Κούλα Αδαλόγλου

Ο δρόμος της επιστροφής είναι απόκρημνος – Κούλα Αδαλόγλου

ΤΣΙΓΚΙΝΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

Αρκετά με εσάς, φρούδες ελπίδες,
σε έμαθα πια, τσίγκινη προσαρμογή
γυαλίζεις λίγο στο φως
μα στο σκοτάδι κόβεις και πονάς.
Μυρίζεις ξινά
όπως η μαραγκιασμένη μούρη
που με σκανάρει απ’ τη γωνία.

Κι εγώ από καφέ σε καφέ πλανιέμαι
μήπως και βρω τη λύση
καπουτσίνο εσπρέσο ελληνικός
ενώ το μπουρίνι που φτάνει
απειλεί να αφαιρέσει απ’ τον ταλαίπωρο κορμό μου
και την ελάχιστη εναπομείνασα ποσότητα ασβεστίου.

Ποίηση, Μελάνι, 2023, 52 σελ.

Νήματα της γραφής, πτυχές κειμένων – Κούλα Αδαλόγλου

49 λογοτέχνες


Βιβλία. Φθάνουν στα χέρια μας με διάφορους τρόπους. Τα αγγίζουμε, μυρίζουμε τις σελίδες τους, τα σημαδεύουμε με σημειώσεις, υπογραμμίσεις, σχόλια. Τα αγαπούμε. Κάποιες φορές η αναγνωστική επικοινωνία μετατρέπεται σε ένα κείμενο του αναγνώστη και αποτυπώνει την εμπειρία της ανάγνωσης. Ένιωσα αρκετές φορές αυτή την ευτυχία, να αγγίζω τα νήματα της γραφής, να ψαύω τη μυστική τους ύφανση, τις βελονιές και τους κόμπους. Γιατί, για μένα, αναγκαία προϋπόθεση για να γράψω ένα κείμενο κριτικής προσέγγισης σε ένα βιβλίο είναι να μου ψιθυρίσει κάτι η γραφή του, κι εγώ να κοιτάξω προσεχτικά, να διακρίνω τα εμφανή σημάδια και τα μυστικά της ίχνη.

Τα κριτικά κείμενα που συγκεντρώνονται στον τόμο αυτό δημοσιεύονται από το 1998 ως το τέλος του 2018 – τα βιβλία στα οποία αναφέρονται εκδίδονται από το 1995 ως το πρώτο εξάμηνο του 2018. Κριτήριο για την παρουσίασή τους, και τότε, όταν προδημοσιεύτηκαν τα σημειώματά μου, και τώρα, που συγκεντρώνονται στον τόμο αυτό, είναι το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που μου προξένησαν. Κυρίως για τον τρόπο της γραφής, της ποιητικής έκφρασης ή της αναζήτησης στον πεζό λόγο.

Το παρόν βιβλίο χωρίζεται σε τρία τμήματα: Ποίηση (27 λογοτέχνες), Πεζογραφία (26 λογοτέχνες), Δοκίμια-Άλλα κειμενικά είδη γραμμένα από λογοτέχνες (6 λογοτέχνες). Στην πραγματικότητα, οι συγγραφείς είναι λιγότεροι (49), διότι συχνά ο ίδιος συγγραφέας εντάσσεται σε περισσότερες από μία κατηγορίες. Η διάκριση αυτή αποτελεί τη διαιρετική βάση. Από εκεί και πέρα, τα σημειώματα τοποθετούνται σύμφωνα με την αλφαβητική σειρά στα ονόματα των συγγραφέων στους οποίους αναφέρονται. Μου φάνηκε πως θα είχε ενδιαφέρον αυτή η κατάταξη που εμπεριέχει την έκπληξη, να διαδέχεται το κείμενο για έναν νεότερο ηλικιακά συγγραφέα το κείμενο για έναν μεγαλύτερό του, και το αντίθετο. Με το κέντρο βάρους στα ίδια τα κείμενα και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους…

Ερμηνεία και κριτική, Ρώμη, 2019, 486 σελ.

Γιατί το μέλλον μια μικρή κουκίδα – Κούλα Αδαλόγλου

ΙΣΩΣ
Ας κάνουμε ένα διάλειμμα, λοιπόν.
Ίσως κι εσύ κατανοήσεις ότι
μπορεί ο ήλιος να ακολουθεί το πρόγραμμά του,
αλλά η παρένθεση μπορεί να κλείσει αναπάντεχα
και το ένα σώμα να απομείνει άυλο.
Ίσως κι εγώ να καταλάβω ότι
όταν το πρόγραμμα είναι τόσο άκαμπτο
δεν θραύεται με τα συνήθη μέσα
άρα να ψάξω νέες μηχανές πολιορκίας.

ΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΔΑΚΡΥΩΝ
Τα χλωμά πορτοκάλια που περιμένουν να γίνουν χυμός
μια πρέζα αλάτι παραπάνω
κι αυτός ο γαλαξίας στο κορμάκι σου –
αλλά μη μου τραβάτε άλλο με το σχοινί τα μάτια προς τα μέσα
πνίγομαι
από αναρρόφηση δακρύων.

Ποίηση, Σαιξπηρικόν, 2018, 72 σελ.

Εποχή αφής – Κούλα Αδαλόγλου

ΦΩΝΗ Β΄
Κάθε βράδυ είναι εκεί και με κοιτάει.
Σαν να γνωριζόμαστε από πάντα.
Της προσφέρω το Tom Collins που πίνει και πλησιάζω
μου χαμογελάει όλο φως.

Τι ξέρει η αγάπη από το όμορφο;
Τι ξέρει από το διαφορετικό;
Γεμίσανε ταμπέλες τα ράφια, οι δρόμοι
γράφω με το δάχτυλο τη σκόνη τους
τις ξεκαρφώνω με τα νύχια τα χέρια μου σκίζονται
γκρεμίζομαι στο σπάσιμο της κατανόησης.

Έτσι το βίωσα, καιρό.
Σαν παροξυσμό.
Να επιθυμώ τώρα
ό,τι μελλοντικά ήταν αβέβαιο.
Το σκότωσα ένα βράδυ με τον τρόπο που ξέρω.
Έμεινα σαν ξεφουσκωμένο παιχνίδι
σαν κατεστραμμένη μαριονέτα –

φτάνουν οι παρομοιώσεις –
ένας άνθρωπος με ματαιωμένη προσδοκία.

Ποίηση, Σαιξπηρικόν, 2016, 56 σελ.

Οδυσσέας, τρόπον τινά – Κούλα Αδαλόγλου

Οδυσσέα Dear,
ελπίζω να περνάς καλά με την αντροπαρέα σου.
Και να σου πω ότι, παρά την άρνησή σου για βοήθεια,
βρήκα τους αριθμητικούς συσχετισμούς που με
βασάνιζαν.
Ευελπιστώ, λοιπόν, να ολοκληρώσω το υφαντό που
σχεδιάζω.
Με άλλα λόγια, τα καταφέρνω και χωρίς εσένα!

Ποίηση, Σαιξπηρικόν, 2013, 80 σελ.

Βγήκε ένας ήλιος χλωμός – Κούλα Αδαλόγλου

Άνθρωποι. Εγκλωβισμένοι, στη φυλακή τους. Που μπορεί να είναι η μνήμη ή οι ματαιωμένες προσδοκίες. η γλώσσα, ο τόπος, το σπίτι ή η ασθένεια. Οι ήρωες των ιστοριών προσπαθούν να βρουν τρόπο διαφυγής. Άλλοτε επιχειρώντας έξοδο από τον κλοιό τους και άλλοτε ζητώντας τη λύτρωση στη γραφή. Σαν επιστροφή: στην αθωότητα της παιδικής ηλικίας, στο όνειρο, στη νέα αρχή, στη διεκδίκηση της ευτυχίας. Πληρώνοντας το τίμημα, που είναι ιδιαίτερα οδυνηρό ορισμένες φορές.

Τα πρόσωπα έρχονται αντιμέτωπα με το παρόν τους, αλλά στρέφουν συχνά το κεφάλι προς τα πίσω, σε σκηνικά από πολιτικά γεγονότα παλαιότερα ή σύγχρονα. Ένας μικρός μετανάστης, εκδρομείς στην τουριστική Μακρόνησο, φοιτητές σε διαδηλώσεις, ένας Κούρδος που ανταποδίδει την αγάπη, ώριμοι επισκέπτες της μνήμης, ο έρωτας που σπάει τις συμβάσεις, το εστιατόριο μιας ξένης που ταρακουνάει τη ζωή μιας κωμόπολης, ένα σπίτι που στοιχειώνει τη ζωή μιας γυναίκας. Η συνδρομή δίνεται κάποτε από το απροσδόκητο. Έτσι, σαν ένα φως που μόνο κάποια μάτια μπορούν και βλέπουν, σαν ένας ήλιος που βγαίνει χλωμός.

Αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, κυρίως, παραληρηματική κάποιες φορές, καθώς τα πρόσωπα παίρνουν το λόγο και αφηγούνται τη δική του το καθένα εκδοχή. Ο αφηγητής στέκεται κοντά τους και κάποτε η φωνή του μπλέκεται με τις φωνές τους. Και σε μια ιστορία, δίπλα στους ήρωες, αθέατη τις πιο πολλές φορές, μια σαύρα, τιμητής των ανθρώπινων πράξεων.

Διηγήματα, Ταξιδευτής, 2012, 167 σελ.

Διπλή άρθρωση – Κούλα Αδαλόγλου

Ποίηση, Ταξιδευτής, 2009, 86 σελ.

Η γραπτή έκφραση των μαθητών – Κυριακή Αδαλόγλου

Προτάσεις για την αξιολόγηση και τη βελτίωσή της


Στο βιβλίο παρουσιάζονται με απλό αλλά επιστημονικά έγκυρο τρόπο δύο βασικά ζητήματα της διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας: η βελτίωση του γραπτού λόγου και η αξιόπιστη, αντικειμενική αξιολόγησή του.

Η βελτίωση του γραπτού λόγου του μαθητή αντιμετωπίζεται ως μία δυναμική διαδικασία αυτοδιόρθωσης του μαθητή με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού, η οποία εφαρμόζεται σε ποικίλα και διαφορετικά είδη κειμένων.

Η αξιοπιστία και αντικειμενικότητα στη βαθμολόγηση της γραπτής έκφρασης προσεγγίζεται μέσα από πειραματική εφαρμογή των παραμέτρων-κριτηρίων για να ελεγχθεί η ικανότητα στο γραπτό λόγο.

Σπουδή και διδασκαλία, Κέδρος, 2007, 239 σελ.

Δύο ελεγείες και μία ωδή – Κούλα Αδαλόγλου

Ποιήματα με πέντε σχέδια του Θανάση Καραμήτα


Άκου πώς σαλεύουν οι ήχοι
σε εικόνες παλιές.

Άκου πώς ανοίγουν τα βλέφαρα
απ’ το λήθαργο.

Άκου πώς σιμώνει η μυρωδιά της πληγής.

Άκου το χαλάζι στα μάγουλά μου.
…

Εικονογράφος: Θανάσης Καραμήτας
Υπεύθυνος Σειράς: Αντώνης Κάλφας

Ποίηση, Τα Τραμάκια, 1996, 45 σελ.