Ήταν συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, σεναριογράφος, συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας και ποιητής, γνωστός και με το ψευδώνυμο Χάρισον Ντένμαρκ (Harrison Denmark). Σπούδασε αγγλική γλώσσα στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Από το 1962 δημοσίευσε το πρώτο του διήγημα με τίτλο «Passion Play» στο περιοδικό Amazing, αλλά εργάστηκε για κάποια χρόνια στη Διεύθυνση Κοινωνικής Ασφάλισης της Βαλτιμόρης (1962–1969) μέχρι να αποφασίσει να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στη συγγραφή. Στα τριάντα χρόνια της συγγραφικής του προσφοράς ο Ζελάνζι έγραψε πάνω από πενήντα βιβλία και εκατόν πενήντα διηγήματα. Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Επιστημονικής Φαντασίας Nebula της Ένωσης Αμερικανών Συγγραφέων Επιστημονικής Φαντασίας και Hugo του αναγνωστικού κοινού. Στις 14 Ιουλίου 1995 πέθανε από καρκίνο στη Σαντα Φε., δημιουργώντας και γράφοντας σχεδόν μέχρι τις τελευταίες μέρες του και αφήνοντας φτωχότερο τον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας.
Επιστροφή στη Γη ή …Και λέγε με Κόνραντ – This Immortal or …And Call Me Conrad (1965)
The Dream Master or He Who Shapes (1966)
Ο κύριος του φωτός – Lord of Light (1967)
Creatures of Light and Darkness (1969)
Damnation Alley (1969)
Jack of Shadows (1971)
Today We Choose Faces (1973)
Doorways in the Sand (1976)
Η καμένη γέφυρα – Bridge of Ashes (1976)
Deus Irae (1976) με τον Philip K Dick
Roadmarks (1979)
To Spin Is Miracle Cat (1981)
Coils (1982) με τον Fred Saberhagen
Eye of Cat (1982)
A Dark Travelling (1987) με τον Lebbeus Woods
The Black Throne (1990) με τον Fred Saberhagen
The Mask of Loki (1990) με τον Thomas T Thomas
Flare (1992) με τον Thomas T Thomas
A Night in the Lonesome October (1993)
Wilderness (1994) με τον Gerald Hausman
Donnerjack (1997) με την Jane Lindskold
Psychoshop (1998) με τον Alfred Bester
Lord Demon (1999) με την Jane Lindskold
The Dead Man’s Brother (2009)
Νουβέλες
Ο κυρίαρχος των ονείρων – The Dream Master or He Who Shapes (1966)
Ο γυρισμός του δήμιου – Home Is the Hangman (1975)
Σειρές
Τα χρονικά του Άμπερ – The Chronicles of Amber
Εννέα πρίγκιπες στο Άμπερ – Nine Princes in Amber (1970)
Τα όπλα του Άβαλον – The Guns of Avalon (1972)
Sign of the Unicorn (1975)
The Hand of Oberon (1976)
The Courts of Chaos (1978)
Trumps of Doom (1985)
Blood of Amber (1986)
Sign of Chaos (1987)
Knight of Shadows (1989)
Prince of Chaos (1991)
Francis Sandow
Dismal Light (1968)
Isle of the Dead (1969)
To Die in Italbar (1973)
Dilvish
Passage to Dilfar (1965)
Thelinde’s Song (1965)
The Bells of Shoredan (1966)
A Knight for Merytha (1967)
Garden of Blood (1979)
The White Beast (1979)
The Places of Aache (1980)
The Changing Land (1981)
Tower of Ice (1981)
A City Divided (1982)
Devil and the Dancer (1982)
Dilvish, the Damned (1982)
Lord of Light
Lord of Light (1967)
Dawn (1967)
Death and the Executioner (1967)
Wizard World
Changeling (1980)
Madwand (1981)
Wizard World (1989)
Ποίηση
Poems (1974)
When Pussywillows Last in the Catyard Bloomed (1985)
Συλλογές
Four for Tomorrow or A Rose for Ecclesiastes (1965)
The Doors of His Face, the Lamps of His Mouth (1971)
My Name Is Legion (1976)
Unicorn Variations (1977)
The Illustrated Roger Zelazny (1978)
The Chronicles of Amber (1979)
The Last Defender of Camelot (1980)
Frost and Fire (1989)
Here There Be Dragons or Way up High (1992)
Manna from Heaven (2003)
Fantasy For Good (2014)
Επιστροφή στη Γη
This Immortal
… Όταν έρχομαι στην Αθήνα μετά από μεγάλη απουσία αισθάνομαι μια ξαφνική ζεστασιά, που πάντα με ανανεώνει, με φρεσκάρει, και καμιά φορά μου δίνει μια καινούρια ένταση. Κάποτε ο Φιλ μου διάβασε μερικούς στίχους ενός απ’ τους τελευταίους μεγάλους ποιητές της Ελλάδας, του Γιώργου Σεφέρη, υποστηρίζοντας ότι εννοούσε τη δική μου Ελλάδα όταν έλεγε: “…Μια πατρίδα που δεν είναι πια δική μας, ούτε δική σας” – εξαιτίας των Βεγανών. Όταν του επεσήμανα ότι δεν είχαν εμφανιστεί οι Βεγανοί όταν ζούσε ο Σεφέρης, ο Φιλ μου αποκρίθηκε ότι η ποίηση υπάρχει ανεξάρτητα από χρόνο και χώρο και το νόημά της είναι αυτό που βλέπει μέσα της ο αναγνώστης. Αν και ποτέ δεν πίστεψα ότι η ποιητική άδεια ισχύει και για τα ταξίδια στο χρόνο, είχα άλλους λόγους που διαφωνούσα.
Είναι η πατρίδα μας. Οι Γότθοι, οι Ούννοι, οι Βούλγαροι, οι Σέρβοι, οι Φράγκοι, οι Τούρκοι και τελευταία οι Βεγανοί, ποτέ δεν μπόρεσαν να μας την πάρουν. Η Αθήνα κι εγώ έχουμε αλλάξει κάπως, μαζί. Η γη της Ελλάδας όμως είναι πάντα η γη της Ελλάδας και δεν αλλάζει. Προσπάθησε να την αρπάξεις, όποιος κι αν είσαι, και οι κλέφτες μου θα πάρουν τα βουνά και τους λόφους, σαν τους χθόνιους εκδικητές των αρχαίων καιρών. Εσύ θα σβήσεις, αλλά οι λόφοι της Ελλάδας θα μείνουν, χωρίς ν’ αλλάξουν, με τη μυρουδιά του καμένου κατσικίσιου κρέατος, με ανακατωμένο το κρασί και το αίμα, με μια γεύση από γλυκά αμύγδαλα, έναν δροσερό αέρα τη νύχτα και ουρανούς γαλάζιους όσο και τα μάτια των θεών την ημέρα, Άγγιξέ τα, αν τολμάς.
Γι’ αυτό ανανεώνομαι κάθε φορά που ξαναγυρίζω. Γιατί τώρα που είμαι άντρας, με πολλά χρόνια στην πλάτη μου, αισθάνομαι έτσι για ολόκληρη τη Γη. Γι’ αυτό πολέμησα, και σκότωσα και βομβάρδισα, και γι’ αυτό δοκίμασα ακόμη και όλους του νόμιμους τρόπους να εμποδίσω τους Βεγανούς ν’ αγοράσουν τη Γη κομμάτι-κομμάτι…
Ο κύριος του φωτός
Lord of Light
Ένας άγνωστος πλανήτης έχει αποικιστεί από ινδούς φυγάδες. Μια ομάδα απ’ αυτούς, με τη βοήθεια της υψηλής τεχνολογίας, εμφανίζονται ως ενσαρκώσεις του ινδουιστικού πανθέου, επιβάλλοντας στους υπόλοιπους ένα θεοκρατικό καθεστώς. Η πλοκή του μύθου θυμίζει έντονα το ινδικό έπος. Ο Βράχμα, ο Βισνού, η Κάλι, το μυθικό πτηνό Γκαρούνα, ακόμα και ο ίδιος ο Βούδας πρωταγωνιστούν στο έργο, του οποίου ο κεντρικός άξονας είναι η αιώνια εξέγερση του ανθρώπου, εναντίον ενός άκαρδου και απάνθρωπου Ουρανού.
Ο Κύριος του Φωτός (1967) ίσως είναι το καλύτερο μυθιστόρημα του Ρότζερ Ζελάζνι, έργο που τον καταξίωσε στο κοινό.
Ο γυρισμός του δήμιου
Home Is the Hangman
Η αποστολή του Τζων Ντονν αυτή τη φορά είναι να καταστρέψει τον Δήμιο, ένα ρομπότ με εγκέφαλο παρόμοιο με του ανθρώπου σε δομή και λειτουργία, που επέστρεψε στη Γη για να εκδικηθεί τους «γονείς» του, τους τέσσερις προγραμματιστές δημιουργούς του.
Εννέα πρίγκιπες στο Άμπερ
Nine Princes in Amber
Άμπερ, ο μόνος πραγματικός κόσμος, σε σύγκριση με τον οποίο όλοι οι άλλοι – συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας Γης – δεν είναι παρά Σκιές.
Το Άμπερ πυρπολεί το αίμα του Κόργουιν. Εξόριστος ο πρίγκιπας στη Σκιά Γη για αιώνες, ετοιμάζεται να επιστρέψει στο Άμπερ, για να κάνει μια απελπισμένη προσπάθεια να κερδίσει το θρόνο.
Από το Άρντεν στη γλιστερή από το αίμα Σκάλα που κατεβαίνει μέσα στη Θάλασσα ο αέρας είναι ηλεκτρισμένος από τις δυνάμεις των Έρικ, Ράντομ, Μπλέιζ, Κέιν και όλων των άλλων πριγκίπων του Άμπερ, τους οποίους ο Κόργουιν πρέπει να νικήσει.
Ωστόσο, ο δρόμος είναι δύσβατος γεμάτος εμπόδια και φυλάσσεται από περίεργες οχυρώσεις, που είναι πέρα από κάθε φαντασία… αδιανόητες πραγματικότητες, σφυρηλατημένες από δαιμονικούς εγκληματίες… και ανείπωτους τρόμους, που προκαλούν την υπεράνθρωπη μανία του Κόργουιν.
Τα όπλα του Άβαλον
The Guns of Avalon
Μια βασιλική μάχη για κυριαρχία μαίνεται στον πραγματικό κόσμο και οι επιπτώσεις της μπορούν να γίνουν αντιληπτές σ’ όλη τη Σκιά Γη.
Στο Άβαλον ο Κόργουιν, νόμιμος κληρονόμος του θρόνου του Άμπερ, οπλίζεται, για να αντιμετωπίσει το σφετεριστή αδελφό του Έρικ και μένει ανεπηρέαστος από την επικίνδυνη σαγήνη και τις δολοπλοκίες της όμορφης Ντάρα. Αλλά όταν φτάνει ο Κόργουιν, μια καινούρια απειλή ρίχνει τη σκιά της στο βασίλειο -ένας τρόμος χωρίς προηγούμενο, που κάνει συμμάχους τους ορκισμένους εχθρούς. Γιατί οι δαιμονικές ορδές του Χάους συναθροίζονται για να εξοντώσουν το τέλειο βασίλειο… και όλους όσοι θα το κυβερνήσουν.
Πηγές: Biblionet, Wikipedia, Αίολος, Απόπειρα, Τρίτων, Εκδόσεις Parsec
