Σπούδασε ιατρική στη Ρώμη και ειδικεύτηκε στην ψυχιατρική στο ΨΝΑ (Δαφνί).
Από το 1985 και για τριάντα χρόνια εργάστηκε ως ψυχίατρος στην Αθήνα. Από τα ιδρυτικά μέλη της “Εταιρείας Έρευνας της Συμπεριφοράς”.
Το 1981 δημοσίευσε για πρώτη φορά τέσσερα ποιήματα στο λογοτεχνικό περιοδικό “Το Δέντρο” (τεύχ. 20, Απρίλιος 1981), του οποίου υπήρξε τακτικός συνεργάτης μέχρι το 1987. Από το 1988 είναι τακτικός συνεργάτης του λογοτεχνικού περιοδικού “Πλανόδιον”. Έχει δημοσιεύσει επίσης συνεργασίες στα περιοδικά “Τετράδια Ψυχιατρικής”, “Ο κόσμος του βιβλίου”, “Το παραμιλητό”, “Σπαρμός”, “Ποίηση”, “Μανδραγόρας”, “Νέα Εστία” καθώς και στο ηλεκτρονικό περιοδικό “Μεταθέσεις”. Το 1994 εξελέγη μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Τον Ιούνιο 2001 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην ίδρυση της “Παγκόσμιας Ποιητικής Ακαδημίας” (World Poetry Academy), στην πόλη της Βερόνας, υπό την αιγίδα της Ουνέσκο. Τον Σεπτέμβριο 2001 έτυχε φιλοξενίας στο Hawthornden Castle, Inernational Retreat for Writers, κοντά στο Εδιμβούργο. To 2002 δημιούργησε, και έκτοτε διευθύνει, τη διαδικτυακή επιθεώρηση ποιητικής τέχνης www.poiein.gr.
Έχει εκδώσει δεκατέσσερις ποιητικές συλλογές, ένα θεατρικό μονόλογο, ένα βιβλίο με δοκίμια και μεταφράσεις Ιταλών ποιητών. Έχει μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες και το βιβλίο του “Food Line” κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 2015.
Ο δόκτωρ Ψ ανάμεσα στους άλλους (2021), Κέδρος
Ποίηση
Το αθόρυβο γεγονός (1986)
Η μάθηση της αναπνοής (1990)
Ο κοινωνός των αποστάσεων (1997), Νεφέλη
Η μάθηση της αναπνοής (1999), Πλανόδιον (E)
Η μάθηση της αναπνοής (2001), Πλανόδιον (E)
Το αθόρυβο γεγονός (2001), Πλανόδιον (E)
Ο κοινωνός των αποστάσεων (2002), Πλανόδιον (E)
Νήσος Χίος (2002), Πλανόδιον
Η μάθηση της αναπνοής σε τρεις κινήσεις (2006), Μελάνι
Προσευχές για φίλους (2007), Heteron
Χόρχε (2008), Μελάνι
Όρος Αιγάλεω (2009), Ενδυμίων
Νήσος Χίος (2009), Οδός Πανός (E)
Χαμένο κορμί (2010), Μελάνι
Ύποπτος φυγής (2010), Σαιξπηρικόν
σώμαΜεσώμα (2011), Απλές Εκδόσεις
Προσευχές για φίλους (2011), Σαιξπηρικόν (Ε)
Τριλογία (2012), Παρουσία
Συσσίτιο (2012), Σαιξπηρικόν
Παραπάτημα στη χαρά (2012), Μετρονόμος
Τόποι τόπι (2014), Bibliotheque
Ραψάνη (2014), Θράκα
Αλτσχάιμερ αρχόμενο (2017), Μελάνι
Σώμα δια τριβής (2018), Ρώμη
Αφηγήματα
Ο δόκτωρ Ψ και οι ασθενείς του (2015), Μελάνι
Δοκίμια-Μελέτες
Εγκόλπιον του καλού αναγνώστη (2001)
Οδηγός επιβίωσης για νέους λογοτέχνες (2018), Απόπειρα
Συλλογικά έργα
Poste Restante (2011), Ενδυμίων
Η μπάρα (2013), Θράκα
4χ4 Ποιήσεις (2019), Εκδόσεις Πικραμένος
Μεταφράσεις
Sandro Penna, Ποιήματα (1981)
Vittorio Sereni, Frontiera Diario d’Algeria gli stumenti umani (1981)
Umberto Saba, Ποιήματα (1988)
Cristiana Leoni, Η Αθήνα του Περικλή με ξεναγό τον Σωκράτη (2003), Toubi’s
Συλλογικό έργο, Ανθολογία ιταλικής ποίησης (2011), Οδός Πανός
Sandro Penna, Το μάθημα της αισθητικής (2017), Bibliotheque
Ο δόκτωρ Ψ ανάμεσα στους άλλους – Σωτήρης Παστάκας
Συνηθισμένος να θέτει σε εφαρμογή την ενσυναίσθηση (empathy) στη σχέση με τους ασθενείς του, βάζοντας τον εαυτό του στη θέση τους συνεχώς (μια άσκηση που τον έκαψε ως ψυχίατρο), ο δόκτωρ Ψ νιώθει την ασυνείδητη ανάγκη να δει τον ίδιο μέσα από τα μάτια των άλλων.
Χρησιμοποιεί λοιπόν την ενσυναίσθηση και στη σχέση του με όλους τους άλλους, για να μπει στη θέση τους και να καταλάβει τον υπέροχο κόσμο και τα ανθρώπινα που τον απαρτίζουν. Ανάμεσα στους άλλους, δημιουργεί ψευδή βιογραφικά στοιχεία για να τους «ανοίξει», στήνεται στην ουρά και κρυφακούει, χρησιμοποιεί τις αστικές συγκοινωνίες, λατρεύει τις τηλεοπτικές σειρές και τους μύθους…
Ένας ψυχίατρος που αποφεύγει την παρέα των συναδέλφων του (τους οποίους ωστόσο παρατηρεί αμείλικτα και καταγράφει τα τικ και τις συμπεριφορές τους) και προτιμά τη φιλία με μουσικούς, ζωγράφους, ποιητές, ηθοποιούς, πρεζάκια, φυλακόβιους και θεότρελους. Ένας ψυχίατρος που γράφει ποιήματα μας μιλάει με χιούμορ και αυτοσαρκασμό για τα μείζονα ψυχιατρικά θέματα: την απώλεια, τον έρωτα, τη φιλία, το σεξ, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, την ευτυχία, τον χρόνο, την αυτογνωσία, και συνταγογραφεί ανύπαρκτα φάρμακα. Ο αναγνώστης θα ανακαλύψει μόνος του αυτό που γνώριζε ήδη από τον τίτλο: τον ψεύτη και τον ψυχίατρο δόκτορα Ψ στη διαρκή προσπάθεια για αυτογνωσία. Γιατί 2.500 χρόνια ψυχιατρικής προσπαθούν να απαντήσουν στο σωκρατικό ζητούμενο, αυτό το «γνώθι σαυτόν», που παραμένει άλυτο.
Μυθιστόρημα, Κέδρος, 2021, 512 σελ.
Χόρχε – Σωτήρης Παστάκας
… Η ποίηση του Σωτήρη Παστάκα είναι βιωματική, ελλειπτική, νοτισμένη από μνήμες προσωπικές, αλλά και συλλογικές, λειτουργεί ως μια καταγραφή της αστικής ζωής και των αδιεξόδων της, αλλά και ως απολογισμός των όσων έχουμε ζήσει και μη. (Δίφωνο, Καλοκαίρι 2007)
Τώρα που απέκτησα
συγγενείς και φίλους
ανάμεσα στους νεκρούς,
ο γάτος μου
όλο και σκαλίζει το χώμα.
Τώρα που κάθε λουλούδι
ανθίζει μέσα στο πένθος,
κι οι γλάστρες μου φέρουν
το όνομα
εκείνων που έχουν πεθάνει,
ο γάτος μου
τριγυρνώντας από τη μια στην άλλη,
με τα μπροστινά πόδια του
σκάβει, με τα πίσω κλοτσάει,
γέμισε χώμα την ταράτσα μου,
κοκαλάκια και νεκροκεφαλές,
πειστήρια αγάπης ανθρώπων
που εκείνος δεν αγάπησε
επειδή δεν τους γνώρισε,
αλλά σήμερα μπήκε στον κόπο
και κουβάλησε ανάμεσα
στα δόντια του, απ’ τη βεράντα
και τον απέθεσε μπροστά
στα πόδια του γραφείου μου
τον Θανάση – αύριο ποιος ξέρει
ποιον θα ξεθάψει.
Χαμένο κορμί – Σωτήρης Παστάκας
Αυτό το κάτι που βλέπω
στα μάτια σου
τώρα που με κοιτάς
κατάματα
μ’ ενοχλεί ακόμη περισσότερο:
όσο θα ‘χω δυο μάτια
για σένα δεν θα ‘μαι
χαμένο κορμί
αλλά καμένο χαρτί.
Τριλογία – Σωτήρης Παστάκας
Στην “Τριλογία” συγκεντρώνονται οι ποιητικές συλλογές “Χαμένο Κορμί”, “Συσσίτιο” και “Ροή ρακής”.
Όπως γράφει ο ποιητής και κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας: “… Λόγος λιτός, ακριβοδίκαιος και εξομολογητικός. Μια λυρική φωνή πνιγμένη στα σκουπίδια της καθημερινότητάς μας στα χρόνια της Κρίσης. Η χρεωκοπία του σώματος συναγωνίζεται την οικονομική αθλιότητα κι η υποφώσκουσα επανάσταση τη συχώρεση και το μοίρασμα των πενιχρών μας αγαθών με τους άλλους. Η αλληλεγγύη μοιάζει να είναι η μόνη διέξοδος στις παντοειδείς κρίσεις που ο ποιητής-ψυχίατρος γνωρίζει καλά πώς να τις διαχειρίζεται. Την κρίση όμως της μέσης ηλικίας την κοινωνεί στους αναγνώστες του, κερνώντας τους μια γουλιά ρακή από το κελάρι της γενναίας μεταμέλειας για τις στιγμές που φύγανε και για όσα δεν προλάβαμε να πούμε στους ζωντανούς… Μελετήστε τον. Διαβάστε τον μετά μανίας. Είναι από τους λίγους ειλικρινείς γραφιάδες του καιρού μας, που δεν αρέσκεται σε ωραιοποιήσεις και δεν τρέφει το εγώ του εις βάρος τού εμείς.”
Συσσίτιο – Σωτήρης Παστάκας
Μυρίζει ψητό…
Γλυκός τραχανάς
Πριν δεκαπέντε…
Ποιο Μουράνο;
Περιφέρομαι…
Σ’ ένα άδειο…
Ανάμεσα…
Κι αυτή…
Έναν καινούριο…
Υποτονθορύζει…
Ανοίγω μια…
Με κριθαρόζουμο…
Έτσι όπως…
Ο άντρας…
Ρακή οροπεδίου
Νηστικά σώματα…
Έρημοι δρόμοι…
Φρέσκος σολομός…
Ένα πιάτο…
Το βρώμικο…
Φακές κόκκινες…
Καταναλώθησαν…
Παραπάτημα στη χαρά – Σωτήρης Παστάκας
Το δέκατο ποιητικό βιβλίο, “Παραπάτημα στη Χαρά”, του Σωτήρη Παστάκα, ψυχιάτρου και ιδρυτή της Επιθεώρησης Ποιητικής Τέχνης “Ποιείν”, www.poiein.gr, εγκαινιάζει τη νέα ποιητική σειρά “Ποιείν” των εκδόσεων Μετρονόμος.
Ακολουθώντας τη διαδοχή των χρωμάτων της ίριδας και μακριά από κάθε είδους ποιητικούς περιορισμούς και ωραιοποιήσεις μονολογεί ποιητικά προσωπογραφώντας τον εαυτό του παρέχοντας ταυτόχρονα το εισιτήριο σε κάθε αναγνώστη να εντοπίσει τη δική του θέση μέσα στο “κάδρο” που λέγεται “Ζωή”.
Η γνώριμη λεπτή ειρωνεία, η ρέουσα αφηγηματικότητα και ο ιδιόρρυθμος παρατακτικός λόγος του ποιητή -όπου το καθημερινό αναμετράται με το άπειρο- εσωκλείονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο νέο του ποιητικό βιβλίο το οποίο εκδίδεται τη στιγμή της ποιητικής του ωριμότητας, τη στιγμή, δηλαδή, της συνειδητοποίησης.
Ο δόκτωρ Ψ και οι ασθενείς του – Σωτήρης Παστάκας
Ένας ψυχίατρος που αποφεύγει την παρέα των συναδέλφων του (τους οποίους ωστόσο παρατηρεί αμείλικτα και καταγράφει τα τικ και τις συμπεριφορές), και προτιμάει τη φιλία με μουσικούς, ζωγράφους, ποιητές, ηθοποιούς, πρεζάκια, φυλακόβιους και θεότρελους. Ένας ψυχίατρος που γράφει ποιήματα μας μιλάει με χιούμορ και αυτοσαρκασμό για τα μείζονα ψυχιατρικά θέματα: την απώλεια, τον έρωτα, τη φιλία , το σεξ, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, την αυτογνωσία και συνταγογραφεί ανύπαρκτα φάρμακα. Στα αλήθεια και στα ψέματα των παραπάνω σειρών ο αναγνώστης θα ανακαλύψει από μόνος του αυτό που ήξερε ήδη από τον τίτλο: τον ψεύτη και το Ψυχίατρο Δρ. Ψ.
Αλτσχάιμερ αρχόμενο – Σωτήρης Παστάκας
ζ΄
Τελευταία είμαι χαρούμενος λένε. Λένε
για μένα πως αυτό εκείνο και το άλλο.
Ακούω μέσα μου φωνές πως το τάδε έτος
και ξεσπούν γέλια. Ζητωκραυγές. Έκανα
πολλά και ξέχασα περισσότερα. Κάποιες γυναίκες
με φωνάζουν Σταμάτη αλλά δεν γυρίζω
να τις κοιτάξω. Ψευδείς αναμνήσεις
μού φτιάχνουν το κέφι. Θα ξυπνήσω
με ένα καλό προαίσθημα τη μέρα που θα πεθάνω
64 σελ.
Σώμα δια τριβής – Σωτήρης Παστάκας
Επιλεγμένα Ποιήματα 1981-2018
218 σελ.
Οδηγός επιβίωσης για νέους λογοτέχνες – Σωτήρης Παστάκας
99 FAQ, 99 συνηθισμένες ερωτήσεις που απευθύνουν οι νέοι λογοτέχνες για τη συνθήκη της γραφής βρίσκουν εδώ καίριες απαντήσεις που δημιουργούν πολλαπλάσια ερωτηματικά, γιατί η γραφή είναι μια πράξη μύησης. Τα αίτια, η έμπνευση, τα πνευματικά δικαιώματα, το χρυσό σκατό της δημοσιότητας, οι παρεολογοτέχνες και τα πηγαδάκια τους, τα πρότζεκτ και οι δυσκοίλιες γεωτρήσεις έχουν έναν ιερό σκοπό: να κρατήσουν ανέπαφο το ιερό δισκοπότηρο της γραφής από το μίασμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
209 σελ.
Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Πλανόδιον, Νεφέλη, Μελάνι, Σαιξπηρικόν, Οδός Πανός, Μετρονόμος
