Ανδρέας Λασκαράτος (1811-1901)

Ελληνες λογοτέχνες


Κεφαλωνίτης σατιρικός ποιητής και πεζογράφος. Γεννήθηκε στο Ληξούρι καί σπούδασε στο λύκειο Γκύλφορντ της Κεφαλλονιάς, με τον διδάσκαλο του γένους Νεόφυτο τον Βάμβα.
Υστερα σπούδασε στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας, με δάσκαλο τον Κάλβο.
Επειτα, γιά τέσσερα χρόνια, πήγε στη Γαλλία καί Ιταλία να σπουδάσει νομικά. Το 1839 πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο της Πίζας καί υπηρέτησε ώω ειρηνοδίκης στην Κέρκυρα.

Το 1846 παντρεύτηκε την Πηνελόπη Κοργαλένιου, υποδειγματική σύζυγο, που του παραστάθηκε με θάρρος καί στοργή σε όλες τις δυσκολίες της ζωής του, καί στην οποία είχε αφιερώσει το θαυμάσιο ποίημά του, Στη γυναίκα μου.

Οι δυσκολίες καί οι ατυχίες άρχισαν, όταν ο Λασκαράτος αποφάσισε να αφοσιωθεί στη σάτιρα, προς την οποία τον έσπρωχνε η έμφυτη κλίση του. Ηταν γεννημένος σατιρικός. Ολα τα άτοπα, τα στραβά, τα υποκριτικά, τα στηλίτευσε με θάρρος καί τόλμη. Ηταν πολέμιος των προλήψεων καί εχθρός της αδικίας. Καί μαστίγωσε τα ελαττώματα της κοινωνίας, η οποία όμως δεν τον άφησε ήσυχο.

O Λασκαράτος γνώρισε συνεχείς διώξεις, προπηλακισμούς, φυλακίσεις. Τo αποκορύφωμα ήταν, όταν στις 2 Μαρτίου 1856 αφορίστηκε από την Εκκλησία, λόγω του βιβλίου του Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς.
Θέλησε να πάρει τον αφορισμό στ’ αστεία.
– Καί τι θα πάθω τώρα που με αφόρισαν; ρώτησε.
– Νά, το κορμί σου δε θα λιώσει ποτέ.
– Τουλάχιστον αφόρισαν καί τα παπούτσια μου, να μη λιώνουν οι σόλες τους;
Ωστόσο, μπρός στο αγανακτισμένο κύμα, που ογκώθηκε εναντίον του, αναγκάστηκε να καταφύγει στη Ζάκυνθο, κι από κεί να αυτοεξοριστεί γιά τέσσερα χρόνια στο Λονδίνο. Εκεί έγραψε την Απόκριση στον αφορισμό. Γύρισε το 1859 καί εξέδωσε τη σατιρική εφημερίδα «Λύχνος».
Καινούριες διώξεις ακολούθησαν εξαιτίας ενός σατυρικού ποιήματος που έγραψε γιά τον τότε διάδοχο Κωνσταντίνο.

Οι διάφορες διώξεις που γνώρισε είχαν βαθύ αντίκτυπο στην πολυμελή οικογένειά του, αν ληφθεί μάλιστα υπόψη οτι δεν είχε άλλα βιοποριστικά μέσα. Ωστόσο καί ο Λασκαράτος καί η γυναίκα του έμειναν καί αξιοπρεπείς. Η εμμονή στον αγώνα του μπορεί να είχε πείσμα, εσήμαινε όμως καί σταθερότητα στίς πεποιθήσεις του.

Tον Ιανουάριο του 1900 έγινε άρση του αφορισμού του.

Πέθανε στο Αργοστόλι, όπου διέμενε μετά από τους διωγμούς που υπέστη, στις 24 Ιουλίου 1901.

O Λασκαράτος ήταν έντιμος, ευλαβής καί ευθύς. Η σάτιρά του δεν απόβλεπε στο να θίξει πράγματα, όσο να διορθώσει καταστάσεις.
Αυτό του αναγνωρίστηκε περί το τέρμα του βίου του. Εκτός από τις ποιητικές συλλογές του, έγραψε μιά Στιχουργική, μετάφρασε τo βίο του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, καί έγραψε θαυμάσιους Χαρακτήρες κατά το πρότυπο του Θεοφράστου.
Τo 1960 εκυκλοφόρησαν πλήρη τα Απαντά του.

Πεζογραφήματα – Σατιρικά
Βιογραφία (1837)
Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς ή
Σκέψες απάνου στην οικογένεια στην πολιτική και στη Θρησκεία στη Κεφαλονιά (1856)
Οι καταδρομές μου εκ του Λύχνου (1863)
Η στιχουργική της Γραικικής γλώσσης (1865)
Απόκριση εις τον αφορεσμόν του Κλήρου (1867)
Η Δίκη μου με τη Συνοδο (1869)
Δοκίμιον ποιητικής (1877)
Η τέχνη του δημηγορείν και συγγράφειν (1878)
Ιδού ο άνθρωπος – Χαρακτήρες (1886)
Αυτοβιογραφία (1863-1898), στα ιταλικά
Στοχασμοί (1921)
Ηθη, έθιμα και δοξασίες της Κεφαλονιάς (1929)

Ποιητικά
Το Ληξούρι εις τους 1836 (1845)
Στιχουργήματα διάφορα (1872)
Γιατί τα τάλαρα τα λένε τάλαρα
Εις τον Ερωτα
Η Δεύτερη Παρουσία
Στην εικόνα μου
Συχαριάσματα εις γενέθλια γαϊδάρου
Καυγάς μεταξύ Αγαμέμνονος και Αχιλλέως
Το λαϊνάκι
Εις Λονδίνον (1851)

Συλλογές
Απαντα (1960)

Βιβλιογραφία
Ο Λασκαράτος ως συγγραφέας χαρακτήρων, Η.Τσιτσέλη – (1892)
Ανδρέας Λασκαράτος, Ι.Ζερβού – (1916)
Αφιέρωμα για τον Λασκαράτο, Νέα Εστία – (1961)
Απο τον Σολωμό στον Μυριβήλη, Α.Καραντώνη – (1969)
Φυσιογνωμίες, Α.Καραντώνη – (1977)

Πηγές: Θ.Ροδάνθης, Μαλλιάρης Παιδεία, ΕΚΕΒΙ