει το μυστικό του σιδερά. . . κι άλλα πολλά, που δεν γίνεται να τα πούμε σ’ ένα εξώφυλλο. Θα τα βρείτε όμως όλα μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου.

Ο αγρότης ο Τζάιλς απ’ το χωριό – J.R.R. Tolkien

Σε μια σκοτεινή και παράξενη εποχή, τότε που οι γίγαντες περπατούσαν στη γη και οι δράκοι πετούσαν στους ουρανούς, ζούσε και ο Τζάιλς, ένας απλός αγρότης, που ποτέ δεν είχε όρεξη για ηρωισμούς αλλά για καλό φαγητό και μπίρα. Κι όμως, η τύχη θέλησε να αντιμετωπίσει και να νικήσει – κατά λάθος – ένα τρομερό γίγαντα. Έτσι, ο άτυχος αγρότης γίνεται ήρωας, κι όταν πέφτει στα χέρια του – πάλι κατά λάθος – το μαγικό σπαθί Κερκοφάγος, όλοι πια πιστεύουν ότι είναι ικανός ν’ αντιμετωπίσει κι έναν τρομερό κίνδυνο το δράκο Χρυσοφύλακα, που καίει και αφανίζει τη χώρα. Στο τέρμα αυτής της περιπέτειας, περιμένουν τον Τζάιλς ο αμύθητος θησαυρός του δράκου και ο βασιλικός θρόνος ή ο θάνατος. Μια υπέροχη νουβέλα του μεγάλου Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν, γραμμένη με δεξιότητα και χιούμορ, μ’ αντι-ήρωα κάποιον που θυμίζει τον Φρόντο στον Άρχοντα των Δακτυλιδιών.

Το φύλλο και το δέντρο – J.R.R. Tolkien

Από που έρχονται οι νεράιδες, τα πλάσματα της φαντασίας, και πως φτιάχνονται οι ιστορίες τους, πώς δημιουργούνται τα παραμύθια; Ένας πραγματικός μάγος της γραφίδας, ο Τόλκιν, μας αποκαλύπτεται με αφορμή ένα δοκίμιό του για τα παραμύθια. Με τρόπο γλαφυρό μας εισάγει στις ιστορίες του απ’ την «πίσω πόρτα και μας βοηθά ν’ ανιχνεύσουμε και να κατανοήσουμε γιατί οι άνθρωποι αγαπούν τα παραμύθια, γιατί αναζητούν να φτιάξουν τη δική τους πραγματικότητα μέσα από ιστορίες και όντα που δημιουργεί η φαντασία τους. Το δοκίμιο συνοδεύεται από την νουβέλα Το Φύλλο του Ψείρα που μας πείθει ότι η νεραϊδοχώρα είναι παντού γύρω μας και τα θαύματά της είναι προσιτά στον καθένα μας, και από το σύντομο θεατρικό κείμενο Ο γυρισμός του Μπεορτνόθ του γιου του Μπέορθελμ του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν για τα αρχαία αγγλικά επικά κείμενα τα οποία υπήρξαν οι πηγές έμπνευσής του για τη δημιουργία της μυθολογίας της Μέσης-Γης.

Το βιβλίο των χαμένων ιστοριών – J.R.R. Tolkien

Το βιβλίο των χαμένων ιστοριών περιέχει τις πρώτες εκδόσεις των ιστοριών που θα γίνονταν αργότερα Το Silmarillion, και είναι ξεχωριστός επειδή, ενώ πολύ πρωτόγονος στο ύφος και το περιεχόμενο, είναι πολύ κοντά στην πιό πρόσφατη εργασία από πολλές απόψεις. Κάθε μια από τις ιστορίες ακολουθείται από τις σημειώσεις και λεπτομερή σχόλια από τον Christopher Tolkien.

Η πτώση της Γκοντόλιν – J.R.R. Tolkien

Η πτώση της Γκοντόλιν είναι το αποτέλεσμα της σύγκρουσης των δύο ισχυρότερων δυνάμεων στον κόσμο: του έκπτωτου Θεού Μόργκοθ, που αντιπροσωπεύει το υπέρτατο κακό, και του Θεού Ούλμο, του Άρχοντα των Υδάτων.

Η πανέμορφη Γκοντόλιν είναι η πόλη που έχουν ιδρύσει τα Ξωτικά Νολντόριν σε μια κρυφή και απρόσιτη τοποθεσία, ώστε να μην τους βρίσκει ο Μόργκοθ.

Ο Ούλμο δίνει εντολή σε ἐναν Άνθρωπο, τον Τούορ, να πάει στην κρυφή πόλη και να μεταφέρει στον βασιλιά της, τον Τούργκον, μήνυμα ότι πρέπει να αντιμετωπίσει τον Μόργκοθ, αν θέλει να απαλλαγεί από αυτόν. Ο Τούορ ξεκινά το δύσκολο ταξίδι για την Γκοντόλιν. Μόλις φτάνει, δίνει το μήνυμα στον Τούργκον, που αρνείται να βγει από την πόλη και να συγκρουστεί με τον Μόργκοθ.

Η άρνηση αυτή έχει τρομερές συνέπειες. Ο Μόργκοθ οργανώνει μια καταστροφική επίθεση στην πόλη και, παρότι η αντίσταση των υπερασπιστών της είναι επική, δεν αποτρέπει την άλωση και τη λεηλασία της. Ο Τούορ και όσα Ξωτικά έχουν επιζήσει καταφεύγουν στα βουνά, απ’ όπου παρακολουθούν συντετριμμένοι την καταστροφή της φλεγόμενης πόλης τους.

Η πτώση της Γκοντόλιν ήταν, σύμφωνα με τον Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, «η πρώτη πραγματική ιστορία αυτού του φανταστικού κόσμου», που μαζί με το Μπέρεν και Λούθιεν και Τα παιδιά του Χούριν τις θεωρούσε τις τρεις Μεγάλες Ιστορίες των Αρχαίων Ημερών.

Τίτλος πρωτότυπου: The Fall of Gondolin
Μετάφραση: Ευγενία Χατζηθανάση-Κόλλια
Εικονογράφος: Λι Άλαν

Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2020, 360 σελ.