Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη και συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Παρίσι. Γυρίζοντας στην Ελλάδα, σκηνοθέτησε για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Η δεύτερή του ταινία μεγάλου μήκους, Τεριρέμ, βραβεύτηκε με το βραβείο της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Κινηματογράφου Τέχνης στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1988.
Το 2008 κυκλοφόρησε από τον Ίκαρο με πολύ μεγάλη επιτυχία το graphic novel Logicomix, σε συνεργασία με τους Χρίστο Παπαδημητρίου, Αλέκο Παπαδάτο, και Annie Di Donna, ύστερα από πέντε χρόνια δουλειάς. Το βιβλίο που κυκλοφόρησε πρώτα στα ελληνικά, απέσπασε εξαιρετικές κριτικές από αναγνώστες και κριτικούς, ενώ σύντομα ακολούθησε η έκδοσή του σε 22 χώρες ανά τον κόσμο, μετατρέποντάς το σε ένα εκδοτικό φαινόμενο.
Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ (1992), Εκδόσεις Καστανιώτη
Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ (2001), Εκδόσεις Καστανιώτη (E)
Τα τρία ανθρωπάκια (2008), Εκδόσεις Καστανιώτη
Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ (2018), Εκδόσεις Καστανιώτη (E)
Το τηλεφώνημα που δεν έγινε (2022), Ίκαρος
Νουβέλες
Βίος παράλληλος (2008), Άγρα
Αφηγήσεις
Μακαβέττας (1989), Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Μακαβέττας (2010), Ίκαρος (E)
Ερασιτέχνης επαναστάτης (2018), Ίκαρος
Δοκίμια – Μελέτες – Ερμηνεία και κριτική
Λέγοντας και ξαναλέγοντας (2017), Ίκαρος
Μαθηματικά – Ιστορία
Από την παράνοια στους αλγόριθμους (2006), Ίκαρος
Συλλογικά έργα
Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (2005), Εκδόσεις Πατάκη
Συζητήσεις για τον λόγο στο Αιγινήτειο, Κοινός Τόπος Ψυχιατρικής (2008), Νευροεπιστημών & Επιστημών του Ανθρώπου
Logicomix (2008), Ίκαρος
Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (2018), Γαβριηλίδης
Από πού κι ως πού όλοι οι αγώνες είναι δίκαιοι; (2018), Μεταίχμιο
Το τηλεφώνημα που δεν έγινε – Απόστολος Δοξιάδης
…Ενώ περπατά με το κεφάλι σκυφτό, βλέπει ξαφνικά στο έδαφος ένα «ντάιμ», δηλαδή ένα νόμισμα των δέκα σεντς, που χρησίμευε τότε στην Αμερική ως τηλεφωνικό κέρμα. Βουτάει το νόμισμα και τρέχει πάλι στον τηλεφωνικό θάλαμο. Κλείνει την πόρτα, αρπάζει το ακουστικό και ρίχνει το νόμισμα μέσα στη συσκευή ενώ το χέρι του πάει στο καντράν του τηλεφώνου. Μα, εκεί που πάει να σχηματίσει το πρώτο ψηφίο ενός αριθμού, σταματά. Η έκφραση του προσώπου του αλλάζει, από τη χαρά στη λύπη. Αφήνει το ακουστικό να κρέμεται και ξαναβγαίνει. Γιατί όμως δεν τηλεφώνησε;
Από αυτό το ερώτημα, στο οποίο οδηγεί μια μαθητική ασπρόμαυρη ταινία μικρού μήκους, ο Απόστολος Δοξιάδης ξεκινά μια έρευνα που σε αρκετά σημεία θυμίζει αστυνομική αναζήτηση, προσπαθώντας να βρει την αιτία ενός μεγάλου, ακόμη αθεράπευτου, καημού. Κινείται από το σήμερα στο 1968, από την Αθήνα στην Ουάσινγκτον και πάλι πίσω, με πρόσωπα αληθινά και μυθιστορηματικά να διαπλέκονται και στόχο μια απάντηση που θα ξεκλειδώσει το μυστήριο και θα θεραπεύσει. Μα η απάντηση παίρνει όψεις απατηλές.
Ανάμεσα στο μυθιστόρημα και την αυτοβιογραφία, στην εξομολόγηση και την ανάλυση, το Τηλεφώνημα που δεν έγινε είναι ταυτόχρονα αφήγηση αλλά και αναφορά σε ένα πρόσωπο που, ενώ παίζει τον κυριότερο ρόλο στην ιστορία, κρύβεται συστηματικά από τον συγγραφέα και τον αναγνώστη.
Μυθιστόρημα, Ίκαρος, 2022, 192 σελ.
Μακαβέττας
Σκηνικό της αφήγησης η βάση της 7ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας, στα χρόνια της δικτατορίας, όπου ο Συνταγματάρχης Σταμάτης Ξηριάς (γνωστός και ως “Γορίλλας”) ζώνει ξαφνικά το στρατόπεδο με τανκς και εγείρει απαιτήσεις από τον Πρόεδρο. Το Επαναστατικό Συμβούλιο συνεδριάζει εσπευσμένα και το φίδι καλείται να βγάλει από την τρύπα -ποιος άλλος!- ο Αντισυνταγματάρχης Αχιλλεύς Μακαβέττας, που καταφθάνει επί τούτου στην Καρδίτσα επί κεφαλής μιας μικρής ομάδας επιλέκτων.
Τα ερωτήματα κυριαρχούν: τι προσπαθεί να κρυφακούσει η ημιπαράλυτη αδελφή του Μακαβέττα Ευρύκλεια, πίσω από τις κλειστές πόρτες των δωματίων του ξενοδοχείου “Αστέρια”; Ποιο ρόλο παίζει στην πραγματικότητα η νεαρή στάρλετ Ζέζα Φίλη, πρωταγωνίστρια των “εθνικών” υπερπαραγωγών του Ελληνοαμερικανού Τζων Έκτωρ; Ποια κίνητρα κινούν τους μυστηριώδεις Λοχαγούς Ζήβο, Μπουντόβα και Χριστόπουλο και ποιοι επιτέλους απαρτίζουν την περιβόητη “οργάνωση-φάντασμα” των Ζηλωτών; Στο θίασο του δράματος έχουν προστεθεί νέα πρόσωπα και το παιχνίδι της εξουσίας θα παιχτεί σε ανοιχτή σκηνή.
252 σελ.
Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ
Ο θείος Πέτρος είναι ένα αίνιγμα. Οι πρεσβύτεροι της οικογενείας Παπαχρήστου τον απορρίπτουν ως “αποτυχημένο της ζωής”. Ωσότου ο αφηγητής-ανιψιός του ανακαλύπτει ότι ήταν κάποτε φημισμένος μαθηματικός, τόσο ιδιοφυής και παράτολμος ώστε να αφιερώσει τη ζωή του στην περιβόητη “Εικασία του Γκόλντμπαχ”, ένα πρόβλημα που προσπαθούσαν εις μάτην να επιλύσουν γενεές μαθηματικών. Η ανακάλυψή του αυτή θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις…
288 σελ.
Από την παράνοια στους αλγόριθμους
Η δέκατη έβδομη νύχτα και άλλες διαδρομές
Το θεώρημα της μη πληρότητας του αινιγματικού Κουρτ Γκέντελ είναι, μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις στην ιστορία της σκέψης. Η επίδραση του στην πρόοδο της λογικής και στη δημιουργία των ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι τεράστια. Όμως, ταυτόχρονα, το θεώρημα μοιάζει να θέτει σε αμφισβήτηση το όραμα της παντοδυναμίας του ορθολογισμού και της επιστήμης. Η διερεύνηση αυτής του της όψης γίνεται εδώ μέσα από ένα θεατρικό έργο, που εστιάζει στη ζωή του δημιουργού του θεωρήματος, καθώς και δύο δοκίμια που μελετούν τη θέση του στην ιστορία ιδεών.
365 σελ.
Τα τρία ανθρωπάκια
“Μια φορά κι έναν καιρό ήτανε τρία Ανθρωπάκια…” – έτσι αρχίζει να διηγείται κάποιο βράδυ στον συγγραφέα ένας απόμαχος της ζωής, τρόφιμος κάποιου εκκλησιαστικού γηροκομείου στις δυτικές Άλπεις. Είναι η ιστορία των τριών αγοριών του Βασίλη Φραγκογιάννη ή Μπιλ Φράνκ, ενός φτωχού μετανάστη από την Καππαδοκία, που άνοιξε στις αρχές του αιώνα παπουτσίδικο στο Μανχάταν. Η κακή του μοίρα όμως τον έβαλε στο στόχαστρο της φοβερής Κόζα Νόστρα κι από εκεί και πέρα τα παιδιά του ζούνε προγραμμένα. Ανάμεσα στη Νέα Υόρκη και στο Χόλυγουντ, τον κόσμο των επιχειρήσεων και του βωβού κινηματογράφου, αρχίζει να ξετυλίγεται το δράμα τους…
Ο συγγραφέας πιέζει τον γέρο αφηγητή για στοιχεία, για να εμπλουτίσει τη διατριβή του με θέμα την Ειλικρινή Μεταμέλεια. Όσο όμως ο γέρος προχωρεί στην αφήγησή του, τόσο τα πράγματα περιπλέκονται. Εκτός από τα τρία Ανθρωπάκια και τον Ντον Τόνιο Λούπο, τον περιβόητο αρχιγκάνγκστερ που τους κυνηγά, αρχίζουν να εμφανίζονται στο προσκήνιο και άλλα πρόσωπα. Κι έξω, στις Άλπεις, σκοτεινιάζει…
193 σελ.
Βίος παράλληλος
“Όταν ο Μελάνιππος ο Θηβαίος, γυρίζοντας κάποιαν ημέρα πρόωρα από το χωράφι, βρήκε τη γυναίκα του την Υακίνθη να μοιχεύεται με έναν έμπορο, γείτονά τους, δεν φώναξε, δεν μίλησε καν, μόνο έκανε μεταβολή και -ενώ η άπιστη γυναίκα και ο εραστής της προσπαθούσαν όπως όπως να συγκαλύψουνε τη γύμνια τους- βγήκε από το σπίτι…”
Η πορεία που ξεκινάει εδώ συνεχίζεται μέχρι την πυρακτωμένη έρημο της Θηβαΐδας, όπου ο Μελάνιππος θα μεταμορφωθεί στον περιώνυμο ασκητή Αλύπιο, ενώ η ωραία Υακίνθη, που προέρχεται από οικογένεια ειδωλολατρών συνεχίζει την εντελώς γήινη διαδρομή της με αλλεπάλληλες πτώσεις, μέχρι να καταλήξει -πού αλλού;- στα πορνεία της αυτοκρατορικής Ρώμης.
Τα πράγματα όμως δεν μπορούν να ακολουθήσουν επί μακρόν την πεπατημένη. Κάποιος ταξιδιώτης ονόματι Φωκάς (άσχετος κατά τα άλλα με την ιστορία μας) χάνει μερικά χρόνια αργότερα ένα ζευγάρι ακριβά υποδήματα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, και το γεγονός αυτό, αναπάντεχα, ανατρέπει εντελώς τα σχέδια του επιμελούς βιογράφου: οι γραμμές των βίων των δύο ηρώων αρχίζουν κάποια στιγμή και πάλι να συγκλίνουν, επικίνδυνα.
59 σελ.
Λέγοντας και ξαναλέγοντας
Η λογοτεχνία, ο μυστηριώδης Πάτροκλος Γιατράς και οι μεταμορφώσεις της “Έρημης χώρας”
Ο Απόστολος Δοξιάδης, γράφοντας για την ιστορία του διηγήματος του Νάσου Βαγενά “Ο Πάτροκλος Γιατράς και οι ελληνικές μεταφράσεις της Έρημης Χώρας”, την προϊστορία και την επίδρασή του, πραγματεύεται το κεντρικό θέμα της επανάληψης στη λογοτεχνία.
Το μεγάλο ποίημα “Waste Land” του Τ. Σ. Έλιοτ (1922) γέννησε την “Έρημη Χώρα” του Γιώργου Σεφέρη (1936), που μαζί με μιαν ιδέα του Μπόρχες γέννησαν το διήγημα του Νάσου Βαγενά (1972). Αυτό γέννησε την “Έρημη Γη” (1984), την φανταστική αποκατάσταση από τον Ηλία Λάγιο του επικού ποιήματος που δεν πρόλαβε να γράψει ο Γιατράς, και αυτό μαζί με τα προηγούμενα γέννησαν την “Έτοιμη Χώρα” (2016) του Α. Τ. Ελή, που απομυθοποιεί τα προηγούμενα οράματα, τοποθετώντας το σκηνικό του στη σημερινή Ελλάδα…
Στο βιβλίο, περιλαμβάνονται, το δοκίμιο του Απόστολου Δοξιάδη, και τα τέσσερα κείμενα που πραγματεύεται: το διήγημα του Νάσου Βαγενά, η “Έρημη Χώρα” στη μετάφραση του Σεφέρη, η “Έρημη Γη” του Λάγιου και η “Έτοιμη Χώρα” του Ελή. Η έκδοση συμπληρώνεται με το επίμετρο του Γιώργη Γιατρομανωλάκη “Συγγραφείς: εντολοδόχοι του νου ή ορμαθός ενθουσιαζόντων”, που ανακεφαλαιώνει μεταξύ άλλων τη βαθύτατη συνάφεια και συνοχή αυτών των κειμένων.
240 σελ.
Ερασιτέχνης επαναστάτης
Προσωπική μυθιστορία
“Ονόμασα την αφήγησή μου μυθιστορία γιατί γράφοντας κατάλαβα ότι η ανάπλαση των περασμένων δεν στηρίζεται μόνο στη μνήμη, μα και στη φαντασία, μια φαντασία ενεργή, που μπορεί να ανασκαλεύει τα συναισθήματα χωρίς όμως να ψεύδεται για τα γεγονότα”.
Ο Απόστολος Δοξιάδης εξιστορεί τη ζωή του από τα πρώτα παιδικά χρόνια μέχρι την ενηλικίωση. Στο επίκεντρο της αφήγησης βάζει την πολιτική, την παρατήρηση, το βίωμα και αργότερα την πράξη. Σε ένα περιβάλλον που συνεχώς αλλάζει προς το χειρότερο, ένα παιδί προσπαθεί να καταλάβει αυτό που οι μεγάλοι γύρω του βιώνουν ως μια άστατη κοινοβουλευτική δημοκρατία, διαμορφώνοντας τον χαρακτήρα και τις ιδέες του σε συνεχή διάδραση με τα γεγονότα. Το πραξικόπημα του Απριλίου του 1967 φέρνει δραματικές αλλαγές στον τόπο αλλά και στην οικογένεια του αφηγητή. Η κορύφωση του φοιτητικού κινήματος τον βρίσκει ενεργό στην αντίσταση κατά της δικτατορίας, σε μια Αριστερά με μεγαλεπήβολα οράματα και ατέλειωτες έριδες, δοσμένο σε έναν αγώνα που άλλοτε φαίνεται συγκλονιστικός και άλλοτε χωρίς ελπίδα, αλλά συνεχώς αναγκαίος και επικίνδυνος.
Ο “Ερασιτέχνης επαναστάτης” είναι μια εξομολογητική ιστορία ενηλικίωσης και μια συναρπαστική περιπέτεια. Παράλληλα όμως είναι ένας στοχασμός για την πρόσφατη Ιστορία του τόπου, τη φύση των ακραίων καταστάσεων και της ριζοσπαστικής πολιτικής που τρέφουν, όπως και για τη μοίρα της γενιάς που διαπλάστηκε στα χρόνια της δικτατορίας, μιας γενιάς που αφήνει έντονα τα σημάδια της και στο σήμερα.
1056 σελ.
Πηγές: Biblionet, Ίκαρος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Εκδόσεις Καστανιώτη, Άγρα
