Ο πολυκύμαντος επαγγελματικός του βίος τού επέτρεψε κατά καιρούς να γεμίζει λευκές σελίδες με… παράξενες ιστορίες. Τις είχε κρυμένες στο συρτάρι του μέχρις ότου ποικίλες εμπειρίες τον έκαναν να εγκαταλείψει τους όποιους ενδοιασμούς και να τις “εκμυστηρευτεί” στα βιβλία του.
Ατμόπλοιο Αγγέλικα (2017), Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας
Νουβέλες
Νουρεντίν (2009), Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας
Διηγήματα
ΤΟΜ: Διηγήσεις από τα Τάγματα Ορεινών Μεταφορών (2019), Στερέωμα
ΤΟΜ: Διηγήσεις από τα Τάγματα Ορεινών Μεταφορών – Ναπολέων Περγαλίδης
Το βιβλίο αυτό, που γράφτηκε τους τελευταίους μήνες του 1981, δεν είναι παρά αναμνήσεις που έμειναν καταχωνιασμένες στη μνήμη του συγγραφέα περίπου δώδεκα χρόνια και ξάφνου βγήκαν απλά κι έτσι απλά καταγράφτηκαν, ίσως για να θυμίσουν σ’ ορισμένους μια χρονική περίοδο της ζωής τους περισσότερο ή λιγότερο έντονη και ίσως για να πουν σε άλλους πως πέρα από τα στρατόπεδα των νησιών υπήρχαν κι άλλοι τρόποι σωφρονισμού των αντιφρονούντων. Τα Τάγματα Ορεινών Μεταφορών, λοιπόν, τα Τ.Ο.Μ., ακόμα και κατά την περίοδο που υπήρχαν, ήταν ουσιαστικά άγνωστα: ελάχιστοι ήξεραν την ύπαρξή τους. Θεωρητικά, ο σκοπός τους ήταν η μεταφορά με μουλάρια οπλισμού και εφοδίων για τις ανάγκες του στρατού στα δυσπρόσιτα συνοριακά φυλάκια, πρακτικά, ωστόσο, ήταν ένας τρόπος τιμωρίας των νεαρών αριστερών, κατά κανόνα μορφωμένων, που διασπείρονταν σε όλη την παραμεθόρια περιοχή για να κάνουν τη θητεία τους υπό συχνά δυσβάστακτες συνθήκες· ανάμεσά τους λίγοι μουσουλμάνοι και ελάχιστα παιδιά που δεν μπορούσαν να ενταχθούν σε καμιά άλλη στρατιωτική υπηρεσία. Ένας κόσμος απομονωμένος, πνιγηρός, αλλά κατά βάθος αισιόδοξος χάρη στην ορμή και τη ζωντάνια της νιότης, που αποτυπώνεται με ειλικρίνεια, συγκίνηση και χιούμορ από τον συγγραφέα.
Διηγήματα, Στερέωμα, 2019, 104 σελ.
Ατμόπλοιο Αγγέλικα – Ναπολέων Περγαλίδης
Ενας παράξενος γέροντας, στο κατάστρωμα του ομώνυμου ατμόπλοιου που εκτελούσε δρομολόγια στην Κρήτη, αφηγείται την ιστορία του Σήφη και του Ιμπραήμ, σε ένα νέο που, με τη σειρά του, γέροντας κι αυτός πια, θα τη διηγηθεί σ’ εμάς: Ο Σήφης και ο Ιμπραήμ, θανάσιμοι εχθροί, ο ένας Χαΐνης κι ο άλλος Μπέης, περιπλανώμενοι, ανακαλύπτοντας και κομμάτια της ζωής τους που αγνοούσαν, υπερβαίνουν τον εαυτό τους και τις διαφορές τους και δίνουν ελπίδα στον κόσμο.
Μυθιστόρημα, Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας, 2017, 250 σελ.
Νουρεντίν – Ναπολέων Περγαλίδης
Ο “Νουρεντίν” είναι η αφήγηση τριών ιστοριών αγάπης ή τριών παραμυθιών (“Νουρεντίν”, “Φεγγαρόλουστη”, “Άγγελος”), αν η περιπέτεια της αγάπης είναι παραμύθι.
Εικόνες, μυρωδιές και αίσθημα από τη μικρασιατική Ελλάδα που χάθηκε σμίγουν εδώ με μύθους πανάρχαιους, με τόπους πραγματικούς και με ανθρώπους που αφηγούνται απλά τις συγκλονιστικές αλήθειες. Όπως εκμυστηρεύεται κανείς στους φίλους μια παλιά ιστορία η τους διασκεδάζει μ’ αυτήν, μετά απ’ την άψα ενός γλεντιού, έτσι και ο Περγαλίδης απευθύνεται στον αναγνώστη.
Κι όλα τούτα στη “χειροποίητη” γλώσσα ενός παραμυθιού, ν’ αρμολογούν σκιρτήματα αγάπης και απροσδόκητα γυρίσματα που φέρνει η αγάπη στον κύκλο της ζωής.
Ιστορίες σαν παλιά υφαντά, με υλικό φερμένο από εκείνους που έχασαν για πάντα τις πατρίδες τους και τις έχουν πια παραδώσει στη λήθη σε κάποια απ’ τις γειτονιές της Ελλάδας. Λες και ανοίγεις ένα παλιό σεντούκι και κατακλύζεσαι απ’ τη γλυκιά αίσθηση ξεθωριασμένων, λησμονημένων καιρών.
Ο μύθος ελαφρύνει το βαρύ πέπλο της ιστορίας, το παρελθόν γίνεται χαμένος παράδεισος, ταξίδι σε τόπους φανταστικούς, που είναι ωστόσο εξίσου αληθινός μ’ αυτούς που χάθηκαν. Η αγάπη, το πιο μεγαλειώδες, το πιο τρομερό δώρο του ανθρώπου, καταργεί τα ιστορικά γεγονότα, διασχίζει ανεμπόδιστη το χρόνο, διεκδικώντας ένα μόνο: πρόθυμους συνοδοιπόρους…
Νουβέλες, Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας, 2009, 253 σελ.
Πηγές: Biblionet, Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας, Στερέωμα
