Φοίβη Γιαννίση

Θέτις και Αηδών – Φοίβη Γιαννίση

Χιμαιρικό ποίημα


Το χιμαιρικό ποίημα Θέτις και Αηδών συνεχίζει τη γλωσσική έρευνα της Φοίβης Γιαννίση πάνω στα ζωικά πρόσωπα της ποίησης όπως μεταφέρονται από την αρχαιοελληνική γραμματεία, με τη Θέτιδα ως σουπιά και την Αηδόνα ως αηδόνι. Μαζί τους ξεπηδά η Χελιδών, το χελιδόνι, καθώς και άλλα μυθικά και υπαρκτά πρόσωπα.

Το Θέτις και Αηδών πραγματεύεται τη μητρότητα με τις πολυπλοκότητες και τις αντιφάσεις της, ενώ οι μύθοι αναφοράς περιέχουν γέννηση, έρωτα, αγάπη, αποχωρισμό αλλά και εξουσία, βία, βιασμό και φόνο. Στη ροή των σελίδων η ποίηση αναπτύσσεται οπτικά με εικονικές ενθυμήσεις, παίγνια κυριολεξίας και μεταφοράς, σημειώσεις και στίχους, σε ένα μεικτό είδος όπου το δραματικό εναλλάσσεται με το κωμικό, ενώ η γλώσσα γλιστρά συνειρμικά από το τραγούδι στο πεζό, και από το προσωπικό στη φιλολογική ερμηνεία.

Ποίηση, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2021, 136 σελ.

Χίμαιρα – Φοίβη Γιαννίση

Πολυφωνικό Ποίημα


Τι είναι η Χίμαιρα; Είναι ένα ον μυθικό, πολλαπλό, συντεθειμένο από διαφορετικά είδη, και μαζί είναι η θηλυκή Αίγα.

Η Χίμαιρα αποτελεί τη συνέχεια της δουλειάς της Φοίβης Γιαννίση πάνω στις αρχαιοελληνικές ζωϊκές ποιητικές ταυτότητες, μετά το “Τέττιξ” (2012). Μετά τον τζίτζικα, ο κόσμος των αιγών. Ποιμένες νομάδες, εποχική μετακίνηση, γεωγραφία, μουσική. Αλλά και εξουσία και έλεγχος, η μητρότητα, το θηλυκό κτήνος και ο κυρίαρχος.

Η “Χίμαιρα” μεταφέρει ποιητικά μια βιβλιογραφική και μια επιτόπια ανθρωπολογική έρευνα σε μαντρί μετακινούμενων Βλάχων της Θεσσαλίας. Προτείνει ένα είδος χιμαιρικής πολυφωνικής ποίησης, μία θηλυκή εκδοχή της ετυμολογίας της λέξης τραγωδία, ένα πολλαπλό ποιητικό αντικείμενο.

Ποίηση, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2019, 188 σελ.

Ραψωδία – Φοίβη Γιαννίση

«Άστεγοι»
Μες στο δωμάτιο το πρωί
βρήκαμε ένα πουλί να φτερουγίζει
φυλακισμένο
με το παράθυρο ανοιχτό
έπαιρνε φόρα να πετάξει
και χτύπαγε στην οροφή

φωλιές
άστεγα σπίτια των πουλιών
καθένας με τον δικό του ουρανό
καθένας με τη δική του ελευθερία

Ποίηση, Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2016, 200 σελ.

Τέττιξ – Φοίβη Γιαννίση

Το τελικό πρότζεκτ “Τέττιξ” έχει προετοιμαστεί και συλλεγεί ξεκινώντας από το καλοκαίρι του 2009 μέχρι το φθινόπωρο του 2012. Το καλοκαίρι του 2012 έχει επαναμορφοποιηθεί η τελική συλλογή κειμένων, με την προσθήκη αποσπασμάτων άλλων συγγραφέων στο πρωτότυπο (Πλάτων: “Φαίδρος”, Ησίοδος, Λυρικοί, Καλλίμαχος, Όμηρος και άλλοι) ή σε μετάφραση νέων δικών μου ποιημάτων και σχολίων.

ΠΛΟΗΓΗΣΗ:
Διάλεξα να παρουσιάσω αυτήν την έρευνα σε 10 δισέλιδα -τάφους-της-φωνής-διά-της-γραφής, με νέα αντιγραφή και επεξεργασία των αποσπασμάτων. Κάθε δισέλιδο αφορά κυρίως μια θεματική που γράφεται πρώτη στη σειρά στο εξώφυλλό του, αλλά ταυτόχρονα συνυπάρχει με τις υπόλοιπες, αφού συχνά το προηγούμενο ή το επόμενο θέμα περιέχεται ήδη στο δισέλιδο αποτελώντας ένα αυτόνομο κομμάτι αλλά και ένα τμήμα μιας αλυσσίδας κειμένων.

Ποίηση, Γαβριηλίδης, 2012, 44 σελ.

Ομηρικά – Φοίβη Γιαννίση

(Πηνελόπη I_am addicted to you)

έχει πάθος με την πισίνα
κάθε μέρα στην πισίνα πάνω-κάτω
την ίδια διαδρομή ξανά και ξανά
η πισίνα την κρατά στη ζωή
το κολύμπι στην πισίνα την συντηρεί
το συνεχές πηγαινέλα
η ρυθμική αναπνοή
ο συντονισμός χεριών ποδιών
με το κεφάλι
μέσα έξω μέσα έξω
στο νερό
το κεφάλι
επαναλαμβανόμενα μπαίνει και βγαίνει
φυσά μέσα ρουφά έξω τον αέρα
οι παύσεις κάθε λίγο στο διάδρομο
τα πλακάκια κάτω από την επιφάνεια μέσα
στο φως
τα ξένα σώματα απειλητικά
με σκουφιά και με πέδιλα
το νερό μες στο χλώριο
ο ουρανός πάνω από κυπαρίσσια
η πισίνα με κρατά στη ζωή
το συνεχές τραγούδι
το μέτρημα
ένα δύο τρία τέσσερα πέντε
έξι επτά οκτώ εννιά δεκαπέντε
δεκαεννιά χτυπήματα περιστροφές
το τραγούδι του μετρήματος η επανάληψη απολιθώνει
το τραγούδι της πισίνας με σώζει
με σώζει από τη γνώση πως
δε μ’ αγαπά

Βόλος 24-5-07

H συλλογή χρησιμοποιεί ως διαφορετικές περσόνες μίας αφήγησης μυθικά πρόσωπα που προέρχονται από τα ομηρικά έργα, καθώς και επεισόδια ή τόπους από την Οδύσσεια. Δημιουργείται έτσι ένα σπασμένο πολλαπλό εγώ που υποδύεται ανάλογα με τη στιγμή της ιστορίας ένα διαφορετικό ρόλο, για να μιλήσει για θέματα όπως ο έρωτας, ο ξένος, η μητρότητα, το ταξίδι, η μνήμη, η εποχή, η νοσταλγία.

Οι ηχογραφήσεις που περιέχονται στο CD συνθέτουν μαζί με τα ποιήματα ένα συνολικό έργο που ενσωματώνει γραφή και εκφώνηση ως σειρά δράσεων-performances. Στο ίχνος της γραφής που, πρώτο στη σειρά, σημαδεύει τις χρονικές στιγμές και τους τόπους στους οποίους έγινε, προστίθεται το προφορικό ίχνος, οι απαγγελίες in situ. Οι εκφωνήσεις πραγματοποιήθηκαν και ηχογραφήθηκαν από τη Φοίβη Γιαννίση σε επιλεγμένους τόπους σχετιζόμενους με το κάθε ποίημα ως φυσικό ηχητικό περιβάλλον, κατά τη διάρκεια μίας διήμερης καλοκαιρινής περιπλάνησης τον Ιούλιο του 2009 στο Πήλιο. Οι απαγγελίες θέλουν να θυμίσουν την αρχική ρυθμική προφορική προέλευση της ποίησης.

Ποίηση, Κέδρος, 2009, 84 σελ.

Θηλιές – Φοίβη Γιαννίση

Συγκεντρωτική έκδοση των ποιητικών συλλογών “Προσευχές”, “Σχοινιά”, “Καληδονύχι” και “Αναπνοές” (οι τρεις πρώτες δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στο περιοδικό “Ποίηση”, τ. 15/2000, 18/2001 και 22/2003, αντίστοιχα).

Ποίηση, Νεφέλη, 2005, 95 σελ.