Κωνσταντίνος Χατζόπουλος (1868-1920)

Ποιητής και πεζογράφος, από το Αγρίνιο (1868-1920), από τα σημαντικά ονόματα της ελληνικής λογοτεχνίας, στην αναγέννηση της οποίας συνέβαλε ουσιαστικά με το έργο του.

Σπούδασε νομικά στην Αθήνα, δικηγόρησε γιά λίγο στο Αγρίνιο, κι ύστερα ήρθε να εγκατασταθεί στην Αθήνα, όπου αναμίχθηκε ενεργά στην τότε πνευματική ζωή.

Εξέδωσε δυό ποιητικές συλλογές: «Τραγούδια της ερημιάς» και «Ελεγεία και Ειδύλλια» (1898). Τα ποιήματά του, σε ρέουσα δημοτική γλώσσα, που δημιουργούνε την ήχώ της φραστικής μελωδίας, ποτισμένα με ρομαντική διάθεση — αν και απέχουν από το στόμφο των παλαιών ρομαντικών – εκφράζουν μιαν αόριστη ψυχική θλίψη.

Την εξυπηρέτηση της δημοτικής γλώσσας – σε μιά εποχή όπου ο γλωσσικός αγώνας μεταξύ καθαρευουσιάνων και δημοτικιστών βρισκόταν σε κρίσιμο σημείο – υποβοήθησε ο Χατζόπουλος και με το λιγόζωο περιοδικό «Τέχνη», που εξέδωσε το 1897. Η γραμμή του περιοδικού και η επήρεια που άσκησε στους νέους, συντέλεσαν στη διαμόρφωση της «Νέας Αθηναϊκής Σχολής».

Εγραφε με το φιλολογικό ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός.

Με τον καινούριο αιώνα (1900) σημειώνεται μιά τομή στη ζωή του Χατζόπουλου, φεύγει να μετεκπαιδευτεί στη Γερμανία, παντρεύεται την Φινλανδή σπουδάστρια Sanny Hagmann – που στάθηκε υποδειγματική σύζυγος – και ζεί γιά πολλά χρόνια στη Γερμανία, κάνοντας μεταφράσεις θεατρικών έργων, και παρακολουθώντας τα γερμανικά φιλολογικά κινήματα και ιδεολογικά ρεύματα. Εκεί ασπάζεται και τον Μαρξισμό. Η καινούρια λογοτεχνική παραγωγή του είναι επηρεασμένη από τη θητεία του αυτή στη Γερμανία.

Ηταν ο πρώτος μεταφραστής του Κομουνιστικού Μανιφέστου, των Μαρξ και Ενγκελς. Οταν κηρύχτηκε ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος ήρθε στην Ελλάδα, και το 1917 εργάστηκε σε μιά υπηρεσία λογοκρισίας. το 1920, ταξιδεύοντας με καράβι προς την Ιταλία, πέθανε «εν πλω» και θάφτηκε στο κοιμητήριο του Μπρίντεζι.

Η νεώτερη προσφορά του στην ποίηση πραγματοποιήθηκε με τις δυό συλλογές του: «Απλοί τρόποι» και «Βραδινοί θρύλοι». Ως υπόστρωμα υπάρχει η παλιά ευαισθησία του. Ο στίχος του όμως, δίχως να κόβει τους δεσμούς του με την ομοιοκαταληξία, είναι ελεύθερος και αποβλέπει κυρίως στο να τονίσει και να αξιοποιήσει τα μουσικά στοιχεία της ποίησης. Είναι από τις πρώτες συλλογές, που ανήκουν στη σχολή του «Συμβολισμού».

Στην ίδια τεχνοτροπία ανήκει και ένα από τα μυθιστορήματά του: «Το φθινόπωρο». Τα άλλα όμως πεζογραφικά του βιβλία (διήγημα ή μυθιστόρημα) ανήκουν περισσότερο στην ηθογραφία.
Ανάμεσα τους περιλαμβάνονται: «Αγάπη στo χωριό» (1910), «O πύργος του Aκροποτάμου» (1915), «Τάσω, στό σκοτάδι» και άλλα διηγήματα (1916), «Aννιώ» και άλλα διηγήματα (1923).

Εξαιρετικά διεισδυτικό υπήρξε ακόμα το κριτικό του αισθητήριο, και οι μελέτες του γιά τους: Παλαμά, Κρυστάλλη, Καμβύση, είναι από τις καλύτερες, το ίδιο ισχύει και γιά τις επιτυχείς μεταφράσεις του, ιδίως γιά την «Ηλέκτρα» του Χοφμανσταλ και τον «Φάουστ» και την «Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Γκαίτε κ ά.