Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Οπτασίες φυγής απ’ την πραγματικότητα – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Η ποίηση της Παναγιώτας Χριστοπούλου–Ζαλώνη είναι σαν τη θάλασσα. Άλλοτε ήρεμη κι άλλοτε φουρτουνιασμένη. Άλλοτε ζεστή κι άλλοτε παγωμένη. Είναι το χρέος της σ’ αυτόν τον παράξενο κόσμο να χτίσει έναν τοίχο προστασίας απέναντι σε ό,τι κακό ή ματαιόδοξο απειλεί την αγάπη, την καλοσύνη, την ευγένεια, την αλληλεγγύη. Είναι η αποστολή της να προασπίσει τις ανθρώπινες αξίες, που κουβαλάει πάντοτε στις πλάτες της, και νιώθει πως απειλούνται. Ο άσβεστος πόθος της να προστατεύσει την ελευθερία του λόγου αλλά και όσα η έννοια «Τέχνη» πρεσβεύει για τον άνθρωπο.

Αέρηδες που χαϊδεύουν το πρόσωπο, θάλασσες που αλμυρίζουν τη γεύση, αρώματα που σκανδαλίζουν τις αισθήσεις, εικόνες της μνήμης αλλά και οπτασίες της φαντασίας… Στοιχεία που συνδέονται σε έναν κοινό στόχο. Να επιτευχθεί η φυγή από την πραγματικότητα, έστω και πρόσκαιρα, έστω και για δευτερόλεπτα. Να μετριαστεί αυτή η πίκρα που όλοι κουβαλάμε στα χείλη μας για τη λάθος ρότα που τραβάει ο κόσμος μας.

Κι όμως, η αισιοδοξία διεκδικεί ισότιμα τον ρόλο της μέσα στα ποιήματά της. Η πίστη για ένα καλύτερο αύριο και η προσμονή για την επικράτηση της αγάπης έναντι των άσχημων συμπεριφορών, της αυτοκαταστροφής και της μοχθηρίας. Πότε με έναν άπλετο λυρισμό και πότε με μια ανάλαφρη σκωπτική χροιά, ωθεί τις λέξεις της να συμπαρασύρουν τον αναγνώστη σε μια πορεία σαν καρδιογράφημα… Πότε με οξείς προβληματισμούς και πότε με αισιόδοξες εξάρσεις. Ας ακολουθήσουμε λοιπόν με συνέπεια το κάλεσμα των στίχων της:

Προφητικά χαραγμένη η συνάντησή μας.
Ίσως μαζί να θερίσουμε μαγεία
και να δοξάσουμε την αγάπη.
Εκεί ψηλά στην ακτή του φεγγαριού
που θ’ απαγγείλουμε τα ποιήματά μας.

Ποίηση, Αποστακτήριο, 2021, 100 σελ.

Τα τραγούδια των γλάρων – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Δίχως γλάρους
το ταξίδι θλιβερό.
Το καράβι
απ’ αγάπη αδειανό.
Το κατάρτι του το μεσιανό
σπασμένο,
κι εγώ ακόμα
η τρελή να επιμένω.
Πού να πήγανε οι γλάροι,
πού να πήγανε;
Πού τα όνειρα χαθήκαν,
πού χαθήκανε;

Ποίηση, Βεργίνα, 2019, 107 σελ.

Πληκτικά ρεφραίν – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Ποιητική συλλογή κοινωνικού περιεχομένου, στοχασμοί για τον άνθρωπο και για τον έρωτα.

Ποίηση, Τάδε Έφη, 2018, 118 σελ.

Δοκιμές στο εργαστήρι της παράδοσης – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Τριολέτα, ροντέλα, βιλανέλα, τερτσίνες, σονέτα, παντούμ, ελευθερόστιχα
Σ’ αυτό το βιβλίο μαζί με τη διδασκαλία της ποιητικής φόρμας κάθε ενότητας κατέθεσα και έργα δικά μου που με αρκετή δυσκολία – πάντα πιστή στους κανόνες κάθε ποιητικής φόρμας- κατάφερα να δημιουργήσω:

Τα Τριολέτα μου, τα Ροντέλα μου, τις Βιλανέλες μου, τις τερτσίνες μου, τα Σονέτα μου, τα Παντούμ.
Όλα ρυθμικά, ισοσύλλαβα και ομοιοκατάληκτα, αιχμάλωτα των κανόνων της κάθε φόρμας, όπως μου τη δίδαξαν οι αθάνατοι ποιητές.

«Δημιουργός»
Ιδέες αστραφτερές και ώριμες
Με τάξη στην έκφραση υποτάσσω
Ποίημα σαγηνευτικό να γράψω
Ιδέες αστραφτερές και ώριμες
Σε πεδιάδες τις φυτεύω γόνιμες
Φρέσκο, όμορφο ποίημα! Θα κλάψω.
Ιδέες αστραφτερές και ώριμες
Με τάξη στην έκφραση υποτάσσω.
(ΤΡΙΟΛΕΤΟ) Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Ποίηση, Βεργίνα, 2017, 168 σελ.

Άστεγοι… – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Το κάλλος
της ποίησής μου
σιωπηλός διαβουλευτής
ανάμεσα στο εγώ μου
και τη φαντασία μου.

Το έμψυχο
και το άψυχο –
Έτσι για την
μεταξύ τους αρμονία
ή απλά για μια
συγκινησιακή
εκτόνωση.

Ποίηση, Βεργίνα, 2016, 102 σελ.

Στης παπαρούνας το άγγιγμα – Παναγιώτα Ζαλώνη

Ποίηση, Φιλιππότη, 2006, 79 σελ.

… Μέχρι να γεράσουν τ’ αστέρια – Παναγιώτα Ζαλώνη

Ποίηση, Φιλιππότη, 2006, 79 σελ.

Στο μήκος της αγάπης… – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Mετάφραση: Vassiliki Kalahani

Ποίηση, Ξάστερον, 2008, 63 σελ.

Στο πέλαγος του ωραίου – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Ποίηση, Οδός Πανός, 2009, 78 σελ.

Ψιχαλίσματα (με προορισμό) – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Χαϊκού και τρίστιχα ποιήματα

Ποίηση, Βεργίνα, 2010, 80 σελ.

Τα ποιήματα της φεγγαρογιαγιάς – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Μέσα από τα ποιήματά μου
θα διδαχθούν τα παιδιά
την αγάπη στον Θεό,
στους ανθρώπους, στην οικογένεια.
Καθώς και τις αξίες:
ειρήνη, χαρά, ελευθερία, φιλία’
πίστη, ευλάβεια, ευγνωμοσύνη,
αντιρατσισμό.

Παιδική ποίηση, Βεργίνα, 2010, 36 σελ.

Απογειώσεις – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Κριτικές προσεγγίσεις


Απογειώσεις της Παναγιώτας Χριστοπούλου-Ζαλώνη εκδότριας του Λογοτεχνικού Περιοδικού “ΚΕΛΑΙΝΩ” μελετώντας το έργο των:
Αρχιμανδρίτη Μάξιμου Αδαμίδη, Μίμη Ανδρουλάκη, Γιάννη Αρκέτου, Ανδρέα Γεωργίου Αυξεντίου, Βασίλη Βεργόπουλου, Έφης Γιακανίκα – Κοκκόλια, Αντώνη Γιαννόπουλου, Στάθη Γρίβα, Ιερέα Γεωργίου Διαμαντόπουλου, Ανδρομάχης Διαμαντοπούλου – Φιλιππίδη, Ανδρέα Ζάκα, Θεοδώρας Ηλιοπούλου – Κουφοπούλου, Γιάννη Καλιντζόγλου, Νικηφόρου – Βύρωνα Καμπά, Ντίνας Κορδώνη, Ντένη Κουλεντιανού, Ντίνου Κουμπάτη, Βασίλη Λαμπρόπουλου, Ιωάννας Λιακάκου, Τζένης Λιάπα, Κλειώς Μαρσέλλου, Αυλωνίτου, Χάρη Μελιτά, Ευδοκίας Μουλιανάκη – Βαρβαροπούλου, Ευαγγέλου Μπαλούτσου – Χατζησιαρή, Νίκου Μπατσικανή, Άννας Μπέσση, Δημητρίου Παλάζη, Πασχάλη Παπαβασιλείου, Γεωργίας Παπαδαρατσάκη, Δανάης Παπαστράτου, Ευαγγελίας – Αγγελικής Πεχλιβανίδου, Μαρίας Πισιώτη, Στέργιου Πολύζου, Ζαχαρία Προδρόμου, Παναγιώτη Ράμμη, Νίκης Ράπτη, Γιώτας Στρατή, Αντωνίου Σιμιγδαλά, Νίκου Ταβουλάρη, Μάκη Τζιλιάνου, Κωνσταντίνου Τσιρπανλή, Τάσου Ψαρρή, Iliaz Bobaj, Laisheung Choi (Lisa), Dragan Dragojlovic, Lui Heung, Chicheng Hsu, Sbra Ignjatovic, Fatmira Leka, Simovic Ljubomir, Cella Pop Nadia, Krishna Singh Ram.

Ερμηνεία και κριτική, Βεργίνα, 2010, 110 σελ.

Δειλοί σε παραίσθηση – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Σ’ ορυχεία αισθημάτων
καταλάγιασαν τα σφυροκοπήματα,
σταμάτησαν οι εργάτες της αγάπης.
“Απεργούμε” είπαν…
Πίνουν τώρα καφέ πικρό
τεμπελιάζοντας στην πλατεία
Ανίας και Κενότητας γωνία,
κάτω απ’ το μεγάλο δένδρο
με τα νεκρά φύλλα…

Ποίηση, Βεργίνα, 2011, 80 σελ.

Στη σκιά της ζωής – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Απόψε λοιπόν ξανατρέξαμε μες στο δικό μας όνειρο, κι οι δυο με μεγάλη λαχτάρα να βρεθούμε στο αχυρένιο σπίτι. Φτάσαμε την ίδια στιγμή, μ’ αλίμονο δεν το καταφέραμε να μπούμε μέσα. Απλώναμε τα χέρια μας μα δεν πλησίαζαν τα δικά μου τα δικά του. Όλο κι απομακρύνονταν τα χέρια του Αλέξανδρου μέχρι που χάθηκε κι ο ίδιος μέσα σ’ ένα σύννεφο και σ’ έναν αγέρα δυνατό. Σαν άψυχο χτυπιόταν τα κορμί του μέχρι που χάθηκε μέσα στη γη. Ο ίδιος ο αγέρας έγινε ακόμη πιο σφοδρός και καταστροφικός. Διέλυσε το σπίτι που ‘χαμε χτίσει με τις αχυρένιες μπάλες και σκόρπισε τ’ άχυρα μέχρι τον ουρανό και ως τη θάλασσα. Κι έκλαιγαν οι γλάροι λες και ήταν Γκιώνηδες. Έκλαιγαν… δεν μπορούσαν να πετάξουν.
Και να πιο πέρα προς τα κει που ήταν η θάλασσα, μέσα από την αχυρένια λάσπη, προβάλλει μια γοργόνα με τη μορφή μου πληγωμένη και κλαμένη. “Που είναι ο Μέγας Αλέξανδρός μου;” φώναζε κι εσπάρασε… Κι οιο γλάροι άρχισαν να κλαίνε, να κλαίνε ασταμάτητα.

Μυθιστόρημα, Βεργίνα, 2012, 157 σελ.

Δίψα για ουρανό – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Σπείρε Θεέ γαλάζιες χαρές.
Έχεις στα μπαούλα σου πολλές.

Ακριβό ν’ αγαπάς ακριβά.
Σπαταλάς τ’ ακριβά σου.
Mετάφραση: Iliaz Bobaj

Ποίηση, Βεργίνα, 2012, 65 σελ.

Στο πέλαγος του ωραίου – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

H ποιητική συλλογή “Στο πέλαγος του ωραίου” της Παναγιώτας Χριστοπούλου -Ζαλώνη έχει μεταφραστεί εκτός από τα ιταλικά, στα αλβανικά και στα κινέζικα, επειδή πολλά μέλη και φίλοι του λογοτεχνικού περιοδικού “Κελαινώ” από τις χώρες αυτές ήθελαν να απολαύσουν στη γλώσσα τους στίχους της Παναγιώτας Ζαλώνη.

«Δεν»
Δεν σου μιλώ.
Αισθάνομαι
Δε σε ρωτώ.
Νιώθω.
Δε σε ακούω
Χιλιάδες μελωδίες
συνωστίζονται στ’ αυτιά μου.
Δε σε θωρώ.
Γιατί να σχίσω την καρδιά μου;
Αν πέσεις και χτυπήσεις;

«Non»
Non ti chiedo
Provo sentimenti.
Non ti chiedo
Mi sento.
Non ti ascolto
Migliaia di melodie
si accalcano nelle mie orecchie.
Non ti vedo.
Perche dovrei strappare il mio cuore?
Se cadi e ti fai male
Mετάφραση: Γεωργία Χαϊδεμενοπούλου, Κατερίνα Βουκάκη

Ποίηση, Βεργίνα, 2013, 58 σελ.

Καθηρημένα αστέρια – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Ποίηση, Βεργίνα, 2013, 111 σελ.

Ο ελληνικός στίχος και η εξέλιξή του από τον 10ο αιώνα μέχρι σήμερα – Παναγιώτα Χριστοπούλου-Ζαλώνη

Δοκιμιακή μελέτη και ανθολογία


Οι πρώτες εμφανίσεις του δεκαπεντασύλλαβου στη βυζαντινή ποίηση τοποθετούνται στον 10 αιώνα, στον Συμεών τον Μεταφραστή και τον Κωνσταντίνο Ζ’ τον Πορφυρογέννητο. Συστηματικά χρησιμοποιήθηκε στα θρησκευτικά ποιήματα του Συμεών του Νέου Θεολόγου, στα τέλη του 10ου αιώνα. Πώς και πυρ υπάρχεις βλύζον, πώς και ύδωρ είς δροσίζον, πώς και καίεις και γλυκαίνεις, πώς φθοράν εξαφανίζεις; Πώς θεούς ποιείς ανθρώπους, πώς το σκότος φως εργάζη, πώς ανάγεις εκ του άδου, πώς θνητούς εξαφθαρτίζεις; Πώς προς φως το σκότος έλκεις, πώς την νύκτα περιδράσση, πώς καρδιάν περιλάμπεις, πώς με όλον μεταβάλλεις; Πώς ενούσαι τοις ανθρώποις πώς υιούς Θεού εργάζη, πώς εκκαίεις σου τω πόθω, πώς τιτρώσκεις άνευ ξίφους;

Ιστορία και κριτική, Αγγελάκη Εκδόσεις, 2015, 220 σελ.