Σταύρος Σταυρόπουλος

Θα σε δω ξανά στο άδοξο τέλος – Σταύρος Σταυρόπουλος

Η αδυσώπητη πάλη του ποιητή με το ποίημα δίνει την ευκαιρία στον Σταύρο Σταυρόπουλο να προβεί με μια ανασκόπηση της μέχρι τώρα πορείας του, με ένα ποίημα-ποταμό που χωρίζεται σε 22 ενότητες. Γραμμένο σε ρυθμό πυρετώδη – θαρρείς σαν σε ασκήσεις αναπνοής και με εμφανές το στοιχείο της διακειμενικότητας, ο ποιητής αναπολεί, στοχάζεται, συμπεραίνει, αποφαίνεται για την ίδια την λειτουργία της λογοτεχνίας, πότε αγκαλιάζοντας την και πότε αμφισβητώντας τα δομικά υλικά της.

Το πρόσωπο της λογοτεχνίας φιλοτεχνείται σαν ένα γυναικείο πορτρέτο στο οποίο ο ποιητής απευθύνεται διαρκώς σαν να ζητά εξηγήσεις. Το συναίσθημα αρδεύεται πολλές φορές ανεμπόδιστα, άλλες πάλι φορές συγκρατείται για να αφήσει χώρο στο υπερβατικό και το ανοίκειο. Στο τέλος, το τέλος είναι αναπόφευκτο.

Αν μπορούσα θα εμφιάλωνα τα μι των ματιών σου
Θα τα κόλλαγα πάνω μου σαν ασημένια καρφίτσα
Σε κάθε βόλτα στην πόλη
Κάθε φορά που το παράλογο φως
Αποκτά ονοματεπώνυμο
Και δακτυλικά αποτυπώματα
Σαν δημόσιο κτίριο
Που εγκαταλείφθηκε στις κορδέλες του
Σαν ερείπιο ιστορικής σημασίας
Σε ακατάλληλη σχέση με την πραγματικότητα
Με το όριο ανάμεσα στον άνθρωπο και την εικόνα να μπερδεύεται
Να σβήνει σε καθρέφτες γυμνό
Να καταστρέφεται από ένα ξύλινο μάρμαρο
Με αδιάκριτη διαφθορά στήθους
Σε θαλάμους που χάνεται η κουλτούρα του σώματος
Ενώ δημοσιεύεσαι
Όπως βιβλίο που εκδίδεται
Και μετά πεθαίνει

Πεθαίνω σαν βιβλίο

Ποίηση, Σμίλη, 2022, 56 σελ.

Νω – Σταύρος Σταυρόπουλος

Η αγάπη δεν μπορεί ποτέ να γίνει ανάμνηση


Ένας άντρας μιλάει. Έχει φωνή και πρόσωπο. Όλα τα άλλα του έχουν αφαιρεθεί από μια γυναίκα. Ζει στη ρίζα ενός δέντρου, ασώματος, σε μια παραλία και αναρωτιέται διαρκώς για την ύπαρξη νοήματος. Ζωή και θάνατος δεν έχουν καμία διαφορά. Από την αρχή ως το τέλος το μόνο που φαίνεται να χωρίζει τον άνθρωπο από τον βιολογικό του θάνατο είναι ένα παραπέτασμα λέξεων. Αυτό που τον ξεχωρίζει από τους άλλους νεκρούς είναι η διάθεσή του να συνεχίζει. Οι σιωπές αποκτούν σχήμα και όγκο, η αφήγηση σε μαγνητίζει επιβάλλοντάς σου την πειθαρχία που χαρακτηρίζει μια αναμονή χωρίς προσδοκία.
Το Νω είναι η προσπάθεια ενός ανθρώπου να συνθέσει τα συντρίμμια του κόσμου και να βρει μια απάντηση στην ερώτηση της φωνής που ουρλιάζει μέσα του.

Αφήγημα, Απόπειρα, 2020, 44 σελ.

Ασκήσεις ήθους – Σταύρος Σταυρόπουλος

Ένα ποίημα σε δύο χρόνους για τον αιώνα που πέρασε


Ένα βιβλίο απαντά σε κανένα βιβλίο. Το απαλλάσσει από την κατηγορία της μνήμης του και το υστερογραφεί. Το απαλείφει, διαχέοντας το αυτονόητο νόημα. Όσο μπορεί να απαλειφθεί κάτι που δεν υπάρχει. Ύπαρξη και μη ύπαρξη σε αμφίδρομο δρόμο. Καιρός που έχει περάσει. Κάποτε υπήρχε, μάλλον, ένα βιβλίο που ήταν κανένα βιβλίο. Η αρτιότερη διατύπωση θα ήταν, του κανενός το βιβλίο. Η ιστορία των βιβλίων είναι θεμελιωδώς μια άσκηση ήθους. Ήθος, ύφος, και ύψος αναμετρώνται εδώ, σ’ αυτήν την έκδοση, με τον αδυσώπητο χρόνο. Καιρός που έχει περάσει. Αποκατεστημένος, ορθολογικά, ιδεολογικά, έντιμα. Με το ύφος που δεν είναι, το ήθος που πάντα ήταν, το ύψος που εννοείται. Ένα ποίημα σε δύο χρόνους για τον μεγάλο αιώνα που πέρασε. Το είναι και το μη είναι. Και τον καιρό που έχει περάσει, παραμένοντας δύο: Τον καιρό του ενός που είναι όλα και τον καιρό του κανενός που είναι τίποτα.
Καιρός που έχει περάσει.

Ποίηση, Απόπειρα, 2018, 4 σελ.

Αυτό το ροκ δεν θα τελειώσει ποτέ – Σταύρος Σταυρόπουλος

Σε είχα τόσο ονειρευτεί που πια δεν υπήρχες. Σε είχα τόσο ονειρευτεί, χωρίς λέξεις, χωρίς μουσική, χωρίς όρια, χωρίς τις βραδιές στην παραλία Καστράκι Νάξου, χωρίς το μπαρ Le Roi, χωρίς τη φράση L’enfer c’est les autres, χωρίς τη δέσμευση που γεννά μια συνήθεια, ώστε το μόνο που χρειαζόταν να είμαι για να είμαι πραγματικός ήταν μια όχι πραγματική πραγματικότητα. Μια επινόηση της σημερινής πραγματικότητας, ένα καμουφλάζ των σημαντικών γεγονότων, μια μεταμφίεση του λογικού χρόνου. Μια παρουσία που θα βασιζόταν στην απουσία σου· εικονική.
Το “Αυτό το ροκ δεν θα τελειώσει” ποτέ περιλαμβάνει ενοποιημένα δύο παλαιότερα βιβλία μου που είναι για χρόνια εξαντλημένα – μιας και θεώρησα ότι στην πραγματικότητα, πρόκειται για το ίδιο συνθετικό εγχείρημα: “Το ροκ που παίζουν τα μάτια σου” (Απόπειρα, 2002) και το “Για όσο ροκ αντέχεις ακόμα” (Απόπειρα, 2005) εγκαινίαζαν ουσιαστικά την επιστροφή μου στη γραφή, μετά από ένα μακρύ διάστημα σιωπής και την προσπάθειά μου να σκιαγραφηθεί μέσω αυτών των βιβλίων, έστω σ’ ένα πρώιμο στάδιο, σαν ίχνος, η αντίληψη που με διακατείχε – ανεπεξέργαστη τότε – για ένα νέου τύπου μυθιστόρημα και να μικρύνει, ει δυνατόν, η απόσταση που χωρίζει ειδολογικά, την επεκτασιμότητα της πεζογραφίας από το ολιγόλεκτο της ποίησης. Αυτό αποτυπώθηκε καθαρότερα στα επόμενα βιβλία μου. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια τρίτη έκδοση, αφού είχαν προηγηθεί δύο ξεχωριστές ανά βιβλίο.

Νουβέλες, Απόπειρα, 2018, 218 σελ.

Διαμελίζομαι – Σταύρος Σταυρόπουλος

Ένα οργισμένο σχόλιο πάνω στην πεζότητα της καθημερινότητας, μικρά πεζά που κρυφοκοιτάζουν την ποιητική φόρμα, διατηρώντας την γνησιότητα και τον αυθορμητισμό μιας κραυγής διαμαρτυρίας σε πρώτο πρόσωπο, που βάλλει εναντίον όλων όσων μεταβάλλουν τις ζωές μας σε κόλαση. Ο Θωμάς Γκόρπας γράφει για το “Διαμελίζομαι”: “Είναι οι διαστάσεις, το χρώμα και το ύφος της σύγχρονης ερημιάς που αναπαριστάνει ο ποιητικός λόγος. Η αληθινή ποίηση έκανε πάντα το ίδιο: Πολύ απελπισμένη, μπορούσε να ελπίζει. Και μπορούσε να ελπίζει, γιατί μπορούσε να δει πέρα…”

Ποίηση, Βασδέκης, 1982, 94 σελ.

Φως γυναίκας – Σταύρος Σταυρόπουλος

Γυναίκα και φύση σε άσπρο – μαύρο


Ένας πολυεπίπεδος “διάλογος” ανάμεσα στην ποιητική και την εικαστική μανιέρα δυο δημιουργών που αναδεικνύει το ερωτικό στοιχείο και καταγράφει με λυρισμό και αμεσότητα την περιπέτεια του γυναικείου σώματος στο ταξίδι της ζωής. Ένα βιβλίο όπου η φωτογραφική ανάπλαση του γραπτού λόγου και η ποιητική προσέγγιση της εικόνας λειτουργούν εξαγνιστικά, ως αυτοδύναμα στοιχεία αλλά και ως συλλογικές ματιές πάνω στο μεγάλο μυστήριο των αισθήσεων.
Η γυναίκα απλώνεται σε κάθε κόκκο του περιβάλλοντος χώρου μας ως ιδιωτική λεπτομέρεια των πιο μύχιων στιγμών ή ως ακόμα ένα εκούσιο μέσο καταστρατήγησης του χρόνου που ακινητοποιείται, υποκλινόμενος -μέσω του ερωτογενούς φακού – μπροστά στο “θαύμα” της παρουσίας της. Το “αληθινό” της είναι μόνο μια ανεπαίσθητη εσοχή του συνολικού ψεύτικου που μας περιβάλει, το αντικατόπτρισμα της μέσα μας αποτυπώνει το χνάρι του πολιτισμού μας, η ταυτότητα της καταγράφει το ναδίρ και το ζενίθ του κύκλου μας.
Τα ασπρόμαυρα φωτογραφικά καρέ συναντούν το “φως” της ποίησης, μιας καθ’ όλα σκοτεινής γραφής, όσο σκοτεινό μπορεί να διαγραφεί ένα σύμπαν χωρίς γυναίκα, κάτω απ’ το βάρος της οδυνηρής της απώλειας.
Το μέτρο στα ποιήματα είναι εσωτερικό, θρηνεί το βατερλό της γυναικείας απουσίας, οι φωτογραφίες “γράφουν” την μοναξιά του γυμνού σώματος.
Μια μελαγχολική κατάθεση φόρου τιμής στην φωτεινότητα του γυναικείου ιδεαλισμού και μέσω αυτής στον εύφλεκτο πλανήτη των πιο γόνιμων και απόκρυφων αισθήσεων.

Φωτογράφιση: Μανόλης Τσαντάκης
Κείμενα: Σταύρος Σταυρόπουλος

Ποίηση, Αστάρτη, 2004, 107 σελ.

Το ροκ που παίζουν τα μάτια σου – Σταύρος Σταυρόπουλος

Μια ιστορία στη διαπασών


Οι σκέψεις που γερνάνε γίνονται βιβλία. Τραγούδια, ταινίες.
Η ελπίδα γίνεται θυμός. Οι μέρες, σίδερα. Ο έρωτας, δικαιολογία διαρκής. Πρόφαση η μουσική, θεμέλιο που πάνω της οικοδομείται η φθορά. Η παρακμή του χρόνου. Ιδανικό η απώλεια, ψηλό. Το ταξίδι ήταν ελκυστικό, αλλά σύντομο. Χωρίς προορισμό.
Θέλω να προλάβω να καταγράψω την εποχή σου, πριν αυτή μας ξεπεράσει και καταλήξουμε στα αζήτητα. Θέλω να γεράσουμε μαζί, να αλλάξουμε μορφές, ουρλιάζοντας την αλφαβήτα της ζωής μες στο αυτί του θανάτου. Θέλω να γίνουμε άυλοι, εσώτεροι, ορφανοί. Έλα, παίξε. Δυο μέτρα ακόμα. Το ίδιο ακόρντο. Λα μινόρε. Έλα. Ό,τι δεν είναι πραγματικότητα είναι ροκ εντ ρολ.
Ένα δύο, τέλος.

Νουβέλα, Απόπειρα, 2004, 127 σελ.

Για όσο ροκ αντέχεις ακόμα – Σταύρος Σταυρόπουλος

Ένα μουσικό παραμύθι για μεγάλους


Το “Για όσο ροκ αντέχεις ακόμα” είναι η αντοχή μιας γενιάς που φετιχοποίησε τις αντιθέσεις της, μετατρέποντάς τες σε τοπίο αναμνήσεων. Είναι σπαράγματα που λειτουργούν οπτικοποιημένα, μονοπλάνα γκροτέσκα, θωπείες που γλίστρησαν από την κλεψύδρα του χρόνου, οι χαμένες κασέτες της εφηβείας μας.
Η σπονδυλωτή γραφή, η αγωνία που διαποτίζει το κείμενο, το φάντασμα μιας σχέσης που επιστρέφει ξανά και ξανά για να δηλώσει την ανεξίτηλη παρουσία του, μπορεί να σκιαγραφούν με απόλυτο τρόπο το πορτρέτο της γυναίκας, θηλυκού όμως γένους είναι και η γενιά. Είναι και η εποχή. Τα λάφυρά της γίνονται εδώ προτάσεις, το ιδιωτικό της όραμα, περιπλάνηση, η μουσική της, χάδι από βελούδο, η ανάγκη της για αυτογνωσία, κραυγή, η νοσταλγία της, νοσταλγία της νοσταλγίας. Ο έρωτας παραμένει δικαιολογία, μια ανελέητη πρόφαση, άλλες φορές φτηνή, επίπλαστη, αφελής, άλλες πάλι φορές ιδανική, θριαμβεύουσα, ποιητική.
Αν “Το ροκ που παίζουν τα μάτια σου” ήταν η γραφή της αθωότητας μιας γενιάς που επέζησε στις δεκαετίες, το “Για όσο ροκ αντέχεις ακόμα” είναι η αθωότητα της γραφής που άντεξε την ωριμότητα και την ξεπέρασε, υποδεχόμενη και αποδεχόμενη τον εαυτό της.
Ο Σταύρος Σταυρόπουλος “κατοικεί” την γλώσσα, παίζει με τις αμφισημίες της περίτεχνα, αντιμετωπίζει τα γεγονότα σαν τροχιές που επαναλαμβάνονται για να ολοκληρωθεί ένας κύκλος. Οι αφηγήσεις του είναι κομμάτια ονείρων που η συγκόλλησή τους δημιουργεί ένα μοναδικό ψηφιδωτό ήχων, λέξεων και χρωμάτων και οδηγεί σταθερά σε έναν ιδιότυπο φορμαλισμό της γραφής.
Η διαδρομή μιας γενιάς, μιας κατεξοχήν παραβατικής γενιάς που τη σημάδεψε το ροκ εν ρολ, ζωντανεύει εδώ μέσα από το ξετύλιγμα ενός ερωτικού μύθου που έληξε, μιας ιστορίας που επιστρέφει για να καταφέρει να επιζήσει του χρόνου, ενός εσωτερικού διαλόγου που γίνεται μονόλογος όταν αρνείται να μπει σε καλούπια, όταν δεν μπορεί να εμποδίσει την ασύμβατη εκφορά του, όταν φέρνει στο νου εικαστικό κολάζ, αποδομώντας το κείμενο.
Το “Για όσο ροκ αντέχεις ακόμα” είναι ένα γοητευτικό παραμύθι για μεγάλους, ένα παραμύθι απ’ αυτά τα αληθινά που μας έθρεψαν και μας σκότωσαν συγχρόνως πολλές φορές.

Eικονογράφηση: Κατερίνα Σταθοπούλου

Νουβέλα, Απόπειρα, 2005, 127 σελ.

Οι άλλοι που είμαι – Σταύρος Σταυρόπουλος

Τα μικρής διάρκειας αυτά κείμενα, που συνυπάρχουν εδώ σε ίσες ποσότητες με τις ιδέες, το απόφθεγμα, την ποίηση, τον αφορισμό και τον δοκιμιακό λόγο, θέτουν εξαρχής ένα σχεδόν ακαριαίο στοίχημα: Να καταφέρουν να παραμείνουν ανεξάρτητα ειδολογικά, εγκιβωτίζοντας συγγενείς μορφές του γραπτού λόγου εν είδει σπαραγμάτων, και παράλληλα να παρεκτείνουν -όσο μπορούν- την οπτική και το όραμα της γραφής.
Με αφετηρία τις πολλαπλές εκδοχές του εγώ που συνωθούνται μέσα στο ίδιο σώμα σαν μεγάλα επάλληλα σύμπαντα, ο Σταύρος Σταυρόπουλος αποκαλύπτει, ανασηκώνοντας ελαφρά το πέπλο των πραγμάτων, μια πυκνότατη φόρμα συναισθημάτων -στα όρια του ποιητικού παράδοξου- που προβάλλονται ως στοχασμοί πάνω στο σκηνικό των λέξεων, θυμίζοντας στενογραφημένες σημειώσεις για την άγραφη Ιστορία του βλέμματος.

Ποίηση, Μεταίχμιο, 2007, 76 σελ.

Τι γίνονται οι λέξεις όταν μεγαλώνουν – Σταύρος Σταυρόπουλος

Ιστορίες από το παρελθόν και το μέλλον


Δημοσιευμένα την τελευταία εξαετία, στην πλειοψηφία τους στην εφημερία “Metro”, αλλά και στην “Ελευθεροτυπία”, την “Καθημερινή”, το “Δίφωνο” ή αλλού, γραμμένα κάτω από το πιεστικό βάρος της ύλης που κλείνει και τον αυστηρά περιορισμένο αριθμό των λέξεων που απαιτούνται, προσπαθούν να βάλουν λίγο το κεφάλι τους έξω απ’ το νερό, να μουρμουρίσουν απόψεις και λόγια που διαρκούν μια μόνο στιγμή ή αντέχουν στο χρόνο: Σα φωτογραφίες που αποδεικνύουν απλώς ότι μεγαλώσαμε.
Κείμενα χρόνια. Ερείπια. Που σουλατσάρουν σε βιβλία, σε πρόσωπα, σε καλοκαίρια, σε γεγονότα της προσωπικής μου επικαιρότητας. Για καταστάσεις του νου και γυναίκες που ευθύνονται για όσα συμβαίνουν. Κείμενα που κρυφοκοιτάζουν απ’ την κλειδαρότρυπα το χτες αλλά και το αύριο. Που κόβουν δρόμο για να φτάσουν κατευθείαν στο τέλος. Ηδονοβλεπτικά, πλανόδια, αναπόφευκτα. Σαν αναβράζοντα δισκία…
Τα κείμενα αυτά είναι μικρά, σαν τα σάντουιτς της μητέρας μου. Όταν μεγαλώσουν, σχεδιάζουν να βρουν το χρώμα που τους λείπει και να το σκάσουν απ’ τις σελίδες.
Όταν μεγαλώνουν οι λέξεις, ονειρεύονται να γίνουν ζωή.
Σταύρος Σταυρόπουλος
Μοσχάτο, κάπου προς τα μέσα εκείνης της άνοιξης, 2008

Ερμηνεία και κριτική, Ελληνικά Γράμματα, 2008, 250 σελ.

Δύο μέρη σιωπή, ένα μέρος λέξεις – Σταύρος Σταυρόπουλος

Ποιήματα που “φωνάζουν” για την ερημιά των λέξεων που απέμειναν από τη σιωπή του έρωτα που καραδοκεί, που εισβάλλουν στον χώρο και τον χρόνο και διαπερνούν τα πάντα, αναγγέλλοντας το τέλος. Η ποίηση του Σταύρου Σταυρόπουλου σ’ αυτό το όγδοο βιβλίο του επανεγγράφει στην πιο μεστή εκδοχή της όλη τη μαγεία μιας διαδρομής που χάθηκε.

Ποίηση, Μεταίχμιο, 2009, 138 σελ.

Πιο νύχτα δεν γίνεται – Σταύρος Σταυρόπουλος

Σημειώσεις για το τέλος του ανθρώπινου μύθου


Τα κείμενα αυτά δεν προσχωρούν σε κανένα κίνημα· έχουν όλα τα κινήματα μέσα τους, μπερδεμένα. Άλλωστε, δεν έχουν αποφασίσει καλά καλά αν είναι δημιουργημένα από τον συγγραφέα τους ή αν ο συγγραφέας τους είναι το δημιούργημά τους.
Εκείνο που αναδεικνύεται και υπερασπίζεται σ’ αυτή την ομάδα κειμένων είναι η ιδέα του φωτός στην πιο απόλυτα σκοτεινή εκδοχή του. Εκεί που τα πράγματα συνεχίζονται με άπειρες δυνατότητες, μέσα στο πέπλο της νύχτας που είναι μνήμη. Αβάσταχτη. Εκεί περιμένουν αβοήθητα σπάνια ευρήματα. Σαν ανυπόφοροι κρύσταλλοι, θαμμένοι.
Και οι λέξεις. Μοναδικό ρεύμα στο κέντρο μιας εποχής που φεύγει, που τελεί σε διάσταση, που αντιγράφει σκηνές. Οι λέξεις, πλήρεις αδιεξόδων. Για όσα δεν ήρθαν. Όσα ακόμη δεν βρέθηκαν. Οι λέξεις που γίνονται άθυρμα, νέμεση, ηλικία. Ούτε ζωντανές, ούτε νεκρές. Μόνο θάνατος που περιγράφει ζωή.
Όταν ο κόσμος φύγει από την εικόνα που έγινε, και οι απουσίες μετρηθούν ξανά, ο ανθρώπινος μύθος θα συναντήσει πάλι την εξ αίματος προϊστορία του.
Μέχρι τότε, απώλεια φωτισμού.
Πιο νύχτα δεν γίνεται.

Φωτογράφιση: Σταύρος Σταυρόπουλος, Ζωή Βάλβη

Αφηγήσεις, Οξύ, 2011, 241 σελ.

Ο έρωτας θα μας κάνει κομμάτια – Σταύρος Σταυρόπουλος

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια αγγελία μυθιστορήματος. Θυροκολλημένη έξω από τη σκηνοθεσία της γλωσσικής παρακαταθήκης και των δεδομένων του Κανόνα.
Ύστερα από τόσες και τέτοιες φορμαλιστικές καταχρήσεις, παραδίδεται επιτέλους στις λέξεις -αυτές τις λίγες λέξεις που έμειναν- ο τάφος που τους αξίζει.
Έχουν επιζήσει οι πιο καθαρές. Αυτές που, όπως και η ηρωίνη, έχουν την ύστατη ευκαιρία της απομάγευσης. Ο ελλειμματικός τους χαρακτήρας προδίδει σήμερα και το εύρος της παρέμβασής τους: Όλα έχουν ειπωθεί. Όλα;
Το “Ο έρωτας θα μας κάνει κομμάτια”, ως διακύβευμα, συγγενεύει με το παλιό μυθιστόρημα σε ό,τι αφορά την εικόνα της ιστορίας που μένει να ειπωθεί . διατηρώντας πάντως τη μοναξιά της καλειδοσκοπικής γραφής.
Κείμενο υβριδικό, όπου συγχωνεύονται γοητευτικά και υποδόρια ο τόπος και η ουτοπία. Οι ψηφίδες των φράσεων αθετούν εδώ τις ειδολογικές προκαταλήψεις, ενθέτοντας τις λέξεις, ως εικαστικό σώμα, στο κέντρο της αφήγησης – που παραλείπει ό,τι ονομάζεται πλοκή. Το πρώτο ενικό, η αυτοαναφορικότητα, είναι ουσιαστικά η συνθήκη που επιτρέπει να μιλήσεις για το “άλλο”.
Η ηλικία του έρωτα είναι η ηλικία του θανάτου. Ταυτιζόμενη συγχρόνως, με έναν σχεδόν καταδικαστικό τρόπο, και με το δικαίωμα μιας νέας γέννησης. Μια έξοδος κινδύνου, μια ποιητική δοκιμή, ένα τρομώδες παραλήρημα υπάρχει εκεί που το λογοτεχνικό οικοδόμημα καταστρέφεται. Κάτω από το χαλάκι της μορφής, στην εξώπορτα, παραμονεύει η νέα σύνθεση.

Νουβέλα, Απόπειρα, 2012, 133 σελ.

Μετά – Σταύρος Σταυρόπουλος

Ένα τοπίο. Φρίκης. Καταργημένος ουρανός. Ο αφηγητής αφήνεται να λειτουργήσει ως δολοφόνος του, αλλά και ως απολογητής του. Υπάρχει μια υποψία ότι τελειώνουν οι λέξεις. Μαζί τους και οι άνθρωποι . Έρχονται από τις επόμενες Σταυροφορίες, για να πεθάνουν. Ο κόσμος χάνεται μέσα σε ένα πανίσχυρο μπλε. Εκεί αποδίδονται τα τελευταία χρώματα, με τιμές ήλιου.
Ο ποιητικός λόγος του “Μετά”, ένα διαρκές παιχνίδι ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, εξαντλεί όλα τα αναγνωρίσιμα σχήματα για να τα επανεκκινήσει από το σημείο μηδέν. Εκεί που υπάρχουν μόνο ερείπια μέσα στα ερείπια. Ένα σύμπαν πρώην ζωντανό, πρώην ανθρώπινο, πρώην σύμπαν. Εκεί, με οδηγό τη θάλασσα που ξεπλένει, θα επανασυγκολλήσει το τοπίο, θα το τοποθετήσει πάλι σε χρονικό πλαίσιο.
Μια υπόθεση είναι. Ένας μεγάλος θόρυβος. Παρ’ όλα αυτά, η αναμέτρηση με τη στιγμή πλησιάζει. Το Μετά δεν είναι παρά ένα τελικό ποίημα για την στιγμή. Μια δωρεά, εν ζωή, της θεάς λύπης – που είναι η θεά τέλος.

Ποίηση, Απόπειρα, 2012, 71 σελ.

Καπνισμένο κόκκινο – Σταύρος Σταυρόπουλος

Ένα μυθ-ιστόρημα σημείων


Το ερώτημα της ζωής και της ύπαρξης ήταν εξαρχής συνδεδεμένο με το τέλος του. Εκκινώντας από αυτό το τέλος και χρησιμοποιώντας ως καταχρηστικό φακό του την διατύπωση του Alain Badiou ότι ο άνθρωπος είναι μια αθάνατη ενικότητα, ο αφηγητής αυτού του -σαν τελευταίο- βιβλίου προσπαθεί να αναπλάσει έναν αποπλεύσαντα κόσμο από το δικό του μηδέν. Θέλει να παραστεί σαν μοναδικός μάρτυρας απογραφής του είδους που θα προκύψει, παρατηρώντας τα γεγονότα να συμβαίνουν. Από μια φλεγόμενη θέληση. Με τα μάτια να παραληρούν.
Υπάρχει μια τεράστια εμπλοκή της θάλασσας. Ένα γυναικείο ερωτικό πορτρέτο. Μια υφέρπουσα νεκροφάνεια. Το νερό θα γεννήσει, με τον δικό του εκλεπτυσμένο τρόπο, σαν πίδακας, τη νέα ζωή. Θα υπάρξει εκεί, ανεπανάληπτα, με αχρησιμοποίητη σάρκα. Θα προέλθουν πατημασιές αθώες, δώρα του κόσμου σαν χνάρια παλιά. Και μέσα στην αμαρτία.
Τελικά η θάλασσα, από χτισμένος τάφος υγρός, θα σκαρφαλώσει σε απέραντη μονάδα ζωής, εξαγνίζοντας την υποκειμενική μήτρα. Η έκσταση θα γεννήσει επιθυμία. Η επιθυμία, ως παιδικό πείσμα, θα γίνει ο χορός μιας τραγωδίας που ολοκληρώνεται. Ο ανθρώπινος θρίαμβος θα δοθεί απ’ τη θάλασσα, αλλά και εντός της.
Το τέλος μπορεί να έχει συμβεί ήδη αλλού. Πριν.
Όμως εδώ είναι η αρχή του.

Νουβέλα, Σμίλη, 2013, 117 σελ.

Ολομόναχοι μαζί – Σταύρος Σταυρόπουλος

Μονολεκτικοί τίτλοι. Επτά από αυτούς τα θανάσιμα αμαρτήματα. Και μερικά άλλα. Ως το τριάντα. Οι ιδιότητες της γυναίκας που ήταν ο κόσμος. Ο μόνος αφηγητής. Ένας ημερολογιακός μήνας. Ο κατορθωμένος κόσμος σε μια συνέχεια επιστολών. Ο ψεύτικος χρόνος. Μια ιδρυτική πράξη. Από έναν.
Η γυναίκα γεννάει τα γράμματα στον κόλπο της. Σαν παιχνίδι. Η διαρκής, επίμονη θάλασσα. Εξίσου ευλογημένη. Σχεδόν χάρτινη. Το νερό του βλέμματος. Δέρμα. Και ο αχρησιμοποίητος τόπος. Το τελευταίο φύλο. Η τελευταία φωνή.
Μην κάνεις έτσι, μη φοβάσαι. Ένα βιβλίο είναι μόνο. Μια γρατζουνιά κόκκινου.
Όλος ο θάνατος είναι μετά.
Η επόμενη γη θα έχει μόνο λογοτεχνία.

Ποίηση, Σμίλη, 2014, 98 σελ.

Ο άνθρωπος έσπασε – Σταύρος Σταυρόπουλος

Σαράντα τρία ποιήματα που χαράσσονται σαν δωδεκάμετρα μπλουζ πάνω στα αυλάκια του χαρτιού και παραμένουν αφοσιωμένα στην πεντατονική της σιωπής. Η νέα συλλογή ποιημάτων του Σ.Σ. περιλαμβάνει τις ιστορίες – τι άλλο από ιστορίες μπορεί τελικά να είναι τα ποιήματα; – ενός κόσμου που έφυγε δίχως να χαιρετήσει, με θόρυβο και χωρίς αρμονία.
Η σχέση παρελθόντος και παρόντος χρόνου, η αμφίσημη αναζήτηση της ταυτότητας, η μουσική των πιο εύφλεκτων φόβων, το αναπόδραστο όριο του δρόμου, ο θάνατος των πραγμάτων και των προσώπων, με το οιωνεί διακύβευμα της όντως ζωής, προτάσσονται εδώ ως διαφορετικές εκδοχές του νέου που προέρχεται από το παλιό, επειδή ακριβώς γνωρίζει καλά τον τρόπο να το επωμίζεται και να το διαγράφει. Ο άνθρωπος συνεχίζει να υπάρχει ως το δυσμενέστερο αίνιγμα.
Η νέα μουσική, η κρίσιμη συγχορδία, δεν θα μπορούσε παρά να είναι η αρχαιότερη. Και γι αυτό, η προσφιλέστερη των κραυγών, η πλέον κοντινή μιας μακράς και επώδυνης νίκης.
Ελεύθερη πλέον να μην είναι παρά μουσική.

SPACE ODDIITY
Το σάλιο μου έχει λασπώσει
Διψάω
Ο περασμένος χρόνος
Κρίσιμο εύρημα για την πτώση
Είναι ηλεκτροφόρος
Βαδίζω και κολλάω
Καμένα κλαδιά

Στο δέρμα της γης
Ο στόχος μου στάζει
Από ένα μαύρο κουτί
Δίπλα σε συντρίμμια αεροπλάνου
Όλες οι σημαίες είναι κατεβασμένες

Ποίηση, Γαβριηλίδης, 2015, 76 σελ.

Κατά τον δαίμονα εαυτού – Σταύρος Σταυρόπουλος

Φράσεις και νύξεις, με αυτοτελή νοήματα ή σκόρπιες, αρνούμενες να αποτελέσουν έναν συμπαγή κορμό, χαραγμένες στον αγνώριστο ουρανό του τίποτα, για ό,τι δεν μπόρεσε, υγρές μες στη στεγνότητα του χαρτιού, που αφορούν κυρίως αυτό που δεν ήρθε, το βρώμικο εκείνου που δεν θέλησε να συμβεί, αλιευμένες όλες τον τελευταίο χρόνο από βιαστικές σημειώσεις σε κόλλες ταβέρνας, σε πακέτα από τσιγάρα, σε ετικέτες κρασιών ανοιγμένων εις υγείαν, χωρίς τη συγκρότηση ενός σημειωματάριου ιδεών, χωρίς τη συγκατάθεση του επώνυμου αφορισμού, χωρίς ποιητική μάσκα, χωρίς σειρά, χωρίς ορθόδοξη ιδέα για τις ιδέες, απλώς έτσι, αφημένες πρόχειρα κάτω απ’ το χαλάκι, συνοδεία μουσικής, κρυμμένες κρυφά στο στρώμα, πεταμένες στο πρόσωπο του κόσμου για καληνύχτα, ένοχες γι’ αυτό που προσπάθησαν να διασώσουν, αθώες γι’ αυτό που ήλπισαν, πάντως ξυπόλυτες, με πρησμένα μάτια και τις φτέρνες τους να ακουμπούν, ως μπαλαρίνα θανάτου, το τελευταίο αβέβαιο έδαφος, με την ουρίτσα τους να σκαλίζει τις τελευταίες ευχές στο δρόμο, σχεδιάσματα χωρίς νυφικό στην πόλη του πουθενά, ένοπλα ερωτήματα, έρημα πλάνα. Βλέμματα στο ποτέ. Και στο πάλι.
Λέξεις. Απλώς.
Ματαιόδοξες.

Ποίηση, Σμίλη, 2015, 168 σελ.

Πράξη εξαφάνισης – Σταύρος Σταυρόπουλος

Τα 39 ποιήματα που συγκροτούν τον κορμό της “Πράξης εξαφάνισης” – συνέχεια ενός μεγάλου κύκλου βιβλίων που αφορούν στην ιδέα του κόσμου, το τέλος και την ενδεχόμενη επανασυγκρότησή του από άλλη βάση, με κυρίαρχο πρόσωπο την γυναίκα που ήταν ο κόσμος – χωρίζονται σε 4+1 ενότητες, και αποτελούν, κατά τον συγγραφέα, τις 4 νέες εποχές ενός κόσμου που συρρικνώνεται μόνο στην εποχή του φθινοπώρου: Η εποχή της συνήθειας, η εποχή της σιωπής, η εποχή της πέτρας και η εποχή της βροχής. Η τελευταία ενότητα του βιβλίου τιτλοφορείται η άλλη εποχή και αποτελεί μια νύξη για το μακρινό μέλλον, με μια διάθεση αυτοσαρκασμού και βυθομέτρησης όλων όσων συνέβησαν στο διάστημα μεταξύ.

Είπα σε όλους πως δεν ήσουν ποτέ εδώ
Πως ήσουν ένα φανταστικό πρόσωπο
Ιδέα για βιβλίο
Σενάριο
Κινηματογραφική ταινία

Τους είπα πως δεν υπήρχες

Επειδή μόνο εσύ υπήρχες για μένα
Πριν τώρα και πάντοτε

Ποίηση, Σμίλη, 2016, 112 σελ.

Καπνισμένο κόκκινο – Σταύρος Σταυρόπουλος

Αυτό το βιβλίο μοιάζει με ένα τελευταίο βιβλίο. Μπορεί και να είναι: Το τελευταίο ίχνος από έναν κόσμο, μια γραφή, έναν άνθρωπο. Είναι όμως και ο ασυγχώρητος πόθος ενός πρώτου βιβλίου. Ή σκέτα, ο πόθος του. Το πρώτο και το τελευταίο, έχουν, ούτως ή άλλως, τα εναργέστερα χαρακτηριστικά. Ας το πω διαφορετικά: Είναι η γραμμή που ενώνει τα κομβικά σημεία μιας δυσοίωνης διαδρομής. Με έναν αναπόδραστο τρόπο.
Μια ευθεία γραμμή, λοιπόν.
Μόνον.

Νουβέλα, Σμίλη, 2017, 120 σελ.

So Long, Marianne – Σταύρος Σταυρόπουλος

Ποιήματα στη Μαρία


(Κάποτε πρέπει να υπήρχε μια γυναίκα. Ήταν μετρίου αναστήματος, μέτριου βάθους, μέτριας ζωής. Έτσι όπως είναι συνήθως οι ζωές των ανθρώπων. Μου έγραψε: “Μέσα στο άρωμα των ματιών σου είδα να σβήνουν οι τελευταίες ανάσες των Θεών”. Την έλεγαν Μάριαν, Μαριάννα, Μαίρη, Μαρίλια, Μαίριλυν, Μαριλού, Μαριάμ, Μαρία. Αλλά μπορεί να ήταν και ο ίδιος ο κόσμος.
Μετά εξαφανίστηκε.)
Υπάρχει κάτι που υπερβαίνει κατά πολύ την φαινομενική κατανυκτικότητα αυτής της ενότητας ποιημάτων στο 21ο βιβλίο του Σταύρου Σταυρόπουλου. Είναι οι σιωπές ενδιάμεσα που αιχμαλωτίζουν το κείμενο, το συγκροτούν σε σώμα και μετά το σπέρνουν στις σελίδες, τοποθετώντας το ως βίωμα ενικό στην κορυφή μιας μυθολογικής πυραμίδας. Είναι οι ακέραιες λέξεις που επιδαψιλεύουν εκείνον τον εξοπλισμό που χρειάζεται το ολομόναχο συναίσθημα. Είναι η αισθητική του υποθετικά εύκολου, του αυτονόητου, του διαρκούς. Που είναι και το πιο δύσκολο.
Αυτό, όμως, είναι και η αγάπη: Η κατακτημένη από αληθινό άλγος υπομονή της διάρκειας. Ένα αιώνιο οικόσημο αυτοεκπαίδευσης, αυτομύησης, ένα μνημείο των εποχών που παρέρχονται, περιμένοντας να ολοκληρωθούν στην λήθη.

Ποίηση, Σμίλη, 2017, 64 σελ.