Ελευθερία Παναγιωτοπούλου

«Ξυπνήσαμε αλήτες» και άλλα διηγήματα – Ελευθερία Παναγιωτοπούλου

Προσωπικά βιώµατα, αναµνήσεις συγγενών και φίλων ξετυλίγονται στα τρία διηγήµατα του βιβλίου, µε σκοπό να επαναφέρουν στη µνήµη όσα η λήθη προσπαθεί να καλύψει, να σβήσει.

Οι ήρωες του πρώτου διηγήµατος εξιστορούν σε Γερµανίδα δηµοσιογράφο, πολλά χρόνια µετά την περίοδο της γερµανικής Κατοχής, 1941-1944, πώς ξύπνησαν µια µέρα και έγιναν «αλήτες», πώς ο λιµός και η ανεύρεση τροφής επηρέασαν την καθηµερινότητά τους εκείνα τα χρόνια.

Αν ζούσε στη σηµερινή εποχή, η ηρωίδα του δεύτερου διηγήµατος θα είχε καταγγείλει τον βιασµό της από τον κατά πολλά χρόνια µεγαλύτερό της και αναγκαστικά µετέπειτα άντρα της.

Στο τρίτο διήγηµα γίνεται λόγος για απαγορευµένα βιβλία από τη χούντα των συνταγµαταρχών, το 1967, που, ενώ πετάχτηκαν από κάποιους στα σκουπίδια, έγιναν πολύτιµο απόκτηµα για άλλους.

Το ότι ήµασταν φτωχοί το ξέραµε. Όµως µε την άγρια βαρυχειµωνιά και την έλλειψη τροφής το µόνο που µας είχε αποµείνει ήταν να γίνουµε αλήτες. Ζούσαµε µέρα µε τη µέρα. Είχαµε καταντήσει ζητιάνοι, πειναλέοι, σκελετωµένοι, τρεφόµασταν µε τον αέρα.

Η τόσο αλλόκοτη σχέση των τριών άρχισε να γίνεται αντιληπτή καταρχάς στους συγχωριανούς, µετά όµως µαθεύτηκε και σε άλλα χωριά. Όλοι οι κάτοικοι µιλούσαν ακατάπαυστα γι’ αυτή.

Ο δρόµος µάς καλούσε πάντα, και εµείς ανταποκρινόµασταν αµέσως. Εκεί λύναµε όλα τα θέµατα που αφορούσαν τη φιλία, την ειλικρίνεια, την ηθική, τις αντιζηλίες.

Διηγήματα, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2023, 64 σελ.

Ρωγμές ιστορίας – Ελευθερία Παναγιωτοπούλου

Ένα κορίτσι µετακινείται βίαια από τον Καύκασο της Ρωσίας στην Ελλάδα το 1919, αφήνοντας πίσω την οικογένειά της, αλλά στην πραγµατικότητα αφήνοντας πίσω όλα όσα ορίζουν την ταυτότητα ενός ατόµου.

Μια αρκετά ταλαιπωρηµένη µοδίστρα καταφέρνει µε κόπο να ζήσει τη διαφορετική οικογένειά της.

Ένα κορίτσι σε ενέχυρη κατάσταση. Παραδίδεται από τον πατέρα της στον αρχηγό µιας οικογένειας για να εισπράξει χρήµατα. Στο πατάρι του νέου σπιτιού της, ονειρεύεται ό,τι δε ζούσε στην πραγµατικότητα.

«Ρωγµές ιστορίας» – «Σταυροδρόµια» – «Το πατάρι των ονείρων».
Τρία διηγήµατα, τρεις ιστορίες κοριτσιών σε διαφορετικές κοινωνικο-ιστορικές στιγµές, που ο ρόλος της οικογένειας και των συνθηκών στη διαµόρφωση των χαρακτήρων τους ήταν καταλυτικός.

«Βλέπετε, αν και ήµουν µόνο έξι χρονών, είχα αποκτήσει και καηµούς και στεναχώρια».

«Είχε µια οικογένεια που κανένας δεν αµφισβήτησε την αγάπη της µητέρας ή τη µεταξύ τους αγάπη ποτέ».

«Εκεί ονειρευόµουν πως ήµουν κυρία, πως είχα παιδιά, πως ζούσα σε ένα ωραίο σπίτι µε κήπο και πολλά λουλούδια. Η ονειροπόληση δεν µπορούσε να µην έχει και το χωριό µου».

Διηγήματα, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2020, 64 σελ.

Τα ανείπωτα – Ελευθερία Παναγιωτοπούλου

«…Κατά βάθος ποτέ δεν περίμενα ότι θα έρθει εκείνη η στιγμή για να προβώ σε αλήθειες. Στις δικές μου αλήθειες. Ο λόγος; Απλός. Γιατί ποτέ δεν κοίταξα τη ζωή μου προς τα πίσω. Ίσως γιατί κάποια στιγμή πρέπει να την ενώσω. Ένιωθα να είναι διχασμένη. Αν το έκανα, θα έπρεπε να ζητήσω συγχώρεση. Από τον Θεό, τους παπάδες, τη μάνα, τον πατέρα, από όλους αυτούς που παραπλάνησα, άντρες-γυναίκες, από τη γυναίκα μου, τα παιδιά μου, τους θεραπευόμενούς μου, τους εκπαιδευόμενούς μου, τους φίλους μου, τους συγγενείς. Δεν τέλειωσα τον κατάλογο. Δεν πειράζει. Μάλλον να ζητήσω συγγνώμη και από μένα που, ενώ ήμουν εξαίσιος, ήμουν ένα τίποτα ταυτόχρονα. Τι λέω;»

Χρόνια επεξεργαζόμουν το θέμα κατάχρησης της εξουσίας και επέλεξα να το παρουσιάσω με μυθοπλασία, γιατί, όπως αναφέρει και ο Αντρέ Ζιντ, «η μυθοπλασία είναι ιστορία που θα μπορούσε να έχει συμβεί».

Αν βοηθηθεί έστω και μία γυναίκα από το βιβλίο αυτό, θεωρώ ότι θα είναι κέρδος για όλους.

Αν τώρα η ιστορία γενικευτεί, νομίζω ότι κάθε άνθρωπος θα μπορούσε να βοηθηθεί, γιατί συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με σχέσεις κατάχρησης εξουσίας και πρέπει να είμαστε ενημερωμένοι και θωρακισμένοι.

Ε. Π.

Διηγήματα, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2018, 32 σελ.