Βασίλης Τσιαμπούσης

Ελληνες λογοτέχνες
Ο Βασίλης Τσιαμπούσης γεννήθηκε στη Δράμα το 1953.
Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο Πολυτεχνείο της Θεσσαλονίκης. Ζει και εργάζεται στη Δράμα. Εξέδωσε τις συλλογές διηγημάτων “Η Βέσπα και άλλα επαρχιακά διηγήματα” (1988), “Χερουβικά στα κεραμίδια” (1996), “Η γλυκιά Μπονόρα” (2000), “Να σ’ αγαπάει η ζωή” (2004), “Σάλτο Μορτάλε” (2011), “Πούρα Γεμιστά” (2017) και τα μυθιστορήματα “Εκτός έδρας” (1993) και Γαλάζια Αγελάδα (2013).
Η συλλογή διηγημάτων του “Να σ’ αγαπάει η ζωή” τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με το βραβείο Πέτρου Χάρη και μεταφράστηκε στα αλβανικά, ενώ επιλογή διηγημάτων του κυκλοφόρησε στα Ισπανικά (Vasilis Tsiambusis, Antologia de relatos, 2019). Το 1996 επιμελήθηκε την έκδοση του λευκώματος “Δόξα Δράμας, 1918-1965” και το 2006 το λεύκωμα “Ελπίς Δράμας, 1922-1969” (ΔΕΚΠΟΤΑ του Δήμου Δράμας). Από το 2004 είναι διευθυντής του περιοδικού “Δίοδος 66100”, που έλαβε τιμητική διάκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού (2017).
Διηγήματά του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και δημοσιεύτηκαν σε ανθολογίες και περιοδικά.
Μυθιστορήματα
Εκτός έδρας (1993), Κέδρος
Γαλάζια αγελάδα (2013), Μεταίχμιο
Ο κήπος των ψυχών (2021), Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Διηγήματα
Η βέσπα και άλλα επαρχιακά διηγήματα (1990), Νεφέλη
Χερουβικά στα κεραμίδια (1996), Κέδρος
Η γλυκιά Μπονόρα (2000), Κέδρος
Να σ’ αγαπάει η ζωή (2004), Εκδόσεις Πατάκη
Σάλτο μορτάλε (2011), Μεταίχμιο
Πούρα γεμιστά (2017), Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Συλλογικά έργα
Έρωτας σε πρώτο πρόσωπο (1997), Κέδρος
Μια πόλη, ένας συγγραφέας (2001), Μίνωας
Εν Δράμα (2002), Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής και Τουριστικής Ανάπτυξης Ν. Δράμας
Νάνι, τ’ άνθι των ανθώ (2005), Ίνδικτος

Βραβεία-Διακρίσεις
Να σ’ αγαπάει η ζωή – Βραβείο Ιδρύματος Πέτρου Χάρη Ακαδημίας Αθηνών (2005)

Ο κήπος των ψυχών – Βασίλης Τσιαμπούσης

Ο κήπος των ψυχών


«Αφού τους ξεγύμνωναν, έπειτα έψαχναν τα ρούχα, τις βαλίτσες και τους μπόγους τους και, φορώντας γάντια, έβαζαν τα χέρια τους ακόμα και στις τρύπες των γυναικών, μήπως είχαν κρύψει κάτι εκεί μέσα.
Να σκεφτείς, είπε, νεαρά κορίτσια τα ξεπαρθένευαν με τα βρωμόχερά τους, για να βρουν κάνα κρυμμένο δαχτυλίδι. Και μια γριά, την ώρα που την έψαχναν, χέστηκε και την περίλαβαν στις κλοτσιές […] Το πιο συγκινητικό, όμως, ήταν ένας γάμος που τελέστηκε το τελευταίο βράδυ. Επρόκειτο να γίνει στη συναγωγή λίγες μέρες αργότερα, αλλά αναγκαστικά τον έκαναν στην καπναποθήκη. Κι αφού ο ραβίνος διάβασε τη γαμήλια ευχή, έπειτα ο μπαμπάς του κοριτσιού τριγύριζε συγκινημένος κι έλεγε στους υπόλοιπους: «Σας ευχαριστώ που παραστήκατε στη χαρά των παιδιών μας… Σας ευχαριστώ για τις ευχές σας». Στο τέλος όλοι μαζί είπαν ένα τραγούδι για τον γαμπρό και τη νύφη, που, αντί ν’ ακούγεται χαρούμενο, σου ξέσκιζε την ψυχή.
Τι μου ήρθε και τον ρώτησα: Εσύ, Κώστα, κούρεψες κάναν Εβραίο; Τότε έβαλε τα κλάματα με λυγμούς και είπε: Από αύριο θα σταματήσω τη δουλειά. Καλύτερα να πεθάνουμε από την πείνα, παρά να ξαναπάω στο κουρείο.»

Στη Δράμα του 1943 ένας ορφανός έφηβος υπηρετεί ως οικιακός βοηθός στον Βούλγαρο λοχαγό και τη γυναίκα του, που εγκαταστάθηκαν στο επιταγμένο πατρικό του σπίτι. Η επίσκεψη της πανέμορφης αδελφής του λοχαγού, η κλοπή ενός άλμπουμ με γυμνές φωτογραφίες, οι παιδικές φιλίες και οι εφηβικές ορμές, η σύλληψη των Εβραίων της πόλης, η ειλικρινής αγάπη που αναπτύσσεται μεταξύ του Βούλγαρου αξιωματικού και του μικρού παιδιού συνθέτουν μια αφήγηση με απροσδόκητη κατάληξη για τους πρωταγωνιστές της ιστορίας. Όταν, εντέλει, ο καθένας βρει τον δρόμο του, αυτό που μένει είναι η καλοσύνη κάποιων προσώπων, η συμπαράσταση από άτομα που δεν τα υπολόγιζες, η απίστευτη –κρυμμένη– δύναμη του έρωτα, μα προπαντός η αντοχή και το κουράγιο των τυραννισμένων, που ξαναρχίζουν μ’ ελπίδα τη ζωή τους σ’ έναν δύσκολο αλλά πανέμορφο κόσμο.

Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2021, 144 σελ.

Πούρα γεμιστά – Βασίλης Τσιαμπούσης




Ένας πατέρας χτίζει υπόστεγο πάνω από το μνήμα του γιου του και προσπαθεί να το νομιμοποιήσει με τον νόμο περί αυθαιρέτων κατασκευών· τρία “νεραϊδέλια” έχουν ταράξει τον αντρικό πληθυσμό ενός χωριού και γίνονται αιτία να ανεγερθεί στο “τραφί” ένα ναΐδριο· τρεις φοιτητές -ένας άθεος Γάλλος, ένας κνίτης κι ένας συντηρητικός χριστιανός- επισκέπτονται το Άγιον Όρος και γίνονται μάρτυρες θαυμαστών συμβάντων· ένας δεκαπεντάχρονος φέρνει λουλούδια σε μια τραγουδίστρια μπουζουξίδικου κι εκείνη του ζητά να της ξεκουμπώσει το φόρεμα· μια ομάδα ακροδεξιών περιφρουρεί τη λιτανεία του Δεκαπενταύγουστου για να εμποδίσει τους μετανάστες να την ακολουθήσουν· ένας σιδηροδρομικός “στα Ιμαλάια” περνά τις ώρες του παίζοντας κίνο· ένας γέρος που κόντυνε απ’ τα χρόνια απαιτεί από την αστυνομικό να του γράψει στη νέα του ταυτότητα το παλιό του ύψος· ένα δεκάχρονο αγόρι τα βάζει με μια αρκούδα που καταστρέφει τις κυψέλες και τρώει το μέλι…

Στη νέα συλλογή διηγημάτων του συγγραφέα το χιούμορ και η συγκίνηση, η χαρμολύπη και η ειρωνεία, το απροσδόκητο και το τυχαίο εναλλάσσονται και αλληλοϋπονομεύονται.
Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από το ομώνυμο διήγημα της συλλογής· σε αυτό, σύμφωνα με τη Βρετανίδα συγγραφέα Σαμάνθα Κάρεϊ, εγγονή του αρχιθαλαμηπόλου του Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο Άγγλος πρωθυπουργός, επηρεασμένος κι από την αγάπη του για τα πούρα, φέρεται να θυσίασε μεγάλα συμφέροντα της Αυτοκρατορίας στη Βόρεια Ευρώπη, για να κρατήσει την Ελλάδα στο Δυτικό στρατόπεδο.

Διηγήματα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2017, 188 σελ.

Γαλάζια αγελάδα – Βασίλης Τσιαμπούσης




Το μυθιστόρημα στηρίζεται στις αυτοβιογραφικές αφηγήσεις ενός υπαρκτού προσώπου. Πραγματικά ως ένα βαθμό είναι και τα γεγονότα που περιγράφονται, όπως βέβαια και οι τόποι που αποτελούν το γεωγραφικό σκηνικό της υπόθεσης, αλλά και πολλά από τα ιστορικά και τα άλλα πρόσωπα που μνημονεύονται είτε με το αληθινό τους όνομα (Αντώντσαους, Κωνσταντίνος Κωσταντάρας, ταγματάρχης Μίλερ, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Γεώργιος Ράλλης, Ευάγγελος Αβέρωφ, Κωστής Στεφανόπουλος, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης κ.ά.) είτε με άλλο όνομα. Σκοπός του συγγραφέα είναι, χρησιμοποιώντας την Ιστορία ως καμβά της σύνθεσής του, να μιλήσει κυρίως για τη συναισθηματική περιπέτεια των ηρώων του, που είχαν το ακριβοπληρωμένο προνόμιο να συμμετάσχουν -είτε ως πρωταγωνιστές είτε ως κομπάρσοι- σε δραματικά ιστορικά γεγονότα, κυρίως στην Ανατολική Μακεδονία, και να υποστούν τις οδυνηρές συνέπειες της εμπλοκής τους σ’ αυτά.

Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, 2013, 304 σελ.

Σάλτο μορτάλε – Βασίλης Τσιαμπούσης




Ένας άγγελος κατεβαίνει στη γη με αλεξίπτωτο που όμως δεν ανοίγει. Μια φάλαινα αυτοκτονεί κι εκβράζεται στη Νέα Παναγούδα. Ακολουθεί μεγάλος σεισμός. Μια Αγγλίδα, επηρεασμένη απ’ την επίσκεψή της σ’ ένα ορθόδοξο μοναστήρι, δοκιμάζει την πίστη της πηδώντας από ένα πανύψηλο πλατάνι στα νερά διερχόμενου ρέματος. Ένα χωρισμένο ζευγάρι παζαρεύει να πουλήσει το σπίτι του για να γλιτώσει ο άντρας από τους τοκογλύφους. Ένας αγαπητικός, κατά τη διάρκεια ταξιδιού με πλοίο της γραμμής, αποτυγχάνει, παρά τρίχα, να βατέψει μια δασκάλα με συντηρητικές αντιλήψεις. Ένας Αλβανός ζωγράφος επισκέπτεται το Παρίσι, όπου προπολεμικά σπούδαζε ζωγραφική, αναζητώντας την ιδιοκτήτρια ενός καφέ με την οποία ήταν ερωτευμένος. Μια άγνωστη κοπέλα πηδώντας απ’ την ταράτσα μιας οικοδομής επιβεβαιώνει τη θεωρία περί των ακαλύπτων χώρων…

Ο συγγραφέας με τα 16 καινούργια διηγήματά του, κάποια απ’ τα οποία διαπλέκονται μεταξύ τους, ξανοίγεται και σε θέματα που τ’ άγγιζε ακροθιγώς στα προηγούμενα κείμενά του, όπως ο έρωτας και το χρήμα. Φυσικά, οι εικόνες του παρελθόντος και τα πρόσωπα που παρήλθαν συνεχίζουν να αποτελούν το βαστκό κοίτασμα για τις αναφορές του.
Eπιμέλεια σειράς: Ελένη Μπούρα

Διηγήματα, Μεταίχμιο, 2011, 284 σελ.

Να σ’ αγαπάει η ζωή – Βασίλης Τσιαμπούσης




Με τη νέα συλλογή διηγημάτων του ο Βασίλης Τσιαμπούσης επιχειρεί να επαληθεύσει την πραγματικότητα ανάγοντάς την σε θέμα μυθοπλασίας. Οι πιο εξεζητημένες -ακόμη και ως προς την απαξία τους- καθημερινές εμπειρίες και οι πιο ακραίοι -ακόμη και ως προς τη μετριότητα ή την ασημαντότητά τους- ανθρώπινοι χαρακτήρες δοκιμάζονται στο εργαστήριο του συγγραφέα, για να αποδείξουν την αντοχή τους στις “πιέσεις” των δικών μας ανοχών. Το αποτέλεσμα αυτού του crash test μένει ασφαλώς ανοιχτό, όπως ανοιχτοί μένουν και οι επάλληλοι κύκλοι που σχηματίζουν, η μια μέσα στην άλλη, οι μικρές ή οι μεγάλες ιστορίες του. Έτσι, το βότσαλο που ρίχνει ο συγγραφέας μέσα στη λίμνη της πραγματικότητας απλώς επιβεβαιώνει το χάος…
Βραβείο Ιδρύματος Πέτρου Χάρη Ακαδημίας Αθηνών (2005)

Διηγήματα, Εκδόσεις Πατάκη, 2004, 206 σελ.

Η γλυκιά Μπονόρα – Βασίλης Τσιαμπούσης




Με τις έντεκα ιστορίες που απαρτίζουν τη νέα συλλογή διηγημάτων του, ο Βασίλης Τσιαμπούσης διευρύνει τα όρια της μυθοπλασίας του τόσο ως προς τον χώρο όσο και ως προς τη γωνία της οπτικής του. Χωρίς να αφήνει ανεκμετάλλευτο το «κοίτασμα» των προσωπικών του αναμνήσεων, οι εμπνεύσεις του γίνονται τώρα πιο επικαιρικές και αντλούνται όλο και πιο πολύ από τη μεγάλη επαρχία του κόσμου. Σε κάποιες από τις ιστορίες του υπάρχουν πρόδηλες πολιτικές νύξεις, άλλες τις χαρακτηρίζει ένας οδυνηρός αισθησιασμός, ενώ άλλες είναι παρεπόμενα κοινωνικών ευαισθησιών ή αντιδράσεις στη κρίση των διαπροσωπικών σχέσεων. Στοιχείο ενοποιητικό αυτής της θεματικής ποικιλίας παραμένει η ειρωνική -αν και όχι παραμορφωτική- ενατένιση της πραγματικότητας και η προσπάθεια να μετατραπεί αυτή η πραγματικότητα (έστω και στο χαρτί) σε τόπο συνάντησης και τρόπο συνύπαρξης των ανθρώπων…
ΜΑΡΗ ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ, «ΤΟ ΒΗΜΑ», 11-02-2001

Διηγήματα, Κέδρος, 2000, 276 σελ.

Χερουβικά στα κεραμίδια – Βασίλης Τσιαμπούσης




Με την επιστροφή του από το μυθιστόρημα στο διήγημα, το 1993 εκδόθηκε το μυθιστόρημα του ΕΚΤΟΣ ΕΔΡΑΣ, ο συγγραφέας δείχνει να εμμένει στο ότι ο κόσμος, ως “είδος”, δεν είναι παρά μια σύν-ταξη επιμέρους περιπτώσεων.

Οι μικρές ιστορίες του τέμνουν κάθετα την πραγματικότητα και τέμνονται υπό γωνίαν από τους προσωπικούς του προβληματισμούς και τις συναισθηματικές του εκλύσεις.

Τα έντεκα διηγήματα της συλλογής γράφτηκαν από το 1992 ως το 1996.

Διηγήματα, Κέδρος, 1996, 135 σελ.

Εκτός έδρας – Βασίλης Τσιαμπούσης




Το “Εκτός Έδρας” είναι ένα μυθιστόρημα εξαρθρωμένο από την άποψη του χώρου, του χρόνου, των προσώπων και των συναισθημάτων τους.
Και δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού για το συγγραφέα η πραγματικότητα αποβαίνει εξίσου ή και περισσότερο ελαστική από τη μυθοπλασία.
Ίσως, τελικά, το πιο ανελαστικό δεδομένο της υπόθεσης είναι το να νιώθει κανείς μονίμως “εκτός έδρας” ακόμα και στην έδρα του.

Μυθιστόρημα, Κέδρος, 1993, 186 σελ.

Η βέσπα και άλλα επαρχιακά διηγήματα – Βασίλης Τσιαμπούσης




Τα διηγήματα είναι δουλεμένα με μαστοριά και χάρη, απλά στη σύνθεσή τους, στο περιεχόμενο όσο και στη γραφή, αγγίζουν όμως τις πιο ευαίσθητες ψυχικές χορδές.
Χρήστος Παπαγεωργίου, περιοδικό Διαβάζω

Τα πρόσωπα που εμφανίζει είναι συνηθισμένοι άνθρωποι, που μέσα στη μιζέρια της επαρχίας κλείνουν τον κύκλο τους σαν ένα τίποτα.
Περικλής Σφυρίδης, περιοδικό Το Τραμ

Λιγόλογες περιγραφές, που δημιουργούν τις προϋποθέσεις να επεκταθεί μόνος του ο αναγνώστης σε λεπτομέρειες κατά βούληση, υποβάλλουν τη μαγεία της αυθαιρεσίας.
Μαρία Στασινοπούλου, περιοδικό Εντευκτήριο

Πρόκειται για κοινωνικά διηγήματα με πλοκή, με χαρακτήρες, με κορύφωση, με λύση. Δηλαδή ολοκληρωμένα διηγήματα με όλη τη σημασία της λέξης.
Πάνος Ξένος, περιοδικό Κάπα

Διηγήματα, Νεφέλη, 1990, 118 σελ.

Πηγές: Biblionet, Νεφέλη, Κέδρος, Εκδόσεις Πατάκη, Μεταίχμιο, Βιβλιοπωλείον της Εστίας