Φαίδων Ταμβακάκης

Το τελευταίο ποστάλι – Φαίδων Ταμβακάκης

«Ο Ευσχημονίδης, παιδί Κωνσταντινουπολίτη βιομήχανου, δεν είχε καλά-καλά προλάβει να αναλάβει το εργοστάσιο υφασμάτων, όταν άρχισαν οι απελάσεις του ’64, με σαμποτάζ κι οργανωμένες ομάδες να εμποδίζουν τους εργάτες να δουλέψουν στου Ρωμιού. Ένα απόγευμα μετά το τένις, τον ειδοποίησαν ότι χάθηκε η περιουσία του. Ζήτησε από τον οδηγό του να τον αφήσει στο αεροδρόμιο, και λίγες ώρες αργότερα προσγειώθηκε στο Ελληνικό στα λευκά, σορτσάκι, μπλούζα, κάλτσες και αθλητικά παπούτσια, και μόνη αποσκευή μια ξύλινη ρακέτα Dunlop. Χωρίς δραχμές, με λίγες τούρκικες λίρες, έφτασε στους συγγενείς του στο Φάληρο, στην καρότσα τρίκυκλου.»

Σ’ ένα από τα τελευταία δρομολόγια του πλοίου από τη νότια Αφρική προς το νησί της Αγίας Ελένης, τόπο εξορίας του Ναπολέοντα, ο «Ναύαρχος» Αντώνης Μάρκελλος, χρεοκοπημένος το 2017 τσιμεντοβιομήχανος, αφηγείται τις ιστορίες ανθρώπων που συνδέθηκαν με τις τύχες της ναυαγισμένης πια εταιρείας του. Τις πέντε μέρες του ταξιδιού, ταυτίζει με παιγνιώδη διάθεση πολλούς από τους τωρινούς συνεπιβάτες του με πρόσωπα του παρελθόντος του και εξιστορεί βίους με ειρωνικό τέλος. Στόχος του, να καταγραφεί το χρονικό της εταιρείας με πρότυπο ένα αρχαίο κινέζικο αντίστοιχο, όπου αυτοτελείς μικροπλοκές δίνουν αποφθεγματικά ένα πανόραμα κατασταλαγμένης σοφίας. Οι προσωπικές ιστορίες ανόδου και πτώσης των ανθρώπων γύρω από μια κορυφαία ελληνική βιομηχανία απηχούν απολαυστικά τη μεγάλη ιστορία του κλυδωνισμού της οικονομίας, της πολιτικής και της χώρας τα τελευταία εκατό χρόνια.

Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2021, 376 σελ.

Η έβδομη ιστορία. Το μυστικό της Σεσάτ – Φαίδων Ταμβακάκης

“Η έβδομη ιστορία”. Σα να έπεσε από σύννεφο. Η μεγαλύτερη εκδοτική επιτυχία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μεταφράζεται ταυτόχρονα σε όλες τις ζωντανές γλώσσες και σε όσες νεκρές σώζονται. Διαβάζεται από δισεκατομμύρια αναγνώστες μέσα σε λίγους μήνες. Η κριτική άναυδη, οι σχολιογράφοι, οι φιλόσοφοι, οι συνωμοσιολόγοι αντλούν έμπνευση για θεωρίες και προφητείες. Μια ιστορία χωρίς προηγούμενο, χωρίς εκδότη, χωρίς συγγραφέα. Την πατρότητα διεκδικούν ένας ψηφιακός βοηθός, με το όνομα Σεσάτ κι ο Τσιπ ΄Ωμο, άσημος συγγραφέας της Γενιάς Ζ. Ο δρυς Πεσούσης έρχεται να μας αποκαλύψει “Το μυστικό της Σεσάτ”, και να θέσει το ακροτελεύτιο ερώτημα: Τι μας περιμένει, εάν το τζίνι το σκάσει από το λυχνάρι;

Διηγήματα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2019, 144 σελ.

Η αναπαλαίωση – Φαίδων Ταμβακάκης

Γυρίσαμε το καρνάγιο μέχρι πέρα, σχολιάζοντας τα σκάφη, είχε όμορφα σκαριά και άχρωμα πλαστικά, κουρασμένα μοτόρια και λίγα καΐκια. Φτάσαμε και στον ταρσανά κι εκεί κόλλησε.
Στο έδαφος ήταν χαραγμένες καμπύλες, πυκνές, η μία πάνω στην άλλη, σαν ο ζωγράφος να μην πετύχαινε το αποτέλεσμα και να προσπαθούσε ξανά και ξανά, δίχως να σβύνει τις παλιές.
-Είναι χνάρια. Η περιουσία του καραβομαραγκού. Κάθε χνάρι οδηγεί τον μαραγκό να φτιάξει την ακτίνα ή τον άξονα για διαφορετικό τύπο και μέγεθος καϊκιού.
Δεν ήξερα να τα ξεχωρίσω, κάποια ήταν χνάρια της μάνας, κάποια των στρώσεων, κάποια των νομέων, κρυπτογραφήματα μιας τέχνης που περνούσε από γενιά σε γενιά.
– Όλα τα καΐκια γίνονταν, φαινομενικά, δίχως σχέδιο, μα με πείρα αιώνων και κανόνες δοκιμασμένους. Οι καμπύλες ξέρουν πόσο στράβωμα σηκώνει το ιρόκο και πόσο το έλατο. Ξέρουν πόσο στράβωμα χρειάζεται το κοφτό κύμα στα όρτσα και πόσο το φαρδύ στα πρίμα.
– Τι κρίμα να μην υπάρχουν χνάρια και για τα ζευγάρια.
Πράγματι, κανείς δεν έδινε πια τα χνάρια για να σκαρώσεις γερές σχέσεις, να βγαίνουν στα πέλαγα με τις φουρτούνες και να γυρίζουν στο λιμάνι, ατσαλάκωτες. Ο κάθε μάστορας ξεκινούσε να μάθει από την αρχή και η γνώση ερχόταν πάντα αργά.
Μια αβαρία καθηλώνει το ιστιοπλοϊκό “Τάι Μο Σαν” σε ένα καρνάγιο της Σύρου. Ο καπετάνιος προετοιμαζόταν να επαναλάβει το θρυλικό παρθενικό ταξίδι του σκάφους από το Χόνγκ Κονγκ στο Ντάρτμουθ, στα χρόνια του Μεσοπολέμου, χωρίς μηχανή. Η αβαρία αποδεικνύεται πιο σοβαρή από ό,τι αρχικά φανταζόταν και βρίσκεται αντιμέτωπος με ασφυκτικά διλήμματα. Στο νησί θα ξαναβρεί έναν παλιό, άδοξο έρωτά του και θα δοκιμάσει μια νέα αρχή.
Πυκνή και δεξιοτεχνική αφήγηση με σασπένς, από έναν συγγραφέα που κατέχει τα μυστήρια της εσωτερικής και της εξωτερικής πραγματικότητας.
Βραβείο Ιδρύματος Πέτρου Χάρη Ακαδημίας Αθηνών 2015

Νουβέλα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2015, 80 σελ.

Τακτοποίηση αυθαιρέτων – Φαίδων Ταμβακάκης

“… Κάτι το “ασύλληπτο” πλανάται σε αυτό το βιβλίο. Κάτι μεταξύ παραμυθιού και πραγματικότητας, που δεν μπορείς να καταλάβεις αν είναι αλήθεια η προϊόν φαντασίας ή και -γιατί όχι- φαντασιοπληξίας. Και δεν χρειάζεται να τα καταλάβει κανείς όλα αυτά, αφού εκείνο που τον κερδίζει ως αναγνώστη είναι η μαγεία που του ανασύρουν αρχετυπικά σύμβολα σπάνιας επινοήσεως, είναι αυτό το αναπάντεχα θελκτικό που του προκαλούν ακραίες καταστάσεις, αλλά και η έως σημείου “βαρβαρότητας” αντιπαλότητα των δύο φύλων…”
Γιώργος Μαρκόπουλος

Εικονογράφηση: Παναγιώτης Μπελντέκος

Διηγήματα, Εκάτη, 2013, 160 σελ.

Τα τοπία της Φιλομήλας – Φαίδων Ταμβακάκης

Aπό την Aλεξάνδρεια των παιδικών χρόνων του αφηγητή ώς τη σύγχρονη Aθήνα και το Λονδίνο, τα “Tοπία της Φιλομήλας” διαρκώς μεταμορφώνονται. Eίναι οι εσωτερικοί χώροι της ενηλικίωσης, που αναδιπλώνονται με μιαν υποβλητική αρμονία μαθημάτων πιάνου και χαμηλόφωνης ζωής, και όπου κυριαρχεί η μορφή του πατέρα· είναι όμως, και χώροι της φαντασίας, όπου τα ινδάλματα της μέρας επιστρέφουν, κάποτε με βίαιο τρόπο. H Φιλομήλα, ταλέντο του πιάνου, πρόσωπο βουβό, υπαγορεύει μια σκληρή μουσική στο βίο και τα όνειρα του αφηγητή και τον κρατεί, μαζί με τον καλύτερό του φίλο, δέσμιο σ’ ένα τρίγωνο παιδικής φαντασίωσης, εφηβικής παράνοιας και ανδρικής ζήλιας. Aπό τα κλασικά της νεότερης πεζογραφίας μας.

Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 1988
Σύγχρονη Ελληνική Πεζογραφία

Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2008, 227 σελ.

Αδεια ξενοδοχεία – Φαίδων Ταμβακάκης

Τα άδεια ξενοδοχεία έχουν τους δικούς τους τακτικούς πελάτες. Λίγους αλλά τακτικούς. Είναι εκείνοι που φτιάχνουν τις βαλίτσες τους, όταν άλλοι αγοράζουν σάκες και χάρακες. Εκείνοι που κλειδώνουν το σπίτι πίσω τους, όταν οι άλλοι το τακτοποιούν. Είναι κι εκείνοι που δεν έχουν βαλίτσες, ούτε και σπίτι, είναι φυγάδες κάθε λογής. Είναι βέβαια και οι συγγραφείς που τους καταδιώκουν. Αυτοί τους κατασκοπεύουν διακριτικά στην άδεια σάλα του πρωινού και μετρούν τα βήματά τους στους έρημους διαδρόμους των ορόφων.
Δεν έχουν εποχή τα άδεια ξενοδοχεία, δεν είναι μόνο οι δουλειές, τα σχολεία και οι νεκρές περίοδοι που τα αδειάζουν. Αρκεί μια θεομηνία, μια κρίση και τα ξενοδοχεία νεκρώνουν. Τότε, μετά τη βοή και τη ζέστη που φέρνουν τα πλήθη, επικρατεί ψύχος και σιγή, σαν τις λευκές σελίδες του βιβλίου που δεν είχε λόγο να γραφτεί.
Δεν πάνε όλοι σκόπιμα στα άδεια ξενοδοχεία. Συχνά φταίει κάποιο καπρίτσιο της τύχης. Κάποιους τους στέλνει η ανάγκη, ένα χρέος, η υπηρεσία. Και κάποιοι, ελάχιστοι, τα επιλέγουν. Προτιμούν να ταξιδεύουν σ’ έναν τόπο όταν ο κόσμος κοιτάει σαγηνευμένος αλλού, ή αποστρέφει με βδελυγμία το βλέμμα. Γι’ αυτούς τα άδεια ξενοδοχεία είναι το φωτεινό, το αξιομνημόνευτο κομμάτι της ζωής. (Φ.Τ.)

Διηγήματα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2005, 154 σελ.

Οι ναυαγοί της Πασιφάης – Φαίδων Ταμβακάκης

Ένα χειρόγραφο


Σε αυτό το μαγευτικό μυθιστόρημα, για το οποίο απέσπασε το Βραβείο Μυθιστορήματος του έγκριτου περιοδικού Διαβάζω, ο Ταμβακάκης ζωντανεύει τις περιπέτειες τριών ναυαγών σε ένα νησί της Ωκεανίας. Υιοθετώντας ταξιδιωτικό ύφος και μνημοτεχνικές μεθόδους, φέρνει τους ήρωές του αντιμέτωπους με τη φύση, με τους εαυτούς τους και με μια χαμένη κάστα της Πολυνησίας, που περιέπλεε τον Ειρηνικό οργανώνοντας θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις που κατέληγαν σε ερωτικά όργια. Η κάστα αυτή εξαφανίστηκε τον 19ο αιώνα μετά από ανελέητο κυνηγητό των ιεραποστόλων και πήρε μαζί της τη μυθολογία, τη μουσική και την ποίηση όλων των λαών της περιοχής, δηλαδή τη μνήμη. Οι ναυαγοί της Πασιφάης προσπάθησαν να την ξαναβρούν.

Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 1997
Βραβείο Μυθιστορήματος – Περιοδικό “Διαβάζω” 1997

Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1998, 503 σελ.

Ευμορφία – Φαίδων Ταμβακάκης

(Σαν) ρομάντσο (του παλιού καιρού)


Για λίγες στιγμές έμεινα να αιωρούμαι αγκιστρωμένος στη σχοινένια σκάλα. Οι δισταγμοί μου ενισχύθηκαν όταν κατάλαβα ότι ο ήλιος είχε εξαφανιστεί. Πάνω από το κεφάλι μου, στηριγμένο σε τέσσερα δοκάρια που έτριζαν, έστεκε το ξύλινο κελί του πάτερ-Εουσέμπιο. Ο φόβος κι ένα υγρό αεράκι, με ανάγκασαν να αποφασίσω. Έσπρωξα με το ένα χέρι την καταπακτή, αλλά δεν φάνηκε τίποτα. Πιάστηκα από το άνοιγμα και σύρθηκα μέσα. Μέχρι να συνηθίσουν τα μάτια μου στο σκοτάδι, δοκίμασα με την αφή να γνωρίσω το περιβάλλον. Τα σανίδια γέμισαν τις παλάμες μου αγκίδες. Η ατμόσφαιρα ήταν πυκνή από μια ζωώδη μυρωδιά. Ακούμπησα πάνω σ’ ένα κομμάτι τραχύ ύφασμα, νιώθοντας ξένος και μόνος.

“Πρώτο μυθιστόρημα του Φαίδωνα Ταμβακάκη, η “Ευμορφία” μιλά για το ωραίο, το αισθησιακά μοναδικό, το ατέρμονο κυνήγι της τελειότητας. Εφηβεία, έρωτας, ζωγραφική, υπονοούμενα και πολύ μυστήριο συνθέτουν την υπόθεση της “Ευμορφίας”.”
Τίνα Πλυτά, περιοδικό “Elle”

“Για τον Ταμβακάκη η πραγματικότητα είναι άσκοπη και μάταιη περιφορά. Η δε τέχνη, εκκενωμένος πλούτος. Μόνο το όνειρο συνηρείται. Μια μακριά γραμμή το συνδέει με τη μνήμη του βιώματος κι από κει ξεκινάει πάλι η αναζήτηση του ωραίου, της “ευμορφίας”.”
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Συνάντηση δημιουργών στη γκαλερί “Ώρα”

“Ο συγγραφέας παίζει, και με αρκετή επιτυχία, με τα αισθηματικά μυθιστορήματα, με τους κλασικούς ήρωες, ακόμα και με τις συζητήσεις τους ή τα ενδιαφέροντά τους. Η αφήγηση είναι γρήγορη, ασθματική, χωρίς παρεκβάσεις… παιχνίδι με αντανακλάσεις, φαντασίες μιας άδειας ψυχής ή χιούμορ;”
Χάρης Μεγαλυνός, “Οδός Πανός”

Ημερομηνία Πρώτης Έκδοσης: 1982
Επανέκδοση: 1989

Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1997, 165 σελ.

Η υστάτη – Φαίδων Ταμβακάκης

“Συνήθως ο κόσμος πιστεύει ότι οι μοναχοί θαλασσοπόροι είναι προβληματικά άτομα, ορκισμένοι μισάνθρωποι. Δεν ήταν μισάνθρωπος. Δεν τον οδήγησε η απέχθεια στο μεγάλο ταξίδι. Θέλησε απλώς να ζήσει για ένα διάστημα με τον εαυτό του ώστε να ανακαλύψει τις πηγαίες ανάγκες του. Τουλάχιστον αυτή την εξήγηση έδωσε τότε και από συνήθεια θα την έδινε και τώρα. Εκείνο που συμβαίνει στις κοινωνίες, ότι δηλαδή εύκολα αντικατοπτρίζεται επάνω μας το περιβάλλον και επικαλύπτει τη φύση, το είχε επισημάνει και ήθελε να επανορθώσει…

Από το σχολείο κιόλας, άλλοτε καθρέφτιζε έναν συμμαθητή, άλλοτε έναν παιδικά ήρωα, άλλοτε έναν αξιοθαύμαστο γονιό, άλλοτε πάλι ένα καθεστώς. Ως παιδί, δεν ήταν δυνατόν να το συνειδητοποιήσει, αλλά, μέσα στην κοινωνία, οι χαρές του, οι απογοητεύσεις του, οι στόχοι και οι ανάγκες δεν ήταν δικές του. Ήταν μια αντανάκλαση από κάποιον τρίτο, αληθινό ή φανταστικό.”

Μετά από πολύχρονη περιπλάνηση στις θάλασσες και τους ωκεανούς, ο μοναχικός θαλασσοπόρος σταματά στην άγονη Σαπιέντζα του Αιγαίου για ένα σύντομο σταθμό, καθώς πιστεύει: να διορθώσει τις αβαρίες του σκάφους και να συνεχίσει το ταξίδι σε ακόμη πιο μακρινούς τόπους. Εκεί, ξένος στην πατρίδα του, ανάμεσα στους απτούς εφιάλτες που τον τυραννούν και τις ελπίδες που προσπαθεί να συντηρήσει, θα βρεθεί αντιμέτωπος με όλα όσα τον είχαν οδηγήσει στο μεγάλο του ταξίδι: την καταλυτική ισχύ των άλλων, τη βάρβαρη δύναμη του περιβάλλοντος και την απουσία νοήματος στην επικοινωνία.

1η έκδοση: “Η υστάτη και τέσσερις σπουδές”, 1991

Νουβέλα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1995, 108 σελ.

Τα τοπία της Φιλομήλας – Φαίδων Ταμβακάκης

Από την Αλεξάνδρεια των παιδικών χρόνων του αφηγητή ως τη σύγχρονη Αθήνα και το Λονδίνο, τα “τοπία της Φιλομήλας” διαρκώς μεταμορφώνονται: είναι οι εσωτερικοί χώροι της ενηλικίωσης, που αναδιπλώνονται με μιαν υποβλητική αρμονία μαθημάτων πιάνου και χαμηλόφωνη ζωής και όπου κυριαρχεί η μορφή του πατέρα· είναι όμως και χώροι της φαντασίας, όπου τα ινδάλματα της μέρας επιστρέφουν, κάποτε με βίαιο τρόπο. Η Φιλομήλα, ταλέντο του πιάνου, πρόσωπο βουβό, υπαγορεύει μια σκληρή μουσική στο βίο και τα όνειρα του αφηγητή και τον κρατεί, μαζί με τον καλύτερό του φίλο, δέσμιο σ’ ένα τρίγωνο παιδικής φαντασίωσης, εφηβικής παράνοιας και ανδρικής ζήλιας.

“Ίσως το σημαντικότερο ελληνικό μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε το 1988”.
Φίλιππος Δρακονταειδής, “Διαβάζω”

“Ένα πολύ αξιόλογο μυθιστόρημα, και ένας σε συνεχή εξέλιξη πολύ νέος συγγραφέας. Μεγάλη άνεση στο γράψιμο και στο ύφος, προσωπικότητα και βιώματα αξιοπρόσεκτα ενός άλλου, διαφορετικού πολιτισμού.”
Χάρης Μεγαλυνός, “Οδός Πανός”

“Το πιο αξιόλογο, κατά τη γνώμη μου, φετινό πεζογράφημα που μας έδωσε το “νέο κύμα”. Πέρα από τον άνετο και κομψό λόγο, εκείνο που θέλω να επισημάνω είναι η ώριμη αποστασιοποιητική διάθεση με την οποία ο νεαρός Ταμβακάκης βλέπει την εφηβική ηλικία των ηρώων του και τον κόσμο στον οποίο αυτή κύλησε, χωρίς ωστόσο να ακυρώνει τη μυστηριακότητα και τη γοητεία της.”
Δημοσθένης Κούρτοβικ, “Ιχνευτής”

1η έκδοση: Μάιος 1988. Επανεκδόσεις: 1988, 1989, 1990, 1994

Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1994, 228 σελ.