Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Deree College και ακολούθησε μεταπτυχιακά στο Reading University στο Ηνωμένο Βασίλειο σε Ευρωπαϊκές Σπουδές. Από το 1988 εργάζεται ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα “Η Καθημερινή”, στο πολιτιστικό ρεπορτάζ. Εχει αποκτήσει ειδίκευση για θέματα αθηναϊκού περιβάλλοντος. Από το 2007 ως το 2014 ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος. Εχουν εκδοθεί τα βιβλία του «Το Πρόσωπο της Αθήνας» (εκδ. Ποταμός, 2001 και 2008) και «Περπατώντας στην Αθήνα» (εκδ. Μεταίχμιο, 2018). Το δεύτερο, περιλαμβάνει επιλογή από κείμενά του στην «Καθημερινή» δημοσιευμένα στην κυριακάτικη στήλη του «Πτυχές». Το 2011 ίδρυσε τη διαδικτυακή ομάδα πολιτών “Κάθε Σάββατο στην Αθήνα” που αριθμεί πάνω από 23.000 μέλη. Παράλληλα, ασχολείται με τη φωτογραφία. Εχει κάνει ατομική έκθεση φωτογραφίας («Η Αθήνα ενός αθηναιογράφου», Αίθουσα τέχνης ena, 2014), έχει συμμετάσχει με κολλάζ στην Art Athina (2015) στο περίπτερο των kaplanon galleries και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις (Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθηνέο της Αθηναϊκής Ζυθοποΐας, Cube Gallery, «Τα ωραία του Πέραν», κ.ά.). Το 2014 οργάνωσε το προσωπικό πρότζεκτ «Η Αθήνα της δεκαετίας του 1960» στην Ελληνοαμερικανική Ενωση (έκθεση και ομιλία). Δίνει ομιλίες με θέμα την Αθήνα και διοργανώνει περιπάτους στον αρχιτεκτονικό ιστό της πόλης.
Στο βάθος του αιώνα (2020), Μεταίχμιο
Φωτογραφικά λευκώματα
Το πρόσωπο της Αθήνας (2002), Ποταμός
Facing Athens (2003), Ποταμός
Το πρόσωπο της Αθήνας (2008), Ποταμός (E)
Facing Athens (2008), Ποταμός (E)
Περπατώντας στην Αθήνα (2018), Μεταίχμιο
Μικροί δρόμοι της Αθήνας (2019), Μεταίχμιο
Όπου και να ταξιδέψω (2019), Μεταίχμιο
Συλλογικά έργα
Αθήναι (2000), Κότινος
Greece Books and Writers (2001), Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
Κυριακάτικες συναντήσεις με το σινεμά της λογοτεχνίας: Δεκέμβριος 2002 – Απρίλιος 2003 (2002), Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
Κερδώα Αθήνα (2004), Ποταμός
Οι παπαγάλοι δεν διαβάζουν βιβλία (2005), Gutenberg-Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
Φωτογραφικόν Πρακτορείον “Δ.Α. Χαρισιάδης” (2009), Μουσείο Μπενάκη
Trauma Queen (2009), Futura
Τα Σεπτεμβριανά (2010), Η Καθημερινή
Τα προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (2012), Μουσείο Μπενάκη
18 κείμενα για το Γιάννη Μαρή (2016), Εκδόσεις Πατάκη
Μεταφράσεις
Goodis, David, Σκοτεινό πέρασμα (1987), Μέδουσα
Goodis, David, Σκοτεινό πέρασμα (2017), Μέδουσα
Στο βάθος του αιώνα – Νίκος Βατόπουλος
Ένα αφήγημα για την Αθήνα
Είναι φορές που επιζητώ αυτές τις πυκνές διαδρομές του νου, όχι τόσο για να κυλήσω προς τα πίσω όσο για να κατανοήσω όλον αυτό τον φόρτο συναισθήματος για έναν ευρύτατο χάρτη που με ορίζει. Και που μέσα σε αυτόν υπάρχουν όλα όσα με έφτιαξαν και όλα όσα με ωθούν για το παραπέρα. Η καλύτερη στιγμή είναι όταν ο χρόνος, ο παρελθών και ο μέλλοντας, συναιρούνται σε μία στιγμή, σε έναν ανεπαίσθητο κραδασμό, που τον ξέρεις μόνο εσύ, και αυτή η εντύπωση δεν έχει ανάγκη ούτε από χώρο ούτε από φως. Γεννιέται από την αίσθηση ενός ευρύτατου και πλουσιότατου κοιτάσματος που δεν είσαι εσύ αυτό, ούτε κατά διάνοια. Εσύ απλώς το φέρεις, είσαι σαν τη χελώνα που κουβαλάει το καβούκι της, είσαι και λίγο σαν μια σπηλιά καλυμμένη με δέρμα και μαλλιά.
Αναμνήσεις, βιώματα, άνθρωποι, βιβλία, κτίρια… Σε αυτό το προσωπικό αφήγημα, ο Νίκος Βατόπουλος ξετυλίγει έναν χάρτη μέσα από τη ροή μιας συνειρμικής γραφής και μας οδηγεί σε μια αστική πατριδογνωσία που είναι παράλληλα και μια σπουδή πάνω στους κύκλους του χρόνου και τη δύναμη της μνήμης. Συνθέτει σταδιακά μια εναλλακτική θεώρηση της Αθήνας των τελευταίων δεκαετιών, με στοιχεία βιογραφίας, προσωπικής και αστικής, παραδίδοντάς μας ένα υβριδικό χρονικό.
Αφήγημα, Μεταίχμιο, 2020, 280 σελ.
Μικροί δρόμοι της Αθήνας – Νίκος Βατόπουλος
“Αυτή η συλλογή κειμένων και φωτογραφιών εστιάζει στους μικρούς δρόμους της Αθήνας. Σε δρόμους που είτε σκοπίμως είτε τυχαία περπάτησα. Εντάσσονται σε μια ενδεικτική ανθολογία της ελάσσονος Αθήνας, εκείνης δηλαδή της πόλης που αιμοδοτεί το αθηναϊκό κέντρο αλλά και που με έναν τρόπο σχεδόν νομοτελειακό ζει και μια ζωή ξέχωρη, αυθύπαρκτη, συγκινητική στην αυτοτέλειά της.
Οι συνοικίες της Αθήνας είναι ένας απέραντος θησαυρός. Όλες οι παλιές γειτονιές της Αθήνας είναι κιβωτοί πολύτιμων ενσταλάξεων αστικού βίου, με ποιότητες συχνά υποτιμημένες και ευτελισμένες.
Το μικρό αυτό βιβλίο επιθυμεί να τιμήσει την ελάσσονα Αθήνα, με τον τρόπο όσων βίωσαν τη χάρη της αθηναϊκής συνοικίας. Τα κείμενα αυτά θέλουν να τιμήσουν την απλότητα και την εντιμότητα, τα βασικά δηλαδή υλικά με τα οποία φτιάχτηκαν οι γειτονιές της Αθήνας”.
(από τον πρόλογο του Νίκου Βατόπουλου)
Φωτογραφικά λευκώματα, Μεταίχμιο, 2019, 225 σελ.
Όπου και να ταξιδέψω – Νίκος Βατόπουλος
Περπατώντας σε 24 πόλεις
Ακολουθώντας μια διαδρομή από την Καλαμάτα ως την Κομοτηνή και από το Ηράκλειο ως τη Φλώρινα, ο Νίκος Βατόπουλος επιχειρεί, μέσα από τα κείμενα και τις φωτογραφίες του, μια αποτύπωση του αστικού χώρου στην Ελλάδα καθώς το ασκημένο, υποκειμενικό του βλέμμα εστιάζει στην ατμόσφαιρα είκοσι τεσσάρων πόλεων, σε κτίρια και σε διαδρομές.
Φωτογραφικά λευκώματα, Μεταίχμιο, 2019, 352 σελ.
Περπατώντας στην Αθήνα – Νίκος Βατόπουλος
Ο Νίκος Βατόπουλος, δημοσιογράφος της “Καθημερινής” και αρχισυντάκτης των πολιτιστικών, έχει πολιτογραφηθεί ως Αθηναιογράφος.
Κείμενά του για γειτονιές της Αθήνας, για σπίτια της Αθήνας, για την αρχιτεκτονική της πόλης, δημοσιεύονται στην “Καθημερινή”.
Το βιβλίο είναι μια επιλογή τέτοιων κειμένων με τις αντίστοιχες φωτογραφίες γιατί ο συγγραφέας έχει πλούσιο φωτογραφικό υλικό της πόλης.
Φωτογράφιση: Νίκος Βατόπουλος
Φωτογραφικά λευκώματα, Μεταίχμιο, 2018, 176 σελ.
Facing Athens – Nikos Vatopoulos
The Façades of a Capital City
… “Facing Athens”is dedicated to all those who love Athens or wish to understand it a little more deeply. Our intention was to search for the face of present-day Athens, guided by buildings which are standing and which help us follow the evolution of the city throughout the 20th century. This book is a travelogue of the Greek capital from 1900 to 2000, through the facades of the houses and apartment blocks in which the Athenians chose to live. These houses, all of which survive and which one can find and look at up close, are witnesses to an urban course in time which can offer us fascinating information about things which, though they may be right in front of us and form a part of our everyday life, yet remain unseen and allusive. This is another history of urban taste… (Nikos Vatopoulos)
Φωτογράφιση: Vassilis Makris
Κείμενα: Nikos Vatopoulos
Μετάφραση: Mary Kitroeff
Φωτογραφικά λευκώματα, Ποταμός, 2003, 261 σελ. / Ποταμός, 2008, 263 σελ.
Το πρόσωπο της Αθήνας – Νίκος Βατόπουλος
… Το βιβλίο “Το πρόσωπο της Αθήνας” αφιερώνεται σε όσους αγαπούν την Αθήνα ή επιθυμούν να την καταλάβουν λίγο πιο βαθιά. Πρόθεση ήταν να αναζητήσουμε το πρόσωπο της σημερινής πόλης, με οδηγό τα κτίρια που στέκουν όρθια και που μας βοηθούν να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της Αθήνας στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Είναι το βιβλίο αυτό μια διαδρομή της ελληνικής πρωτεύουσας από το 1900 ως το 2000, μέσα από τις προσόψεις των σπιτιών και των πολυκατοικιών που επέλεξαν οι Αθηναίοι να κατοικήσουν. Τα σπίτια αυτά, τα οποία όλα σώζονται και μπορεί κανείς να τα αναζητήσει και να τα δει από κοντά, γίνονται μάρτυρες μιας αστικής πορείας που μπορεί να μας δώσει συναρπαστικές πληροφορίες για πράγματα που, ενώ είναι μπροστά μας και συμμετέχουν καθημερινά στη ζωή μας, παραμένουν εν τούτοις αθέατα και υπαινικτικό. Είναι μια άλλη ιστορία του αστικού γούστου.
Μια άλλη πρόθεση του βιβλίου αυτού ήταν να δικαιώσει την Αθήνα και να αποκαταστήσει τη φήμη της. Στις διαδρομές που κάναμε για να εντοπίσουμε τα σπίτια που τελικά επιλέξαμε, διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι ότι η ελληνική πρωτεύουσα υπήρξε πάντα ανοικτή σε ρεύματα και ιδέες. Πλήθος στυλιστικών αναφορών που έβρισκαν έκφραση σε αισθητικά αποτελέσματα, συχνά υψηλής ποιότητος, εντοπίζονται σήμερα στις προσόψεις των αθηναϊκών κατοικιών του 20ού αιώνα. Καθώς ο νέος αιώνας τρέχει ήδη μπροστά, παραδίδουμε ένα μικρό δείγμα από αυτό που η Αθήνα υπήρξε σε κύκλους δεκαετιών και που σήμερα αποτελεί μια θελκτική πολυφωνία. Είδαμε, επίσης, πως η Αθήνα με λίγη προσπάθεια και καλή θέληση μπορεί να ανακτήσει το ηθικό της και την αυτοπεποίθηση της και να διεκδικήσει το μέλλον της. Έχει ήδη ένα παρελθόν, αξιόλογο και πολύπτυχο, που μπορεί να αποτελέσει ηθική αφετηρία για την πορεία στον νέο αιώνα. Αποτελεί πίστη μας ότι το βιβλίο αυτό μπορεί να συμβάλει θετικά στη διεκδίκηση ενός νέου σύγχρονου ήθους για την Αθήνα.
Περισσότερο όμως από όλα αυτά, εκείνο που εν τέλει μετράει είναι η αγάπη για την ίδια την πόλη. Η στοργή για την Αθήνα αποτυπώνεται σε όλες αυτές τις προσόψεις που επιλέξαμε να συγκεντρώσουμε σε έναν τόμο και που μπορούν να αποτελέσουν μία αισθητική ένεση. Η Αθήνα είναι κάτι πολύ πιο μεγάλο, πολύ πιο σύνθετο και εν τέλει κάτι πολύ πιο συναρπαστικό από αυτό που προτείνουμε εμείς μέσα από τις διαδρομές που κάναμε. Πιστεύουμε όμως ότι αυτές οι αισθητικές διαδρομές στον 20ό αιώνα μπορούν να προσφέρουν την ικανοποίηση ότι η Αθήνα έχει ακόμη πολλά να μας δώσει…
Νίκος Βατόπουλος, Αθήνα, Οκτώβριος 2008
Φωτογράφιση: Βασίλης Μακρής
Κείμενα: Νίκος Βατόπουλος
Φωτογραφικά λευκώματα, Ποταμός, 2002, 261 σελ. / Ποταμός, 2008, 263 σελ.
Πηγές: Biblionet, Ποταμός, Μεταίχμιο
