Χαρά Παπαβασιλείου-Κουμουλλή

Υπόσχεση – Χαρά Παπαβασιλείου-Κουμουλλή

Με του Αιγαίου τα κύματα
1922


Αύγουστος του ’22. Η ίδια προκυμαία, που πριν τρία χρόνια φορούσε τα γιορτινά της, υποδεχόμενη τον ελληνικό στρατό, αστράφτοντας από αγαλλίαση και εθνική υπερηφάνεια, έχει μετατραπεί σε ορχήστρα αρχαίου θεάτρου, όπου διαδραματίζεται η πιο ειδεχθής τραγωδία του εικοστού αιώνα. Στο κοίλο του θεάτρου της ιωνικής γης οι Μεγάλες Δυνάμεις κινούν τα νήματα της εξελισσόμενης τραγωδίας. Πιο κάτω απ’ τα τείχη της Τροίας οι Έλληνες οπισθοχωρούν ατάκτως προς τα παράλια, όπου οι πρόγονοί τους Αχαιοί είχαν κάποτε αράξει τα καράβια τους. Ο Βενιζέλος απουσιάζει απ’ την πολιτική κονίστρα. Τον έχει στείλει στο πυρ το εξώτερο ο ίδιος ο ελληνικός λαός, χειραγωγημένος απ’ την ολέθρια δημαγωγία των πολιτικών αντιπάλων του. Η υλοποίηση του συνθήματος «Ψωμί κι ελιά και Κώτσο βασιλιά», η μόνη απ’ όσα του έταξε η κυβέρνηση Γούναρη, αποτελεί τον άσσο στο μανίκι των Άγγλων, για να πράξουν κατά το οικείο συμφέρον. Απουσιάζει αυτός που υπολήπτεται η ευρωπαϊκή κοινότητα, που στέκεται ίσος προς ίσον μπροστά στους ισχυρούς ομολόγους του, ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Η ελληνική κυβέρνηση εθελοτυφλεί υπακούοντας στις ξένες εντολές. «Προχωρήστε» τους παροτρύνουν οι «σύμμαχοί» μας Άγγλοι. Στόχος τους είναι τα πετρέλαια της Μοσούλης. Ασκούν πίεση στον Κεμάλ, σπρώχνοντας πάνω του τον ελληνικό στρατό αβοήθητο. Οι Έλληνες βαδίζουν στα τυφλά…

Μυθιστόρημα, Οσελότος, 2022, 398 σελ.

Οι Ζωές έξω απ’ το Κάστρο – Χαρά Παπαβασιλείου-Κουμουλλή

Το μυθιστόρημα αναφέρεται στην Ελλάδα ύστερα απ’ τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οι εξαθλιωμένοι απ’ τη Γερμανική Κατοχή και τον Εμφύλιο σπαραγμό, κυρίως αγρότες, αναγκάστηκαν να καταφύγουν στις μεγάλες πόλεις, όπου προσπαθούν να επιβιώσουν. Από εκεί, αφού γίνουν αντικείμενα εκμετάλλευσης του κατεστημένου, παίρνουν το δρόμο για την ξενιτιά, ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο. Το ’60 το μεταναστευτικό ρεύμα προς τη Γερμανία φουντώνει. Μέσα σ’ ένα τέτοιο κλίμα εξελίσσεται η ζωή και της κεντρικής ηρωίδας του μυθιστορήματος. Τη δωδεκάχρονη Κατερίνα ο πατέρας της την κατεβάζει από το ορεινό χωριό της και τη βάζει υπηρέτρια σ’ ένα αρχοντόσπιτο της Άρτας. Η Κατερίνα μεγαλώνοντας και παίρνοντας τη ζωή της στα δικά της τα χέρια μεταναστεύει κι αυτή στη Γερμανία. Την τύχη τους σ’ αυτή τη χώρα θα γυρέψουν και ο Θοδωρής με τη γυναίκα του τη Μαρούσω κι αυτοί από ένα απ’ τα ορεινά χωριά της Άρτας.

Μυθιστόρημα, Εν Τύποις, 2017, 286 σελ.

Άρωμα μνήμης – Χαρά Παπαβασιλείου

Η Λαοκρατούλα, που όλη την ώρα ρούφαγε και ξαναρούφαγε τη συναχωμένη της μυτούλα, άνοιξε τα ολοστρόγγυλα ματάκια της διάπλατα, σαν είδε τη βασίλισσα να ‘ρχεται προς το μέρος της. Την ακούμπησε στο κεφάλι της και κοιτώντας την γλυκά την ρώτησε:
“Πως σε λένε;”
Μούγκα η μικρή! Πως να ξεστομίσει τέτοιο όνομα στη Φρειδερίκη; Αν και παιδί, ωστόσο ήταν αρκετά ώριμη στο μυαλό η Κρατούλα και κρατήθηκε. Ώσπου να ξαναρωτήσει η άλλη, σαν δεντρογαλιά πετάχτηκε η Λόλα, η αδερφή της, από πίσω και της σφύριξε στο αναψοκοκκινισμένο αυτάκι της:
“Μαρία, πες Μαρία”.
“Μαρία με λεν…” είπε η Κρατούλα.
Κι από τότε την φώναζαν οι δικοί της Τούλα, ούτε καν Κρατούλα. Σκέτο Τούλα, γιατί που ξέρεις;
Μπορεί συνειρμικά να πήγαινε ο νους στο πρώτο συνθετικό του ακμάζοντος την περίοδο του Εμφυλίου ονόματος και στα συνθήματα του παρελθόντος “Ο λαός στην εξουσία, λαϊκή κυριαρχία” κι αχ αυτά τα φαντάσματα! Για τέτοια ήμασταν πάλι; Τράβηξε τι τράβηξε η οικογένεια στη δίνη του Εμφυλίου!

Διηγήματα, Γαβριηλίδης, 2013, 242 σελ.