Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την Καλαμάτα, θεωρούμενος ως ο πατέρας της Ελληνικής Λαογραφίας. Υστερα από τις θεωρίες του Γερμανου Φαλμεράϋερ, οτι τάχα δεν υπήρχε φυλετική συνέχεια στους Ελληνες, ενδιαΦέρθηκε να βρεί όλα εκείνα τα στοιχεία καί τα λείψανα του εθιμικού μας βίου, που παρουσίαζαν εκπληκτική ομοιότητα με τις εκδηλώσεις των αρχαίων προγόνων. Ετσι αφοσιώθηκε στη σπουδή, τη μελέτη καί τη συλλογή λαογραφικής ύλης (εθίμων, παροιμιών, δημοτικών τραγουδιών κλπ.) καί δημοσίευσε ποικίλες σχετικές μελέτες από πολύ νέος.
Σε ηλικία 14 ετών ο Πολίτης δημοσιεύει στην «Πανδώρα» λαογραφικές πραγματείες «Περί λυκοκανθάρων» καί μανιάτικα τραγούδια «Ασματα δημώδη της Μάνης», ενώ το 1870 είχε ήδη έτοιμο τον πρώτο τόμο της Νεοελληνικής μυθολογίας. Στα μοιρολόγια επανήλθε πολλές φορές στην ανοδική του πορεία, που τον κατέστησε πατέρα της Ελληνικής Λαογραφίας.
Υστερα γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου, εξακολουθώντας παράλληλα καί τις μελέτες του. Εξέδωσε μάλιστα την πραγματεία: Μελέτη επί του βίου των νεωτέρων Ελλήνων, το 1871. Μετά τη φιλολογία σπούδασε νομικά καί ύστερα πήγε (1876) γιά ανώτερες σπουδές στη Γερμανία, όπου είχε καθηγητή τον επιΦανή Βυζαντινολόγο καί ιστορικό Κάρολο Κρουμβάχερ.
Το 1884 έγινε υφηγητής της Ελληνικής Μυθολογίας στο Πανεπιστήμιο. Το 1885 διορίστηκε Επιθεωρητής της Δημοτικής Εκπαίδευσης, καί είναι χάρη στις δικές του ενέργειες, που καθιερώθηκε στα σχολεία το μάθημα των Νέων Ελληνικών. Το 1890 εκλέχτηκε τακτικός καθηγητής της Μυθολογίας καί Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο.
Πέρα από τη διδασκαλία του, ανάπτυξε καί μιά ζωηρότατη δραστηριότητα, που απόβλεψε στην επιστημονική, πνευματική καί λογοτεχνική εξύψωση του επιπέδου των χρόνων εκείνων.
Είναι από τους ιδρυτές του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός», της «Ιστορικής καί εθνολογικής εταιρείας» καί της «Λαογραφικής εταιρείας». Διεύθυνε γιά ένα διάστημα μαζί με τον Δροσίνη το περιοδικό «Εστία», καί προκήρυξε διαγωνισμούς διηγήματος, ζητώντας από τους συγγραφείς θέματα σπό τη σύγχρονη ελληνική ζωή.
Eξέδωσε τις Παροιμίες των Ελλήνων (4 τόμοι), τις Παραδόσεις (2 τόμοι), Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού καί πολλά άλλα, με τα οποία θεμελιώθηκε στον τόπο μας η επιστήμη της Λαογραφίας, καί υποκινήθηκε το ενδιαφέρον να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, μέσα από τα πνευματικά λαϊκά μας δημιουργήματα.
Ωστόσο πρέπει νά σημειώσουμε στο παθητικό του, το ότι δεν έλαβε μέρος στο γλωσσικό ζήτημα, έμεινε ως το τέλος του καθαρευουσιάνος, πλάι στον Χατζηδάκη καί τον Μιστριώτη, ενώ με το τεράστιο κύρος που είχε, μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά στην επικράτηση της δημοτικής γλώσσας, αφού ολόκληρη η προσπάθειά του ήταν να αναβιώσει την ελληνική παράδοση καί τα πνευματικά της προϊόντα.
Πέθανε στις 12 Ιανουαρίου του 1921 στην Αθήνα.
Μελέτες – Αρθρα
Περί λυκοκανθάρων
Ασματα δημοτικά της Μάνης (1866)
Περί παραμυθίων παρά τοις νεωτέροις Ελλησι
Νεοελληνικά ανάλεκτα
Μελέτη περί του βίου των νεωτέρων Ελλήνων – Νεοελληνική μυθολογία (1871-1874)
Περί κατατάξεως βιβλιοθήκης (1882)
Μελέται περί του βίου και της γλώσσης του ελληνικού λαού (1889)
Παροιμίαι (4 τόμοι) (1899-1902)
Παραδόσεις του ελληνικού λαού (2 τόμοι) (1904)
Αι Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού (1914)
Λαογραφικά Σύμμεικτα – (3 τόμοι) Συλλογή δημοσιευμάτων (1920-1931)
Μεταφράσεις
Κολόμπα, Μεριμέ
Το Χρήμα, Δουμά
Αθηναίων πολιτεία, Αριστοτέλη
Βιβλιογραφία
Κ.Βάρναλη, Ζωντανοί άνθρωποι
Γ.Φτέρη, Πρόσωπα καί σχήματα (1954)
Πηγές:ΕΚΕΒΙ, Θ.Ροδάνθης
