Σπούδασε σχέδιο και φωτογραφία κι έκανε μαθήματα μουσικής. Στο διάστημα 1991-93 παρακολούθησε μαθήματα στο τμήμα Θεατρολογίας Αθηνών. Επαγγελματικά ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφική φωτογραφία, τη μουσική, το σχεδιασμό και την κατασκευή κοσμημάτων, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Από το 1990 ασχολείται με τη συγγραφή κινηματογραφικών σεναρίων και θεατρικών έργων.
Εργογραφία:
“Οι τούρτες του μίσους” (ταινία μικρού μήκους), “Το φως που σβήνει” (ταινία μεγάλου μήκους, με συνεργασία συγγραφής), “Ποιος σκοτώνει τα παιδιά” (θεατρικό), “Ο μετρητής” (τηλεταινία από μεταφορά διηγήματος, με συνεργασία συγγραφής), “Αξύριστα πηγούνια” (θεατρικό), “Διονύσιος Σολωμός” (ταινία μεγάλου μήκους – μη ολοκληρωμένη παραγωγή), “Οι άντρες δεν κλαίνε” (ταινία μικρού μήκους), “Ηφαίστειο” (ταινία μικρού μήκους), “Press” (θεατρικό), “Το βουνό μπροστά” (ταινία μεγάλου μήκους), “Τα μάτια τέσσερα” (θεατρικό), “Άπνοια” (ταινία μεγάλου μήκους), “Αόρατη ‘Όλγα” (θεατρικό – ανάθεση Εθνικού θεάτρου), “Κανόνια και τρομπέτες” (θεατρικό -σε διαδικασία παραγωγής), “Ελεύθερα ύδατα” (θεατρικό για εφήβους – παραγωγή Ιδρύματος Γραμμάτων και Τεχνών).
Διακρίσεις:
Η ταινία “Το φως που σβήνει” πήρε το 1ο βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας στο διεθνές φεστιβάλ Λέτσε (Ιταλίας) το 2001, το 1ο βραβείο ποιητικής ταινίας στο διεθνές φεστιβάλ Μόσχας (2002), το 1ο βραβείο καλύτερης ταινίας στο διεθνές φεστιβάλ Καΐρου (2002), και το βραβείο κοινού στο μεσογειακό φεστιβάλ Κολονίας (2002). Το θεατρικό έργο “Αξύριστα πηγούνια” πήρε το 2004 το Α΄ κρατικό βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου θεατρικού συγγραφέα στο θεατρικό διαγωνισμό του υπουργείου πολιτισμού. Η ταινία “Το βουνό μπροστά” πήρε το 3ο βραβείο καλύτερης ταινίας στο φεστιβάλ Μόσχας το 2010. Το Θεατρικό έργο “Τα Μάτια Τέσσερα”, πήρε το βραβείο Δραματουργίας Κάρολος Κουν 2010. Η ταινία “Άπνοια” πήρε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2010 το βραβείο Διεθνούς Ένωσης Κριτικών (FIPRESCI), καθώς και το βραβείο Κοινού.
Τα μάτια τέσσερα. Αξύριστα πιγούνια (2009), Κέδρος
Ελεύθερα ύδατα (2012), Εκδόσεις Πατάκη
Άγριος σπόρος (2013), University Studio Press
Άγριος σπόρος (2015), Κάπα Εκδοτική
Αξύριστα πηγούνια (2021), Κάπα Εκδοτική
Άγριος σπόρος (2021), Κάπα Εκδοτική (E)
Ημέρα Κυρίου (2022), Κάπα Εκδοτική
Συλλογικά έργα
12 μικρά σενάρια (2001), t-shOrt
7 αναζητήσεις (2020), Κάπα Εκδοτική
Ημέρα Κυρίου – Γιάννης Τσίρος
Η Κυριακή… Μια αργία, από το πρωί μέχρι το βράδυ. Αυτό είναι το χρονικό πλαίσιο στο οποίο ξετυλίγεται η υπόθεση του θεατρικού έργου του Γιάννη Τσίρου, Ημέρα Κυρίου. Μια υπόθεση που βασίζεται σε ένα σχεδόν ασήμαντο γεγονός, το οποίο ωστόσο αποδεικνύεται ικανό να προκαλέσει σε μια μικρή ταξική κοινωνία συναισθήματα φόβου, καχυποψίας, προκαταλήψεων, οργής, πόνου και αγάπης.
Και όπως συμβαίνει και στη ζωή, ο πληθυσμός αυτός ενός μικρού κλειστοφοβικού σύμπαντος αποτελεί τη μικρογραφία μιας κοινωνίας μεγαλύτερης, της οποίας τα μέλη, μέσα από όλα τα παραπάνω συναισθήματα, κερδίζουν… ένα μικρό μερίδιο επίγνωσης. Μιας επίγνωσης, όμως, σημαντικής για όλα αυτά που βιώνουμε και, κυρίως, γι’ αυτά που έπονται.
Επιμέλεια: Σωτηρία Αποστολάκη
Θεατρικό έργο, Κάπα Εκδοτική, 2022, 80 σελ.
Άγριος σπόρος – Γιάννης Τσίρος
Με μισές αλήθειες οι λαοί καλλιεργούν και θρέφουν τις εθνικές τους προκαταλήψεις. Μέσα σ’ ένα περιβάλλον εθνικής αυταρέσκειας, οι εθνικές προκαταλήψεις, απαλλαγμένες από ατομική συνείδηση και συναισθήματα, αποκτούν τη σκληρότητα ενός λαϊκού κατηγόρου. Κανένα ελαφρυντικό δεν γίνεται δεκτό. Έτσι η απλούστευση των κατηγοριών αποκτά μια ιδιαίτερη τεχνική, και η γενίκευση γενικεύεται ως κανόνας. Φταίχτες είναι οι άλλοι.
Από αντίδραση λοιπόν στις κατηγορίες αυτών των προκαταλήψεων, ίσως προκατειλημμένος κι εγώ, τοποθετώ συνειδητά τα πρόσωπα του έργου μου σ’ ένα οριακό μεταίχμιο ελληνικής παρακμής. Σ’ ένα επαρχιακό τοπίο, όπου η αγωνία της επιβίωσης προηγείται από την εφαρμογή των οικονομικών διατάξεων, και η ανυποταξία στους νόμους γίνεται καθημερινή άσκηση επιβίωσης. Σ’ αυτό το τοπίο οι κατηγορούμενοι δεν κατανοούν ποτέ με ακρίβεια τους λόγους για τους οποίους κατηγορούνται. Η απολογία τους είναι πάντα αδύναμη, γιατί το κατηγορητήριο βασίζεται πάντα σε μισές αλήθειες. Αλλά όταν η μισή αλήθεια συμπληρώνεται από προκατάληψη είναι αρκετή για καταδίκη.
Θεατρικό έργο, Κάπα Εκδοτική, 2021, 80 σελ.
Αξύριστα πηγούνια – Γιάννης Τσίρος
Η ανθρώπινη εκμετάλλευση, η κατάσταση των μεταναστών, η σεξιστική αντιμετώπιση της γυναίκας, η οικονομική ανισότητα και οι σχέσεις εξουσίας είναι ζητήματα που θίγονται στο θεατρικό έργο Αξύριστα Πηγούνια και το καθιστούν πιο σύγχρονο και πιο επίκαιρο από ποτέ. Πρόκειται για άντρες εγκλωβισμένους, που ξεγυμνώνονται ψυχικά απέναντι στο αντικείμενο του πόθου τους, γίνονται θύτες μιας γυναίκας αλλά και θύματα της ίδιας τους της αντρικής φύσης.
Το βραβευμένο αυτό θεατρικό έργο του Γιάννη Τσίρου τιμήθηκε το 2004 με το A΄ Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Θεατρικού Συγγραφέα από το ΥΠΠΟ. Παρουσιάζεται για δεύτερη φορά, δεκαπέντε χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα και πάνω από είκοσι μετά τη συγγραφή του. Μέσα από το χιούμορ και το έντονο σασπένς παρακολουθούμε χαρακτήρες «αληθινούς» και οικείους μας, με τις αδυναμίες, τις ενοχές, τη γοητεία, τη γελοιότητα, την τρυφερότητα, καθώς και τη σκληρότητά τους.
Θεατρικό έργο, Κάπα Εκδοτική, 2021, 72 σελ.
Άγριος σπόρος – Γιάννης Τσίρος
Στην παραλία ενός ελληνικού χωριού, ο Σταύρος, που διατηρεί μία αυθαίρετη καντίνα και πουλάει σουβλάκια με την κόρη του Χαρούλα, παρανομεί για να επιβιώσει. Άλλοι άνθρωποι στο χωριό, όπως ο ιδιοκτήτης του τοπικού σούπερ μάρκετ, παρανομούν για ν’ αυξήσουν το ίδιον όφελός τους. Στο χωριό του Άγριου Σπόρου οι τοπικές αρχές και το κεντρικό κράτος αδυνατούν να ελέγξουν αυτήν την κακοδαιμονία. Συμβάλλει άλλωστε και η πληθώρα των νομοθετικών ρυθμίσεων. Ποιο νόμο να πρωτοεφαρμόσουν; Έτσι, μέχρι και την εξαφάνιση του νεαρού Βόλφγκανγκ, επικρατεί “ισότης” εν τη παρανομία.
Πλην όμως “ισότης” πλασματική. Γιατί την ώρα της κρίσης πρέπει να επιδειχθεί κάποιο ψήγμα νομιμότητας· και ως κρίση νοείται η εμφάνιση του Ξένου, που ενσαρκώνεται στα εκτός σκηνής πρόσωπα της ομάδας Γερμανών που αναζητούν τα ίχνη του εξαφανισμένου νεαρού. Για το σκοπό αυτό ανασύρεται η ποινική διαδικασία της Ανάκρισης. Αναζητείται μέσω αυτής ο ένοχος για τη δήθεν δολοφονία του νεαρού Γερμανού και πιο πρόσφορος γι’ αυτήν την ιδιότητα δεν είναι άλλος από τον βιοπαλαιστή και “άξεστο” Σταύρο, που φωνάζει, μυρίζει άσχημα και σφάζει γουρούνια. Ο αθυρόστομος και πέραν του ανεκτού ειλικρινής σουβλατζής στοχοποιείται προκειμένου να θεμελιωθεί η ανακριτική διαδικασία, να “αποδειχθεί” η δολοφονία και να επανέλθει η πρότερη “τάξη” στο χωριό και στην παραλία και να επιστρέψει στον τόπο του ο απειλητικός Ξένος.
[Μαρίνα Φαρμακίδη-Μάρκου]
Εισαγωγικά σημειώματα: Ελένη Σκότη, Μαρίνα Φαρμακίδη-Μάρκου, Μάριος Ποντίκας
Θεατρικό έργο, Κάπα Εκδοτική, 2015, 112 σελ.
Άγριος σπόρος – Γιάννης Τσίρος
Πρόκειται για μια αποκαλυπτική ακτινογραφία μιας κοινωνίας βουτηγμένης στη σαπίλα, στις μισές αλήθειες, στις προκαταλήψεις και στις περίεργες δοσοληψίες. Ο αστυνομικός της περιοχής, ο Σταύρος, ιδιοκτήτης καντίνας με «SOUVLAKI STA KARVOUNA», παράνομα σταθμευμένης σε επαρχιακή παραλία, και η νεαρή κόρη του, Χαρούλα, πρωταγωνιστούν σε ένα κοινωνικό δράμα,
όπου για όλα φταίνε κάποιοι άλλοι. Τοποθετώντας, για άλλη μια φορά, τον ξένο απέναντι, ως το “αντίπαλο δέος, ο συγγραφέας πυροδοτεί μικρές όσο και έντονες συγκρούσεις που σταδιακά πυκνώνουν, αποκαλύπτοντας στο εσωτερικό τους άπειρα καρκινώματα, που συνεχίζουν ακάθεκτα τις παραμορφωτικές μεταστάσεις τους.
Tα πρόσωπα του έργου δρουν σ’ ένα οριακό μεταίχμιο ελληνικής παρακμής, σ’ ένα επαρχιακό τοπίο, όπου η αγωνία της επιβίωσης προηγείται από την εφαρμογή των οικονομικών διατάξεων, και η ανυποταξία στους νόμους γίνεται καθημερινή άσκηση επιβίωσης. Σ’ αυτό το τοπίο οι κατηγορούμενοι δεν κατανοούν ποτέ με ακρίβεια τους λόγους για τους οποίους κατηγορούνται. Η απολογία τους είναι πάντα αδύναμη, γιατί το κατηγορητήριο βασίζεται πάντα σε μισές αλήθειες. Αλλά όταν η μισή αλήθεια συμπληρώνεται από προκατάληψη είναι αρκετή για καταδίκη.
Θεατρικό έργο, University Studio Press, 2013, 94 σελ.
Ελεύθερα ύδατα – Γιάννης Τσίρος
Θεατρικό
Το έργο “Ελεύθερα ύδατα” του βραβευμένου συγγραφέα Γιάννη Τσίρου, αξιοποιώντας τη δημοφιλή φόρμα του ψυχολογικού-πολιτικού θρίλερ, μελετά το φαινόμενο της νεανικής στράτευσης εστιάζοντας στα (αγνά) κίνητρα και τις (απρόβλεπτες) συνέπειές της. Τρεις μαθητές λυκείου, μαχόμενοι για τα ιδανικά τους και κινούμενοι από τους οικολογικούς προβληματισμούς τους σχετικά με τη νομή και τη διαχείριση του νερού -του “γαλάζιου χρυσού”- στον πλανήτη, εμπλέκονται ενεργά σε μια επικίνδυνη υπόθεση. Σύντομα θα έρθουν αντιμέτωποι με τις ευθύνες τους και θα συνειδητοποιήσουν τα όριά τους στον δρόμο προς την ουσιαστική ενηλικίωση.
Τα “Ελεύθερα ύδατα” παρουσιάζονται από τον Νοέμβριο του 2012 στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση σε σκηνοθεσία Σοφίας Βγενοπούλου.
Θεατρικό έργο, Εκδόσεις Πατάκη, 2012, 91 σελ.
Τα μάτια τέσσερα. Αξύριστα πιγούνια – Γιάννης Τσίρος
Το θεατρικό έργο “Τα μάτια τέσσερα”, γραμμένο πριν από τα “δεκεμβριανά” του 2008, έρχεται να υπενθυμίσει ότι στην άλλη πλευρά δεν θα συναντήσουμε την αυτονόητη ατιμωρησία, αλλά μια απάνθρωπη μηχανή που συντηρεί, σε πείσμα του χρόνου, ένα παράλογο σωφρονιστικό σύστημα.
Στο έργο “Αξύριστα πιγούνια” ο συγγραφέας προσπαθεί να ερευνήσει την αντρική ματιά και τον τρόπο που λειτουργεί το αρσενικό όταν συναντηθεί με το θηλυκό. Ασκώντας κριτική στην ερωτική διαγωγή του ανδρικού φύλου, διατηρεί την ελπίδα πως κάτι θα αλλάξει κάποτε και θα βρεθεί μια γέφυρα ανάμεσα στα δύο φύλα, ενός ασθενούς “ισχυρού” που εξαρτάται απόλυτα από τη δύναμη ενός ισχυρού “ασθενούς”.
Βραβείο Ελληνικού [Θεατρικού] Έργου “Κάρολος Κουν” 2010
Θεατρικά έργα, Κέδρος, 2009, 181 σελ.
Πηγές: Biblionet, Κάπα Εκδοτική, University Studio Press, Εκδόσεις Πατάκη, Κέδρος
