Στίχοι: Κώστας Μιχαήλ Μαρής
Μουσική/Λύρα/Ερμηνεία: Γιώργος Στρατάκης
Στίχοι
Στα μισά Σετέμπρη μήνα τη συγκομιδή θ’ αρχίσω,
και τα κάστανα στο χώμα και στσι πέτρες θα σκορπίσω
κι αν τυχόν απ’ το χωράφι, αχ κερά μου ζάλο κάμεις
κάνε μου το το χατήρι κι έλα, έλα να συντράμεις.
Σαν η καστανιά αβγατίσει και με βγάλει στο μαξούλι
Και την καστανοκουβάρα, θα χωρίσω απ’ το καρπούλι
κι αν τυχόν απ’ το χωράφι, θα περνάς κερά μ’ απ’ έξω
στο κονάκι μέσα ελα, ελα για να σε φιλέψω.
Στ’ αλωνιού την μ-ποταμίδα, κάθε χρόνο πάει η γ-έρμη,
απ’ τα κάστανα που ρίχνω, η μισή σοδειά χαμένη
κι αν μ-περνάς απ’ το χωράφι, απ’ την ν-ταχινή ως το βράδυ,
πιάσε τσουβαλακια κι ελα να γεμοσομε-ν ομάδι.
Στσοι περιφραγμένους δέτες, έχουνε θεριέψει οι βάτοι
και τα κάστανα που πέφτουν, τα ‘χουν φάει, ανάθεμα τσοι
κι αν τυχόν περνάς κερά μου, απ’ το φτωχοκάλυβο μου,
κόπιασε, να σε φιλέψω απ’ τα κάστανα του δρόμου.
Στα μισά Σετέμπρη μήνα τη φωθιά θ αναχουμισω
με του καστανα την τέχνη οφταριές καλές θα ψήσω
κι αν τυχόν περνάς Κερά μου για ραέτι θα ετοιμάσω
της συγκομιδής το μόχθο έτσι να σε καλοπιασω
Σαν ν-τη γ-καστανιά ξεράνει του καιρού το κατσαμάκι
τσ’ αποθήκες θα γεμώσω, να ‘χω ξύλα για το τζάκι
κι αν τυχόν απ’ το χωράφι, θα περνάς κάποιο χειμώνα
Θα χω τη φωτιά αναμενη κι έλα για ζεστή κρυψώνα.
Κάνε μου κερά, παρέα
μιας κι η νύχτα δεν μ-περνά
κι έχω κάστανα στη θράκα
μα κι αισθήματα αγνά,
Τσικουδιά μες στη μποτίλια
ζυμωτό ψωμί κι ελιές
κάνε μου κερά, παρέα
δε θα κάνω ζαβολιές.
————————————————–
Με αφορμή την σημαδιακή και καθόλου τυχαία γνωριμία μου προ 6 μηνών με τον Κώστα Φραγκιουδάκη πλέον φίλο μου, με καταγωγή από το χωριό Πρασές Κυδωνίας, και σε συνδυασμό με το τραγούδι αυτό που είχα στην “φαρέτρα” μου, “ακολούθησα” τα βήματα του, στα μαγευτικά φυσικά τοπία που προσφέρουν τα καστανοδάση.
Απο τα μέσα του Σεπτέμβρη μήνα μέχρι τα τέλη του Οκτωβρίου, στα χωριά Πρασές, Π. Ρούματα, Σέμπρωνας, Φλώρια, Έλος και Στρόβλες, παρά την εμφανή εγκατάλειψη της υπαίθρου, συναντάς ακόμα παραγωγούς καστάνου, που ανεβοκατεβαίνουν κακοτράχαλες πλαγιές για να μαζέψουν το καλύτερο, εύγεστο και πιο νόστιμο γλυκό κάστανο της Ευρώπης, που παράγεται μόνο σε αυτά τα λίγα ορεινά χωριά της Κρήτης.
Τα καστανοδάση που φύτεψαν οι προπαππούδες τους, ακόμα στέκονται εκει αγέρωχα, και παρά των δυσκολιών της συγκομιδής, της δύσκολης προσβασιμότητας και των ασθενειών της καστανιάς, υπάρχουν ακόμα αυτοί οι λιγοστοί υπερασπιστές της φύσης και της καλλιέργειας, εραστές και προστάτες της υπαίθρου, των ορεινών αυτών χωριών του νομού Χανίων.
Τα εδάφη αυτήν την εποχή στα καστανοδάση, είναι στρωμένα από “καστανοκουβάρες” που κρύβουν μέσα τους τον καρπό του καστάνου…. και κάπως έτσι ξεκινάει η συγκομιδή!!!
“ΟΦΤΑΡΙΕΣ”
Η “οφταριά” ή αλλιώς το ψήσιμο των κάστανων στην ύπαιθρο, είναι το γεύμα όσων εργάζονται στα καστανοδάση τις ημέρες της συγκομιδής.
Μαζεύουν ξερά αχινοπόδια τα οποία χρησιμοποιούν ως υπόστρωμα τοποθετώντας πάνω τους τα κάστανα από την συγκομιδή, και από πάνω μαζί με άλλα αχινοπόδια σκεπάζουν τα κάστανα, και ανάβουν φωτιά.
Με αυτό τον τρόπο ψήνονται χωρίς να καούν τα κάστανα, ενώ ταυτόχρονα με ένα ξύλο ανακατώνουν την φωτιά.
Στην συνέχεια παίρνουν φύλλα (συνήθως φύλλα από συκιές) και με αυτά καλύπτουν την εστία της φωτιάς που έχει πλέον κάψει τα αχινοπόδια με τα ξύλα, ώστε να διατηρηθεί η θερμοκρασία αλλά και να ξεραθεί η ψύχα του καστάνου.
Πάνω στα φύλλα τοποθετούν πλακουτσοτές πέτρες και όταν οι πέτρες βγάλουν υγρασία από κάτω, σημαίνει ότι τα κάστανα είναι έτοιμα!!!!
ΠΡΑΣΕΣ ΚΥΔΩΝΙΑΣ ΧΑΝΙΩΝ
Κάθε χρόνο στο χωριό Πρασές, έχουν καθιερώσει την 28η Οκτωβρίου, ως γιορτή καστάνου, για να γιορτάσουν και να τιμήσουν τα καστανοδάση που βρήκαν από τους προγόνους τους.
Αφιερώνω με πολύ αγάπη τούτη την παραγωγή, στον φίλο μου ΚΩΣΤΗ ΦΡΑΓΚΙΟΥΔΑΚΗ, σε έναν άνθρωπο με ευαισθησίες και ιδιαίτερες αξίες.
Και εύχομαι αυτή η μουσική παραγωγή, να συμβάλει στην συνέχιση της προσπάθειας καλλιέργειας και παραγωγής κάστανων στο χωριό Πρασές και σε όλα τα χωριά με καστανοδάση, να συνεχιστεί για πάντα η γιορτή καστάνου κάθε 28η Οκτωβρίου, και να ευαισθητοποιήσει τους κρατικούς παράγοντες ώστε να βοηθήσουν και να συμβάλουν με όσα μέσα χρειάζονται, στην ανάπτυξη της υπαίθρου!!!!
Ευχαριστούμε πολύ από καρδιάς για την βοήθεια τους, την αγάπη τους και την φιλοξενία, τους :
Μανώλη Μαρακάκη
Μανώλη Φιωτάκη, και
Κώστα Φραγκιουδάκη.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Οι ηχογραφήσεις πραγματοποιήθηκαν στο studio Astra με ηχολήπτη τον Κώστα Μαρκάκη.
Ενορχήστρωση – παραγωγή – επιμέλεια μουσικών οργάνων :
Νίκος Στρατάκης
Μουσική/Λύρα/Ερμηνεία :
Γιώργος Στρατάκης.
Πνευστά :
Γιώργος Σαλούστρος (κεχρής)
Κόντρα μπάσο :
Χατζάκης Αλέκος
Κιθάρα :
Στρατάκης Γιάννης
Νταούλι :
Στρατάκης Μάνος
Μίξη ήχου : Κώστας Μαρκάκης
Σκηνοθεσία – μοντάζ :
Κώστας Χαλαμπαλάκης
Κάμερα :
Γιάννης Μαμαλάκης,
Κώστας Χαλαμπαλάκης
Συμμετέχουν οι ηθοποιοί :
Ελένη Αρβανιτάκη
Νίκος Μπουλταδάκης
Ευχαριστούμε πολύ για την συμμετοχή : Τον Θοδωρή, την Βούλα και την μικρή Έλλη!!!
Μια παραγωγή της ciners lucid pixels Filmmaking
GIORGOS STRATAKIS