Σοφία Διονυσοπούλου

Στο φως και στο λυκόφως – Σοφία Διονυσοπούλου, Μαρίνα Μέντζου

Δύο σκοτεινά παραμύθια


Τρεις κυνηγοί, πλουμιστά πουλιά, ένα δάσος στο λυκόφως, μια φωτιά που καίει χωρίς κούτσουρα, μια νύμφη με γαλάζια μαλλιά, ένα κριάρι, ένα ζηλόφθονο γιασεμί κι ένας κήπος στην αγκαλιά του ολόγιομου φεγγαριού στοιχειώνουν τα δύο αυτά σκοτεινά παραμύθια.
Συνθεμένα σε τόνους ακραίου λυρισμού, αποπνέουν μια ατμόσφαιρα γκόθικ, όχι όμως την ασπρόμαυρη που έχουμε συνηθίσει, αλλά μια άλλη, γεμάτη χρώματα και πλημμυρισμένη ήχους. Το διττό αυτό κείμενο, με τις αραχνούφαντες αντιστοιχίες και τα μυστικά συναπαντήματα εννοιών και αισθηματικών εξάρσεων, απευθύνεται τόσο σε ένα παιδί εξερευνητή όσο και σε έναν ενήλικα που ξέρει να παραμένει παιδί.

Πεζογραφία, Το Ροδακιό, 2021, 40 σελ.

Θυρίδα 1821 – Σοφία Διονυσοπούλου

Ένας ηθοποιός ετοιμάζεται να ερμηνεύσει στο θέατρο το ρόλο του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, κόμη Ιωάννη Καποδίστρια. Και μέσα από την προσπάθειά του να κατανοήσει την πολύπλοκη προσωπικότητα του ήρωά του όπως επίσης και τα κίνητρα όσων τον περιτριγύριζαν, αλλά και τα γεγονότα εκείνης της τόσο ταραγμένης και κομβικής για τη διαμόρφωση του νεώτερου ελληνικού κράτους εποχής, έρχεται αντιμέτωπος με τη μεγαλοσύνη αλλά και τη μικρότητα ενός έθνους που σφράγισε στη μακραίωνη ιστορία του τη μοίρα του όχι μονάχα με Παρθενώνες αλλά και με Διχασμούς και με άγριες αδελφοκτόνες συρράξεις. Αυτό το αλλόκοτο και σαγηνευτικό «μαύρο φως» αποκαλύπτεται αίφνης μπρος στα μάτια του εμβρόντητου ηθοποιού και όσο τον διεγείρει και τον μεθά, άλλο τόσο τον τρομοκρατεί έως θανάτου. Μέσα από ένα κείμενο πότε λυρικό και πότε ωμά εκρηκτικό, πότε ελλειπτικό και πότε λεπτοδουλεμένο στο έπακρο, η Σοφία Διονυσοπούλου μας δίνει μια ποιητική σύνθεση που φωτίζει το σύμπαν του δικού μας 1821: προκύπτει μια εικόνα γυμνή, αληθινή και απέριττη, χωρίς μεταφυσική, ιδεασμούς και ψιμύθια, σαν προϊόν της ιστορικής διεργασίας που τη γέννησε. Χωρίς στείρες θριαμβολογίες αλλά και χωρίς τον αμφίβολο αρνητισμό του τιμητή. Και αφήνοντας, βέβαια, να ξεχειλίσει η τρυφερότητα γι’ αυτή την ευγενική μορφή του τραγικού Κερκυραίου ευπατρίδη που πλήρωσε με τη ζωή του το όραμά του για μια Ελλάδα ελεύθερη, δίκαιη και αποκατεστημένη στο πάνθεο των σύγχρονων ευνομούμενων κρατών.

Γνωστή κυρίως από το ποιητικό της θέατρο ( η Νυχτωδία απέσπασε το Α’ κρατικό βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου θεατρικού συγγραφέα το 1999, ενώ η πρόσφατη Μήδεια∙ μηδέν στο κόκκινο (Sestina 2016) μας έδωσε μια ολότελα αιρετική εκδοχή του μύθου), η Σοφία Διονυσοπούλου χειρίζεται την ποίηση ως δραματικό εργαλείο επιβίωσης σε κάθε λογοτεχνικό είδος. Άλλα της έργα: Με τις ευλογίες των νεκρών (σπονδυλωτά διηγήματα, Άγρα 1997), Νεροπομπή (θέατρο, Νεφέλη 2001), Ιφιγένεια της Ευριπίδου (θέατρο, Νεφέλη 2010), Η κόρη του ξενοδόχου (μυθιστόρημα, Άγρα 2012), Ψυχές στην ερημιά του (ποιητικά πεζά, Το Ροδακιό 2016), Σε ονομάζω Χιουρρέμ (ποιητική σύνθεση, Το Ροδακιό 2019).

Ποίηση, Το Ροδακιό, 2020, 32 σελ.

Σε ονομάζω Χιουρρέμ – Σοφία Διονυσοπούλου

ΤΟ ΞΕΡΩ
Μου το είπε το γέλιο του Κι εγώ πήρα τα μέτρα μου Όσο κι αν πόνεσε ο Σουλτάνος μου Η αγάπη μου Η ψυχή μου Έπρεπε να τα πάρω Και τον παρέλαβαν μια νύχτα οι Σιωπηλοί Και τέλος
ΤΕΛΟΣ Ιμπραήμ

Ποίηση, Το Ροδακιό, 2019, 72 σελ.

Μήδεια μηδέν στο κόκκινο – Σοφία Διονυσοπούλου

Θεατρικό, Sestina, 2016, 48 σελ.

Ψυχές στην ερημιά του – Σοφία Διονυσοπούλου

Σιλικόνη. Γύρω βουνά με χρυσαφιές καμπύλες και σκόνη στα παράθυρα. Γίδια σκόρπια εδώ κι εκεί. Βελάσματα και μουγκρητό της μηχανής. Λιοπύρι. Τα μέτωπα ιδρώνουν, οι μασχάλες ιδρώνουν, ο αέρας πυκνώνει, το λεωφορείο πηγαίνει.
Εκείνο -σακαράκα, ο δρόμος- λακκούβες. Και πηγαίνει. Κόντρα στη ζέστη. Κόντρα στις μύγες. Κόντρα στα γίδια.
Οι κραδασμοί τρίβουν τα γυναικεία στήθη στα υφάσματα, τους γλουτούς στα καθίσματα, ρίχνουν τους όρθιους στους διπλανούς τους, μπλέκουν χέρια κι ανάσες, η ατμόσφαιρα βαραίνει, τα υγρά αναβλύζουν και ο περιηγητής ρίχνει ζαριές με το βλέμμα στην έρημο αποτιμώντας τη σκληράδα των χρωμάτων, την ταπεινότητα των ελάχιστων οικημάτων.
Μέχρι πού.
Το λεωφορείο σταματάει. Κόσμος κατεβαίνει, κόσμος ανεβαίνει. Η θέση μπροστά του αδειάζει. Ο περιηγητής μετράει το κενό. Κλείνει τα μάτια. Πεταλούδες στριφογυρίζουν στα βλέφαρά του. Το φόντο τους πορτοκαλί. Οι πεταλούδες μαύρες. Ανοίγει τα μάτια.
Μπροστά του η νύχτα.
Ήλιος…

Διηγήματα, Το Ροδακιό, 2016, 40 σελ.

Η κόρη του ξενοδόχου – Σοφία Διονυσοπούλου

“Σαν μπουμπούκι που το βλέπει πρώτη φορά ο ήλιος, η Ηλέκτρα πρόσφερε όλον της τον πόθο ρουφώντας για πάντα ό,τι μπορούσε απ’ το ξενοδοχείο, το σπίτι, το παλατάκι της, δεκατετράχρονος βρικόλακας σε παραμύθι απ’ όπου αποσχίζεται βίαια – λίγο ακόμη, λίγο ακόμη κι ύστερα τέλος”.

Με την “Κόρη του ξενοδόχου” η Σοφία Διονυσοπούλου εμπλέκει δύο εποχές και δύο διαφορετικές ιστορίες. Η πρώτη εκτυλίσσεται το 1975, περιλαμβάνει τις τελευταίες ημέρες της ζωής ενός παραθαλάσσιου ξενοδοχείου, το οποίο αποτελεί και την κατοικία μιας μητέρας και της κόρης της. Συστατικά στοιχεία, ή επίσκεψη της θείας, η καταλυτική εμφάνιση ενός άντρα, το φάντασμα του πατέρα, το ξύπνημα ή η επαναφορά του ερωτισμού, ο ανταγωνισμός και η ωμότητα της αποκάλυψης.

Η δεύτερη ιστορία εκτυλίσσεται το 2000 και παρακολουθεί μερικές ημέρες από τη ζωή μιας γυναίκας, χαμένης στο αποστασιοποιημένο παραλήρημα της. Σκληρότητα, οργή και άρνηση σε μια ιστορία πού συναντά κάπου την πρώτη με τρόπο που να επιτρέπει να μπορούν να διαβαστούν μαζί και οι δύο αλλά και ξεχωριστά.

Μία αφήγηση σε τρίτο πρόσωπο, κοφτή και επικεντρωμένη στη δράση και μία άλλη σε δεύτερο πρόσωπο, που διαβάζεται απνευστί και λειτουργεί σαν ένα είδος εσωτερικής φωνής.

Μυθιστόρημα, Άγρα, 2012, 179 σελ.

Ιφιγένεια της Ευριπίδου – Σοφία Διονυσοπούλου

Ξεκινά με τη θυσία της Ιφιγένειας, που δεν συνέβη ποτέ, φτάνοντας στη σύγχρονη Ιφιγένεια, ξένη που τη φιλοξενεί ως πόρνη η Ευριπίδου. Η ηρωΐδα αλλάζει φύλο και πρόσωπα διαρκώς και διασχίζει τους αιώνες χωρίς χρονολογική σειρά, περνώντας, μεταξύ άλλων, από τη θυσία του Ισαάκ στους δίδυμους πύργους, το Γκουαντάναμο, τη Χιροσίμα και καταλήγει στη σημερινή Αθήνα, πάντοτε με την ίδια απορία:
γιατί τόσο μίσος;

Θεατρικό, Νεφέλη, 2010, 28 σελ.

Νεροπομπή – Σοφία Διονυσοπούλου

Θεατρικό, Νεφέλη, 2001, 54 σελ.

Νυχτωδία – Σοφία Διονυσοπούλου

Βασισμένη σε μια παραλλαγή του μύθου για τη γέννηση του Πάνα, όπου η Πηνελόπη συνευρίσκεται με τους 129 μνηστήρες, η Νυχτωδία είναι μια μονομαχία όπου συγκρούονται δύο αντιθετικές, όσο και συμπληρωματικές μορφές του έρωτα. Τόπος διττός -το μέγαρο ή ο τάφος του Οδυσσέα και της Πηνελόπης. Χρόνος σταματημένος -η νύχτα της αναγνώρισης, μετά το φονικό των μνηστήρων. Τρόπος -μουσική εκφορά του λόγου και άκρατος ερωτισμός. Ερεθισμοί αισθήσεων- ήχοι διάτρητοι, χρώματα σκουριασμένα, κουρελιασμένα αγγίγματα και σκοτωμένο αίμα. Αντικείμενο -η καθαρότητα των κολασμένων.

Α΄ Βραβείο ΥΠ.ΠΟ. Πρωτοεμφανιζόμενου Θεατρικού Συγγραφέα (1999)

Θεατρικό, Άγρα, 2000, 57 σελ.

Με τις ευλογίες των νεκρών – Σοφία Διονυσοπούλου

Μικρά πεζά


“Το σπίτι βρισκόταν στο βουνό…”
Ο ΑΣΒΕΣΤΗΣ
ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ
Η ΚΟΥΝΙΑ
Η ΠΕΡΟΥΚΑ
ΤΟ ΑΙΜΑ
ΤΟ ΦΟΡΕΜΑ
Η ΠΥΡΚΑΪΑ
ΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ
ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Ο ΕΡΩΤΑΣ
“Μένω πλάι σ’ ένα νεκροταφείο…”

Πεζογραφία, Άγρα, 1997, 49 σελ.