Γιάννης Κατσίκης

Η μαύρη σκιά της Εδέσσης και άλλες ιστορίες – Γιάννης Κατσίκης

Τα τρία από τα τέσσερα διηγήματα του βιβλίου, τοποθετούνται στους τελευταίους αιώνες του Βυζαντίου όταν ο πλούτος και η δόξα του προκαλούσαν δέος σε ολόκληρη την τότε οικουμένη, αλλά η πολιτική ανεπάρκεια και η διαφθορά είχαν ήδη οδηγήσει στην απώλεια ευρύτατων περιοχών. Τίποτα όμως δεν ήταν οριστικό, αφού τα Τουρκομογγολικά φύλα πρόβαλλαν ως επικρατέστερα· οι Ρωμιοί πιθανόν μπορούσαν να συνεχίσουν τον ιστορικό ρόλο τους, και το ρίζωμα των Λατίνων στην Ανατολή δεν ήταν απίθανο. Στο τέταρτο διήγημα η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχει πια εδραιωθεί, αλλά ο λυσσαλέος αγώνας με τους Βενετούς και τους Γενουάτες συνεχίζεται αμφίρροπος. Συγχρόνως, στην Οθωμανική Επικράτεια αναδύεται ο τεχνολογικός και πνευματικός συντηρητισμός που τελικά την οδήγησε στο διαμελισμό.

Γεωγραφικά τα διηγήματα διαδραματίζονται στον ευρύτερο ελληνικό χώρο της Μικρασίας και Κάτω Ιταλίας – Σικελίας, ενώ, επίτηδες, αποφεύγεται η περιοχή της σημερινής Ελλάδας, επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος “ελλαδισμού” και απώλειας της οικουμενικής διάστασης του Ορθόδοξου Χριστιανικού Βασιλείου των Ρωμαίων (όρος που συγχέεται εσκεμμένα με τον σύγχρονο Ρωμιός).

Στις ιστορίες αυτές (παραμύθια για ενήλικες θα προτιμούσα να τις ονομάσω) στο φόντο της ιστορικής πραγματικότητας, εμπλέκονται φανταστικές φυσιογνωμίες και απίθανα περιστατικά, καταβάλλεται όμως προσπάθεια να μην χαθεί η ατμόσφαιρα της εποχής.

Διηγήματα, ΑΩ Εκδόσεις, 2008, 307 σελ.

Εν Ταπροβάνη – Γιάννης Κατσίκης

Οδοιπορικό στην Σρι Λάνκα
Στο ταξιδιωτικό αυτό αφήγημα, ο συγγραφέας του σαν σύγχρονος περιηγητής εκφράζει με τον γλαφυρότερο τρόπο τις εντυπώσεις και τις εμπειρίες του από το ταξίδι που έκανε στη Σρι Λάνκα (την Ταπροβάνη των αρχαίων Ελλήνων). Ανάγλυφα αναδύονται εδώ, εικόνες και καταστάσεις από τη ζωή της μακρινής και εξωτικής αυτής Νήσου του Ινδικού Ωκεανού, προκαλώντας τον αναγνώστη να συμμετάσχει με τη φαντασία του σ’ ένα τόσο ζωντανό οδοιπορικό.

Ταξιδιωτική λογοτεχνία, ΑΩ Εκδόσεις, 2010, 211 σελ.

Ένα εικοσιτετράωρο στην Αντίς Αμπέμπα – Γιάννης Κατσίκης

Το αφήγημα “Εικοσιτέσσερις ώρες στην Αντίς Αμπέμπα” είναι ένα “φλας” στις συνθήκες που επικρατούσαν στην πρωτεύουσα της Αιθιοπίας, στην οποία βρέθηκε σχεδόν τυχαία ο συγγραφέας για ένα εικοσιτετράωρο, πριν δέκα οχτώ χρόνια, αμέσως μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου. Τότε, για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, η κατάσταση ήταν περίπου τραγική, ενώ οι κοινωνικές αντιθέσεις τεράστιες, ορατές στον κάθε επισκέπτη.

Ταξιδιωτική λογοτεχνία, ΑΩ Εκδόσεις, 2015, 51 σελ.

Εν Αιγύπτω – Γιάννης Κατσίκης

Περιπλανήσεις στον χώρο και τον χρόνο
… Χρέος του Βασιλιά να υπηρετεί το κράτος. Ακόμη και μετά θάνατο.
Στην αίθουσα του Αιγυπτιακού Μουσείου με τον υποβλητικό, χαμηλό φωτισμό δε στολίζουν το χώρο τα χιλιάδες κομψοτεχνήματα που συνόδευαν τους Φαραώ στα περίλαμπρα μνήματα, μα σήμερα το ανθρώπινο πνεύμα γνωρίζει πως τούτα δεν είναι απαραίτητα στη μελλοντική ζωή. Κανείς δεν παρατηρεί την έλλειψή τους.
Μες στις σαρκοφάγους από κέδρο και κρύσταλλο, μισοσκεπασμένοι με τις γάζες και τα υφάσματα των ιερέων της Δυτικής Όχθης, μ’ ακουμπισμένους δίπλα-τους λιγοστούς μαγικούς σκαραβαίους κι ελάχιστα άλλα μικροαντικείμενα, με τα χέρια σταυρωμένα ψηλά στο στήθος -ένδειξη βασιλικής καταγωγής- οι συγκεντρωμένοι Φαραώ προσφέρουν ύψιστη υπηρεσία στην Αίγυπτο τρεις και τέσσερις χιλιάδες χρόνια μετά το θάνατό τους. Την δοξάζουν προσφέροντας τα νεκρά σώματά τους στη θέα υπηκόων από ολόκληρη την οικουμένη πλέον, όχι μονάχα απ’ τη Χώρα του Νείλου. Στο ημίφως της αίθουσας-κρύπτης, καθώς οι επισκέπτες παρελαύνουν στους ξύλινους διαδρόμους, οι νεκροί Φαραώ διαιωνίζουν το κλέος της βασιλικής εξουσίας. Κανείς δεν το επιβάλλει, οι προσκυνητές ωστόσο σιωπούν με δέος τιμώντας τους νεκρούς ηγεμόνες· ελάχιστοι ψίθυροι ακούγονται…

Λαογραφία, ΑΩ Εκδόσεις, 2016, 368 σελ.

Χείμαιρες στην άμμο – Γιάννης Κατσίκης

Δύο μικρές, φανταστικές ιστορίες
Όπως υπάρχουν παραμύθια για παιδιά, υπάρχουν παραμύθια και για ενήλικες. Ως τέτοια πρέπει να θεωρήσουμε τις δύο νουβέλες αυτού του βιβλίου.

Στην πρώτη, κινητήριος μοχλός είναι οι ανασφάλειες και αμφιβολίες κάποιου, που όλοι θα τον χαρακτήριζαν επιτυχημένο και μάλλον ευτυχισμένο, ο οποίος όμως επιλέγει την εξαθλίωση του ανέστιου κλοσάρ από την επιστροφή στην αστική ζωή.

Στη δεύτερη, μια παρέα νεαρών εξελίσσεται και διαφοροποιείται μέσα στο χρόνο, παράλληλα με την κοινή τους επιχείρηση. Οι πράξεις τους, ωστόσο, και οι συμπεριφορές, ντύνονται με ασυνήθιστη περιβολή μασκαρεύοντας τη σκληρή πραγματικότητα και υποβάλλοντας την ιδέα ότι όλα μπορεί ν’ αποτελούν διαφορετικές όψεις ενός και του αυτού προσώπου.

Έτσι όπως δεν εκπλήσσεται κανείς στα παιδικά παραμύθια αν ξεφυτρώνουν γίγαντες, δράκοι, τέρατα ή βλοσυροί μάγοι, δεν πρέπει ν’ απορούμε αν συναντήσουμε στα παραμύθια για μεγάλους, καταστάσεις που στην καθημερινή ρουτίνα ποτέ δε θα βρεθούν στο δρόμο μας.

Νουβέλες, ΑΩ Εκδόσεις, 2019, 160 σελ.