Ευάγγελος Ι. Τζάνος

Ενέδρα – Ευάγγελος Ι. Τζάνος

Πέντε νουβέλες
Στις νουβέλες της “Ενέδρας” καταγράφονται: α) η αλλοίωση από εξουσιαστικούς κύκλους των υπαρκτών προβλημάτων (“Οι χειριστές”), β) η αντίδραση απέναντι στα τυχαία γεγονότα, αυτά άλλοτε ενσωματώνονται και άλλοτε απορρίπτονται από την καθημερινότητα, καθιστώντας τη βασανιστικά διλημματική (“Δέρμα από σομόν”), γ) οι συλλογικές νοοτροπίες, εδώ η πλοκή μεταφέρεται στον 17ο αι., με κυρίαρχη την τάση επιβολής των ψευδαισθήσεων (πλουτισμός ίσον επιβίωση) ως τρόπο επικοινωνίας (“Το σπάσιμο της νύχτας”), δ) η κατασκευή ποικίλων επινοήσεων (εξουσία ίσον αθανασία) ως ασυνείδητη διαδικασία για την απομάκρυνση από το κυνηγητό του Χρόνου (“Ο άθλος των κυμάτων”) και ε) η τραγικότητα κάποιων ιστορικών προσώπων, όπως για παράδειγμα ο ποιητής και δημοσιογράφος Κλεάνθης Τριαντάφυλλος, η νουβέλα αποτελείται από μια επιστολή που υποτίθεται ότι έγραψε προς τον Ρόκκο Χοϊδά, αφού πρώτοι αντιλαμβάνονται τις επαναλαμβανόμενες κοινωνικές διακυμάνσεις και αποσύρονται από το προσκήνιο της Ιστορίας (“Σάκος για ταξίδι”).

Νουβέλες, Μανδραγόρας, 2008, 170 σελ.

Λαβή – Ευάγγελος Ι. Τζάνος

Στα δεκατρία διηγήματα της Λαβής καταγράφονται: α) ο εθελοντισμός των προσώπων να γίνουν οι ίδιοι υλικό ενός πειράματος, στην κατασκευή του οποίου βοήθησαν (“Νημερτής”), β) η απώλεια των συναισθημάτων (“Λυτή θηλιά”), γ) η χρησιμότητα των οργανωμένων θρησκειών (“Shanghai”), δ) η επιχείρηση φανατισμού της επόμενης γενιάς με τα βιώματα των προηγούμενων (“Το τέλος της φιλοξενίας”), ε) η επίδραση του οικογενειακού περιβάλλοντος στον τρόπο που οι νέοι ερωτεύονται (“Η διαδικασία της αναστολής”), στον τρόπο που φιλτράρουν τις εμπειρίες τους (“Το γονίδιο της βλοσυρότητας”), στον τρόπο με τον οποίο αποδέχονται τους γονείς τους (“Το διδακτικό διήγημα”), στ) η απομόνωση από όσα συμβαίνουν γύρω μας (“Η ταλάντευση των μετακινήσεων”), ζ) η λογοτεχνική επεξεργασία κεφαλαίων του βιβλίου της Γενέσεως που αφορούν τον Ιακώβ, τη Ραχήλ και τον Ιωσήφ (“Η θρησκεία των λέξεων”), η) ο προβληματισμός ενός συγγραφέα αφενός για την αξία του έργου του και αφετέρου για το κατά πόσο αυτό ενδιαφέρει μια χρεοκοπημένη κοινωνία (“Η γεωγραφία ενός χειρογράφου”), θ) η περιθωριοποίηση της διαφορετικότητας (“Η δεινή σιωπή του Μεθόδιου Ανθρακίτη”) και ι) κομμάτι αθηναϊκού τοπίου με πυξίδα τους στίχους του Τάσου Λειβαδίτη (“Περίρρυτος τόπος Τάσου Λειβαδίτη. Η πόλη”). Το ομότιτλο διήγημα “Λαβή” βασίστηκε σε ποίημα του Αντρέα Παγουλάτου από τη συλλογή Πέραμα. Η εικόνα του ποιήματος εκλήφθηκε σαν αρχαιοελληνική επιγραφή, και η εικόνα του διηγήματος αποτελεί υποτιθέμενη προσπάθεια αποκατάστασης των εφθαρμένων τμημάτων της. Ωστόσο, αυτό αφορά αποκλειστικά την οπτική του διηγήματος. Έννοια-κλειδί: το χθες πιθανολογεί το αύριο.

Διηγήματα, Ηριδανός, 2011, 155 σελ.

Σύνεργα – Ευάγγελος Ι. Τζάνος

Τα “Σύνεργα” του Ευάγγελου Ι. Τζάνου, συλλογή είκοσι διηγημάτων, περιγράφουν όψεις τής συχνά ανυπόφορης καθημερινότητας. Η ποικίλη δραστηριότητα των προσώπων των διηγημάτων ερμηνεύεται άλλοτε με ρεαλισμό και άλλοτε με υπερρεαλιστικό τρόπο. Με ειρωνική διάθεση ή χρησιμοποιώντας ακόμη και στοιχεία λυρισμού, καταγράφονται αφενός αναμνήσεις, για παράδειγμα από την παιδική ή την εφηβική ηλικία, και αφετέρου εξιστορούνται περιστατικά από ένα περιβάλλον με σημάδια που δείχνουν ότι παρακμάζει – αν ποτέ είχε αυτό ακμάσει. Ο έρωτας γίνεται ακόμη μία πηγή πλάνης, με αποτέλεσμα να μεταμορφώνεται σε μακρινό αστέρι. Κάποτε ασαφή και σήμερα όνειρα απραγματοποίητα οδηγούν σε συμπεριφορές μελαγχολικές. Ακόμη και το γέλιο ή το κλάμα χειραγωγούνται στο βωμό του θεαθήναι.

Διηγήματα, e-book, Εκδόσεις Σαΐτα, 2012, 104 σελ.

Αφανισμός – Ευάγγελος Ι. Τζάνος

Η νουβέλα “Αφανισμός” είναι δομημένη με αλλεπάλληλους εγκιβωτισμούς. Έχει για ορίζοντά της γεγονότα που πλαισιώνουν την καταστροφή της Μήλου από τους Αθηναίους (415 π. Χ.). Με αφορμή τις εμπειρίες του πολεμιστή Ακταίου, ο οποίος ζει στο νησί με την οικογένειά του ως κληρούχος, αποτυπώνονται οι καταλυτικές επιπτώσεις του τυχαίου, που οδηγούν πρόσκαιρα άλλοτε στην ευδαιμονία και άλλοτε στη συμφορά. Σαν ένα είδος βασανιστήριο, η πτώση και η ανόρθωση συμβαίνει να εναλλάσσονται ακόμη και στην ίδια οντότητα. Σημειωτέον ότι η ιστορική περίοδος του Αφανισμού αποτελεί μόνο την αφορμή για αναγωγή στη σημερινή πραγματικότητα.

Νουβέλα, Ηριδανός, 2017, 64 σελ.

Μελέτες (2004–2017) – Ευάγγελος Ι. Τζάνος

Περιεχόμενα:
Προλογικό σημείωμα 11
Μεταλλείο–Μεγαλείο. Μεταλλεία–Μεγαλεία. Συρραφή από τις πηγές. 13
Διατρέχοντας τον «Μεγάλο Δρόμο» του Θωμά Γκόρπα 23
Τα πεζά της Βικτώριας Θεοδώρου 29
Η διηγηματογραφία του Γεράσιμου Γρηγόρη 37
Σύνοψη μυθιστορημάτων Ιουλίας Ιατρίδη 57
Όψεις ενδοοικογενειακής βίας. Νύξεις μέσω της ποίησης του Νίκου Καρούζου 67
Σελιδοδείκτες στο περιοδικό Τομές, έτος 1978 73
Οι πλατωνικές αρετές της ψυχής και της πόλεως 83
Η έννοια της ευδαιμονίας στον Πλωτίνο 89
Ο χρόνος στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη 97
Φιλοσοφικός και επιστημονικός λόγος στην ύστερη Τουρκοκρατία 103
Περιστατικά τρέλας στον Κόντογλου 109
Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη ἀσάλευτο θεμέλιο στὸν Κόντογλου 115
Ξεσπάσματα ήχων στη Μεταμόρφωση του Φραντς Κάφκα 133
Βιβλιογραφία 137
Πρώτες δημοσιεύσεις 141

Δοκίμια, e-book, 24 γράμματα, 2019, 142 σελ.

Ένας νεανικός χρόνος – Ευάγγελος Ι. Τζάνος

Δράμα σε τρεις πράξεις
Δράμα σε τρεις πράξεις. Η πρώτη έκδοση του θεατρικού έργου “Ένας νεανικός χρόνος” έγινε σε έντυπη μορφή και σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, εκτός εμπορίου, το έτος 1990. Για τις ανάγκες της ηλεκτρονικής δεύτερης έκδοσης το κείμενο επεξεργάστηκε εκ νέου. Πρόκειται για τις συναντήσεις, στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους, μιας παρέας αγοριών και κοριτσιών που πλησιάζουν την πρώτη ώριμη ηλικία. Κάποιοι από αυτούς είναι ζευγάρια. Όλοι έχουν την ίδια στάση ζωής, εκτός από το βασικό πρόσωπο του έργου, τον Δαμιανό. Με αφορμή τις πρόσφατες εμπειρίες του, οι υπόλοιποι εξαναγκάζονται να εμφανίσουν τον αληθινό τους χαρακτήρα.

Θεατρικό, e-book, Ιδιωτική Έκδοση, 2019, 62 σελ.

Το πέρασμα της Θρυαλλίδας – Ευάγγελος Ι. Τζάνος

Γυρίσαμε. Είπαμε ν’ ανοιχτούμε στο πέλαγος, μα η βάρκα μας δεν άντεξε. Ποιος Οδυσσέας και ποιο ταξίδι; Εμείς θα πλέαμε ενάντιοι αδιακρίτως κι ο καιρός θα ήταν σύμμαχός μας.

Ο τόπος μας δεν μας κράταγε. Είχε πολύ φτιασίδι, πολύ θυμό, πολλές βλαστήμιες. Οι νέοι βιάζονταν κι οι γέροι περίμεναν, τρομαγμένοι απ’ την αρρώστια τους, τον θάνατο. Μισόφτωχοι άνθρωποι μιλάγανε στα διαλείμματα της δουλειάς τους για τα πολλά χρήματα που έβγαζαν οι άλλοι. Φύγαμε χωρίς να το σκεφτούμε. Χωρίς πολλές προμήθειες, δίχως ξεκάθαρο στόχο.

Οι μικρές στεριές που συναντήσαμε έδειχναν φιλόξενες. Οι άνθρωποι μας περίμεναν τάχα για να μας αποθεώσουν. Παραδοθήκαμε στην τύρβη, στη φιληδονία και θαρρέψαμε πως κοιτάγαμε τους εαυτούς μας. Δεν δώσαμε πολλές μάχες. Ίσως και να μη δώσαμε καμιά. Μας είπαν ότι δεν χρειάζεται. Και το πιστέψαμε γιατί μας βόλεψε.

Διηγήματα, Ηριδανός, 2020, 136 σελ.