Βασίλης Τσιράκης

Οι ποδηλάτες του χρόνου – Βασίλης Τσιράκης

Οι “Ποδηλάτες του χρόνου” μας ταξιδεύουν μέσα από την ιστορία μιας φοιτητικής παρέας κατά τις δύο τελευταίες του 20ού αιώνα. Αποτυπώνοντας τη συλλογική προσπάθεια για μια άλλη κοινωνία, εικονογραφούν τις συνέπειες της κατάρρευσης της “Μητρόπολης του σοσιαλισμού”, αλλά και την αποτυχία της επανάστασης στη “μακρινή επαναστατημένη χώρα”, περιγράφοντας την οδυνηρή προσπάθεια των “κλωσόπουλων” να σπάσουν το τσόφλι τους και να πετάξουν σε καιρούς χαλεπούς.
Η διαρκής αναμέτρησή τους με το χρόνο μπλέκεται με την ερωτική ιστορία που εκφράζει το ανεκπλήρωτο και χρωματίζει την κίνηση, περισσότερο με την απουσία, παρά με την παρουσία… Γραμμένο για μια εποχή όπου εξαγγέλονταν το “Τέλος της Ιστορίας” και μια σειρά ακόμα αναπόδραστοι τελευταίοι σταθμοί, οι “Ποδηλάτες του χρόνου” αφηγούνται το διαρκές ταξίδι για ένα μέλλον που κρατάει ακόμη.

Μυθιστόρημα, Κοχλίας, 2004, 254 σελ.

Ακορντεόν, βιολί και φυσαρμόνικα – Βασίλης Τσιράκης

Ο Νίκος, η Ιρίνα και ο Αϊντίν στην τελευταία τάξη του λυκείου συναντώνται κρυφά παίζοντας μουσική στην κοινή αυλή των παππούδων τους, σε μια ακατοίκητη πια πόλη στα σύνορα των τριών χωρών τους. Τελειώνοντας το σχολείο οι δρόμοι τους χωρίζουν, μα οι πολιτικές εξελίξεις στις χώρες τους, τους ξαναφέρνουν κοντά με διαφορετικούς όμως όρους.
«Ο Νίκος ξεφύλλισε τις σελίδες της απογευματινής εφημερίδας όπως παλιά, χωρίς να του ξεφεύγει μονόστηλο, βρήκε το θέμα σ’ ένα δίστηλο της τέταρτης σελίδας, τα γεγονότα παρουσιάζονταν πολύ χειρότερα, υπερβολές των εφημερίδων, μονολόγησε κι έπιασε το ακορντεόν, θα έπαιζε το αγαπημένο του κομμάτι, ένα παραδοσιακό βαλσάκι από τα ανατολικά σύνορα και θα έκανε την καθιερωμένη τον τελευταίο μήνα μοναχική του βόλτα στην πόλη…
Η Ιρίνα έσφιξε στα χέρια της τη θήκη του βιολιού και κατέβηκε το πεζοδρόμιο. Χιόνι παγωμένο δύο ημερών και μια καφετιά λάσπη που σκέπαζε το ρείθρο δεν ήταν και ότι πιο ασφαλές για περπάτημα. Ο δρόμος της διέσχιζε την πλατεία Εργατών και έβγαζε στη λεωφόρο της Επανάστασης. Από κει θα ‘παιρνε το τραμ. Στο κέντρο της πλατείας το ρολόι έδειχνε πέντε και τέταρτο, το ανεμολόγιο έξι μποφόρ και το θερμόμετρο μείον δέκα πέντε…
Μια μυρωδιά τηγανητού ψαριού τρύπησε τα ρουθούνια του Αϊντίν που καθισμένος ανακούρκουδα στο στρώμα έπαιζε στη φυσαρμόνικα το αγαπημένο του κομμάτι. Ένα παραδοσιακό βαλσάκι από τα δυτικά σύνορα. Έτσι εξηγείται ότι δεν τον υποδέχτηκε ο γάτος. Πως δεν το σκέφτηκε, Παρασκευή σήμερα – πότε κιόλας πέρασε η βδομάδα – και κάθε Παρασκευή η γριά πάνω τηγανίζει ψάρια. Σε λίγο θα του φέρει για μεζέ τα κεφάλια· τις ουρές τις φιλεύει στο γάτο, ψέματα, τα καλύτερα του δίνει…»

Νουβέλα, ΚΨΜ, 2007, 142 σελ.

Σελανίκ – Βασίλης Τσιράκης

Σελανίκ ή Σολούν ή Σαλονίκ, οι ονομασίες της πολυεθνικής Θεσσαλονίκης στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας και αφετηρία του μυθιστορήματος οι κοσμογονικές αλλαγές που πυροδότησε η κατάρρευσή της.

Μέσα από τη ζωή τριών οικογενειών ξετυλίγονται τα γεγονότα και οι ανατροπές που συγκλονίζουν την πόλη φτάνοντας ως το Παρίσι και τη Ζυρίχη, από την παραμονή πρωτοχρονιάς του 1900 ως το φθινόπωρο του 1916.

Τρομοκρατικές ενέργειες, η επανάσταση των νεότουρκων, η Φεντερασιόν, οι πρώτες εργατικές απεργίες, δύο επιδημίες και μια χρεοκοπία, δυο συνεχόμενοι τοπικοί πόλεμοι, η δολοφονία ενός βασιλιά, η απόβαση της Αντάντ, ο διχασμός και η εθνική Άμυνα, διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό σκηνικό που σημαδεύει βαθιά την πόλη και τους ανθρώπους της. Και δίπλα σ’ όλα αυτά οι φιγούρες του νεαρού Κεμάλ Ατατούρκ, του Αβραάμ Μπεναρόγια, του στρατηγού Σαράιγ, αλλά και του Πικάσο και του Λένιν.

Οι έρωτες, οι φιλίες, οι μεγάλες προσδοκίες, δοκιμάζονται σκληρά στις μυλόπετρες της ιστορίας, που πορεύεται με τους δικούς της κανόνες και είναι τελικά ο μεγάλος πρωταγωνιστής.

“…κι όλα αυτά μέσα σε δεκατρία μόλις χρόνια, η ιστορία προχωρά με τα κέφια της, άλλοτε σέρνεται βαριεστημένα κι άλλοτε τρέχει πίσω από το χρόνο”.

Μυθιστόρημα, Τόπος, 2012, 174 σελ.

Τα χρόνια ανάμεσα – Βασίλης Τσιράκης

Από την πολυεθνική Σελανίκ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στη Σαλονίκη του Μεσοπολέμου και των πρώτων χρόνων της Κατοχής.

Ένα μυθιστορηματικό πανόραμα της Θεσσαλονίκης από τον ερχομό των προσφύγων το 1922 ως τον διωγμό των εβραίων το 1943.

Μια τοιχογραφία που ανακαλώντας τα μεγάλα γεγονότα της εποχής, όπως την ανταλλαγή πληθυσμών, την κρίση του ’29-’30, τον εμπρησμό του Κάμπελ, τον Μάη του ’36, την επιστράτευση και τα τρένα για το Άουσβιτς, μας ταξιδεύει ως το Βερολίνο του Μεσοπολέμου, τη Μόσχα των μετεπαναστατικών χρόνων και τη Βαρκελώνη του ισπανικού εμφυλίου.

Η Δάφνη, η Σμαρώ, ο Στέφανος, ο Ελιάν και ο Αλέξανδρος δένονται, συνειδητά ή όχι, με την ιστορία του καιρού τους, υφίστανται τις συνέπειές της και προσπαθούν να επιδράσουν στην εξέλιξή της.

Η γυναικεία χειραφέτηση συναντά το ρεμπέτικο του Μεσοπολέμου μέσα από προσδοκίες, συγκρούσεις και ανατροπές, σε εποχές σκληρές από τις οποίες περνούν διακριτικά οι φιγούρες του Γληνού και του Καζαντζάκη, του Πασαλίδη και του Ζαχαριάδη, αλλά και του Ναζίμ Χικμέτ και του Έρνεστ Χέμινγουεϊ.

Μυθιστόρημα, Τόπος, 2016, 320 σελ.

Οι αλώβητοι – Βασίλης Τσιράκης

Ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα που γεννιέται στις συμπληγάδες του εμφύλιου, ταξιδεύει στην πολιτική προσφυγιά της Τασκένδης, περνά μέσα από τα πέτρινα χρόνια του ’50, συνεχίζει στην ελπιδοφόρα δεκαετία του ’60, βρίσκεται στο φλεγόμενο Παρίσι τον Μάη του ’68, για να επιστρέψει στη χούντα των συνταγματαρχών και να ψάξει το τέλος του στη βραδιά της εκκένωσης του Πολυτεχνείου.

Ο χειρουργός Πασχάλης, γιος κατατρεγμένου εργάτη από τον Βόλο, η Μυρτώ, ατίθαση κόρη μικρασιάτη υφασματέμπορου και ο πεισματάρης αδελφός της Πέτρος, ο Βίκτωρας και η Βιργινία, παιδιά βιομήχανου από την Οδησσό, ο “τουρκόσπορος” Μήτρος και η εύμορφη Καλλιόπη, προσφυγόπουλα που καταλύουν με τους ανταρτόπληκτους στο Καραβάν Σαράι, ο φτωχός βιοπαλαιστής Στάθης που έχασε τον πατέρα του στην εκστρατεία της Ουκρανίας, η ευαίσθητη Διαμαντένια, αλλά και ο νεαρός ζωγράφος Κλοντ-Πιερ μπλέκονται στα δίχτυα της ιστορίας για να μεταμορφωθούν από τα γεγονότα της εποχής, όπως ακριβώς και η Θεσσαλονίκη μεταμορφώνεται χρόνο με τον χρόνο από τη νέα μόδα της αντιπαροχής, αλλά και την εμμονή των κρατούντων να θάψουν οριστικά το παρελθόν της.

Κάποιοι, σε πείσμα των “φονιάδων καιρών”, πασχίζουν να βγουν αλώβητοι κρατώντας ζωντανή τη μνήμη. Θα τα καταφέρουν;

Ιστορικό μυθιστόρημα, Τόπος, 2019, 503 σελ.

Ξερολιθιά – Βασίλης Τσιράκης

Αθήνα, φθινόπωρο 2004. Η Ολυµπιάδα έχει τελειώσει, η Αθήνα έχει αλλάξει και µαζί της έχει αλλάξει, ή µάλλον καταρρεύσει, η ζωή τεσσάρων κατοίκων της.

Ο Άγγελος: Στέλεχος του δηµιουργικού τµήµατος της διαφηµιστικής R&B.
Η συγκολλητική ουσία στα κοµµάτια ενός σπασµένου αγγείου δεν µπορεί να είναι ακριβότερη από την αξία του…
Η Ηρώ: Επιτυχηµένη ερµηνεύτρια στον χώρο του τραγουδιού.
Οι Κινέζοι χρησιµοποιούσαν ως συγκολλητική ουσία τον χρυσό…
Η Σόνια: Οικονοµική µετανάστρια από τη Σερβία.
Στην Ιαπωνία µετά τη συγκόλληση έβαφαν µε έντονο χρώµα το ράγισµα για να το ξεχωρίζουν και να µην το λησµονούν…
Ο Παύλος: Μηχανικός στα ολυµπιακά έργα.
Όµως εσύ, έτσι ή αλλιώς, τώρα δεν είσαι παρά ένας άνεργος που η συγκολλητική του ουσία έχει σωθεί…
Και ένας συγκολλητής στο εργοστάσιο µεταλλουργίας πασχίζει να ενώσει τα κοµµάτια του κατακερµατισµένου κόσµου, ενώ από κοντά ο παλιός µάστορας επιµένει:
“Η ξερολιθιά µάς διδάσκει πως στη ζωή δεν έχουµε ανάγκη το περιττό και το ανούσιο. Αρκεί η µια πέτρα δίπλα στην άλλη”.

Όσο για το µικρό προσφυγόπουλο, εµφανίζεται πάντα εκεί που δεν το σπέρνουν. Μήπως τελικά αυτό θα τους οδηγήσει στη λύτρωση;

Μυθιστόρημα, Τόπος, 2020, 192 σελ.