Ακακία Κορδόση

Ακακία Κορδόση (1940-2015)

Ελληνες λογοτέχνες
Η Ακακία Κορδόση γεννήθηκε το 1940 στο Μεσολόγγι. Ήταν πεζογράφος, δοκιμιογράφος και μεταφράστρια.
Έκανε τις εγκύκλιες σπουδές της στην Παλαμαϊκή Σχολή και συνέχισε με σπουδές γαλλικής φιλολογίας στην Ελλάδα και στην Ντιζόν στη Γαλλία. Εργάστηκε αρχικά στην υπηρεσία Τύπου της Γαλλικής Πρεσβείας και στη συνέχεια υπηρέτησε για πολλά χρόνια στη δημόσια εκπαίδευση ως καθηγήτρια γαλλικής γλώσσας.
Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1967, με διήγημά της στο περιοδικό Νέα Εστία. Εξαιρετικά παραγωγική, εξέδωσε τα διηγήματα Γκρίζες μέρες (1973), Ποιος, αν φώναζα (1987), Οι γερανοί (1993), Τα χαμένα βήματα του αυτοκράτορα (1999), Ζωγραφισμένος Αύγουστος (2005), Δεν πειράζει που δεν μ’ άκουσες (2011), Σαν μουσική τη νύχτα (1997), τα μυθιστορήματα Ο εμπρησμός (1992), Το διπλό ταξίδι (1994), Τα νοερά καλοκαίρια (1995), Ο μυστικός κόσμος του καθηγητή Αναγνώστου (2001), Απ’ το ροζ ως το κόκκινο (2010), το θεατρικό Ένας άνθρωπος που λεγόταν Μπάυρον (1974) αλλά και δοκίμια και μελέτες: Αναλογίες (1974), Γνωρίστε το Μεσολόγγι (1976), Το Μεσολόγγι της ομορφιάς και του πνεύματος (2003), Ο γιατρός Νικόλαος Μαγκανάς. Από την Πίζα στο Μεσολόγγι (2011) κ.ά. Για τα διηγήματα Δεκατρείς φωνές της σιωπής, που πρωτογράφτηκαν στα γαλλικά το 1990, έλαβε το Μέγα Βραβείο Γραμμάτων της Γαλλικής Ακαδημίας το 1991 –το βιβλίο κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1992– και για τη γλωσσική μελέτη της Μιλήστε μεσολογγίτικα (1981) τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Είχε μεταφράσει αρκετά έργα του Μπαλζάκ για τις εκδόσεις Καστανιώτη, αλλά και σύγχρονη γαλλική λογοτεχνία (Φρανς Ρος, Κατρίν Αλεγκρέ) καθώς και την Ιστορία της πολιορκίας του Μεσολογγίου του Ογκίστ Φαμπρ. Επιμελήθηκε επίσης την έκδοση Οκτώ γράμματα του Φώτη Κόντογλου στον Δημήτρη Κασόλα (2002). Συνεργασίες της δημοσιεύθηκαν στο Έθνος και στο ένθετο Ιστορικά της Ελευθεροτυπίας.
Η ελληνική Ιστορία, η γενέθλια πόλη ως τόπος μνήμης αλλά και ως τόπος δράσης των έργων της, η αναζήτηση ταυτότητας, η αναψηλάφιση του εαυτού σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας, άνθρωποι ταπεινοί και κουρασμένοι, άνδρες και γυναίκες που αναζητούν στο παρελθόν, στα πρώτα σκιρτήματα της χαράς, της φιλίας και του έρωτα, ερείσματα για να ζήσουν το παρόν τους, η πίστη στην εσωτερική δύναμη του ανθρώπου, στοιχεία αυτοβιογραφικά και ένας νοσταλγικός τόνος επανέρχονται στα κείμενά της.
Δραστήριο μέλος της πολιτιστικής ζωής του Μεσολογγίου από τα νεανικά της χρόνια, συμμετείχε στην έκδοση νεανικών λογοτεχνικών περιοδικών. Ήταν ιδρύτρια της Κινηματογραφικής Λέσχης Μεσολογγίου και διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου. Ήταν συνιδρύτρια με τον αδελφό της Νίκο Κορδόση του πολιτιστικού οργανισμού «Διέξοδος», όπου συντόνιζε για πολλά χρόνια τη Λέσχη Ανάγνωσης.
Για όσους είχαν την τύχη να τη γνωρίσουν από κοντά αποτέλεσε διαρκές παράδειγμα αντοχής, δύναμης και μαχητικής διάθεσης απέναντι στις αντιξοότητες του βίου. Έχοντας προσβληθεί από πολιομυελίτιδα στην παιδική της ηλικία, αντιμετώπιζε έκτοτε προβλήματα υγείας, δεν άφησε όμως αυτά να γίνουν τροχοπέδη στη διεκδίκηση μιας φυσιολογικής ζωής και μιας δημιουργικής πορείας. Μικροκαμωμένη, με ζωηρή φωνή και ανοιχτό χαμόγελο, ενέπνευσε χιλιάδες μαθητές που πέρασαν από τα χέρια της και, παρέμεινε, παρά τις ταλαιπωρίες της, δραστήρια ως τα τελευταία χρόνια της, ως λογία, ως δασκάλα, ως δημόσιο πρόσωπο.
Για το σύνολο του έργου της εξελέγη το 2003 επίτιμη διδάκτωρ της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 2004 τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο του Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών.
Έφυγε από τη ζωή το απόγευμα της Πέμπτης 26 Μαρτίου 2015 στο σπίτι της στο Μεσολόγγι από παθολογικά αίτια, σε ηλικία 75 ετών.
Πηγή: tovima.gr
Μυθιστορήματα
Τα νοερά καλοκαίρια (1995), Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
Η τριλογία της Αβρούπολης (2011), Εκδόσεις Πικραμένος

Νουβέλες-Διηγήματα
Σαν μουσική τη νύχτα (1997), Άγκυρα
Δεν πειράζει που δεν μ’ άκουσες (2011), Εκδόσεις Πικραμένος
Δεκατρείς φωνές της σιωπής (2011), Εκδόσεις Πικραμένος

Συλλογικά έργα
Πρακτικά επιστημονικής ημερίδας για τον Μιλτιάδη Μαλακάση (2011), Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία (ΑΙ.ΠΟ.Ε.)

Τα νοερά καλοκαίρια – Ακακία Κορδόση

Τα νοερά καλοκαίρια


Κάπου στη δεκαετία του ’60, μια παρέα νέα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, φεύγουν για μια ολοήμερη εκδρομή σ’ ένα μικρό νησί. Η χαρά, ο έρωτας και η φιλία πλέκονται μες στις ώρες της μέρας τους, που περιγράφονται λεπτό με λεπτό, καθώς αναδύονται λαμπερές μέσα από την αχλή της μνήμης της αφηγήτριας. Μια μέρα που ακολουθεί τον χρόνο τον πραγματικό των ρολογιών, μα οδηγεί σε έναν χώρο μαγικό, αυτόν της εφηβείας. Ένα αληθινό «Ταξίδι στα Κύθηρα», με τέλος απρόοπτο.

Μυθιστόρημα, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 1995, 190 σελ.

Σαν μουσική τη νύχτα – Ακακία Κορδόση

Σαν μουσική


Ένας ονειροπόλος τεχνίτης και δύο έφηβοι μας παίρνουν μαζί τους σ ένα ταξίδι στην αθωότητα της εφηβείας μας. Σ ένα ταξίδι πραγματικά μαγικό…

Νουβέλα, Άγκυρα, 1997, 129 σελ.

Δεν πειράζει που δεν μ’ άκουσες – Ακακία Κορδόση

Δεν πειράζει που



Φαινόταν όμως και λίγο απόμακρη, λες και η τελευταία έγνοια που είχε φύγει από πάνω της είχε πάρει μαζί της και κάθε ενδιαφέρον της.

Σε πράγματα που τη ρώταγα, δικά της, καθημερινά, μου απαντούσε αφηρημένα, ή σήκωνε τους ώμους: “ξέρω κι εγώ;” ενώ δεν μπορεί να μην ήξερε. Κι όταν τη ρώτησα αν αγόρασε στη Θεσσαλονίκη κάτι για τον εαυτό της, με κοίταξε στα μάτια σκεφτικά και μετά μου είπε: “Αγόρασα ένα.” “Τι;” της είπα. “Ένα πώς το λένε;” “Τι;” επέμενα. “Ένα αυτό, μωρέ, που βάζουμε…”.

“Καλά, μου το λες του χρόνου”, της είπα γελώντας. “Άντε να ντυθείς να βγούμε”.

Κι ο Ηλίας όμως όταν βγήκαμε, μου έκανε κάποια νοήματα πως η Αύρα είχε αλλού το μυαλό της.

“Ασ’ την? είναι κουρασμένη”, του είπα.

Όμως δυστυχώς η Αύρα δεν ήταν κουρασμένη. Τουλάχιστον, δεν ήταν η κούραση που την απομάκρυνε απ’ τη ζωή της.

Με το νέο αυτό βιβλίο της η μόνη βραβευμένη με το Μέγα Βραβείο της Ακαδημίας της Γαλλίας ελληνίδα συγγραφέας Ακακία Κορδόση, της οποίας τα διηγήματα οι Γάλλοι ακαδημαϊκοί έχουν παραλληλίσει με εκείνα του Τσέχοφ, πλουτίζει τη Λογοτεχνία με δύο ακόμα μορφές: την Αγγελική Χατζημέρη και την Αύρα.

Και οι δύο αυτές μυθιστορηματικές ηρωίδες, όπως και οι περισσότεροι ήρωες της Ακακίας Κορδόση, μπήκαν στη “ζωή” με αθόρυβα βήματα (η πρώτη από ταπεινοφροσύνη, η δεύτερη για να μην αποκαλύψει την πληγή της καρδιάς της από τον πρώτο της έρωτα) και κανείς δεν τις άκουσε, θα μείνουν όμως στη Λογοτεχνία και θα τις ακούμε για πάντα.

Η υπόγεια μουσική της εσωτερικής τους ζωής, που ξεφεύγει μέσα από σοφά επιλεγμένα από τη συγγραφέα ανοίγματα (φαινομενικά ασήμαντα γεγονότα και λεπτομέρειες) μας συνεπαίρνει, όπως πολύ εύστοχα είχε πει για τα διηγήματα της Ακακίας Κορδόση η Ζακλίν ντε Ρομιγύ.

Νουβέλες και διηγήματα, Εκδόσεις Πικραμένος, 2011, 112 σελ.

Δεκατρείς φωνές της σιωπής – Ακακία Κορδόση

Δεκατρείς φωνές


Το βιβλίο αυτό έχει μια σειρά από πρωτιές και μοναδικότητες: γράφτηκε και εκδόθηκε αρχικά στη γαλλική γλώσσα από Έλληνα συγγραφέα και κάτοικο Ελλάδας, μόλις κυκλοφόρησε στη Γαλλία (1990) βραβεύτηκε με το Μέγα Βραβείο της Ακαδημίας της Γαλλίας (Grand Prix de l’ Academie Francaise), βραβείο που δόθηκε για πρώτη φορά σε μη Γάλλο συγγραφέα, και βέβαια η Ακακία Κορδόση υπήρξε η πρώτη Ελληνίδα που έχαιρε αυτής της τιμής.

Πρόκειται για μια συλλογή από δεκατρία διηγήματα και νουβέλες, “θαυμάσιες, ανθρώπινες, συχνά συγκλονιστικές” όπως τα χαρακτήρισε η γνωστή ελληνίστρια και ακαδημαϊκός Ζακλίν ντε Ρομιγί, που θαύμασε “την παλλόμενη ευαισθησία τους και τη βαθιά ανθρωπιά τους”. Η συγγραφέας επέλεξε να πλάσει και να ψυχογραφήσει βαθιά όχι ήρωες, αλλά αντι-ήρωες. Στα διηγήματά της δεν υπάρχουν επιτυχημένες, ευτυχείς και δυνατές προσωπικότητες, αλλά παρελαύνουν μοναχικές, σιωπηλές φιγούρες με απλά όνειρα και αναγνωρίσιμα ονόματα. Οι περισσότερες είναι γυναίκες. Γυναίκες που ήταν γεννημένες για μια καλύτερη ζωή, που προσπάθησαν να αλλάξουν την πραγματικότητά τους, που θυσιάστηκαν σιωπηρά, αλλά και γυναίκες που βρήκαν τη δύναμη να πατήσουν σε στέρεο έδαφος χωρίς να αλλοτριώσουν την ψυχή τους. Η Μάρω Βαμβουνάκη έχει σχολιάσει πολύ χαρακτηριστικά: “Η Ακακία γράφει γιατί θέλει να είναι με το μέρος των πιο αδυνάτων, των ασθενών και των οδοιπόρων. Των ασθενών από ευαισθησία και των οδοιπόρων από εξοστρακισμό. Υπάρχουν δεκάδες θαυμάσια ζωγραφισμένα, αδύναμα πλάσματα στα βιβλία της”. Και ο Φρέντυ Φερμανός συμπλήρωσε: “Πάντα πίστευα ότι έτσι πρέπει να γράφονται οι ανθρώπινες ιστορίες: Όχι με κραυγές. Με ψιθύρους”.

“Αυτά που περιγράφει η Ακακία Κορδόση” αναφέρει ο ισόβιος γραμματέας της Γαλλικής Ακαδημίας Μωρίς Ντρυόν, στο σκεπτικό της βράβευσής της, “θα μπορούσαν να συμβούν σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, όπως και οι ιστορίες του Τσέχοφ, που πέρα από το λαϊκό χρώμα τους έχουν παγκόσμια εμβέλεια. Οι ζωές των ανθρώπων που πλάθει η συγγραφέας αγγίζουν την τραγωδία, αλλά είναι πάντα μια τραγωδία βουβή, που δεν ξέρει ή δεν τολμάει να εκφραστεί. Η μεγάλη επιτυχία του βιβλίου βρίσκεται ακριβώς στην τέχνη με την οποία η Ακακία Κορδόση μας κάνει να διακρίνουμε την εσωτερική ζωή των ανδρών και των γυναικών που δεν ξέρουν πως έχουν μια εσωτερική ζωή και δεν διαθέτουν τις λέξεις για να κάνουν τον απολογισμό της”.

Βραβείο: Prix de l’Académie Française – Fondation Le Métais-Larivière 1991

Νουβέλες και διηγήματα, Εκδόσεις Πικραμένος, 2011, 224 σελ.

Η τριλογία της Αβρούπολης – Ακακία Κορδόση

Η τριλογία της ΑβρούποληςΤα νοερά καλοκαίρια


Στο νέο αυτό μυθιστόρημα της βραβευμένης συγγραφέως Ακακίας Κορδόση πρωταγωνιστεί ένα νεαρό κορίτσι, η Αλίκη, που -μέσα από την αλληγορικότητα των καλοκαιριών της- παρακολουθούμε την εξέλιξή του από τα πρώιμα εφηβικά χρόνια, τα “χρόνια της αθωότητας”, ως την τρίτη σχεδόν δεκαετία της ζωής της, όπου γίνεται και η πραγματική, βίαιη ενηλικίωσή της. Στο “Πρώτο καλοκαίρι” δύο παιδιά μαγεύονται από μια επιστολή που καταφθάνει από το μακρινό παρελθόν και ακολουθούν τη φαντασίωση ενός ονειροπόλου τεχνίτη, ενώ στο “Δεύτερο καλοκαίρι” μια παρέα εφήβων πραγματοποιεί την πολυπόθητη εκδρομή σε ένα νησάκι της λιμνοθάλασσας. Στο τελευταίο μέρος της τριλογίας, “Τα άλλα καλοκαίρια”, η αφορμή είναι μια ερωτική ιστορία και ένα αισθηματικό αδιέξοδο, αλλά η Ακακία Κορδόση μέσα από ένα έξοχο ποιητικό κείμενο, το κείμενο των χρωμάτων, κάνει ένα από τα αγαπημένα της ψυχογραφικά μακροβούτια. Η ηρωίδα πέρασε από τη ροζ στην γαλάζια περίοδο, από εκεί στην ασημιά περίοδο της εφηβείας για να καταλήξει στην κόκκινη, όπου την περίμενε η τραυματική ενηλικίωση. Το μεγαλύτερο μέρος της τριλογίας λαμβάνει χώρα στην ιδεατή πόλη της ήρεμης και ζεστής λιμνοθάλασσας, την Αβρούπολη, και τελειώνει στην Αθήνα.

Το καινούριο αυτό βιβλίο της Ακακίας Κορδόση αποτελείται από τρία προηγούμενα έργα της ίδιας συγγραφέως, τα οποία συνδέθηκαν με νέα οπτική, αποκτώντας με τον τρόπο αυτόν και μια καινούρια λογοτεχνική προσωπικότητα και υπόσταση. Η πλοκή απέκτησε πλέον άλλο ενδιαφέρον και σασπένς, οι ήρωες ολοκληρώθηκαν περαιτέρω ως χαρακτήρες, οι πράξεις τους απέκτησαν καινούριες ερμηνείες, οι χώροι δράσης οριοθετήθηκαν με μια νέα δυναμική.

Βαθιά και αποκλειστικά ανθρωποκεντρική συγγραφέας η Ακακία Κορδόση με ένα λιτό και “ευγενές” συγγραφικό χέρι μάς παραδίδει πλέον μια τριλογία για τα χρόνια της αθωότητας και την ενηλικίωση, τη φιλία και τον έρωτα, την οικογένεια, τη ζωή και τον θάνατο…

Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Πικραμένος, 2011, 352 σελ.

Πηγές: Biblionet, Εκδόσεις Πικραμένος, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, Άγκυρα