Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, παρακολούθησε μαθήματα αυτοσχεδιασμού στη Γαλλία και εργάστηκε για πολλά χρόνια ως ηθοποιός στο θέατρο και την τηλεόραση (πρώτη της τηλεοπτική σειρά: “Καρέ της ντάμας”, Mega, 1997). Υπήρξε από τα βασικά στελέχη του Ανοιχτού Θεάτρου του Γιώργου Μιχαηλίδη και του Θεάτρου της Άνοιξης.
Συνεργάστηκε με σημαντικούς σκηνοθέτες (Μ. Βολανάκη, Γ. Σεβαστίκογλου, Γ. Μιχαηλίδη, Γ. Χουβαρδά, Β. Θεοδωρόπουλο, κ.ά.), καθώς και με το Θέατρο του Νότου, το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας, το Εθνικό Θέατρο, την Ελεύθερη Σκηνή, κ.ά. Συμμετείχε σε τηλεοπτικές σειρές και κινηματογραφικές ταινίες.
Ως θεατρική συγγραφέας πρωτοεμφανίστηκε με το έργο “Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;”, που ανέβηκε το 1997 στο Αμόρε-Θέατρο του Νότου και παίχτηκε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο, όπως επίσης και στη Ν. Υόρκη, στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο, στο Άμστερνταμ και στην Κροατία. Μεταφράστηκε σε επτά γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά, πορτογαλικά, ολλανδικά και κροατικά) και εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου στην Κροατία, το 2004.
Άλλα έργα της που ανέβηκαν σε θεατρικές σκηνές είναι τα “Σκοτσέζικο Ντους”, “Αγκά-σφι και φι”, ο μονόλογος “Με διαφορά στήθους”, καθώς και τα “Φωτιά και νερό” (παρουσιάστηκε στη Tristan Bates Theatre του Λονδίνου), “Ποιος κοιμάται απόψε;”, “Το μάτι της τίγρης”, “Η αληθινή σου ιστορία;”, “Πόρτες”, κ.ά. Τα θεατρικά της κείμενα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη και Σοκόλη.
Η ίδια σκηνοθέτησε τα έργα της “Ποιος κοιμάται απόψε;” στο 104 Κέντρο Λόγου και Τέχνης και “Αγκά-σφι και φι” σε δυο διαφορετικές παραστάσεις (ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και Altera Pars στην Αθήνα). Το 2008 εκδόθηκε η συλλογή διηγημάτων της “Χαμένο δίκιο” (εκδ. Κέδρος). Μεταξύ 2011-2013 διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ITI) και μεταξύ 2015-2018 μέλος του ΔΣ στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, ως εκπρόσωπος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.
Έχασε τη ζωή της μαζί με το σύζυγό της Δημήτρη Τουρναβίτη, στις φλόγες της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι Αττικής, στις 23 Ιουλίου 2018.
Ποιος ανακάλυψε την Αμερική; – Χρύσα Σπηλιώτη
Κωμωδία σε τριάντα εικόνες
Θεατρικό, Δωδώνη, 1997, 56 σελ.
Αγκά… σφί… και φί… – Χρύσα Σπηλιώτη
Αγκάλιασέ με, σφίξε με και φίλησέ με
Αγκά…σφί και φί… Κομμένες λεξούλες, αφού ούτε καν μπορούμε πια ν’ αρθρώσουμε την αληθινή μας ανάγκη… Αγκάλιασέ με, σφίξε με και φίλησέ με!
Έρωτες μισοί, έρωτες εμπόλεμοι, έρωτες φοβισμένοι. Έρωτες σε διάφορες ηλικίες.
45άρης: Σε παρακαλώ, άσε με επιτέλους να φύγω.
45άρα: Να φύγεις; Με παιδί, οικογένεια και κοινή περιουσία;
45άρης: Οικογένεια, το φυτώριο κάθε κακού!
35άρης: Άσε με να φύγω. Βοήθεια! Μου το ‘σκισες το πουκάμισο. Τι κάνεις; Εδώ; Μέσα στην τουαλέτα;
35άρα: Γιατί, δεν είναι ρομαντικά εδώ; Λέγε μου ρομαντικά λόγια να δεις πώς θα μεταμορφωθούν όλα!
25άρα: (Μονολογεί) Είστε σε ηλικία γάμου και βρήκατε το σωστό άντρα; Ώρα να το βάλετε στα πόδια.
25άρης: (Μονολογεί) Οικογένεια, ευθύνες, υποχρεώσεις. Μπορεί να ‘ναι λάθος αυτό που πάω να κάνω… αλλά ακόμα και να σπάσω τα μούτρα μου, θέλω να το δοκιμάσω… αλλιώτικα τι νόημα έχει να ζεις!
Θεατρικό, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2003, 136 σελ.
Φωτιά και νερό – Χρύσα Σπηλιώτη
Ένας Άραβας κι ένας Ευρωπαίος συμβιώνουν αναγκαστικά για εφτά μέρες. Δυο κόσμοι σαν φωτιά με νερό. Δυο άντρες παγιδευμένοι αρχικά στη μεταξύ τους σύγκρουση βρίσκουν για λίγο δρόμο βαθιάς επικοινωνίας. Μια γυναίκα τους ενώνει και τους χωρίζει ταυτόχρονα επαναφέροντας τον ανταγωνισμό. Όλα παίζονται σαν μια απρόβλεπτη παρτίδα σκάκι…
Eπιμέλεια σειράς: Χρήστος Καρχαδάκης
Θεατρικό, Σοκόλη, 2007, 111 σελ.
Χαμένο δίκιο – Χρύσα Σπηλιώτη
Για το δίκιο που χάθηκε. Άνθρωποι που ακόμα κι όταν συμβιβάζονται με το χαμένο τους δίκιο, στο βάθος εξοργίζονται. Για τις ευκαιρίες, τις δυνατότητες που η ζωή έμοιαζε να χαρίζει απλόχερα, μα στην πραγματικότητα είχε εξαρχής υπονομεύσει. Άραγε ποιος είναι σε θέση να διακρίνει; Πόσο άδικο μπορεί να υπάρξει σ’ ένα ισχυρό δίκιο, πόσο δίκιο στο άδικο;
“Η μάνα μαs τον αδίκησε που του φερόταν σαν να ‘τανε βλαμμένοs. Εκείνου του έφταιγε που δεν τον έκανε ψηλό. Αν κι ήταν το πρώτο βιολί στη Λυρική, η σοπράνο δεν του ‘ριχνε ούτε ματιά. Παραλίγο να τη σκοτώσει.”
“Ο πατέραs μου μ’ έμαθε να είμαι τίμιοs. Έτσι μεγάλωσα κι εγώ τον δικό σου πατέρα, του ‘λεγα πωs οι έσχατοι έσονται πρώτοι.
Αλλά εσύ, αγόρι μου, κρίμα είσαι… γιατί οι έσχατοι έσχατοι θα ‘ναι κι εδώ και παντού, τώρα και στον αιώνα τον άπαντα”.
“Ο πιο πιστόs σύζυγοs του κόσμου. Εξήντα χρόνια γάμου και, μετά το θάνατό του, βρήκα ένα τόσο δα τσαλακωμένο γραμματάκι στην τσέπη του, ερωτικό… ούτε καταλάβαινα τι ακριβώς της έγραφε… μισά ελληνικά μισά γερμανικά.”
Διηγήματα, Κέδρος, 2008, 168 σελ.
Ποιος ανακάλυψε την Αμερική; – Χρύσα Σπηλιώτη
Πρόκειται για την καινούρια έκδοση του πολύ γνωστού θεατρικού έργου της Χρύσας Σπηλιώτη “Ποιος ανακάλυψε την Αμερική;” που έχει γνωρίσει 19 ανεβάσματα και φέτος παίζεται από τα ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας και Κομοτηνής. Το έργο έχει μεταφραστεί σε έξι γλώσσες και εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου στην Κροατία.
Δύο κορίτσια ανακαλύπτουν τη ζωή προσπαθώντας να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Τις συναντάμε σε όλους τους κύκλους της ζωής τους, να αλλάζουν μορφές, πρόσωπα και ρόλους Ανάμεσά τους ο αιώνιος άντρας σύζυγος, εραστής και προδότης.
Eπιμέλεια σειράς: Χρήστος Καρχαδάκης
Θεατρικό, Σοκόλη, 2009, 63 σελ.
Ποιός κοιμάται απόψε; – Χρύσα Σπηλιώτη
Μια νύχτα στην Αθήνα των εκατομμυρίων αστέγων οπού κανείς δεν κοιμάται, ένα ακτιβιστικό δρώμενο συμπαράστασης στους αναξιοπαθούντες των Αθηνών γίνεται η αφορμή για να παρακολουθήσουμε εκ παραλλήλου τις ιδιωτικές και μυστικές στιγμές πολλών διαφορετικών Ελλήνων στα σπίτια και στις δουλειές τους. Μια άγρια και λυτρωτική κωμωδία για τα όσα ζούμε και θα ζήσουμε. Κοιτώντας όχι λοξά, αλλά κάθετα την πραγματικότητα που, αν μη τι άλλο, δεν πρόκειται να μας αφήσει να πλήξουμε ούτε δευτερόλεπτο από δω και στο εξής.
Θεατρικό, Σοκόλη, 2012, 96 σελ.
Η αληθινή σου ιστορία; – Χρύσα Σπηλιώτη
Ο Λουκιανός και το πρώτο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας στην ιστορία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας γίνονται η αφορμή για τη συγγραφή ενός νέου θεατρικού έργου ακραίας φαντασίας και χιούμορ, διάστικτου από στοιχεία της αρχαιοελληνικής γραμματείας, μπολιασμένα όμως όλα σε μια γραφή χαρακτηριστική της σύγχρονης εφηβικής γλώσσας και νοοτροπίας.
Μια παρέα νέων, αναζητώντας την προσωπική τους αλήθεια, το σκάνε από όλους και όλα. Εξεγερμένοι ενάντια στην καταπίεση, αλλά και στον ίδιο τους τον εαυτό που αλλάζει και μεταμορφώνεται σε κάτι άγνωστο, έχοντας χάσει κάθε νόημα και προορισμό, φεύγουν μ’ ένα καράβι για ένα μακρινό ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο. Επιστρέφοντας, θα γνωρίζουν πλέον τι αποζητούν…
Θεατρικό, Σοκόλη, 2014, 64 σελ.
Πόρτες – Χρύσα Σπηλιώτη
Μια νεαρή γυναίκα πανικοβάλλεται όταν χρειάζεται να περάσει από οποιαδήποτε πόρτα. Αναζητώντας λύση στο πρόβλημά της, καλείται να ξεκλειδώσει αλλεπάλληλες πόρτες του παρελθόντος της. Καθεμία κρύβει και μια νέα έκπληξη που τη φέρνει ολοένα και πιο κοντά στον δολοφόνο της παιδικής της αθωότητας.
Τρεις ηθοποιοί -έντεκα ρόλοι- έτοιμοι να αποκωδικοποιήσουν το μυστήριο της σχέσης ανάμεσα σε έναν κλειδαρά, την ωραιοπαθή γυναίκα του, τον γιο τους και τη γυναίκα του, την κόρη τους κι έναν χασάπη. Ένα έργο που σχοινοβατεί ανάμεσα στην κωμωδία και την τραγωδία, προσφέροντάς μας ένα παλίμψηστο των πολλών και αντικρουόμενων εκδοχών της πραγματικότητας.
Θεατρικό, Σοκόλη, 2015, 64 σελ.
Σκοτσέζικο ντους – Χρύσα Σπηλιώτη
Ένα έργο που με σατιρίζουσα διάθεση πραγματεύεται τον κόσμο του θεάτρου και των παρασκηνίων. Ηθοποιός, θεατρική συγγραφέας και, ενίοτε, σκηνοθέτης των έργων της, η Σπηλιώτη σχολιάζει μέσα από το τριπλό αυτό πρίσμα της βιωμένης εμπειρίας διάφορες όψεις της ζωής των ανθρώπων του θεάτρου: επαγγελματική αβεβαιότητα, οικονομική δυσπραγία, αδυναμία επιβίωσης των ίδιων των θεατρικών σχημάτων, αλλά και αντιζηλίες, υπέρμετρη φιλοδοξία, βεντετισμοί και προσπάθειες επαγγελματικής ανέλιξης μέσω της ερωτικής σχέσης με όρους εμπορικής συνδιαλλαγής.
Το μεγαλεπήβολο όραμα μιας μεταμιλένιουμ παράστασης βασισμένης στην αριστοφανική “Λυσιστράτη”, αντίθετης στις καθιερωμένες νόρμες, προσκρούει πρωτίστως στα ίδια τα μέλη του θιάσου, τα οποία υποκινούνται στη συμπεριφορά τους σχεδόν αποκλειστικά από τα ερωτικά τους ένστικτα και αναλώνονται στις μεταξύ τους ερωτικές ίντριγκες. Ο Φώτος, ο σκηνοθέτης του θιάσου, παρόλο που θέτει υψηλούς στόχους, ηττάται από το πάθος του για τις γυναίκες (αλλά και για τον ιππόδρομο) και καταλήγει υπερχρεωμένος, έχοντας κατασπαταλήσει τα χρήματα των κρατικών επιχορηγήσεων! Οι γυναίκες ηθοποιοί ανταγωνίζονται μεταξύ τους, επιστρατεύοντας θεμιτά και, κυρίως, αθέμιτα μέσα. Ανάμεσά τους και ο Μπάμπης, ο οποίος γίνεται συχνά αντικείμενο συζήτησης για τους ηθοποιούς του θιάσου λόγω της ομοφυλοφιλίας του αλλά και, κυρίως, της τάσης τους να ερμηνεύει τυχαία γεγονότα με ανορθολογικό τρόπο και ταυτόχρονα να προσδίδει στα πρόσωπα που εμπλέκονται σε αυτά υπερφυσικές δυνάμεις.
Εντέλει, η παράσταση υλοποιείται, παρά τα συνεχή και πολλαπλά εμπόδια που, βέβαια, ενισχύουν σημαντικά το κωμικό αποτέλεσμα του έργου. Αν και η αποκάλυψη ότι ο Σκηνοθέτης έχει κατασπαταλήσει την επιχορήγηση αρχικά εξοργίζει και απομακρύνει τους ηθοποιούς, πολύ σύντομα ο θίασος επιστρέφει αποφασισμένος και συσπειρωμένος, μεταφέροντας το μήνυμα ότι η φιλοδοξία κάποιες φορές παραμερίζεται από τη μεγαλοψυχία και την αγάπη για το θέατρο!
Θεατρικό, Σοκόλη, 2020, 96 σελ.
Ποιος ανακάλυψε την Αμερική; (1997), Δωδώνη
Αγκά… σφί… και φί… (2003), Εκδόσεις Καστανιώτη
Φωτιά και νερό (2007), Σοκόλη
Ποιος ανακάλυψε την Αμερική; (2009), Σοκόλη
Ποιός κοιμάται απόψε; (2012), Σοκόλη
Η αληθινή σου ιστορία; (2014), Σοκόλη
Πόρτες (2015), Σοκόλη
Σκοτσέζικο ντους (2020), Σοκόλη
Διηγήματα
Χαμένο δίκιο (2008), Κέδρος
Συλλογικά έργα
Αναλόγιο: Δραματική και σκηνική γραφή στην Ελλάδα 2005-2017 (2018), Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου
Πηγές: Biblionet, Δωδώνη, Εκδόσεις Καστανιώτη, Σοκόλη, Κέδρος
