Ασχολήθηκε με τα Οικονομικά και για χρόνια ισορροπούσε ανάμεσα στους αριθμούς και την τέχνη του λόγου γράφοντας άρθρα, δοκίμια και διηγήματα για μικρούς και μεγάλους, ενώ βραβεύτηκε σε φιλολογικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Απέσπασε το Πανευρωπαϊκό βραβείο διηγήματος με το διήγημα “Σπασμένο ρόδι”. Τώρα η λογοτεχνία είναι η κύρια ασχολία της. Έργα της: “Ανθείας 201”, εκδόσεις Εντός (Έπαινος από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για τη νεανική ηλικία), “Ο γάτος με το ψάθινο καπέλο”, εκδόσεις Καστανιώτη, “Τα τζοβαΐρια της αγάπης”, “Σου γράφω ένα γράμμα”, “Εφτά φεγγάρια” από την Εμπειρία Εκδοτική. Συμμετοχή σε ανθολογίες διηγημάτων των εκδόσεων Ψυχογιός “Θα ‘θελα τόσα να σου πω, μαμά – θα ‘θελα τόσα να σου πω μπαμπά”, “Ιστορίες που γράφει η ζωή”, “Αθάνατο Ολυμπιακό Πνεύμα”. Έχει συμμετάσχει επίσης σε ανθολογίας ποίησης για παιδιά και νέους από τις εκδόσεις Τοξότης.
Ανθείας 201 (2000), Εντός
Έρωτας ποταμός (2004), Εμπειρία Εκδοτική
Εφτά φεγγάρια (2008), Εμπειρία Εκδοτική
Λευκό βαθύ (2020), Υδροπλάνο
Ψωμί καθάριο (2022), Υδροπλάνο
Διηγήματα
Τα τζοβαΐρια της αγάπης (2006), Εμπειρία Εκδοτική
Παιδική και εφηβική λογοτεχνία
Ο γάτος με το ψάθινο καπέλο (2005), Εκδόσεις Καστανιώτη
Η σφυρίχτρα της Στέφης (2009), Εμπειρία Εκδοτική
Συλλογικά έργα
Αθάνατο Ολυμπιακό Πνεύμα (2003), Ψυχογιός
Σου γράφω ένα γράμμα (2008), Εμπειρία Εκδοτική
Ψωμί καθάριο – Παναγιώτα Σμυρλή
Σμύρνη-Πάτρα. Ένας αιώνας σαν σε μια εκπνοή…
«Ανατολικός άνεμος» λεγόταν το αγαπημένο άλογο του βασιλιά Σολομώντα. Ένας ανατολικός άνεμος κάλπαζε τώρα καταπάνω μου…
Σ’ αγαπώ. Σε κοιτάζω που γεννιέσαι κάτω απ’ τα μάτια μου, κάτω από τα δάχτυλά μου, γιατί τώρα σου χαϊδεύω το πρόσωπο για να μου ανήκεις σε κάθε μνήμη… Με λένε Μαριγώ, Σοφίκα, Χαρικλή, Ευρύκλεια, Ασημέλεια, Σάρα.
Είμαι ο Πέτρος, ο Νικόλας, ο Εζρά, ο Μιχαήλ. Και ο Αχμέτ είμαι. Τι, θαρρείς σε λησμόνησα;
Τούτη η θάλασσα είναι μέσα μου, δε γίνεται να μου την πάρει κανείς…
Η Μαριγώ το ψωμί το βρήκε τυλιγμένο στο λινό πεσκίρι με την μπιρμπιλωτή δαντέλα, που έμοιαζε με το άχραντο κομποσκοίνι του ασκητή, αυτό που έδεσε τις προσευχές με τα πάθη που δε βίωσε. Άρτος ευλογημένος, πιασμένος
με το προζύμι του Δείπνου του Μυστικού, εκείνου των απλοϊκών ανθρώπων όπου τον έχρισαν με τον όσιο ιδρώτα και χώμα ανόθευτο.
Ψίχα, ψυχή, κόρα σκληρή, καθαγιασμένη από τον κάματο. Ψωμί που μυρίζει αντίδωρο μετά από μεταλαβιά. Ψωμί καθάριο…
Μυθιστόρημα, Υδροπλάνο, 2022, 504 σελ.
Λευκό βαθύ – Παναγιώτα Σμυρλή
Ο Χάνς γίνεται μαέστρος της πιο αλλόκοτης ορχήστρας στη συλλογική μνήμη της μουσικής, στο Άουσβιτς. Ο Τζουλιάνο γνωρίζεται με τη Μυρτώ από μια παράξενη σύμπτωση, τόσο σαρωτική όση η έλξη αυτού του απαγορευμένου έρωτα. Η Ρεβέκκα πίστευε παράλογα πως η ισχυρότερη δύναμη πάνω στη γη είναι η αγάπη. Ο Όττο το καθήκον. Ο Γιόχαν η εξουσία. Ο Βολφ, η λυσσαλέα σαγήνη της εκδίκησης. Άνθρωποι σκορπισμένοι σε τέσσερες χώρες, Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία, Γερμανία, τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους όσο το νερό και η φωτιά, ανέβηκαν στο τρένο της Ιστορίας που εκτροχιάστηκε με εκκωφαντικό θόρυβο, στη δίνη του πολέμου και στη στροφή της μοίρας τους.
Μυθιστόρημα, Υδροπλάνο, 2020, 468 σελ.
Η σφυρίχτρα της Στέφης – Παναγιώτα Σμυρλή
Για να κυκλοφορούν τα παιδιά με ασφάλεια
Η κυρία Στέφη, η σχολική τροχονόμος, έχασε τη σφυρίχτρα της! Και τώρα πώς θα καλημερίζει τα πουλιά; Πώς θα καλεί το ουράνιο τόξο να πάρει τη θέση του στον ουρανό; Τα παιδιά αποφασίζουν να τη βοηθήσουν. Κάτι θα σκεφτούν για να μπορούν να μαζεύονται ξανά κοντά της, εκεί στην άκρη του δρόμου, ζητώντας την προσοχή και το γλυκό της χαμόγελο…
Ένα βιβλίο για την κυκλοφοριακή αγωγή, με τα βασικά σήματα στο τέλος, για να κυκλοφορούν τα παιδιά με ασφάλεια στο δρόμο.
Eικονογράφηση: Θανάσης Τσίτσικας
Παιδική λογοτεχνία, Εμπειρία Εκδοτική, 2009, 40 σελ.
Εφτά φεγγάρια – Παναγιώτα Σμυρλή
Υποσχέθηκε στον εαυτό της πως δε θα κοίταζε πίσω της, αλλά το έκανε. Με τις βαλίτσες να αλλάζουν περιεχόμενο σε κάθε σταθμό, μετρώντας τη ζωή μέσα από κύκλους, ταξίδευε ψάχνοντας μέσα της. Και δεν ήταν η μόνη.
Γυναίκες, έχοντας μυστικά καλά κρυμμένα, άλλες για να ξεχάσουν και κάποιες για να κάνουν μια νέα αρχή, ακολουθούν την πορεία του πεπρωμένου τους, ορίζοντας το χρόνο με φεγγάρια που πότε γεμίζουν και πότε χάνονται. Απ’ αυτό το ταξίδι που θα φέρει ανατροπές, καμιά δε θα γυρίσει πίσω όπως έφυγε. Γυναίκες-φεγγάρια, πότε στη χάση και πότε στη γέμιση, σ’ ένα αέναο κρυφτό με τον ήλιο του δικού τους ουρανού, αδειάζουν και γεμίζουν τις αποσκευές τους.
Αναζητώντας…
Άλλες έχοντας μυστικά καλά κρυμμένα, άλλες για να ξεχάσουν ό,τι τις πλήγωσε, άλλες για να κάνουν μια νέα αρχή, γυναίκες που ξεκινούν ένα ταξίδι ζωής, γυναίκες-φεγγάρια πότε στη χάση και πότε στη γέμιση, σε ένα διαρκές κρυφτό με τον ήλιο του δικού τους ουρανού. Που καμιά τους δε θα γυρίσει όπως έφυγε και καμιά δε θα είναι όπως πριν.
Μυθιστόρημα, Εμπειρία Εκδοτική, 2008, 482 σελ.
Τα τζοβαΐρια της αγάπης – Παναγιώτα Σμυρλή
Σε δεκαπέντε αυτοτελείς ιστορίες, παρουσιάζονται σχεδόν όλα τα ανθρώπινα, αληθινά και καθημερινά που απασχολούν τη ζωή και την ψυχή. Σε τόπους πολλούς και διαφορετικούς, από το Αφγανιστάν μέχρι τα παράλια της Μικράς Ασίας, δρουν φιγούρες οικείες στην ελληνική ψυχή, ενώ τα βιώματά τους φτάνουν μέχρι τον αναγνώστη με όχημα τα κάθε λογής ανατολίτικα κοσμήματα. Πρόκειται για τα τζοβαΐρια που έχουν συνδεθεί με την τύχη και τις περιπέτειες της κάθε αγάπης, είναι τα σημάδια που όρισαν τις στιγμές ως μοναδικές και αξεπέραστες, είναι αυτά που μεταφέρουν τους ήρωες και τις αναμνήσεις τους μέσα στο χρόνο.
Στην κάθε ιστορία, η διεισδυτική ματιά της συγγραφέως εισχωρεί με θάρρος σε όλα τα ανθρώπινα. Άλλοτε πρόκειται για τη ζωή της γυναίκας στις ανατολικές χώρες και τον τρόπο που βιώνει τον έρωτα. Άλλη φορά είναι η τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής που σκιάζει τις ζωές των ανθρώπων, κι άλλες στιγμές τα μπαχάρια της Ανατολής που δίνουν γεύση και άρωμα στη ζωή.
Πολλά και πολύτιμα κοσμήματα είναι οι συνδετικοί κρίκοι των ιστοριών αυτών. Είναι εκείνα που αντικατοπτρίζουν την έννοια που δίνουν οι άνθρωποι της Ανατολής στον πλούτο και την αφθονία, μια πολυτέλεια μεστή και υποβλητική, σαν να έχει τη μυρωδιά εκείνων των πολύτιμων υλικών που η ιστορία τους τα έχει κάνει τέτοια.
Διηγήματα, Εμπειρία Εκδοτική, 2006, 315 σελ.
Ο γάτος με το ψάθινο καπέλο – Παναγιώτα Σμυρλή
Θα μπορούσε ο Ρούντυ να λεγόταν Ομάρ, η Ζιζή Μυρτώ, η Ριρή Κατερίνα. Θα μπορούσε να’ μαστε εμείς. Αυτοί οι γάτοι πονούν, αγαπάνε, μισούν, ερωτεύονται. Ξοδεύονται σε περιπέτειες και αναζητήσεις. Είναι γεμάτοι ελπίδες και όνειρα που κυνηγούν. Άλλοτε τα φτάνουν κι άλλοτε τα βλέπουν να βουλιάζουν στα λασπόνερα. Ζουν στον κόσμο που υπάρχει γύρω μας και αγωνίζονται να τους δεχτεί χωρίς διακρίσεις, χωρίς περιορισμούς, με μοναδικό γνώμονα την καθαρότητα της ψυχής τους. Θα καταφέρει ο Ρούντυ να φτάσει τη χιονάτη γατούλα των ονείρων του; Ανάμεσά τους μια σκάλα γεμάτη παγίδες και απρόοπτα. Στη διαδρομή θα συναντήσουν: ένα καπέλο μ’ ένα παράσημο, ένα βραχιόλι-οικόσημο κι ένα γεφύρι φτιαγμένο από αγάπη.
Eικονογράφηση: Θανάσης Τσίτσικας
Παιδική και εφηβική λογοτεχνία, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2005, 130 σελ.
Έρωτας ποταμός – Παναγιώτα Σμυρλή
Τις μέρες σ’ αντιμετωπίζω, αντιστέκομαι. Τις νύχτες όμως… έρχεσαι κατακτητής. Στα όνειρά μου. Εκεί με κυβερνάς.
Δε θα λευτερωθώ ποτέ μου από σένα, άνεμε έρωτα;
Δυο άντρες διεκδικούν μια γυναίκα.
Δυο γυναίκες διεκδικούν έναν άντρα.
Συγκλονιστικά μυστικά που σκεπάζουν τις ζωές τους, και ο αέρας μιας φυλής αρχέγονης, τσιγγάνας, που στροβιλίζεται σε ποτάμια με σκηνές και κάρα, γύρω από φωτιές με χορούς και ντέφια. Μια μοναδική αγάπη, ένα έρωτας ποταμός που σε κάθε του γύρισμα παρασύρει…
Μυθιστόρημα, Εμπειρία Εκδοτική, 2004, 384 σελ.
Ανθείας 201 – Παναγιώτα Σμυρλή-Στρατοπούλου
“Μέσα στις σελίδες του βιβλίου δίνεται το στίγμα μιας εποχής έτσι όπως την είδαν τα μάτια ενός παιδιού που τώρα πια μεγάλωσε. Έτσι όπως “λειτούργησαν” στην καινούργια τους πατρίδα οι πρόσφυγες, που σκορπίστηκαν σε άγνωστα σταυροδρόμια, στριμώχτηκαν σε παράγκες, υπέφεραν από το ασήκωτο βάρος της μνήμης κι όμως επέζησαν. Έτσι όπως οι πολιτικές εξελίξεις επηρέασαν, αδιαφόρησαν και στιγμάτισαν με την αλλόκοτη λογική των καιρών. Οι μνήμες στροβιλίζονται σα χρωματιστά μεταξωτά μαντίλια, κρύβουν μυστικά που τ’ ανεμίζουν σα σημαιάκια, φτιάχνουν ένα θαυμαστό πέπλο που πέφτει κυματίζοντας απαλά και τυλίγει σαν πρωινή απατηλή ομίχλη. Είναι ένα οδοιπορικό φορτωμένο θύμησες, γραμμένο προτού ξεθωριάσει μέσα μου, για τα χρόνια που πέρασαν, τους ανθρώπους που τα χρωμάτισαν, την πόλη που σκιαγράφησε τη ζωή τους, τη ζωή μου, την αιώνια Πάτρα.”
(απόσπασμα από το βιβλίο)
Η Ανθείας -κεντρική οδός σε γειτονιά της Πάτρας- με όλα τα όνειρα και τις αγωνίες που στέγασε μετά τη μικρασιατική καταστροφή και οι ζωντανές καθημερνές ιστορίες των ανθρώπων της γειτονιάς, των προσφύγων που αναζήτησαν στην πόλη την καινούργια πατρίδα, περιγράφονται στο βιβλίο της Παναγιώτας Σμυρλή-Στρατοπούλου “Ανθείας 201”.
Ανάγνωσμα απλό και ρομαντικό, μας σαγηνεύει με τη γλώσσα του και τον τρόπο γραφής, μας κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον από την αρχή έως το τέλος για όλον αυτό τον μικρόκοσμο που ζει και κινείται στη γειτονιά, που ξεφεύγει πότε-πότε από την καθημερινότητα με εκδρομές και καινούριες παραστάσεις.
Η παρουσίαση μιας φύσης πανέμορφης όλες τις εποχές του χρόνου, παρόλα τα προβλήματα με τις πλημμύρες του χειμώνα, οι γιορτές που ξεδιπλώνονται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου, τα συναισθήματα και οι ανθρώπινες καταστάσεις μπλέκονται αριστουργηματικά και γοητευτικά, συμβάλλοντας έτσι στη “γνωριμία” μας με έναν κόσμο διαφορετικό, μια κοινωνία με ιδιαιτερότητες, που όμως εντάχθηκε και δημιούργησε στην καινούρια πατρίδα, την Ελλάδα και ιδιαίτερα στη συγκεκριμένη, την Πάτρα.
Μυθιστόρημα, Εντός, 2000, 155 σελ.
Πηγές: Biblionet, Εμπειρία Εκδοτική, Υδροπλάνο
