Νίκη Αναστασέα (1947-2019)

Ελληνες λογοτέχνες
Η Νίκη Αναστασέα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947, αλλά έζησε τα μαθητικά και γυμνασιακά της χρόνια στην Ξάνθη.
Σπούδασε δημοσιογραφία. Δούλεψε πολλά χρόνια στο χώρο του βιβλίου ως βιβλιοπώλης στο βιβλιοπωλείο “Πολιτεία”, ως βιβλιοπαρουσιάστρια σε περιοδικά και ως διορθώτρια. Το πρώτο της μυθιστόρημα, “Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε” (Πόλις, 1997, β’ έκδ. Κέδρος, 2007) βραβεύτηκε με το Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου πεζογράφου του περιοδικού “Διαβάζω”. Ακολούθησαν τα βιβλία: “Επικράνθη: δια χειρός Αλέξη Ραζή”, Κέδρος 2006, “Οι μικρές απολαύσεις του κυρίου Ευαγγελινού”, Κέδρος, 2009, “Πολύ χιόνι μπροστά στο σπίτι” Πόλις, 2012 (Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος, Βραβείο μυθιστορήματος του ηλεκτρονικού περιοδικού “Ο Αναγνώστης” και Βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού “Κλεψύδρα”), “Τα άγρια περιστέρια” (διηγήματα), Καστανιώτης, 2014, “Η ιστορία ενός δικού μας ανθρώπου”, Καστανιώτης, 2015.
Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα στις 12 Φεβρουαρίου 2019, σε ηλικία 72 ετών.

Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε – Νίκη Αναστασέα




Αυτή η ιστορία διαδραματίστηκε σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Βορείου Ελλάδος στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Την διηγήθηκαν άνθρωποι που έζησαν τα γεγονότα από κοντά. Η οικογένεια Μιχάλογλου ετοιμάζεται για το γάμο του Αργύρη. Λίγες μέρες πριν η μητέρα του, που ζει κλεισμένη εδώ και 25 χρόνια στο σπίτι της, αρρωσταίνει. Η αρρώστια της πυροδοτεί ποικίλες αντιδράσεις τόσο ανάμεσα στους συγγενείς, όσο και στο σύνολο σχεδόν της πόλης, καθώς την συνδέουν με την όλη της στάση. Το μυθιστόρημα μέσα από μια πολυπρόσωπη αφήγηση, παρακολουθεί μία από κείνες τις ταραγμένες μέρες από τη ζωή της οικογένειας, κάνοντας αναφορές, στην πόλη και στην ιστορία της.

Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Πεζογράφου- Περιοδικό “Διαβάζω” (1998)

Μυθιστόρημα, Πόλις, 1998, 315 σελ.

Επικράνθη: δια χειρός Αλέξη Ραζή – Νίκη Αναστασέα




“Διά χειρός”· έτσι υπέγραφαν οι παλιότερoι ζωγράφοι όταν τέλειωναν τα έργα τους, αφήνοντας τον πρώτο λόγο στην Τέχνη ή στο Θεό. “Διά χειρός” υπογράφει το στερνό του πίνακα κι ο εικοσιοχτάχρονος Αλέξης Ραζής, πριν παραδοθεί στην καταδίκη μιας βαριάς μελαγχολίας. Ο τίτλος του πίνακα “Επικράνθη” και συμβολικά η τελευταία του λέξη πριν την οδυνηρή σιωπή. Όμως τα έργα του παραμένουν και ιστορούν τη ζωή του, τα εμπόδια της ψυχής του και την εποχή του, εποχή της μεταπολίτευσης· και μαζί τις ιδέες και τις προσπάθειες κάποιων νέων ανθρώπων που θέλησαν ν’ αλλάξουν τη μοίρα αυτού του τόπου αλλά δεν τα κατάφεραν. Ένας ζωγράφος, ένα έργο, μια εποχή. Και τούτο δω το βιβλίο που προσπαθεί να ιστορήσει εκείνο το βουητό, το σάλαγο, το όνειρο, το μάταιο ηχοκόπημα… Αν ήταν μάταιο ή αν ήταν κάτι περισσότερο.

Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2006, 448 σελ.

Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε – Νίκη Αναστασέα




“Αυτή η αργή μέρα” είναι κάποιο Σάββατο της δεκαετίας του ’50 σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Βορείου Ελλάδος. Την επαύριο ο Αργύρης Μιχάλογλου πρόκειται να παντρευτεί, ο μεγάλος του αδελφός (ο οποίος έχει επιστρέψει μετά από δεκαετή απουσία) να ξαναφύγει και η Αμαλία, η μάνα τους, που επί είκοσι πέντε χρόνια αρνείται να βγει από το σπίτι και τις τρεις τελευταίες εβδομάδες παραμένει έγκλειστη στο δωμάτιό της, να πάει στο ψυχιατρείο. Έτσι σχεδιάζονταν τα πράγματα, ωστόσο η αποκάλυψη του μυστικού της Αμαλίας θα κάνει “το ποτάμι να γυρίσει προς τα πίσω”.

Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Πεζογράφου- Περιοδικό “Διαβάζω” (1998)

Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2007, 347 σελ.

Οι μικρές απολαύσεις του κυρίου Ευαγγελινού – Νίκη Αναστασέα




Σε μια ήσυχη παραθαλάσσια πόλη, ένας άνθρωπος βρίσκεται δολοφονημένος. Ύποπτοι είναι οι θαμώνες μιας μικρής ταβέρνας στην άκρη του λιμανιού.

Πώς μπλέχτηκαν στο ίδιο έγκλημα όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Ένας παλαιός τυπογράφος, μια λοξή “πριγκιπέσα”, μια αισθησιακή ταβερνιάρισσα, ο καταχρεωμένος τζογαδόρος και ο ζηλιάρης νταλικέρης με τα κάποια χρόνια φυλακής στην πλάτη του; Ποιος τους ανακάτεψε και τι ρόλο παίζει εκείνος ο συγγραφέας που στο τελευταίο του μυθιστόρημα καταγράφει επιμελώς τη ζωή τους;

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αστυνομικό μυθιστόρημα ή, λόγω των εξελίξεων, ως μια παράλογη αφήγηση ή, ακόμη, και ρομαντική ιστορία αγάπης, αν δεν την είχαν σημαδέψει μια ανελέητη θηλυκιά μνησικακία και η παράφορη ματαιοδοξία ενός ανθρώπου “κατά συρροήν” αποτυχημένου.

Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2009, 347 σελ.

Πολύ χιόνι μπροστά στο σπίτι – Νίκη Αναστασέα




Όταν ο Στέφανος συνάντησε την Πέρσα, ήταν ένας ρομαντικός ιδεολόγος. Εκείνη τον πίστεψε και τον αγάπησε. Και τον ακολούθησε. Έπειτα ήρθαν οι διαψεύσεις, οι ματαιώσεις, το παράπονο και ο θυμός. Όμως το ζευγάρι, δείγμα από το σώμα της νεοελληνικής μικροαστικής τάξης, συνεχίζει τη μικρή του ιστορία. Μέχρι να το χτυπήσει η πραγματικότητα με τη δύναμη του κεραυνού: η κόρη τους βρίσκεται προφυλακισμένη, γιατί το αγόρι που αγαπάει σκότωσε αστυνομικό, κι εκείνη δεν καταθέτει εναντίον του. Ανυποχώρητη, κι ας κινδυνεύει να καταδικαστεί: “Γιατί έτσι είναι η αγάπη”.

Η συγγραφέας μοιράζει την αφήγηση στους ήρωές της, με μονολόγους που αλληλοσυμπληρώνονται. Πρόσωπα καθημερινά, αυθεντικά, με τη ζωή τους σε εκκρεμότητα, καταθέτουν την επώδυνη πορεία τους. Αναζητούν τα αίτια, πασχίζουν να ερμηνεύσουν τις προθέσεις και τις στάσεις, να ανιχνεύσουν τις τάσεις και τους συσχετισμούς. Και προσπαθούν με έργα και με λόγια, άλλοτε με σκληρές αλήθειες κι άλλοτε με αλληγορίες, να προστατέψουν αυτούς που αγαπούν.

Η Νίκη Αναστασέα καταγράφει τον κοινωνικό τους περίγυρο, εστιάζει στον συναισθηματικό τους κόσμο, στο πείσμα και την απελπισία τους, φιλοτεχνεί τις φωτοσκιάσεις των αντιδράσεών τους και τους οδηγεί με δεξιοτεχνία στο αναπάντεχο τέλος.

Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (2013)
Βραβείο Λογοτεχνικού Περιοδικού “Κλεψύδρα”/Λέσχης Πολιτισμού “Έναστρον” (2013)
Βραβείο Μυθιστορήματος – Περιοδικό “www.oanagnostis.gr” (2013)

Μυθιστόρημα, Πόλις, 2012, 243 σελ.

Τα άγρια περιστέρια – Νίκη Αναστασέα




Άνθρωποι στα όρια της αντοχής τους, γυναίκες και άντρες που φτάνουν στα άκρα και καμιά φορά τα ξεπερνούν: ο σύζυγος που αισθάνεται απέχθεια για την τετράπαχη γυναίκα του, η μάνα που αρνείται να συμβιβαστεί με την εικόνα του ναρκομανούς παιδιού της, η πρωταγωνίστρια που παθαίνει κρίση πανικού πριν από την πρεμιέρα, η πρώην ταβερνιάρισσα που δολοπλοκεί προκειμένου να εκδικηθεί έναν άντρα. Υπάρχουν ωστόσο και κάποιοι δυνατοί, ή τουλάχιστον κάποιοι που καταφέρνουν να σταθούν και να στηρίξουν και τους άλλους: ο άντρας μιας γυναίκας που έχει καταρρεύσει μετά από την απώλεια της κόρης τους, η ανύπαντρη μεγαλοκοπέλα που διακριτικά αποσύρεται από τη ζωή της νύφης της. Δεν πρόκειται για αγγέλους, όπως και οι άλλοι δεν είναι σατανικά πλάσματα, μοχθηροί ή σαλταρισμένοι εκ γενετής. Είναι απλώς από εκείνους που η ζωή τούς επιφύλαξε μια δοκιμασία μεγαλύτερη απ’ ό,τι μπορούσαν να αντέξουν – ή που θα μπορούσαμε να αντέξουμε κι εμείς.

Διηγήματα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2014, 190 σελ.

Η ιστορία ενός δικού μας ανθρώπου – Νίκη Αναστασέα




Ένας ταλαντούχος ζωγράφος, ο Αλέξης Ραζής, καταρρέει στα είκοσι οχτώ του χτυπημένος από μια μορφή βαριάς μελαγχολίας. Δεκατέσσερα χρόνια μετά ο νεαρός Κωστής Σκαρλάτος αποφασίζει να γράψει ένα μυθιστόρημα για τη ζωή του. Ο επίδοξος βιογράφος, στην προσπάθειά του να γνωρίσει το έργο, τις σκέψεις και το περιβάλλον του Ραζή, συναντά τους φίλους και παλιούς συντρόφους του καλλιτέχνη, τις γυναίκες που τον αγάπησαν, τον δάσκαλο και καθοδηγητή του. Μέσα από τις μαρτυρίες τους αναβιώνουν οι ιδέες, οι αγωνίες και οι ελπίδες των ανήσυχων νέων των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης, ενώ σταδιακά ξετυλίγεται το νήμα της ζωής ενός γοητευτικού και αινιγματικού προσώπου, από τα παιδικά του χρόνια μέχρι την ολοκλήρωση του τελευταίου του πίνακα.
Ένας ζωγράφος, ένα έργο, μια εποχή. Άνθρωποι που θέλησαν ν’ αλλάξουν τη μοίρα αυτού του τόπου. Ένα βιβλίο που ιστορεί εκείνο το βουητό, το σάλαγο, το όνειρο, το μάταιο ηχοκόπημα. Αν ήταν μάταιο ή αν ήταν κάτι περισσότερο.

Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2015, 280 σελ.

Μυθιστορήματα
Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε (1998), Πόλις
Επικράνθη: δια χειρός Αλέξη Ραζή (2006), Κέδρος
Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε (2007), Κέδρος (E)
Οι μικρές απολαύσεις του κυρίου Ευαγγελινού (2009), Κέδρος
Πολύ χιόνι μπροστά στο σπίτι (2012), Πόλις
Η ιστορία ενός δικού μας ανθρώπου (2015), Εκδόσεις Καστανιώτη

Διηγήματα
Τα άγρια περιστέρια (2014), Εκδόσεις Καστανιώτη

Βραβεία
Αυτή η αργή μέρα προχωρούσε -Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Πεζογράφου – Περιοδικό “Διαβάζω” (1998)
Πολύ χιόνι μπροστά στο σπίτι – Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (2013)
Πολύ χιόνι μπροστά στο σπίτι – Βραβείο Λογοτεχνικού Περιοδικού “Κλεψύδρα”/Λέσχης Πολιτισμού “Έναστρον” (2013)
Πολύ χιόνι μπροστά στο σπίτι – Βραβείο Μυθιστορήματος – Περιοδικό “www.oanagnostis.gr” (2013)

Πηγές: BIBLIONET, Πόλις, Κέδρος, Εκδόσεις Καστανιώτη