Βασιλική Πέτσα

Θυμάμαι – Βασιλική Πέτσα

Ένας φόνος σε μικρό χωριό. Τον έχουν διαπράξει δύο ανήλικες μαθήτριες. Συγγενείς, γείτονες, αστυνομικοί και δημοσιογράφοι παρελαύνουν για να καταθέσουν το θυμό και την οδύνη τους, τις αλήθειες και τα ψέματά τους. Ο φόνος γίνεται καθρέφτης όπου αναγκάζονται να αντικρίσουν το πραγματικό τους πρόσωπο. Και τότε, δίπλα στο μεγάλο έγκλημα, ξεπροβάλλουν τα μικρά εγκλήματα της ανειλικρίνειας, της λιποψυχίας, της ιδιοτέλειας, της απιστίας…

Οι ήρωες της ιστορίας, εγκλωβισμένοι σε περιοχή ναρκοθετημένη από τις προσωπικές ανεπάρκειες, τα κοινωνικά αδιέξοδα και τις σκιές του Εμφυλίου, είναι ενήλικοι αλλά και τα παιδιά τους, έφηβοι που οργίζονται καθώς τους κλείνουν το δρόμο των ονείρων και χτυπούν τυφλά, με την ορμή της νιότης, ζητώντας διέξοδο. Ποιος οπλίζει, τελικά, το χέρι που χτυπά, και ποιος φταίει; Ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα;

Με λόγο καίριο, η Βασιλική Πέτσα αναδεικνύει στη νουβέλα της τα ηθικά και ψυχολογικά αδιέξοδα των κοινότοπων ανθρώπινων ιστοριών και προβάλλει με λιτότητα και δύναμη την αστάθμητη και προβληματική πλευρά της καθημερινότητας.

Νουβέλα, Πόλις, 2011, 89 σελ.

Όλα τα χαμένα – Βασιλική Πέτσα

Οχτώ ιστορίες καθημερινές, για τις διαψεύσεις και τις μικρές χαρές, για τον έρωτα που τελείωσε, για την ασθένεια, τον θάνατο, τη ζήλια, για τον ηλικιωμένο που χάνει την αξιοπρέπειά του. Οι ήρωες των διηγημάτων δοκιμάζονται και κρίνονται για τις επιλογές τους, μένοντας αντιμέτωποι με τις ανεπάρκειες, τα αδιέξοδα και τις ματαιώσεις τους, με ό,τι τους κάνει τρωτούς, με ό,τι εξυψώνεται, τελικά, σε κοινό τόπο της ανθρώπινης μοίρας.

Με προσέγγιση νηφάλια, με συμπάθεια και αίσθημα δικαίου για τα ανθρώπινα, η Βασιλική Πέτσα διεισδύει στον μικρόκοσμο των ηρώων, καταδύεται στο σύμπαν των αναμνήσεων και καταγράφει χειρονομίες και βλέμματα, λόγια και σιωπές, κάποτε με ειρωνεία, κάποτε με χιούμορ, ακολουθώντας την ανεπαίσθητη αλλά σημαίνουσα ανθρώπινη ανάσα.

Σε αυτή τη συλλογή διηγημάτων “ο χαμένος δεν τα παίρνει όλα”, μέσα όμως από τη συνάντηση με την απώλεια, ακόμα και αν αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων -ή ίσως ακριβώς γι’ αυτό-, κερδίζει τελικά τον ίδιο τον εαυτό του.

Διηγήματα, Πόλις, 2012, 107 σελ.

Μόνο το αρνί – Βασιλική Πέτσα

Όπως της τα είπαν και όπως τα φαντάστηκε: διαπλέκοντας τοπικές ιστορίες, μαρτυρίες και οικογενειακές αφηγήσεις, αντλώντας από την ντοπιολαλιά και το εκφραστικό της ύφος, η συγγραφέας αναπλάθει τον κόσμο της θεσσαλικής επαρχίας σε χρόνο παρελθοντικό και ανασυστήνει πρόσωπα και εποχές. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1940 και καταλήγοντας στις απαρχές της Μεταπολίτευσης, τα τέσσερα διηγήματα της συλλογής επικεντρώνονται σε περιθωριακούς χαρακτήρες και ψηλαφούν διαχρονικά ρήξεις και συνέχειες, “αφουγκραζόμενα” τον απόηχό τους στην καθημερινή ζωή της ελληνικής περιφέρειας. Ανθρώπινα δράματα και ιστορικά γεγονότα, διαπροσωπικές προστριβές και συλλογικές συγκρούσεις, που αλληλεπιδρούν και διαταράσσουν τις ισορροπίες στο εσωτερικό της κοινότητας, της οικογένειας, του ατομικού ψυχισμού. Τέσσερα διηγήματα που εστιάζουν στη μικροκλίμακα, αναδεικνύουν τις λεπτομέρειες, φωτίζουν το αφανές και ανασύρουν το λησμονημένο, σαν ισάριθμες φωτογραφίες, ασπρόμαυρες, τσακισμένες στις γωνίες, που εντοπίζει κανείς σε παλιά οικογενειακά άλμπουμ. Θωρακίζοντας με το φίλτρο της ειλικρίνειας και της τρυφερότητας τον λογοτεχνικό της φακό, αποκαθαίροντάς τον από τη νοσταλγία και τον φολκλορισμό, η συγγραφέας απαθανατίζει έναν κόσμο που έχει πια χαθεί, κι ας μην υπήρξε ποτέ πραγματικός.

Διηγήματα, Πόλις, 2015, 144 σελ.

Όταν γράφει το μολύβι – Βασιλική Πέτσα

Πολιτική βία και μνήμη στη σύγχρονη ελληνική και ιταλική λογοτεχνία


Πώς αναπαριστά κανείς την ένοπλη βία; Με ποιους εκφραστικούς τρόπους και αισθητικά μέσα μπορεί να αποδοθεί λογοτεχνικά; Η παρούσα μελέτη καταπιάνεται με ελληνικά και ιταλικά πεζογραφικά κείμενα των τελευταίων δεκαετιών που επεξεργάστηκαν μυθοπλαστικά την ένοπλη βία στη σύγχρονη εκδοχή της, διερευνά τις μορφικές και θεματικές επιλογές των συγγραφέων, καθώς και τις διακριτές αφηγηματικές στρατηγικές που χρησιμοποίησαν για την αναπαράστασή της, και αναλύει το ιδεολογικό τους πρίσμα. Με κεντρικό θεωρητικό εργαλείο την έννοια της “μνήμης”, και στηριζόμενοι σε μια διεπιστημονική και συγκριτολογική μεθοδολογική βάση, αντλούμε από τη λογοτεχνική και την κοινωνική θεωρία, την πολιτική φιλοσοφία και την ψυχανάλυση, και πραγματοποιούμε μια επισκόπηση του πανοράματος της ελληνικής και της ιταλικής λογοτεχνίας με θέμα την ένοπλη βία και μια αποτύπωση και εις βάθος ανάλυση των μορφολογικών χαρακτηριστικών και των ιδεολογικών παραμέτρων των αντίστοιχων έργων. Θεωρώντας τη λογοτεχνία ως διακριτή έκφανση της “πολιτισμικής μνήμης”, και λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη το εκάστοτε πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιο αναφοράς της, η μελέτη παρέχει μια συγκριτική αποτίμηση των ελληνικών και ιταλικών μυθοπλαστικών κειμένων που συνδιαλέχθηκαν με την ένοπλη βία, επιτρέποντας την εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων σχετικά με τη διαμόρφωση του πολιτικού ασυνείδητου των δύο χωρών.

Ερμηνεία και κριτική, Πόλις, 2016, 400 σελ.

Το δέντρο της υπακοής – Βασιλική Πέτσα

Μια περιπλάνηση από την Ιρλανδία και την Πορτογαλία μέχρι το Αραράτ, από τη Σιβηρία και την Αράλη ώς τον Ατλαντικό… Νοερές ή γεωγραφικά προσδιορισμένες πορείες, καταβυθίσεις στον εσωτερικό κόσμο ή πλεύσεις σε ποταμούς και ωκεανούς, ουράνιες εμφανίσεις και όνειρα διαστημικού ταξιδιού. Πρόσωπα που αναζητούν τη σωτηρία και αγωνίζονται ενάντια στη φθορά, στη βία, στην αδράνεια και στο αναπόφευκτο, με πυξίδα και όπλο τους την υπακοή.

Ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα που, μέσα από ιστορίες ιδιωτικές και δημόσιες, με κοινό σημείο αναφοράς την Οκτωβριανή Επανάσταση, μιλά για τη βασανιστική επιθυμία της ουτοπίας, την προσδοκία για ένα σημάδι θεϊκής παρουσίας, αλλά και για τη λαχτάρα της καλλιτεχνικής αναγνώρισης.

Μυθιστόρημα, Πόλις, 2018, 328 σελ.