Ιώ Τσοκώνα

Το Πέρα των Ελλήνων – Ιώ Τσοκώνα

Στην Κωνσταντινούπολη
του χθες και του σήμερα


Όσο κοινότοπο κι αν ακούγεται, δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό και να μην πω το αυτονόητο: Είναι πανέμορφη η Πόλη, είναι πανέμορφο το Πέρα. Βαρύ και ασήκωτο το φορτίο που κουβαλούν. Κάθε γωνιά τους έχει και μια ιστορία, κάθε στενό τους έχει το δικό του μυστικό.
Εδώ και αιώνες γράφτηκαν, γράφονται και θα γράφονται διθύραμβοι για το κάλλος της Πόλης, για την αρχοντιά και τη μεγαλοπρέπειά της, για την ιστορία της… Τι μπορεί να προσθέσει κανείς όταν άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων και όλων των τεχνών ζωγράφισαν, τραγούδησαν και έγραψαν για κάθε σπιθαμή της, βάζοντας ο καθένας το δικό του λιθαράκι στο μωσαϊκό που τη συνιστά; Αν πρέπει όμως να συμπυκνώσουμε όλα αυτά και θελήσουμε να δώσουμε ένα στίγμα της που να τα συγκεντρώνει όλα, θα καταλήξουμε στο Πέρα. Χωρίς να θέλω να μειώσω την ομορφιά και την αξία καμίας άλλης περιοχής, θεωρώ πως στο Πέρα χτυπούσε και εξακολουθεί να χτυπάει η καρδιά της Πόλης.
Ένα σύντομο οδοιπορικό, εκ των έσω, στην ιστορία της πιο φημισμένης αστικής περιοχής της Πόλης, στο πολυπολιτισμικό Πέρα, το οποίο όμως στιγματίστηκε καθοριστικά από την ελληνορθόδοξη κοινότητα. Μέσα από μία βιωματική αφήγηση περιγράφονται τα σχολεία, τα προξενεία και τα μέγαρα, ο κινηματογράφος, το θέατρο και ο Τύπος, αλλά και οι άνθρωποι, αστοί, διανοούμενοι ή γραφικοί, που έδωσαν πνοή και χρώμα στην περιοχή. Ξεκινώντας από την πρώτη κατοίκηση του Πέρα τον 16ο αιώνα μέχρι σήμερα, ξεδιπλώνεται η ακμή και η παρακμή μιας κοσμοπολίτικης κοινωνίας, παράλληλα με τη μεταμόρφωση της όψης της περιοχής.
Η έκδοση συμπληρώνεται από φωτογραφικό υλικό.

Πρόλογος: Θωμάς Κοροβίνης
Εμπλουτισμένη και αναθεωρημένη έκδοση

Ταξίδια και περιηγήσεις, Μεταίχμιο, 2021, 408 σελ.

Έγκλημα στον Ιανό – Ιώ Τσοκώνα

Τι κοινό μπορεί να έχει ένα στυγερό έγκλημα σε κάποιο αρχοντικό της Πριγκήπου, με ένα αδιάφορο ατύχημα στην Αθήνα του σήμερα; Ή μήπως δεν ήταν ατύχημα; Συνδετικός κρίκος των δύο ιστοριών είναι η Δανάη.

Μια μεταφράστρια, επηρεασμένη από την αστυνομική λογοτεχνία που υπηρετεί από καιρό, βλέπει παντού δολοφονίες. Ακόμα κι ένα ατυχές συμβάν το οποίο λαμβάνει χώρα στον Ιανό, εξελίσσεται γι’ αυτήν σε έμμονη ιδέα. Το τελευταίο μυθιστόρημα που μεταφράζει διαδραματίζεται σε ένα από τα νησιά της Προποντίδας, στην Κωνσταντινούπολη, και είναι αυτό που τροφοδοτεί τις εμμονές της και την οδηγεί σε αχαρτογράφητα για εκείνη μονοπάτια… Ως άτυπο συνεργάτη στην περιπέτειά της βρίσκει τον Νικηφόρο, έναν νεαρό και άπειρο αστυνομικό του Τμήματος Ανθρωποκτονιών.

Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Τσουκάτου, 2018, 240 σελ.

Στα χρόνια της Κιοσέμ Σουλτάν – Ιώ Τσοκώνα

Μια ελληνίδα σουλτάνα στην οθωμανική αυτοκρατορία του 17ου αιώνα


Η Κιοσέμ Σουλτάν υπήρξε μία από τις πιο ισχυρές γυναίκες στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η ελληνικής καταγωγής Αναστασία έφτασε σε μικρή ηλικία στο χαρέμι του σουλτάνου Αχμέντ Α’, έγινε η αγαπημένη του τζαριγέ και στη συνέχεια νόμιμη σύζυγος. Δυναμική, με πάθος για εξουσία, κατάφερε να διατηρήσει έναν ηγετικό ρόλο στη διοίκηση της αυτοκρατορίας, άλλοτε φανερά και άλλοτε υπογείως, κατά τη διάρκεια της βασιλείας έξι σουλτάνων.
Τον 17ο αιώνα η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέμενε κραταιά, παρ’ ότι είχαν αρχίσει να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια της παρακμής: συνωμοσίες και ίντριγκες, δολοφονίες και αδελφοκτονίες, ανελέητος ανταγωνισμός των γυναικών του χαρεμιού και υποκινούμενες εξεγέρσεις. Στο επίκεντρο αυτού του σύμπαντος, που ξετυλίγεται στην εμπεριστατωμένη αφήγηση της Ι. Τσοκώνα, βρισκόταν η Κιοσέμ, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, αδίστακτη και φιλόδοξη αλλά συγχρόνως γενναιόδωρη και λαοφιλής, που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα της.
Μια ιστορία που η σημερινή πραγματικότητα δείχνει ότι δεν μπορούμε να αγνοούμε.

Η συγγραφέας, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων πολλές τουρκικές πηγές, περιγράφει τη διοίκηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αποκαλύπτει δυσεύρετες πληροφορίες για την κρυφή ζωή μέσα στο χαρέμι. Ιδιαίτερη αναφορά με εικόνες γίνεται σε πολλά θέματα, όπως οι τιμωρίες, οι ευνούχοι, οι γάμοι των σουλτάνων, το Μπλε Τζαμί, οι μεγάλοι δραγουμάνοι κ.ά., χάρτες δίνουν την εικόνα της αυτοκρατορίας και της Πόλης, ενώ σε παράρτημα παρατίθενται τα ονόματα και η διαδοχή των σουλτάνων, καθώς κι ένα βοηθητικό γλωσσάρι.

Ιστορία, Αιώρα, 2017, 168 σελ.

Το Πέρα των Ελλήνων – Ιώ Τσοκώνα

Στην Κωνσταντινούπολη του χθες και του σήμερα


Ένα σύντομο οδοιπορικό, εκ των έσω, στην ιστορία της πιο φημισμένης αστικής περιοχής της Πόλης… Στο πολυπολιτισμικό Πέρα, το οποίο όμως στιγματίστηκε καθοριστικά από την ελληνορθόδοξη κοινότητα. Μέσα από μία βιωματική αφήγηση περιγράφονται τα σχολεία, τα προξενεία και τα μέγαρα, ο κινηματογράφος, το θέατρο και ο Τύπος, αλλά και οι άνθρωποι, αστοί, διανοούμενοι ή γραφικοί, που έδωσαν πνοή και χρώμα στην περιοχή. Ξεκινώντας από την πρώτη κατοίκηση του Πέρα τον 16ο αιώνα μέχρι το σήμερα, ξεδιπλώνεται η ακμή και η παρακμή μιας κοσμοπολίτικης κοινωνίας, παράλληλα με τη μεταμόρφωση της όψης της περιοχής.

Ταξίδια και περιηγήσεις, Μεταίχμιο, 2014, 312 σελ.