Σε πολύ νεαρή ηλικία, βίωσε το θάνατο του αδελφού του Τζέραρντ, γεγονός που επηρέασε βαθιά τον Κέρουακ, αποτελώντας επιπλέον την αφορμή για την μετέπειτα έκδοση του μυθιστορήματος “Visions of Gerard”. Του άρεσε πάρα πολύ το διάβασμα κι από μικρή ηλικία έδειξε τάση προς την καλλιτεχνία, γράφοντας δικά του περιοδικά, τα οποία μάλιστα εικονογραφούσε μόνος του. Μεγαλώνοντας, εξελίχθηκε σε καλό αθλητή του μπέιζμπολ και κυρίως του αμερικανικού ποδοσφαίρου, τόσο ικανό ώστε με το πέρας των γυμνασιακών του σπουδών να λάβει αθλητική υποτροφία για να σπουδάσει δωρεάν στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Εκεί, ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά, με αρκετά από τα μετέπειτα μέλη της λογοτεχνικής μπητ γενιάς, μεταξύ αυτών ο Άλλεν Γκίνζμπεργκ και ο Ουίλλιαμ Μπάροουζ. Η φοίτηση του στο Κολούμπια δεν διήρκησε πολύ, γιατί στο πρώτο έτος σπουδών του, έσπασε το πόδι του κατά τη διάρκεια ενός αγώνα φούτμπολ. Παράλληλα, η κακή σχέση και οι διαφωνίες με τον προπονητή της ομάδας του, τον ώθησαν να εγκαταλείψει τις σπουδές του και επέστρεψε στην γενέτειρά του Λόουελλ, όπου ξεκίνησε να εργάζεται ως αθλητικός συντάκτης της εφημερίδας Λόουελλ Σαν (Lowell Sun). Μετά από διάφορα επαγγέλματα που άσκησε στο Λόουελλ και στη Βοστώνη, όπου έζησε για ένα μικρό χρονικό διάστημα, στις αρχές του 1942 εργάστηκε σε εμπορικά πλοία, πραγματοποιώντας μακρινά ταξίδια. Τον επόμενο χρόνο, κατατάχθηκε εθελοντικά στο Αμερικανικό Ναυτικό, από όπου απολύθηκε λίγους μήνες αργότερα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Η επίσημη αιτιολογία της απόλυσής του, αναφερόταν στην ψυχολογική του κατάσταση και έκανε λόγο για αδιαφορία του. Είναι γεγονός πως δεν τηρούσε αυστηρή υπακοή στις εντολές των ανωτέρων του. Αργότερα, του επετράπη να ξαναεπιταχθεί στο Ναυτικό, και ταξίδεψε μεταξύ ΗΠΑ και Αγγλίας, υπηρετώντας στο πολεμικό πλοίο S.S. George Weens. Όταν επέστρεψε από την Αγγλία, ο Κέρουακ μαζί με την φίλη του Έντυ Πάρκερ (Edie Parker), συνδέθηκε στενά με τους Λουσιέν Κάρρ (Lucien Carr) και Άλλεν Γκίνσμπεργκ (Allen Ginsberg), τότε φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, με τον συγγραφέα Γουίλλιαμ Σ. Μπάρροους (William S. Burroughs) καθώς και με τον Νήλ Κάσσαντυ (Neal Cassady). Εκείνη τήν εποχή, σε μια συζήτησή του με τον συγγραφέα Τζόν Κλέλλον Χόλμς (John Clellon Holmes), ο Κέρουακ περιέγραψε τους φίλους του και γενικά την γενιά του ως ψυχικά κουρασμένη με την ζωή και τον κόσμο, έχοντας ένα αίσθημα “ήττας” (beatness), εισάγοντας ουσιαστικά για πρώτη φορά τον όρο “Beat Generation”. Παντρεύτηκε την Έντυ Πάρκερ το 1944, λίγο μετά την φυλάκιση του Λουσιέν Κάρρ για ανθρωποκτονία, για την οποία μάλιστα ο Κέρουακ θεωρήθηκε συνένοχος. Ο γάμος του κράτησε μόλις μερικούς μήνες, χώρισε το 1945 και τον ίδιο χρόνο συνέπεσε ο θάνατος του πατέρα του. Λίγο μετά τον θάνατο του, ο Κέρουακ άρχισε τη συγγραφή του πρώτου μυθιστορήματός του, “Η Κωμόπολη και η Πόλη” (“The Town and the City”), το οποίο δημοσιεύτηκε το 1950. Το 1949 πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι από τη Νέα Αγγλία στο Σαν Φρανσίσκο, μαζί με τον φίλο του Νηλ Κάσσαντυ και την πρώην σύζυγο τού Κάσσαντυ, Λουάν (Luanne). Την επόμενη δεκαετία, ο Κέρουακ ταξίδεψε σχεδόν σε όλη την Αμερική και το Μεξικό, άλλοτε οδηγώντας με συνεπιβάτη τον Κάσσαντυ, κι άλλοτε κάνοντας ότο-στόπ. Η περιπλάνησή θα αποτελούσε τη βάση του περίφημου μυθιστορήματός του “Στο Δρόμο” (“On the Road”).
Το 1950 παντρεύτηκε τη δεύτερη συζυγό του, Τζόαν Χάβερτυ (Joan Haverty). Τα επόμενα χρόνια, αποτέλεσαν μία ιδιαίτερα δημιουργική και παραγωγική περίοδο για τον Κέρουακ. Άρχισε να γράφει με μανία, τα γνωστά του μυθιστορήματα “Στο Δρόμο” (“On the Road”) βασισμένο στα ταξίδια του, τα “Οράματα του Κόντυ” (“Visions of Cody”), το “Ντόκτορ Σακς” (“Dr. Sax”), το “Μάγκι Κάσιντι” (“Maggie Cassidy”), τους “Υποχθόνιους” (“The Subterraneans”) και άλλα έργα.
Περίπου το 1955, άρχισε να μελετά το Βουδισμό, επηρεασμένος αρχικά από το έργο του Dwight Goddard “A Buddhist Bible” ενώ ασχολήθηκε έντονα με το διαλογισμό. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στο Μεξικό, ολοκλήρωσε την ποιητική του σειρά “Μπλουζ του Μέχικο Σίτι” (“Mexico City Blues”) καθώς και το μυθιστόρημα “Τριστέσα” (“Tristessa”) γραμμένο για μιά κοπέλα που γνώρισε εκεί. Το 1956 άρχισε να γράφει τα μυθιστορήματα “Τα Οράματα του Ζεράρ” (“Visions of Gerard”) γραμμένο για τον αδελφό του, “Γραφές της αιωνιότητας” (“The Scripture of the Golden Eternity”) καθώς και πολλά ποιήματα. Μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του “Στο Δρόμο” το 1957, άρχισε να γράφει το μυθιστόρημα “Οι Αλήτες του Ντάρμα” (“The Dharma Bums”). Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, και ειδικότερα μετά τη δημοσίευση του “On the Road”, ο Κέρουακ απέκτησε μεγάλη φήμη, στα πλαίσια της οποίας πραγματοποίησε αρκετές δημόσιες απαγγελίες ποίησης ή πεζογραφίας, συχνά με συνοδεία μουσικής τζαζ, στη Νέα Υόρκη. Επίσης, αρθογράφησε στα περιοδικά “Playboy”, “Swank”, “Holiday”, “Escapade” και “Esquire”. Το 1961 εγκαταστάθηκε στο Μπιγκ Σερ (Big Sur) της Καλιφόρνιας, όπου και έγραψε το τελευταίο του ημιαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα “Μπιγκ Σερ” (“Big Sur”). Το 1966, παντρεύτηκε την ελληνικής καταγωγής παιδική του φίλη, Στέλλα Σάμπα, από την γενέτειρά του, Λόουελλ, κι εγκαταστάθηκε στο Σαίντ Πήτερσμπεργκ της Φλώριδας, μαζί με την μητέρα του. Πέθανε σε ηλικία 47 χρονών, στις 20 Οκτωβρίου 1969, από εσωτερική αιμοραγία, λόγω κίρρωσης τού ήπατος. Η σύζυγός του Στέλλα και η μητέρα του Γκαμπριέλ, τέλεσαν μια μικρή κηδεία στο Σαίντ Πήτερσμπεργκ, καθώς και μία στό Λόουελλ, στην εκκλησία του St. Jean Baptiste, όπου παρακολουθούσε τη λειτουργία όταν ήταν μικρός. Η ταφή του έγινε στον οικογενειακό τάφο των Σάμπα στο Λόουελλ.
The Town and the City (1950)
Στο δρόμο – On the Road (1957)
Οι αλήτες της Ντάρμα – The Dharma Bums (1958)
Οι υποχθόνιοι – The Subterraneans (1958)
Δόκτωρ Σαξ – Dr. Sax (1959)
Μάγκι Κάσιντι – Maggie Cassidy (1959)
Μοναχικός ταξιδιώτης – Lonesome Traveller (1960)
Τριστέσσα – Tristessa (1960)
Μπιγκ Σερ – Big Sur (1962)
Οράματα του Ζεράρ – Visions of Gerard (1963)
Ο γυρισμός του ταξιδευτή – Desolation Angels or Passing Through (1965)
Σατόρι στο Παρίσι – Satori in Paris (1966)
Η ματαιοδοξία του Ντουλουόζ – The Vanity of Duluoz (1968)
Πικ – Pic (1971)
Οράματα του Κόντυ – Visions of Cody (1972)
Some of the Dharma (1995)
Ορφέας ανέδυσε – Orpheus Emerged (2002)
Η θάλασσα τ’ αδέρφι μου – The Sea is My Brother (2011)
Στοιχειωμένη ζωή – The Haunted Life (2014)
Συλλογές
Τα όνειρά μου – Book of Dreams (1961)
Atop an Underwood (1987)
Οι γυμνοί άγγελοι ή Και έβρασαν οι ιπποπόταμοι στις γούρνες τους – And the Hippos Were Boiled in Their Tanks (2008) με τον William S Burroughs
Ποίηση
Mexico City Blues (1959)
Γραφές της αιωνιότητας ή Η σούτρα της χρυσής αιωνιότητας – Scripture of the Golden Eternity (1960)
Σκόρπια ποιήματα – Scattered Poems (1971)
Ρεμπό και 18 χαϊκού – Book of Haikus (2003)
Old Angel Midnight (2016)
Θεατρικά
Μπιτ γενιά – Beat Generation (2005)
Σενάρια
Pull my Daisy (1961)
Αφηγήσεις – Δοκίμια
Door Wide Open (2000)
Windblown World (2004)
Departed Angels: The Lost Paintings (2004)
Wake Up: A Life of the Buddha (2008)
Jack Kerouac and Allen Ginsberg: The Letters (2010) με τον Allen Ginsberg
Piers of the Homeless Night (2018)
Στο δρόμο
Το αρχικό χειρόγραφο
On the Road
Τον Απρίλιο του 1951, σε τρεις εβδομάδες, ο Τζακ Κέρουακ έγραψε την πρώτη εκδοχή του “Στο δρόμο” – δακτυλογραφημένη με μονό διάστημα, χωρίς παραγράφους, σε οκτώ φύλλα λεπτού χαρτιού ιχνογραφίας, τα οποία στη συνέχεια κόλλησε μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα ρολό. Το “ρολό” αποτελεί τη “χωρίς περικοπές” εκδοχή του αριστουργήματος του Κέρουακ -ακατέργαστο, άγριο και απροκάλυπτα σεξουαλικό, σε σχέση με την ξαναδουλεμένη εκδοχή που εκδόθηκε το 1957. Το αρχικό χειρόγραφο είναι το πιο χαρακτηριστικό επίτευγμα του Κέρουακ- και ένα από τα σημαντικότερα, γνωστότερα και πιο προκλητικά τεκμήρια στην ιστορία της αμερικανικής λογοτεχνίας.
Οι αλήτες του Ντάρμα
The Dharma Bums
Εγώ ήθελα ένα σακίδιο γεμάτο με ό,τι ήταν απαραίτητο για τον ύπνο, καταφύγιο, φαγητό, μαγείρεμα, στην ουσία μια πλήρη κουζίνα και κρεβατοκάμαρα ακριβώς πάνω στην πλάτη μου και να πάω κάπου, να βρω απόλυτη μοναξιά, να μελετήσω το απόλυτο κενό του μυαλού μου, να είμαι εντελώς ουδέτερος για οποιαδήποτε ή οποιεσδήποτε ιδέες. Σκόπευα να έχω μάλιστα σαν μοναδική μου δραστηριότητα την προσευχή, να προσεύχομαι για όλα τα ζωντανά πλάσματα· έβλεπα ότι αυτή ήταν η μόνη αξιοπρεπής δραστηριότητα που είχε απομείνει στον κόσμο. Να είσαι σε κάποια όχθη ποταμού ή στην έρημο ή στα βουνά ή σε κάποια καλύβα στο Μεξικό ή σε κάποια παράγκα στο Αντίροντακ, να ξεκουράζεσαι, να είσαι ευγενικός και καλός, να μην κάνεις τίποτε άλλο από το να εξασκείς αυτό που οι Κινέζοι αποκαλούν “κάνω τίποτα”. Δεν ήθελα στ’ αλήθεια να έχω καμιά σχέση ούτε με τις ιδέες του Τζάφι για την κοινωνία (σκεφτόμουν ότι θα ‘ταν καλύτερα να παραμερίσω το θέμα εντελώς, να περάσω από δίπλα) ούτε με καμιά απ’ τις ιδέες του Άλβα, δηλαδή να αρπαχτώ απ’ τη ζωή όσο πιο πολύ μπορώ για τις γλυκές θλίψεις της και γιατί κάποια μέρα θα πεθάνω…
Οι υποχθόνιοι
The Subterraneans
“Ζούμε στον αιώνα των θαυμάτων. Η εποχή του ξέφραγκου φονιά πέρασε πια, οι σεξομανείς μένουν εκτεθειμένοι, οι ριψοκίνδυνοι ακροβάτες σπάσαν τα μούτρα τους. Ήρθε η εποχή των θαυμάτων, όταν οι επιστήμονές μας, με τη βοήθεια και την υποκίνηση των αρχιερέων του Πενταγώνου, καθοδηγούν την αμοιβαία αλλά ολοκληρωτική καταστροφή. Πρόοδος, τι άλλο! Δώστε το με τη μορφή ενός ευανάγνωστου μυθιστορήματος, αν μπορείτε. Μη γκρινιάζετε, όμως, για τη ζωή και τα γράμματα, αν είστε θανατοφάγος. Μη μας μιλάτε για τη στρωτή “καθαρή” λογοτεχνία των ραδιενεργών κατάλοιπων. Αφήστε τους ποιητές να μιλήσουν. Μπορεί να ‘ναι τσακισμένοι, μπητ, μα δεν είναι οπαδοί του Πυρηνικού Όλεθρου. Πιστέψτε με: δεν υπάρχει τίποτα το καθαρό, τίποτα το υγιές, τίποτα το ενθαρρυντικό σ’ αυτόν τον αιώνα των θαυμάτων εκτός από την εξιστόρηση. Και οι Κέρουακ θα είναι κατά πάσα πιθανότητα αυτοί που θα έχουν την τελευταία λέξη”.
Δόκτωρ Σαξ
Dr. Sax
Σε αυτό το μυθιστόρημα που στοιχειώνει τον αναγνώστη και καταπιάνεται με μιαν εφηβεία σημαδεμένη από έντονα βιώματα, ο Τζακ Κέρουακ αφηγείται την ιστορία του Τζακ Ντουλουόζ, ενός Γαλλοκαναδού πιτσιρικά που μεγαλώνει, όπως και ο ίδιος ο Τζακ Κέρουακ, στο Λόουελ της Μασσαχουσέττης, αυτή τη μουντή εργατούπολη. Ο Δόκτωρ Σαξ, με την κάπα του να ανεμίζει, με το πλατύγυρο καπέλο του και το διεισδυτικό του βλέμμα, είναι η δεσπόζουσα μορφή ανάμεσα στα πολλά φαντάσματα και τους δαίμονες που κατακλύζουν τον κόσμο της φαντασίας του Τζακ. Ο Κέρουακ, αναμειγνύοντας επιδέξια μνήμες και όνειρα, συλλαμβάνει και αποδίδει τους τονισμούς και την υφή των παιδικών του χρόνων στο Λόουελ καθώς ιστορεί τις περιπέτειες του Τζακ και του μυστηριακού, αποκαλυψιακού χίπστερ φαντάσματός του.
Μάγκι Κάσιντι
Maggie Cassidy
Εδώ πρωτοσυναντούμε τον Τζακ Ντουλουόζ. Είναι δεκαέξι χρονών· είναι πρωταθλητής στίβου και σπουδαίος ποδοσφαιριστής· και είναι ερωτευμένος με την Μάγκι, μια δεκαεφτάχρονη της παρέας, της ονειρεμένης γεμάτης άνοιξη παρέας… Αργότερα θα τον συναντήσουμε στους δρόμους των Δυτικών Πολιτειών της Αμερικής, κι ύστερα σε δρόμους υπαρξιακής αγωνίας και αναζήτησης. Αυτός ήταν ο Τζακ Ντουλουόζ, ο Τζακ Κέρουακ. Το ξεκίνημά του, οι συναρπαστικές σχέσεις της εφηβείας του, που λίγο-πολύ είναι σαν τις δικές μας εφηβείες… Και η νοσταλγία για τα χρόνια που έφυγαν, για όσα ήρθαν και παρήλθαν· για μια θρυλική γενιά που άφησε ανεξίτηλο και πάντα φρέσκο το σημάδι της στους αιώνια νέους του πλανήτη.
Μοναχικός ταξιδιώτης
Lonesome Traveller
Σ’ αυτό το θαυμαστό και γεμάτο ένταση βιβλίο ο Τζάκ Κέρουακ διατρέχει τα παράλια του Λος Άντζελες, το Μεξικό, τη Νέα Υόρκη, το Μαρόκο και το Λονδίνο. Παρουσιάζει έναν άντρα που ταξιδεύει, ζει κι ερωτεύεται ελεύθερα. Αποκαλύπτει έναν τρόπο ζωής – τη ζωή του δρόμου. Παρουσιάζει ακόμη την αποκλειστικά δική του φιλοσοφία της αυτοεκπλήρωσης. Ο Μοναχικός Ταξιδιώτης είναι ένα κλειδί για το έργο του Κέρουακ, ένα από τα ειλικρινή και λαμπρά βιβλία του που τον έχρισαν προφήτη και χρονικογράφο μιας ολόκληρης γενιάς, της χαμένης γενιάς της μεταπολεμικής Αμερικής.
Τριστέσσα
Tristessa
Μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές νουβέλες του περιθωρίου. Ένα θλιμμένο, ερωτικό αριστούργημα του μεταμοντέρνου ρομαντισμού. “Μακάρι να μπορούσα να επικοινωνήσω με όλα αυτά τα πλάσματα και τους ανθρώπους, μέσα στον χείμαρρο του φεγγαρόφωτου της ωραίας μου διάθεσης, το νεφελώδες μυστήριο του μαγικού γάλακτος να διακρίνεται στην Βαθιά Φαντασία του Νου όπου μαθαίνουμε πως τα πάντα είναι ένα τίποτα. Όλοι μας τρέμουμε μες στην παροδική μας θνητότητα, γεννημένοι για να πεθάνουμε, Γεννημένοι για να Πεθάνουμε θα μπορούσα να το γράψω πάνω στον τοίχο και πάνω στους Τοίχους απ’ άκρη σ’ άκρη σ’ όλη την Αμερική”. Η αφηγηματική περισυλλογή ενός χαμού. Ένας διαλογισμός πάνω και μέσα στα πάντα, στο δισυπόστατο, στο αναπάντεχο, στον παραλογισμό. Ένας ύμνος στην καρδιά που φλέγεται.
Μπιγκ Σερ
Big Sur
Το 1961 ο Κέρουακ έγραψε μέσα σε δέκα μέρες το “Μπιγκ Σερ”, ένα από τα πιο αξιόλογα βιβλία του. Πρόκειται για έναν παράξενο και ιδιοφυή διάλογο ανάμεσα στον Τζακ Ντούλουοζ “αφηγητή” και το φίλο του ποιητή Μπεν Φέιγκαν. Μιλούν για τις γυναίκες, το ποτό, τη ζωή, την τρέλα… Το “Μπιγκ Σερ” είναι μια βαθιά απελπισμένη κι αδιέξοδη μονωδία.
…Στο νεκροκρέβατό μου θα τη θυμάμαι εκείνη τη μέρα στο ρυάκι και θα ‘χω ξεχάσει τη μέρα που η Μέτρο Γκόλντουιν Μάγιερ αγόρασε το βιβλίο μου, θα θυμάμαι το παλιό πράσινο μακό από το σκουπιδότοπο και θα ξεχνάω τους ζαφειρένιους μανδύες – Ίσως αυτός να ‘ναι ο καλύτερος τρόπος να πάω στον Παράδεισο.
Ο γυρισμός του ταξιδευτή
Desolation Angels or Passing Through
Στο “Γυρισμό του ταξιδευτή” ο Τζακ Κέρουακ καταγράφει τις ταξιδιωτικές του εμπειρίες, από το 1956 έως το 1960, όταν ήταν στο δρόμο, ζώντας διαδοχικά στην Πόλη του Μεξικού, τη Νέα Υόρκη, την Ταγγέρη, το Παρίσι και το Λονδίνο, πριν γυρίσει οριστικά στις ΗΠΑ.
“Ο γυρισμός του ταξιδευτή” αντιπροσωπεύει ίσως την πιο φωτεινή και δημιουργική του περίοδο. Ήταν, κατά τον ίδιο, από τα πιο φιλόδοξα και, ως προς το ύφος, ολοκληρωμένα κείμενα του. Εδώ ο Τζακ Κέρουακ αποκαλύπτει την πραγματική και, ως τότε πάντοτε στο ημίφως της συγγραφικής του δεινότητας, Ποιητική, που διέπνεε όλα του τα βιβλία. Στο “Γυρισμό του ταξιδευτή” διακρίνει κανείς απλόχερα όλα τα σημάδια που αργότερα θα τον καθιστούσαν πρωτοπόρο και έναν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα.
Σατόρι στο Παρίσι
Satori in Paris
“Κάπου στη διάρκεια της δεκαήμερης παραμονής μου στο Παρίσι (και στη Βρετάνη) δέχτηκα κάτι σαν επιφοίτηση, που φαίνεται να με έχει αλλάξει πάλι προς κάτι που υποθέτω πως θα είναι το καλούπι μου για άλλα επτά χρόνια ή περισσότερο: στην ουσία, ένα σατόρι, η γιαπωνέζικη λέξη για την “ξαφνική επιφοίτηση”, το “ξαφνικό ξύπνημα” ή απλά “χτύπημα κατακούτελα”. Ό,τι κι αν ήταν αυτό, κάτι όντως συνέβη και στις πρώτες μου αναπολήσεις μετά το ταξίδι, τώρα που ξαναγύρισα πίσω, βάζοντας στη θέση τους όλα τα μπερδεμένα μπόλικα γεγονότα των δέκα εκείνων ημερών, φαίνεται ότι η αιτία για το σατόρι ήταν ένας ταξιτζής που λεγόταν Pεϊμόν Mπαγιέ, άλλες φορές νομίζω ότι θα πρέπει να ‘ταν
ο παρανοϊκός φόβος μου στους γεμάτους ομίχλη δρόμους της Βρέστης στις 3 το πρωί, άλλοτε πάλι νομίζω ότι ήταν ο Μεσιέ Καστελγιαλού και η εκθαμβωτικά όμορφη γραμματέας του (μια Βρετόνη με μπλε-μαύρα μαλλιά, πράσινα μάτια, αραιά μπροστινά δόντια, σωστά βαλμένα σε λαχταριστά χείλια, άσπρο μάλλινο πλεχτό πουλόβερ, χρυσά βραχιόλια και άρωμα) ή το γκαρσόνι που μου είπε “Paris est pourri” ή η παράσταση του Ρέκβιεμ του Μότσαρτ στην παλιά εκκλησία του Σαιν Ζερμαίν ντε Πρε με τους συνεπαρμένους βιολιστές να κουνάνε χαρούμενα τους αγκώνες τους, γιατί τόσοι πολλοί διακεκριμένοι άνθρωποι είχαν εμφανιστεί γεμίζοντας τα στασίδια και τις ειδικές καρέκλες (κι απ’ έξω να παχνιάζει) ή, για τ’ όνομα του θεού, τι;”
Όταν ο Τζακ Κέρουακ, πνευματικός πατέρας της γενιάς των μπητ, έφτασε στο Παρίσι αναζητώντας τις ρίζες του βρετόνικου ονόματός του, παρασύρθηκε σε μια οδύσσεια περιπετειών που έμελλε να συναρπάσει τους αναγνώστες του για πολλά χρόνια. Σε δέκα συνταρακτικές, θυελλώδεις μέρες γεύτηκε δεκάδες εμπειρίες, από τη συνάντησή του με μια μαραμένη γαλλίδα καλλονή σ’ ένα μπαρ για γκάνγκστερς στο Μοντπαρνάς, ως τη σουρρεαλιστική συζήτηση με τον βρετόνο συνονόματό του με τη σουβλερή μύτη. Ο ποιαδήποτε απ’ αυτές μπορεί να υπήρξε η αιτία για το ξαφνικό του ξύπνημα, την ξαφνική επιφοίτηση, το σατόρι του στο Παρίσι.
Η ματαιοδοξία του Ντουλουόζ
Μια περιπετειώδης εκπαίδευση, 1935-46
The Vanity of Duluoz
… Με ρώτησε πώς έτσι κι ήξερα τόσα πολλά για την κόλαση, χωρίς να έχω βρεθεί εκεί ποτέ. Είπα “ο Ντάντε μ’ έχει πληροφορήσει για τους ήρωές της. Και ο Γκαίτε άνοιξε το δρόμο. Ο Πασκάλ τη θρήνησε. Και ο καλός μελαγχολικός ποιητής Γουίτμαν την περιέγραψε, ο Μέλβιλ την έκανε ποίημα, και οι φίλοι μου κουβεντιάζουν γι’ αυτήν τη νύχτα”.
“Ποιος είσαι;” ρωτάει.
“Ο Μικρός Πιτ” απαντάω.
“Θέλεις να παίξεις μια παρτίδα μπιλιάρδο;”
“Μετά τη δουλειά μου, κι ίσως να μη χώσω καμιά μπαλιά στη τρύπα, αλλά θα στείλω την πρώτη στη γωνία με μικρή προσπάθεια, τόσο μαλακά όσο ο Διάβολός σου”.
“Άρα είσαι ο Διάβολος”.
“Όχι, είμαι η πνοή του. Κι έχω ξεφύγει τόσο από την επιρροή του όσο κι αυτή η αιθέρια χειραψία”.
Αυτό εδώ το σημείο είναι και ο κεντρικός άξονας του βιβλίου, της ιστορίας. Για την περίπτωση αυτή οι Γιάνκηδες της Μασαχουσέτης λένε ότι “η μορφή είναι εξαιρετική”.
Φούτμπωλ, πόλεμος, έγκλημα… Για έναν νέο που μεγαλώνει στην Αμερική στις δεκαετίες του 1930 και 1940 αυτές είναι οι δυνάμεις που διαμορφώνουν τη ζωή του. Ο Ντουλουόζ μεγαλώνει σε μια πληκτική κωμόπολη της Μασαχουσέτης, το Λόουελ, αλλά το μεγάλο ποδοσφαιρικό του ταλέντο τον στέλνει με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο Columbia, στη Νέα Υόρκη. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος τον βρίσκει να υπηρετεί στο ναυτικό, και επιστρέφει στη Νέα Υόρκη στην αρχή του κινήματος των μπητ. Για τον Ντουλουόζ αυτή είναι η άγρια εποχή του γραψίματος, της ζωής στο δρόμο, των ναρκωτικών, που εκφράζεται με μια αδιάκοπη ζωή στα όρια της εμπειρίας, μια ζωή που τελικά θα περιλάβει ακόμα και μια δολοφονία. Για τον Κέρουακ, το βιβλίο αυτό είναι μια γεμάτη ζωντάνια αναπόληση σε μια εποχή που άνοιξε νέους ορίζοντες και άλλαξε έναν ολόκληρο κόσμο.
Πικ
Pic
Ο μικρός Πικ το σκάει με τη βοήθεια του μεγάλου του αδελφού από το σπίτι της θείας του στη Βόρεια Καρολίνα. Πηγαίνουν στη Νέα Υόρκη, και από εκεί καταλήγουν στην πολυπόθητη Καλιφόρνια. Ο Τζακ Κέρουακ μοιάζει να αναπολεί το ρομαντισμό της παλαιάς αμερικανικής παράδοσης, και να της παραδίδει το τελευταίο του συγγραφικό τέκνο: ένα καινούριο είδος Χάκλμπερρυ Φινν, που αποτελεί ένα ήδη ολοκληρωμένο, τελειωμένο στιγμιότυπο της αμερικανικής αναζήτησης.
Το κεντρικό πρόσωπο της αφήγησης είναι αναπόσπαστο κομμάτι του αμερικανικού μηδέν ή αλλιώς του ατελέσφορου της απόπειρας διαφυγής από τον εφιάλτη του Μπαρμπα-Σαμ.
Δεν είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς τις ομοιότητες με την πορεία της ζωής τού ίδιου του Τζακ Κέρουακ . Οι σταθερές του απόκληρου, του δρόμου, της τζαζ και της λατρείας του αμερικανικού τοπίου παραμένουν.
Οράματα του Κόντυ
Visions of Cody
Τα “Οράματα τον Κόντυ” γράφτηκαν μέσα σε ένα κλίμα θηριώδους δημιουργικής έντασης η οποία εισήγαγε στα αμερικανικά γράμματα μια μεταμοντέρνα ενορατική γραφή. Η κατακλυσμιαία της ροή, η εσωτερική της συγκρότηση και τα καινοφανή της πλαίσια, κατέστησαν την πεζογραφία εφάμιλλη της ποίησης. Είναι μία εξαιρετική σύνθεση προπετασμάτων, καταποντισμών και εκμαιεύσεων που παρουσιάζονται μέσω της καύσης δύο υποτυπωδών χαρακτήρων, που είναι συνάμα η, αριστοτεχνικά δοσμένη και ιδιότυπη, φιλία του Τζακ Κέρουακ (Τζακ Ντούλουοζ) και του Νιλ Κάσαντι (Κόντυ Πόμρεϊ)· από τα τέλη της δεκαετίας του ’40, καθώς και μία σειρά κειμένων που είναι αφιερωμένα στον δεύτερο. Τα “Οράματα του Κόντυ” έχουν καταχωριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα πεζά έργα που γράφτηκαν μέσα στον εικοστό αιώνα· και αυτό είναι απολύτως λογικό, όσο εξίσου λογικό είναι να χρειάζεται η λήξη μιας ακόμη χρονικής, και όπως πάντα αργοπορημένης από την πλευρά της κριτικής, προθεσμίας, για την αποκάλυψη των χαρισμάτων αυτού του τόσο ιδιόρρυθμου βιβλίου.
Ορφέας ανέδυσε
Orpheus Emerged
Η αλληγορική νουβέλα “Ορφέας Ανέδυσε” ολοκληρώθηκε το 1945 όταν νεαρός ο Κέρουακ υπέγραφε ακόμη σαν “Τζων Κέρουακ” και πάσχιζε να βρει τη φωνή που θα εξέφραζε το πνεύμα της γενιάς του. Το βιβλίο περιγράφει τα πάθη, τις εμμονές, τις συγκρούσεις και τα όνειρα ενός κύκλου ανθρώπων που βίωναν αδέξια τα πρώτα αμυδρά σημάδια ενός πρωτόγνωρου, για την Αμερική, μποεμισμού. Όλα συμβαίνουν αμέσως μετά την γνωριμία του Τζακ Κέρουακ με τον Άλλεν Γκίνσμπεργκ, τον Λούσιεν Καρ, τον Χέρμπερτ Χάνκε και άλλους, οι οποίοι στη συνέχεια θα απάρτιζαν την Μπιτ Γενιά. Στον πυρήνα του όμως, το “Ορφέας Ανέδυσε” είναι ένα petit roman a clef, ένα ακόμη πορτραίτο ενός καλλιτέχνη σε νεαρή ηλικία, ο οποίος ταλανίζεται ανάμεσα στην ζωή και την τέχνη.
Η θάλασσα τ’ αδέρφι μου
The Sea is My Brother
(Το χαμένο μυθιστόρημα)
Σε τούτο το βιβλίο θα υφάνω όλο το πάθος και τη δόξα της ζωής, το αεικίνητο και το γαλήνιο που έχει, τον πυρετό και την πλήξη, τα πρωινά, τα μεσημέρια και τα βράδια του πόθου, της ματαίωσης, του φόβου, του θριάμβου, και του θανάτου…
Άραγε αυτό το γλυκό, ηλιόλουστο απόγευμα στη θάλασσα, με τα πράσινα και χρυσαφένια λαμπυρίσματα, με το αεράκι ν’ απλώνεται στα καταστρώματα όπου ραχάτευαν οι ναύτες, να ήταν το απόγευμα του θανάτου;
Προτού κατακτήσει τη φήμη με το Στο δρόμο, ο Τζακ Κέρουακ ήταν ναυτικός. Στη Θάλασσα τ’ αδέρφι μου, το πρώτο του μυθιστόρημα, άντλησε την έμπνευσή του από την αγάπη του για τη θάλασσα. Μιλάει για τις τύχες του Γουέσλι Μάρτιν, ενός λιγόλογου μοναχικού άντρα που “αγάπησε τη θάλασσα με μια αγάπη αλλόκοτη και μοναχική”, και του Μπιλ Έβερχαρτ, ενός δημεγέρτη διανοούμενου που λαχταράει τις στοιχειώδεις ελευθερίες και την απλή καθημερινή ζωή. Ύστερα από μιαν απόφαση της τελευταίας στιγμής, μπαρκάρουν με το S.S. Westminster στη Βοστόνη. Καθώς κατευθύνονται προς τη Γροιλανδία, καβγαδίζουν, πίνουν ουίσκι, χαρτοπαίζουν, ξεφεύγουν από τορπίλες, συλλογίζονται το αχανές που τους περιβάλλει και αναρωτιούνται αν θα φτάσουν στον προορισμό τους. Ο Κέρουακ υφαίνει την ιστορία τους σ’ ένα όλο ένταση πορτρέτο φιλίας και αδελφοσύνης· σ’ έναν υπαρξιστικό στοχασμό για τον διακαή πόθο ν’ αποδράσεις από την κοινωνία και, πάνω απ’ όλα, για τη θυελλώδη αδάμαστη δύναμη της θάλασσας.
Ο Κέρουακ άρχισε να γράφει αυτό το μυθιστόρημα λίγο μετά το πρώτο του ταξίδι ως ναύτης του εμπορικού ναυτικού στα τέλη του καλοκαιριού του 1942, κρατώντας λεπτομερείς σημειώσεις στο ημερολόγιό του για την τραχιά καθημερινή ρουτίνα της ζωής στη θάλασσα και για τα γνωρίσματα του χαρακτήρα των συντρόφων του στο καράβι. Λίγο μετά τον γυρισμό του στη στεριά, ύφανε αυτές τις αυθόρμητες παρατηρήσεις σε ένα χειρόγραφο 158 σελίδων, το οποίο χάθηκε όσο ζούσε. Τώρα εκδίδεται στο σύνολό του, μαζί με αποσπάσματα από πρώιμα διηγήματά του και επιστολές, καθώς και σχολιασμό που διαφωτίζει την εξέλιξή του ως συγγραφέα
Στοιχειωμένη ζωή
The Haunted Life
(Η χαμένη νουβέλα)
Στα τέλη του 1944, κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες, ο φιλόδοξος συγγραφέας και δευτεροετής στο Πανεπιστήμιο Κολόμπια Τζακ Κέρουακ έχασε ένα χειρόγραφο με έκταση νουβέλας, με τίτλο “Η στοιχειωμένη ζωή”. Εβδομήντα χρόνια μετά τη συγγραφή του, το χειρόγραφο αυτό εκδίδεται για πρώτη φορά (και στα ελληνικά).
Με σκηνικό την ήρεμη κωμόπολη του Γκάλογουεϊ στη Νέα Αγγλία, μυθιστορηματική εκδοχή της πατρίδας του Κέρουακ, του Λόουελ της Μασαχουσέτης, η “Στοιχειωμένη ζωή” είναι η ιστορία ενηλικίωσης του Πίτερ Μάρτιν, ενός αστεριού του στίβου στο κολέγιο που είναι αποφασισμένος να περάσει ένα τελευταίο ανέμελο καλοκαίρι. Αντί γι’ αυτό, διαρκώς βασανίζεται από αυτά που τον περιμένουν: μια κοινωνία που ακόμη υφίσταται τις συνέπειες της Μεγάλης Ύφεσης, και η επικείμενη είσοδος των ΗΠΑ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όταν οι δύο καλύτεροι φίλοι του -χαρακτήρες βασισμένοι σε δύο παιδικούς φίλους του Κέρουακ, τον Σεμπάστιαν Σάμπας και τον Μπίλι Τσάντλερ, που και οι δύο είχαν πρόσφατα σκοτωθεί στον πόλεμο- αρχίζουν να σχεδιάζουν την απόδρασή τους από το Γκάλογουεϊ, ο Πίτερ συνειδητοποιεί ότι θα πρέπει σύντομα να κάνει τις επιλογές του για το μέλλον. Καθώς εξετάζει τις αντικρουόμενες επιρροές της νεότητάς του, από τον εργαζόμενο, λαϊκιστή πατέρα του ως τους ανήσυχους ιδεαλιστές φίλους του, ο Πίτερ προσπαθεί να καθορίσει τι μπορεί να τον οδηγήσει σε μια διανοητικά αυθεντική ζωή.
Τα όνειρά μου
Book of Dreams
O πιο γνήσιος εκπρόσωπος της γενιάς μπητ και ένας από τους διασημότερους σύγχρονους αμερικάνους συγγραφείς, συνεχίζει να καταγράφει την πολυτάραχη ζωή του ακόμη και μέσ’ απ’ τα όνειρά του. Eξάλλου, όπως έλεγε και ο ίδιος, στον ύπνο του συνεχιζόταν η μόνη ιστορία για την οποία ήξερε να γράφει.
“Ο αναγνώστης πρέπει να ξέρει πως ετούτο το γραφτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια συλλογή από όνειρα που τα κατέγραφα αμέσως μόλις ξυπνούσα. Είναι όλα γραμμένα αυτούσια, αυθόρμητα, χωρίς παύσεις, ακριβώς όπως συμβαίνει με τα όνειρα· μερικές φορές τα ‘γραφα πριν καλά καλά ξυπνήσω. Σ’ αυτά τα όνειρα ξαναεμφανίζονται οι χαρακτήρες που περιγράφω στα βιβλία μου, σε νέες παράξενες, ονειρικές καταστάσεις και συνεχίζουν την ίδια ιστορία, που είναι πάντα η μόνη ιστορία που ξέρω να γράφω”…
Και έβρασαν οι ιπποπόταμοι στις γούρνες τους
And the Hippos Were Boiled in Their Tanks
Ο τυχοδιώκτης Ράμσεϊ Άλεν, μέντορας και φίλος του ωραίου, κατά πολύ νεαρότερου, ποιητή Φίλιπ Τούριαν, φυτοζωεί σε μια ετερόκλητη “φοιτητική” παρέα αντρών και γυναικών όπου διασταυρώνονται και οι δύο αφηγητές του βιβλίου: ο Ουίλ Ντένισον, ένας μπάρμπαν χωμένος για τα καλά στον υπόκοσμο, που όμως την ημέρα δουλεύει σαν ντεντέκτιβ, και ο Μάικ Ράικο, ένας αλκοολικός ναυτικός. Οι σταθεροί φίλοι και οι περιστασιακές φίλες και γνωριμίες αυτής της ομάδας κοιμούνται οπουδήποτε (και με οποιονδήποτε), τρώνε οπουδήποτε, σκοτώνουν τον χρόνο τους οπουδήποτε, καταναλώνουν ατελείωτες ποσότητες αλκοόλ και ναρκωτικών – κι όλα αυτά εν μέσω πολέμου, στα 1944! Ο ομοφυλόφιλος Άλεν ασκεί τρομακτική, διαρκή πίεση στον νεαρό Φίλιπ, σε βαθμό που καταντάει τραγελαφική και ενοχλητική για όλη την παρέα. Ο Φίλιπ θέλοντας να γλιτώσει από τη φορτική προστατευτικότητα του Άλεν προσπαθεί απεγνωσμένα να μπαρκάρει με τον Μάικ για τη Γαλλία αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Σε μια ανύποπτη στιγμή, ο Φίλιπ συγκρούεται θανάσιμα με τον Άλεν…
Το μυθικό αυτό μυθιστόρημα, στο οποίο καταγράφονται για πρώτη φορά τα πιο γνωστά χαρακτηριστικά της μπιτ λογοτεχνίας, είναι μια ξέφρενη κατάβαση στα έγκατα των πιο τρελών εμμονών, της λαγνείας, των ναρκωτικών, του αλκοόλ, της τέχνης, και της αδυσώπητης μοναξιάς.
Ο τίτλος του βιβλίου προήλθε από πραγματικό περιστατικό. Ο Μπάροουζ είχε ακούσει ένα πρόσφατο δελτίο ειδήσεων που αναφερόταν σε μια πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει στον ζωολογικό κήπο του Σεν Λούις όπου, ούτε λίγο ούτε πολύ, κάποια στιγμή ο εκφωνητής ξέσπασε σε υστερικές κραυγές φωνάζοντας: Και έβρασαν οι ιπποπόταμοι στη γούρνα τους!
Mexico City Blues
Θέλω να με θεωρήσεις ποιητή της τζαζ που παίζει με το πνευστό του ένα εκτεταμένο μπλουζ σε μια απογευματινή κυριακάτικη μάζωξη μουσικών. Το υλικό μου 242 χορικά· οι ιδέες μου ποικίλλουν και ορισμένες φορές εξελλίσονται από το ένα χορικό στο άλλο ή από τη μέση του ενός χορικού ως τη μέση του άλλου.
Τζακ Κέρουακ
Γραφές της αιωνιότητας ή Η σούτρα της χρυσής αιωνιότητας
Scripture of the Golden Eternity
Σε αυτό το βιβλίο ο Τζακ Κέρουακ εκφράζει, όσο σε κανένα από τα υπόλοιπα βιβλία του, την ιδιάζουσα θρησκευτικότητα που χαρακτήρισε ολόκληρη την Μπιτ Γενιά. “Αυτό που περνά μέσα απ’ όλα έχει περάσει και μέσα μου και πάντοτε μέσα απ’ την πένα μου και δεν υπάρχει τίποτα να πω”, γράφει σε κάποιο σημείο. “Το Κενό είναι ο τελικός σκοπός αυτών των λέξεων…”
Πρόκειται για μια συλλογή εξαιρετικών κειμένων, στα οποία ο Κέρουακ αποτόλμησε το εγχείρημα μιας μεταστροφής. Η πένα του βουτηγμένη στην Τζαζ, στον Βούδδα και σ’ ένα ιδιότυπο γλωσσικό παροξυσμό, συγκινεί και συγκλονίζει. Ο Τζακ Κέρουακ αποδεικνύει για μία ακόμη φορά, το μέγεθος της συγγραφικής του δύναμης και τη φρεσκάδα των αναζητήσεών του.
Ρεμπό και 18 χαϊκού
Book of Haikus
Η ποιητική σύνθεση “Ρεμπό”, εκτός από αφιέρωμα στον σπουδαίο γάλλο ποιητή, ήταν, από πλευράς του αρμερικανού συγγραφέα, μια ομολογία συνταύτισης μαζί του. Η εκπληκτική, εσκεμμένη αγαρμποσύνη σε συνδυασμό με την απονενοημένη κατακλείδα του ποιήματος, το κατέστησε χαρακτηριστικό της ανέλιξης του αμερικανικού μεταμοντερνισμού.
Τα 18 χαϊκού είναι ορισμένα από τα καλύτερα και πιο αντιπροσωπευτικά που έγραψε ο Κέρουακ. Επαμφοτερίζων μεταξύ Βουδδισμού και Καθολικισμού, ακόμη και σε επίπεδο ποιητικής, ο Κέρουακ ήταν εκείνος που, σε μεγάλο βαθμό, δημιούργησε αυτό που σήμερα ονομάζουμε “δυτικό” χαϊκού.
Μπιτ γενιά
Beat Generation
Ο συγγραφέας στο μοναδικό του θεατρικό έργο περιγράφει με την γνωστή του γραφή την ατμόσφαιρα μιας Νέας Υόρκης και των περιχώρων της που πια δεν υπάρχει. Διερωτήσεις και ενδιαφέρον για την θρησκεία, την θνητότητα την μετεμψύχωση, υπαρξιακή αναζήτηση, όλα μαζί εκκινούν από ένα μικρό διαμέρισμα, νωρίς το πρωί, με ανθρώπους του μόχθου, χαρακτήρες ξεπεσμένους, μέσα στο σκηνικό μιας ζωής ταλαίπωρης, περιορισμένης και άσκοπης που όμως απαυγάζει την μουσική μιας μακαριότητας.
Πηγές: Biblionet, Πλέθρον, Αίολος, Ηριδανός, Άκρον, Απόπειρα, Κουκούτσι, Πατάκης
